Chapter 3

ANG ama na si Hernando ang nabungaran ni Tracy sa salas. Nakaupo ito sa sofa saka nakatingin sa kanya. “Opo Pa, kauuwi ko lang po, namili pa po kasi ako ng mga rekado sa Amante.”

Tumango-tango ito sa tinuran niya. “Mabuti naman kung gano’n. Halatang pagod na pagod ka nga. Wala akong masabi sa kasipagan at pagpupunyagi mo sa buhay.”

She smiled bitterly. “Kailangan kong gawin Pa, para sa sarili ko. all the time ay sarili ko mismo ang aking kakampi. Kapag ako pa ang sumuko ay lalo akong talo.”

Sa mga salitang binitawan niya ay sapat na para maging malaman iyon. May katipiran man pero kahit papaano ay nailabas niya ang mga hinaing at sama ng loob sa pamilyang mayroon siya. At kung pamilya ngang maiituring.

May tila guilt na kumislap sa mata ng ama sa pagkakatitig nito sa kanya. Kasunod ang tila pag-iwas na ng mga tingin. “Halika ka nga muna Tracy, gusto lang kitang makausap man lang. iyon ay kung okay lang sa’yo.”

Tumango siya saka kusang tinabihan si Hernando sa kinauupuan nito. may saglit na katahimikan ang namagitan sa kanilang mag-ama. Halatang nagpapakiramdaman kung sino ang unang magsasalita sa kanilang dalawa.

Tumikhmim ang Papa niya. “K-kumusta ka na nga pala hija?”

Nilingon niyan ang Papa niya at diretsong sinalubong ang mga tingin nito. Pinasaya niya ang ekpresyong ng mukha niya sa kabila ng pagod na nadarama. “Heto Pa, masaya naman po ako sa patuloy na paglago ng restaurant na minana ko po sa dating amo ko. kung nabubuhay nga lang po si Ma’am Elena ay siguradong matutuwa po iyon.”

“Ibig sabihin ay mahusay ka talaga hija lalo na sa pagni-negosyo. Noon pa man ay nakita ko na magaling ka,” isang tipid na ngiti ang gumuhit sa labi nito.

Imbes na matuwa siya sa compliment na iyon ng ama ay may nasaling pa sa damdamin niya. ‘Sana Pa, nakita rin ninyo ni Mama ang pagiging anak ko sa inyo. Ginagawa ko ang lahat ng ito para ma-appreciate n’yo rin ako.’

At nanatiling nasa isip niya ang mga nasabing kataga. Parang nawawalan siya ng lakas ng loob na maisatinig iyon. Natatakot siya na baka biglang marinig ni Consuelo ang sasabihin niya sa ama. At kung ano naman ang iisiping hindi maganda sa kaya ng Mama niya.

“S-salamat Pa,” may pilit na kislap ng katuwaan ang sumungaw sa mga mata niya. nagpipigil siyang mapaluha. “Katunayan nga po sa Anihan Festival kanina, kahit na nasa may palabas na po ng kabayanan ang restaurant ay dinagsa pa rin po kami ng maraming customer kanina. At nakakatuwa nga po kanina.”

At inikwento rin niya sa Papa niya ang tungkol sa sinabi sa kanya ng dalawang matandang babaeng customer noong pista. Hanggang ngayon ay iniisip pa rin niya iyon.

“At binanggit ba nila kung sino ang artista na kamukha mo?” bagkus ay tanong ni Hernando bilang reaksyon sa sinabi niya. may tila hindi maipaliwanag na pagkagulat sa mukha nito.

Umiling siya. “Wala po Pa at nahiya naman po akong mag-usisa. Kung sana ay nalaman ko, kanina ko pa siguro hinanap sa g****e.”

“Baka sa ayos mo lang kanina ay nakamukha kang artista. Sabagay hija, maganda ka naman talaga. Sige, pumunta ka na sa kuwarto mo para makapagpahinga ka na.”

“Sige po Pa, matulog na rin po kayo huh.” Tumayo na rin siya. Nanumbalik ang pagdaing ng katawan niya na makapagpahinga na siya.

Tinanguan lang siya nito bilang tugon. Saka lang niya napanin na may bote ng beer sa mesita. Kilala niya ang Papa niya at halatang nagpapaantok ito.

Iniwan na niya sa salas ang ama saka nagtungo na siya sa sariling silid niya. May pagmamadali siyang naghilamos saka nagpalit ng damit. Langit ang pakiramdam niya nang makahiga na siya sa kanyang kama. Subalit tila naging mailap ang antok sa kanya. At hindi maiwasang magbalik-tanaw siya sa nakaraan.

Sixteen Years Ago.

Masaya siyang umuwi ng bahay ng tanghaling iyon na dala ang isang napakagandang balita. Kagagaling lang niya ng paaralan matapos ang pang-umagang klase niya. Sa pagpasok niya sa loob ng kabahayan ay kaagad siyang nagtungo sa komedor. Alam niya naroon ang mga magulang niya at kapatid niya dahil naririnig niya ang mga munting pag-uusap doon at maging ang tunog ng kubyertos.

“Magandang tanghali po, andito na po ako,” masayang bati niya sa pamilya niya na nakaupo na sa harap ng hapag. Kaylapad ng ngiti sa labi niya. kaagad siyang lumapit ang sa ama niyang si Hernando para magmano. Kasunod ay sa ina niyang si Consuelo pero inilayo nito ang kamay sa kanya.

“Maupo ka na Tracy, para makakain na tayo nang sabay-sabay. Huwag nating paghintayin ang grasya,” nakaismid na sabi ng Mama niya na tila ayaw sa presensya niya.

Napatungo ang ulo niya dulot ng pagkapahiya. Bumaba tuloy ang momentum ng kasayahang dala-dala niya. tahimik siyang naupo sa silyang katabi ng kapatid niyang si Lyra. Isang taon ang agwat niya dito at magkasunuran sila ng taon sa high school. Grade twelve na siya sa taong panuruang iyon.

“Mukhang masaya ata ang aming panganay ah,” sabi ng Papa niya pagkasandok nito ng kanin sa sariling pinggan. “May good news ka ba sa amin Tracy?”

Tumingin siyang mukha ng ama. Pinasigla niya ang sarili at binalewala pagiging malamig sa kanya ng ina. “O-opo Pa, top two po ako sa klase ngayon pong third grading.”

“Aba congratulation hija, mahusay ka talaga,” natutuwang bati ni Hernando. “Dapat pala magkaroon tayo ng celebration mamaya, kakain tayo sa labas mamayang gabi pagka-out ko sa trabaho.”

Isang municipal employee sa kanilang bayan ang Papa niya. nauwi ito ng bahay nila tuwing tanghali para kumain. Walking distant mula sa kanilang bayan ang munispyo ng Sta. Mari na pinagtatrabahuhan nito.

“Pero Hernando,” singit ni Consuelo sa sinabi ng asawa. “Mag-aaksaya lang tayo ng pera kung kakain pa tayo sa labas. Alalahanin mo ay marami pa tayong bayarin dito sa bahay. Okay lang sana kung mapapalamon tayo ng pagiging top two niyng si Tracy.”

Tila may apoy na lumabas sa mata ng Mama niya sa pagtuon ng tingin nito sa kanya. kapag ganoong nanlilisik ang tingin nito ay hindi dapat niyang kontrahin.

“Pa, kahit huwag na po tayo kumain tayo sa labas. Tama po ang Mama,” pilit niyang tinatagan ang sarili sa magkasunod na pagtingin niya sa mga magulang. “Kailangan po nating magtipid ngayon.”

“Pero Tracy a-”

“Hernando, narinig mo naman na ang sinabi ng anak mo,” putol ng Mama niya sa sasabihi ng ama. “Ang mabuti pa ay kumain na tayo at baka ma-late ka pa sa trabaho mo ngayong hapon.”

Sa pagitan ng pagsubo niya ng pagkain ay naroon ang hindi maipaliwanang na lungkot sa puso niya. naroon ang kinikimkim niyang sama ng loob lalo na sa Mama niya. ginagawa na niya ang lahat para ma-appreciate siya nito pero parang napakalayo ng loob nito sa kanya. nakamulatan na niya ang ganoong trato simula noong bata pa siya. Siya ang madalas na napagbubuhatan nito ng kamay kaysa sa bunsong kapatid niya. kabaligtaran ng pakikitungo sa kanya ng ama niya na ramdam niya ang pagmamahal nito sa kanya.

May isang gabi noon na nakita niya na nahihirapang magsagot ng assignment nito sa Mathematic si Lyra. Nilapitan niya ang kapatid.

“Gusto mo bang tulungan kita magsagot d’yan?” pagbo-boluntaryo niya. Isa sa edge niya ang naturang subject at mataas ang nakukuha niyang marka.

Nakataas ang kilay na binalingan siya ni Lyra. “Bakit pa Ate Tracy? Para ipamukha mo na naman sa akin na mas matalino ka sa ating dalawa? At ako na naman ang lalabas na bobo lalo na kay Papa.”

Bahagya siyang napaurong sa narinig. Nangilagis ang ngipin niya. “Hindi ‘yan ang intensyon ko, gusto lang kitang tulungan bilang kapatid mo.”

“Pwes! Hindi ko kailangan ang tulong mo!” singhal nito sa kanya. “Hindi mo kailangang magmagaling ka sa akin. Huwag ka nang magpakitang-tao pa sa akin Ate.”

Ang hidwaan nilang magkapatid ay patuloy sa paglaki sa pagdadalaga nila. Naiingit ito sa kanya dahil sa mas malaking atensyon na ibinibigay sa kanya ng Papa nilang si Hernando. At ito naman ang laging pinapaboran ng kanilang ina.

Isang bagay na palaisipan sa pamilya na mayroon siya bilang isang Alcantara. Ang malaking dahilan kung bakit hindi niya ganap na maituring na isang tahanan ang kanilang bahay.

“Anong nangyayari dito huh?” biglang pagdating ni Consuelo sa salas. Pareho silang natigilan ng kapatid pagkakita sa presenya ng ina. Mas tumuon ang tingin nito sa kanya na halatang siya ang kakatiguhin.

Si Lyra ang naunang nagsalita. “Ma, paano po kasi si Ate, iniistorbo ako sa pag-aaral ko. Inaaya akong lumabas pero ayoko nga po dahil busy ako.”

Napaawang ang labi niya sa pagsisinungalin na iyon ng kapatid niya. Diretso siyang tumingin sa ina. “Pero Ma, hindi po totoo iyon, gusto ko lang siyang tulungan sa assignment niya.”

Biglang umiyak ng pilit si Lyra at naroong nagpahid ng luha sa mata nito. “Tamo Ma, ako pa pinapalabas na sinungalin ni Ate. Ayaw niya talaga ako na mag-aral na mabuti at gusto niya akong b-bulabugin.”

Bigla siyang hinaklit ni Consuelo sa magkabilang balikat niya. halos bumaon ang kuko nito sa balat niya. “Ganyan ka ba talaga Tracy? Matalino ka nga pero wala ka namang ugali! Sa susunod ay hayaan mong mag-aral ang kapatid mo.”

Nagpipigil na mapaluha na napatango na lang siya. Muntikan siyang bumagsak sa sahig sa biglaang pagbitaw ng ina sa katawan niya. mabuti na lang ay nabawi kaagad ang panimbang niya.

“Ayan kasi, masyado kang pakialamera,” sarkastikong sabi ni Lyra. Kinuha nito ang gamit saka iniwan na siya sa salas. Nang mapag-isa siya ay hindi niya napigilan ang sarili na mapaiyak.

Pakiramdam niya ay wala siyang lugar sa bahay na iyon. Kung wala marahil ang Papa niya ay baka matagal na siya initsapwera ng Mama at kapatid niya sa pamilyang mayroon siya.