NAKANGITING sinalubong ni Jamilla pagbaba ng bus ang abalang lansangan ng Ayala. Makulimlim ang kalangitan, ngunit hindi niyon mabubura sa kanyang labi ang sobrang kaligayahan.Sumakay siya ng jeep at bumaba sa Rufino Avenue. Tinahak niya ang kahabaan ng Central Street Food Market kung saan nakahilera roon ang ilang kainan. Tila musika sa kanya ang ingay ng paligid. Sinasabayan niyon ang puso niyang bumibilis ang pintig sa pananabik.Hindi pumasok sa trabaho si Jamilla dahil inilaan talaga niya ang araw na iyon para sa isang espesyal na okasyon. Unang monthsarry nila ng kanyang nobyo. At nangako ito na magdiriwang silang dalawa.Humantong ang dalaga sa tapat ng Blue Western, isa iyong tagong restaurant na madalas nilang puntahan ni Jerry kapag sila'y magkikita.Lumapad ang ngiti niya nang matanaw ang nobyo. At lalo itong tumikas sa simpleng suot na high-collared red polo at ragged denim pants. Nakatabing sa mga mata nito ang aviator black sunglasses at mayroon ding sombrero na nagtata
"HUWAG mo nang pansinin...""Wala akong narinig," she lied. Ang totoo, pinipiga ang puso niya sa sakit dahil sa mga sinabing panghuhusga ng waitress. Tila kilalang-kilala siya nito para maliitin ang kanyang pagkatao. Mahirap man sila, pero alam niya sa sarili niyang mabuti at marangal siyang tao. "Saan nga pala tayo pupunta?"Sinagot ni Jerry ang tanong ng dalaga nang makapasok na sila ng sasakyan nito na nakahimpil lang sa unahan ng inalisan nilang restaurant. "Let's go to my place.""Sa condo mo?" mulagat ni Jamilla."Girlfriend kita kaya natural lang siguro na alam mo ang tinitirahan ko. And one day, ako naman ang pupunta sa inyo para makita ko rin ang bahay niyo at makilala ko ang pamilya mo."Napangiti si Jamilla. Sa sinabi ng nobyo, natitiyak na niyang seryoso ito sa kanya. And she will hold that sincerity deep in her heart.Minsan kasi ay nagdududa siya dahil sa malayong agwat ng estado nila sa buhay. Pero ngayon ay binigyan siya nito ng pag-asa na ang katulad niyang simple at
"CLEANER?"Tumango si Jamilla na itinaas pa ang biniling mop at toilet bowl brush para mas kapani-paniwala ang kanyang papel na gagampanan sa harap ng security guard na halata sa mukha ang pagiging istrikto. Hindi iyon nasabi ni Jerry. Mabuti na lang pala at naisipan niyang bumili ng mga props."Kumuha na naman siya ng bagong tagapaglinis. Malaki siguro ang ibinabayad ni Sir Jerry.""Gan'on na nga po," sang-ayon niya sa sinabi ng guwardiya. "Sayang din naman po kasi kung tatanggihan ko. Malaking tulong na po iyon sa pamilya ko.""Sabagay. Praktikal na nga ngayon ang panahon. Pero magaling siyang pumili. Magaganda at bata ang kanyang mga kinukuha," wika nito habang pinapasadahan ng tingin mula ulo hanggang paa ang kaharap."Ano pong ibig niyong sabihin, manong?"Hindi na nasagot ng lalaki si Jamilla dahil may dumating na isa ring bisita ng gusaling iyon. "Sige na. Akyat na.""Salamat po."Mabilis na niyang tinungo ang isa sa mga hilera ng elevator bago pa magbago ang isip ng guwardiya.
MASAKIT ang halos buong katawan ni Jamilla. Wala rin siyang lakas para bumangon. Matapos ang namagitan sa kanila ng nobyo kahapon ay hindi na siya makakilos nang maayos."Anak?""Ma.""Wala ka bang trabaho ngayon?""Meron po.""Anong oras na?" Sinulyapan pa ni Marta ang wall clock na nakasabit sa itaas na bahagi ng dingding ng silid ng anak, "Baka ma-late ka na.""Parang hindi ko po kayang magtrabaho. Masama ang pakiramdam ko. Tatawag na lang siguro ako sa supervisor ko na hindi ako makakapasok ngayong araw."Lumapit at naupo ang ginang sa gilid ng higaan. "Mainit ka nga," wika nito nang sinalat ang noo ng anak. "Ibibili kita ng gamot." Tumayo ito, ngunit bigla ring napahinto sa akto sanang pagtalikod. "Wala nga pala akong perang pambili. Baka meron kang naitatabi riyan?"Naalala ni Jamilla ang inabot sa kanya kahapon ng nobyo. Mahigit limang daan lamang ang nabawas niya roon. Hindi na rin naman iyon tinanggap ni Jerry nang ibinabalik niya rito.Kinuha ng dalaga sa bag ang buong tatlo
NASAGOT ang pagtataka ni Jerry sa sinabi ng ina nang pumasok ang babaing halos magpaluwa sa kanyang mga mata."Hi, Tita.""Corrie, hija. Come here, come here."Nakaawang ang bibig ni Jerry habang nakasunod ng tingin sa umiindayog na makurbang balakang ng bisita. She's a perfect picture of a living goddess; from head to toe."Good to be here again," wika ni Corrie. Nagbeso-beso ang mga ito. "Thanks for coming, hija!" nasisiyahan namang pasasalamat ng ginang."Ehem!" pasimpleng tikhim ni Jerry upang kunin ang atensiyon ng dalawang babae. Tumayo siya at saka inilahad ang palad. "Hello."Nakangiting tinanggap ni Corrie ang pakikipagkamay na binata. "Hi,"Nice to see you.""Kailan ba kayo huling nagkita?" tanong ni Amelita."When I was fifteen, tita."Napakunot ng noo ang binata. "Magkakilala tayo?""It's me. Choco. Remember?"Muling napamulagat si Jerry. Pinasadahan niya ng tingin ang kabuuan ng diyosang kaharap. "Ang kababata ko noon na mataba at kakulay ng tsokolate?""That was a long t
NAPATIGIL sa paglilibot-libot sa buong departamento ng men's section ang supervisor nang marinig at makita nito ang pagkalaglag ng sapatos na inaayos ni Jamilla sa metal shoe rack. Nakapameywang at nakataas ang isang kilay nito nang lapitan ang dalaga."Anong ginagawa mo?""Sorry po, ma'am!"Marahas nitong hinablot ang sapatos na dinampot ni Jamilla sa sahig. "Alam mo ba kung magkano ito, ha?"Sa halip na sumagot ay lalong ibinaba ng dalaga ang ulo sa pagkakayuko dahil ilang mga kostumer ang napapatingin sa kanilang direksyon."Apat na buwan mo lang namang sahod ang katumbas nito. Kaya mo bang bayaran 'yon kapag nagasgasan ito?""Sorry po, Ma'am Eds. Hindi na po mauulit.""Haist! Bakit kaya hanggang ngayon, nandito ka pa rin? Tatanga-tanga ka naman!"Lalong itinago ni Jamilla sa pagkakayuko ang namumula niyang mukha. Pigil din niya sa pagkagat ng ibabang labi ang pagpatak ng mga luha."Sa susunod, tatanggalin na kita sa trabaho." Inis nitong ibinalik sa istante ang hawak na sapatos. "
PALABAS na sana ng stock room si Jamilla nang tumigil siya sa likuran ng dalawang katrabaho na nakatutok ang atensiyon sa pinanonood na balita sa hawak na iPad. May narinig kasi siya roong pamilyar na tinig."Isa na namang playboy ang ikinasal.""Siguradong playboy pa rin iyan kahit mag-asawa na."Nagkatawanan ang dalawang lalaki habang mas inilapit naman ni Jamilla ang sarili sa mga ito upang malinaw na matitigan ang screen ng iPad.At bigla siyang nanghihina nang makita ang nobyo roon na may kahawak-kamay na ibang babae. Nakangiti ito na parang nasisiyahan sa nagaganap na okasyon. The news talks about their upcoming engagement party.Napakagat-labi si Jamilla, pero hindi niyon napigilan ang paglaglagan ng kanyang mga luha.Mabilis na siyang tumalikod bago pa may makapansin sa kanya. Dumiretso siya sa malapit na ladies' room at pinakawalan doon ang impit na pag-iyak.Kaya siguro pinutol na ni Jerry ang komunikasyon nila dahil ikakasal na ito. Pero paano siya? Paano ang puso at dangal
"CONGRATS. Three weeks ka nang nagdadalang-tao."Napaawang ang bibig niya sa kaharap. Resident doctor ito ng Avalanche Shoe Mart. At kasalukuyan siyang nasa loob ng clinic nito. Nagising siyang naroon na matapos siyang mawalan ng malay. "Ho?""Hindi mo ba inaasahan ang ibinalita ko? I mean, siguro may asawa ka naman."Nahihiya siyang yumuko at marahang umiling."I see. But for sure, may boyfriend ka."Tumango si Jamilla."Good. Anyway, I don't know if this is good news.""Maganda po iyong balita, doc.""So, dapat masaya ka.""U-uhm, masaya naman po ako."Nabuhayan ng pag-asa si Jamilla sa balitang narinig. Ang pagkakaroon nila ng anak ni Jerry ay sapat nang dahilan para ipaglaban niya rito ang kanyang karapatan."Umuwi ka muna. Kinausap na ng manager mo ang iyong supervisor for your sick leave today. Bibigyan kita ng mga prescription para manatiling malusog kayong mag-ina.""Salamat po, doc."Nagsulat sa prescription pad ang doktor. At pagkatapos niyon ay iniabot kay Jamilla ang papel
HALOS madaling-araw nang nakatulog si Gener dahil pinag-aaralan niyang mabuti ang mga dokumento para sa pagbubukas ng Angeles case. He has been doing it for the whole week.Ang gusto sana niya ay magbabad pa sa higaan. Pero may mga matang nakadilat sa harapan niya. Ramdam niya iyon kahit nakapikit siya dahil sa mainit na hininga na dumadampi sa kanyang mukha.Dahan-dahang nagmulat si Gener. At tila humiwalay sa katawan niya ang kaluluwa niya nang una niyang mabungaran ang teddy bear ni Amberlyn. "Ano ba? Gusto mo ba akong atakehin sa puso?""Wala ka po bang trabaho ngayong araw?"Tumagilid siya ng higa sa sofa na may kasama pang pagsampay ng isang paa sa sandalan niyon. Doon na siya natulog dahil pinagamit niya ang kanyang silid sa kinupkop na bata na ngayon ay gusto na niyang pagsisihan dahil sinisira nito ang kanyang umaga."Huwag mo nga akong istorbohin!""It's nearly noon time, pero madilim pa rin sa buong bahay.""Hayaan mo lang na nakatabing ang mga kurtina para hindi pumasok an
MABABAKAS ang matinding lungkot sa mukha ni Jamilla nang lumabas siya sa maoseleum ng pamilya. Sinalubong siya ni Tere na may dalang payong.Sandali siyang huminto sa paghakbang at tumingala sa kalangitan. Makulimlim iyon at manaka-naka na ang pagpatak ng ulan. Tila nakikidalamhati rin ito sa kanyang nararamdaman.Eight years ago, she was left alone and broken. Hiniling niya noon sa Diyos na kunin na lang siya para makasama ang anak at pamilya. Gusto niyang mamatay na. Pero ngayon ay may dahilan na siya para mabuhay."Let's go," wika ni Jamilla kay Tere.Nang makapasok na ang dalawa sa kotse at umandar na iyon, hinayaan muna nila na mamayani ang katahimikan. Kahit si Rex ay nakikiramdam lang."May gusto ba kayong sabihin?" untag ni Jamilla.Nagkatinginan naman muna sina Rex at Tere. Sumenyas ang una sa huli na ito na ang magsabi."Fire away," utos ni Jamilla."Sigurado po kayo sa desisyon niyo, ma'am? Mabilis na paraan sana ang excavation at DNA test."Nagpakawala muna si Jamilla ng m
IBINABA ni Gener sa sopa ang kargang bata na hindi nakatulog sa biyahe kahit na panay ang hikab nito. Mayroon itong kinatatakutan na tila ba ang pagpikit ay katumbas ng bangungot.Nahuhuli rin niya na palinga-linga ito sa paligid; mula sa halos beinte minutos na biyahe nila hanggang sa makaayat sila ng kanyang inuupahang apartment."Pulis ka po ba?""Hindi. At ika-sampu mo nang tanong 'yan.""Twelve na po. Marunong po akong magbilang.""Marunong ka rin sanang tumahimik." Hinubad niya ang sapatos at itinabi sa gilid ng pinto. lsinuot niya ang tsinelas. "Ang daldal mo. Parang hindi napapagod ang bibig mo sa pagsasalita."Binalewala ni Amberlyn ang sinabi ni Gener. "Inaantok na po ako.""Uy, teka!" Pinigil niya ang bata sa aktong paghiga nito sa sofa. "Hindi ka matutulog nang marumi ang katawan at hitsura mo. Magkakalat ka pa rito. Kailangan mo ring sagutin ang mga itatanong ko.""Pulis ka po ba?""Bakit paulit-ulit ka na lang? Para kang sirang-plaka!""Pulis lang po ang maraming tanong.
MULA sa pagkakasampa ni Amberlyn sa ibabaw ng isa sa mga bintana ng silid ay pilit niyang inaabot ang mahabang water pipe na nakadikit sa dingding sa labas.Hindi siya puwedeng dumaan sa ibaba dahil naririnig niya ang pag-iingay roon ang kanyang ina. Kailangang makaalis siya ng bahay bago dumating ang mga pulis.Kagat-kagat ni Amberlyn sa tainga ang manika nang dumausdos siyq sa water pipe. Tinanggal na niya lahat nang kaba at takot sa katawan dahil kapag nahuli siya ay hindi niya alam ang gagawin sa kanya ng pamilya lalo na't wala na ang Yaya Erin niya sa tabi.Mababa lang naman ang pagitang una at ikalawang palapag kaya hindi naman siya nahirapan. Ang problema lang ay mataas ang nag-iisang puno sa likuran ng bahay na balak niyang akyatin para makalabas ng bakuran. Pero susubukan niya.Tulad nang ibinilin ni Erin, nagtago muna at naghintay ang bata ng pagkakataon. "AMBER?"Napatigil siya sa pag-akyat sa puno saka napalingon. Bigla siyang nakaramdam ng takot sa pagkakataong iyon. "Ku
"LET'S play and be happy!""Daddy, Angel wants to play with me.""Let's play and be happy!" pag-iingay uli ng manika nang pindutin ang tiyan nito ni Amberlyn."But I can not play with her. Gusto ko po kasi kasama ka. Daddy, gising ka na po. Please? I really miss you. Angel, too.""Let's play and be happy!""Sorry, Angel. Let's play when Daddy wakes up, okay?" Pinatango niya ang manika. "Good girl."Inihiga ni Amberlyn ang ulo sa tabi ng ama habang nakatingala at nakayakap dito."Daddy, when you wake up, let's go and travel. Hindi na po kasi ako pinapalabas nina Lola at Mommy ng bahay."Naging komportable sa pagkakahiga si Amberlyn habang kausap at yakap ang ama. Kaya hindi na niya namalayan na unti-unti na siyang hinihila ng antok.Nagising na lamang ang bata dahil may marahas na humali sa kanya patayo. At nanlaki ang mga mata niya, "Mommy?!""Anong ginagawa mo rito?""Mommy, I just want to see Daddy.""Sinong nagbigay permiso sa 'yo na pumunta at pumasok dito, ha?""Sorry po, Mommy."
ITINULOS sa posisyon si Monette kahit nabugahan ng tubig ng taong matagal din niyang pinangarap na muling makita. Hindi siya makapaniwala na nasa harap niya ito. If she could just stare him that way, pipiliin niyang pigilin ang pag-ikot ng mundo. And she will hold the time to remain right just in front of him.He never changed. He is still the most handsome man in her eyes. Pero hindi siya dapat magpahalatang masaya siya sa pagtatagpo nila na iyon. She has to control her emotions."I assume na magkakilala na kayo," wika ni Jamilla na palihim na pinandilatan si Gener nang tumingin ito sa kanya. Tila bata itong nagpapasaklolo. "Tama ba?""He's an old colleague," malamig na saad ni Monette. "Anyway, I came here to meet you. Hindi ko alam na may bisita ka pala.""No, no. Hindi siya bisita rito."Gusto sanang itaas ni Monette ang isang kilay, pero pinigil niya iyon. Baka maging rude siya sa paningin ng dalawa. "Sorry. Asawa mo?""What do you think?" Naupo si Jamilla sa tabi ni Gener at kum
"ANONG ibig sabihin nito?"Bahagyang napapitlag si Gener nang pabagsak na ibinaba ng opisyal niya sa ibabaw ng mesa ang isang asul na folder."Kaya ka ba humingi ng leave para rito?"Nang buklatin ng lalaki ang folder, nakita niya roon ang ilang pahina ng mga papel at larawan ng kanyang grupo during their stakeout sa paghahanap kay Herman."You're trying to open a cold case? And you are doing it behind my back?"Muling napasulyap si Gener sa folder. Marahil ang mga papel na naroon ay tugon mula sa request nila ni Jamilla upang buksan uli ang kaso ng pamilya Angeles."What do you think you're thinking? Nasisiraan ka na ba ng ulo?""Sir -""Hindi mangyayari ang pinaplano mo!"Hinablot ni Gener ang nakasukbit na tsapa sa uniporme kasama ng ang ID saka inilapag ang mga iyon sa mesa. "Dapat noon ko pa ito ginawa.""Where did you get that guts, huh?" panlalaki nito ng mga mata sa binata habang nakalarawan sa namumulang mukha ang galit."This is not simply just guts, but courage. Alam mo ba
PATINGKAYAD ang mga hakbang ni Amberlyn maging ang pagbukas at pagsara ng pinto ng kanyang silid.Dahan-dahan din ang pagbaba niya sa hagdan, palinga-linga sa paligid. Hindi niya pa naririnig ang boses ng kanyang lolo't lola. Wala ang Mommy niya.Tumungo si Amberlyn sa kusina. Naroon ang Yaya Erin niya. Abala ito sa pagkain habang nakikipagkuwentuhan sa isang bagong katulong.Nang masiguro niyang may oras pa siya bago bumalik ang Yaya niya ay saka niya tinahak ang patungo sa silid ng kanyang ama.Sandali munang huminto si Amberlyn nang tumapat sa pinto. Nang walang marinig na ingay sa loob ay marahan niyang pinihit ang seradura.Dere-deretso na siyang pumasok at tumungo sa higaan ng ama."Daddy, when will you wake up? Let's play.""Let's play and be happy!" pag-iingay ng manika nang pindutin ng bata ang tiyan nito."Daddy, Angel also wants to play with you. We miss you. Please, wake up."Biglang naalarma si Amberlyn nang makarinig siya ng mga yabag sa labas. Nasundan iyon ng tinig ng
"MAGALING magtago si Herman. Mukhang magaling din ang taong tumutulong sa kanya..."Pasimple namang napasulyap si Jamilla kay Jordan. Blangko ang reaksiyon nito. Marahil mali talaga siya ng hinala. Hindi nito magagawang maglihim sa kanya."Ang ipinagtataka ko, anong rason bakit siya itinatago?" patuloy na kumento ni Gener."It's either he will be used as a bomb na pasasabugin sa tamang oras o posibleng may kailangan silang protektahan," saad ni Jamilla na hindi naiwasan na sulyapan uli si Jordan."Kung mangyari man iyan o totoo iyan, then it is against the Villar. Kalaban ng mga ito ang tumutulong sa kanya," ani Jack. "Magandang senyales iyan, hindi ba?"Tumango-tango si Jordan. "If that's the case, should we stop looking for him?""Wala rin namang progress ang stakeout ng grupo dahil nga magaling magtago si Herman," wika ni Gener. "How about we focused on the three musketeers?"Natuon ang tingin ng lahat kay Jack."Sina Miguel, Amelita at Corrie Villar ang tinutukoy ko. Sa pagkakaal