Naloko na nga, ako pa napiling last na mag-share, sa susunod hindi ko na papansinin itong si Father,nginitian na nga pinahirapan pa ako.
Walang nakakaalam sa buhay ko bukod kay Kylie, hindi ako mahilig mag-share ng life ko dahil wala naman iyon magiging ambag sa buhay nila. Basta kapag tinanong ako kung nasan ang pamilya ko, sinasabi ko na patay na sila, tapos na agad ang usapan. Pero ngayon, mukang mapapsabak ata ako ah, pero siguro it’s time na din para makilala ng buong mundo, char, ng mga tao kung sino nga ba talaga si Iya Santos, taray ‘di ba?
“Let us give Iya, a round of applause!”aya ni Father sa mga teachers.
Palakpakan naman sila, if I know madami ditong pinaguusapan ako, okay pekeng ngiti muna.
“Hello po, kamusta naman kayo? So dahil last na ako, medyo iiksian ko na lang ‘tong sasabihin ko, bali umpisahan natin noongbata pa ako, char, sorry, medyo kinakabahan ako, pwede Father bukas na lang ako magshare?” Sabay tingin kay Father.
“Bilisan mo na, masyado ng mahaba ang intro mo!” pang-aasar niya.
Tawanan naman ang lahat.
“So ‘eto na nga, ayon sa kasabihan ng matatanda, specifically my nanay which is my grandmother, namatay daw si mama pagkapanganak sa’kin, so wala ako masyadong memory sakanya, nakita ko lang s’ya sa picture na napulot ko somewhere, the end,” pagbibiro ko.
Tawanan na naman silang lahat, comedian ba‘ko? Tawa sila nang tawa eh.
“So ayun, si papa at nanay lang ang kasama ko noong bata ako, mula nang magkaisip ako, 5 years old siguro ako no’n, lagi ko na nakikita si Papa na lasing…”
**Iya’s Childhood
“Apo puntahan mo nga ‘yong Papa mo dun sa mga Tito Carlo mo, umiinom nanaman ‘yon,”utos sa akin ni nanay.
“Nay 5 pm pa lang po, inorasan ko na‘yan si papa, 6:30 pm po sure ako na lasing na s’ya.” Bumalik ako sa panonood matapos kong sabihin yun kay nanay.
Lagi kong sinusundo si Papa sa iniinuman n’ya kaya alam na alam ko na kung ano oras s’ya nalalasing, ikaw ba naman umaga pa lang umiinom na, talagang maaga ka malalasing.
6:30 lumabas na ako para sunduin si Papa kela tito.
“O pare ayan na ‘yong sundo mo!” sabi ng kaibigan ni Papa sa kaniya.
Agad naman s’ya lumingon at pagalit na tumingin sa akin.
“Alam n’yo ba—“
Agad kong pinutol ang sasabihin ni Papa sa mga kaibigan niya, at ako na ang nagtuloy
“Na ang malas ko ditto sa batang to, kamukang-kamuka pa ng nanay niya. ‘Di ko alam bakit pa pinanganak ako eh!” sabi ko sasarili ko, at nagkunwari akong may tumulak sa akin.
Kabisado ko na mga sasabihin at gagawin ni Papa sa akin, paulit-ulit na lang kasi eh, tuwing sinusundo ko s’ya same scenario lang, kaya para ‘di na s’ya mapagod ako na lang gumagawa…
***Present
“Pero kahit gano’n ang ginagawa ni papa sa akin, alam kong mahal na mahal niya ako at sobrang mahal na mahal ko rin naman s’ya, alam ko ‘yon, kasi tuwing gabi tatabi ako sa kaniyang matulog, pero magigising ako nasa kwarto na, sure ako si Papa ‘yon, hindi naman ako kaya ni nanay eh,” pagtuloy ko sa kwento.
“At pinaka hindi ko makaklimutan, na sinabi n’ya sa’kin noong isang gabi na‘yon…”
*** Iya’s childhood
Isang gabi, naalipungatan ako dahil may naririnig akong umiiyak sa gilid ko at humahawak sa ulo ko, natakot ako kaya konting dilat lang ang ginawa ko, para kung sakaling multo ‘yon, konti lang na part ng mukha n’ya ang makikita ko, pero ‘di multo ang nakita ko, si Papa, si Papa ang umiiyak, kaya nagkunwari na lang ako na natutulog.
“Sorry anak ha? Dahil napakawalang kwenta ng papa mo, hindi ko kasi alam kung paano ang gagawin ko, hindi kita kayang alagaan ng ako lang, imbis na ayusin ko ang buhay ko palagi na lang akong umiinom. Napakaswerte ko at ikaw ang nagging anak ko, ikaw ang pinakamagandang regalo sa akin ng Diyos, mahal na mahal kita,” sabi n’ya sa akin habang umiiyak s’ya.
Kinisan n’ya ko sa ulo at lumabas na s’ya ng kwarto. Natulog akong nakangiti at sobrang saya ko noong gabi na‘yon.
**Present
“Noong bata ako lagi akong napapatawag sa prefect, kasi palaban ako eh, kapag may umaway sa akin gumaganti ako. Ang kaso lang nagsusumbong sila sa mga magulang nila, samantalang ako walang masumbungan, lasing tatay ko eh, si nanay naman matandana at may mga ginagawa pa. Kaya ayun ang ending ako na sususpended kahit ‘di ako nag uumpisa. Doon ko natutunan na makisalamuha sa mga naglilinis sa school, staff sa canteen at sa mga guards, mas Masaya sila kausap at mababait sila sa ‘kin, tapos one time may umaway nanaman sa ‘kin, siyempre palaban lola n’yo edi pinatulan ko, tapos nagsumbong, nakita ng guard namin ang nangyari kaya s’ya ‘yong tumulong sa’kin bilang guardian ko kunwari, akala n’ya maiisahan n’ya ko ulit ah.” Habang hinihimas ko ang aking baba na para bang nagyayabang.
Sabay tawanan nanaman sila.
“Hanggang sa ayun, the day before my graduation, my nanay called me…
***Iya’s childhood
“Nay? Bakit po? Sorry ‘di ko po nasagot agad nagpapractice po kami para sa graduation bukas eh,”
“Apo, ang papa mo, sinugod sa ospital, ipapasundo na kita d’yan ah.” Natatarantang sinabi ni nanay.
Agad-agad akong tumakbo at lumabas ng school, inantay ko si kuya Gary para makaalis na kami agad, umiiyak ako habang nasa sasakyan, ‘di ko na alam ang gagawin ko.
“Pasensya na po, pero ‘di na kinaya ng puso n’ya, sinubukan po naming syang buhayin pa pero masyado na pong nalunod ang mga internal organs n’ya dahil sa liver n’ya,” sabi ng doctor.
Noong narinig ko iyon ay agad akong tumakbo sa chapel at umiyak, sinundan ako doon ni nanay.
Apo?”
“Nanay, ayoko na po pumasok bukas, gusto ko sa tabi lang ako ni papa, ayokong umalis sa tabi niya,” sabi ko kay nanay habang wala akong tigil sa pag-iyak.
“Hindi p’wede apo, graduation mo bukas eh,” paliwanag ni nanay.
“Para saan pa po? Wala na naman si papa eh, ‘di ko na need pumunta do’n,” reklamo ko.
May nilabas si nanay na kwintas at binigay niya sa akin
“Binili iyan ng papa mo dati, ipinatabi niya sa’kin at ibigay ko daw sa’yo pagkagraduate mo ng college, ibibigay ko nasa ‘yo para maalala mo na tanging pangarap lang ng papa mo ay matupad mo ang mga pangarap mo sa buhay, ikaw ang magdecision kung ano ang plano mo, susuportahan kita.”
Nilagay ni nanay ang kwintas sa kamay ko at lumabas na s’ya.
***Present
“Pumasok ako noon, walang kayos- ayos, kahit pulbos wala. Umakyat ako sa stage kinuha ang mga medals ko at diploma, tumakbo ako at pumunta kay papa, pinakita ko ‘yong mga nakuha ko, I promised him that I will graduate and will always be the top of the class. Kasi alam ko na ayun ang tanging pangarap niya sa’kin eh.”
Hindi ko na namalayan na tumutulo na pala ang luha ko, habang hawak ang kwintas na nakasabit sa leeg ko.
“Pero kahit maaga kinuha ni Lord ang mga magulang ko, nagpapasalamat pa din ako sa kan’ya na atleast iniwan nila ako hindi dahil ginusto nila, kung hindi need lang nilang sumama sa Kanya. Hanggang sa ayon naghigh school ako, na lahat ng mga magulang ng mga kaibigan ko tinuturing ko din magulang kasi s’yempre‘di ba? If you can’t have one, make one, char!”
Tawanan nanaman sila iyong iba naman nagpuunas pa ng mgaluha.
“So ayon, second year college ako noong namatay si nanay, pinamanahan n’ya ko ng maraming pera. That time, kailangan ko na mag-isip paano ko papalaguin ‘yong pera na meron ako, kesa masayang lang sa mga walang kwentang bagay. Kaya nagpatulong ako sa magulang ng mga kaibigan ko, kaya ayon nagpatayo ako ng mga apartment. ‘Di ba instant yaman ak oagad!” pagayayabang ko
“Siguro marami sa inyong magsasabi na masyado akong matapang, the way I talk or walk or even look, because yes, I am really strong and I stand up for what I know is right, not because I am maldita and also not because about my past, but because that is what my nanay always told me, be nice to everyone but stand up for yourself lalo na kung nasa tama ka, kaya sinusunod ko lang s’ya. Mahirap man ang naging buhay ko noong bata ako, pero marami akong natutunan.Natuto akong makipagkapwa-tao, tumingin hindi sa estado nila sa buhay kung hindi sa kung paano ka nila tratuhin. Kaya kung sasabihin nila ate Nini or kung sino man na ang buti kong tao dahil sa mga tinutulong ko, hindi po, ginagawa ko ‘yan dahil nauna kayong nagging mabuti sa akin, mabubuti kayong tao kaya may mga bumabalik sa inyong blessings, so ayun lang pads, and I thank you!” sabay wave ng hands na parang beauty queen.
Pinalibutan naman ako ng mga kaibigan ko at inakap.
“Kita mo Father? ‘Di ako maswerte sa pamilya, dahil wala akong gano’n eh pero maswerte ako sa mga kaibigan, mga kaibigangminahal ako na parang isang pamilya.”
Nagising ako sa isang maulang umaga, ayaw ko pa sanang bumangon, ang sarap pa ng higa ko eh, kaso wala naman akong choice dahil may pasok ngayon. Bumangon na ako at agad binuksan ang T.V., mag aabang ako ng suspension ng klase, kahit teacher na ako ay excited pa din ako sa suspension, di naman sa iyon ang hinihiling ko dahil tinatamad ako, ayaw ko lang talaga ng ulan, ayaw kong naghahawak ng payong at maglakad sa basang kalsada, pero gusto ko ang gan’tong panahon. Tinatamad ako magluto ng agahan kaya’t naligo na ako at nag ayos na, mukang walang suspensyong magaganap. “isayaw mo ako… sa gitna ng ulan mahal ko…” todo bigay kong kinakanta at sinasabayan ang tugtog, hindi ko tuloy nakita na paulit-ulit na pala akong tinatawagan ni Lyn at Espi, no’ng napansin ko ito ay agad ko silang tinext at tinanong kung bakit. Maya- maya lang ay tumawag na sa akin si Lyn, “ano? Ang aga-aga tawag kayo nang tawag, miss na miss niyo ba ako?” pabirong kong tanong sa kani
Pagkauwi ko ay agad kong tinawagan si Kylie,“saan ka? Punta ka dito sa bahay, I need a friend,” paawa ko kay Kylie“okay, on my way!”Agad agad nagpunta si Kylie sa bahay, umakyat agad siya sa rooftop, alam niyang doon ako madalas tumabay lalo na at umuulan. Nakaupo lang ako doon, habang umiinom ng beer.“ano nangyari?” nag-aalalang tanong ni Kylie sa akin.Nagbuntong hininga ako, dinadama ko ang malakas na hangin na dumadampi sa akin.“gano’n ba ko katigas para hindi ako pagkatiwalaan at para katakutan?”“pranka ka lang, sinasabi mo yung dapat nila malaman at gawin. At lahat naman tayo takot sa katotohanan ‘di ba?”“pero kapag kaibigan hindi dapat gano’n, kung meron man magsasabi sa atin ng totoo, dapat ang mga kaibigan natin yun,” nakatingin pa din ako sa malayo na para bang nakatulala ako habang sinasagot ang mga sinasabi ni Kylie.
Tapos na ang school year, sa wakas ay bakasyon na. Nagpaalam ako sa HR na kung pwede magstop muna ako for 1 year, ganoon kasi sa work ko, kapag binigyan kami ng contract for renewal may choices do’n kung magreresign, magrerenew or magstop ka muna for a year. Kaya ayun ang napili ko, gusto ko muna mag-unwind and to have an alone time. I am planning to travel abroad, since meron naman akong tita sa New Zealand, do’n ko napagpasyahan na pumunta. Nag aayos na ako ng gamit para malaman ko kung ano pa ang mga need ko bago ako umalis.“bakit naman pabigla-bigla ka ng decision Iya” malungkot na tanong ni Kylie.“oo nga, ‘di mo kami sinabihan, gusto ko pa naman pumunta do’n.” sabi ni Lyn habang tinutulungan niya ako sa pag-aayos.“gags, no’ng nagfile ako for this, sinabihan na ako agad ni HR, na h’wag nang sabihin sa inyo nila Espi at Ana, hindi daw p’wedeng sabay-sabay tayong mag-leave,” sagot
November na, ngayon dadating sila Kylie at Lyn, maaga ako gumising para sunduin sila sa airport. Sinamahan ako ni Jom para sunduin sila. Maaga na kami nagising pero late pa din kami nakarating do’n.“grabe ka, ang tagal mo!” reklamo nilang dalawa sabay akap sa akin.“namiss kita b*tch!” at hinigpitan pa ni Kylie ang yakap niya.“okay, so who’s this unlucky guy?” tanong ni Lyn habang tumatawa. ‘di n’ya alam na nasa likod ko lang si Jom.“oops!” sabay takip sa bibig niya.“hi, I’m Jom, the unlucky guy.” biro niya at t nakipag-kamay siya sa kanila.“grabe sa unlucky ah!” reklamo ko.Sumakay na kami sa sasakyan at naghanap muna ng makakainan. Pagdating sa restaurant ay umupo naman na kami kaagad.“may gig si Jom mamaya, punta tayo ah?” aya ko sa kanilang dalawa.“siyempre naman, support namin ang kauna-unah
“Ano? Iinom ba tayo mamaya after work?” typical naayaan naming ni Lyn bago matapos ang trabaho.“Oo, sainyona lang tayo? Try natin ‘yong vodka, walang chaser,” sagotni Lyn.“Kumain munatayo, nagugutomna ko eh,” dugtongniya.Halos araw-araw ay ganito ang nagingbuhay naming dalawa after a long and stressful day sa work, lagingnasaisip naming ang mag-unwind. Minsan kumakain kami, nanonood ng sine o kaya pumupunta sa mga rock band. Basta kung ano matripan, ayun ang gagawin namin.Pagkatapos ng trabaho ay agad kami naghanap ng makakainanni Lyn.“Do’n na lang tayo kela Aling Dory, gusto ko ng chicken eh, malaki manok do’n tsaka super crispy,”naglalaway na aya ko.“Sige, sagot ko naito, ikaw na sa iinumin natin mamaya ah?” tanong n’ya.“Potek, parang nadayaako ah.” Wala na akong nagawa kundi pumayag, mukha kasing naplano na n’ya‘to bag
Nagising ako dahil tinatawagan ako ni Kylie, napasarap pala ako ng tulog at hapon na nagising.Si Kylie ang bestfriend ko simula pa noong highschool.Siguro nakwento na sakanya ni Lyn ang nangyari.“Bakit?” tanong ko sakanya.“Anong bakit? Kanina pa ko nandito sa labas, sira ba door bell n’yo o ‘yong tenga mo ang may problema?” reklamo n’ya.“Aba! Bakit parang kasalanan ko? ‘Di ba binigyan kita ng susi para nakakapasok ka kaagad?”“Eh naiwan ko eh, nagmamadali kasi ako, so ano? Bubuksan mo ba o sisirain ko na lang ‘to?” panakotniya.Agad-agad akong bumaba at binuksan ang gate, pumasok naman siya agad na parang kasambahay niya ako at sya ang may ari ng bahay ko.“May dala akong pagkain, para sa ‘kin to pero gusto mo ba?” alok niya.“Wow ah! Salamat sa pasalubong mo, nakakatouch sobra.”Hinanda n’ya sa l
November na, ngayon dadating sila Kylie at Lyn, maaga ako gumising para sunduin sila sa airport. Sinamahan ako ni Jom para sunduin sila. Maaga na kami nagising pero late pa din kami nakarating do’n.“grabe ka, ang tagal mo!” reklamo nilang dalawa sabay akap sa akin.“namiss kita b*tch!” at hinigpitan pa ni Kylie ang yakap niya.“okay, so who’s this unlucky guy?” tanong ni Lyn habang tumatawa. ‘di n’ya alam na nasa likod ko lang si Jom.“oops!” sabay takip sa bibig niya.“hi, I’m Jom, the unlucky guy.” biro niya at t nakipag-kamay siya sa kanila.“grabe sa unlucky ah!” reklamo ko.Sumakay na kami sa sasakyan at naghanap muna ng makakainan. Pagdating sa restaurant ay umupo naman na kami kaagad.“may gig si Jom mamaya, punta tayo ah?” aya ko sa kanilang dalawa.“siyempre naman, support namin ang kauna-unah
Tapos na ang school year, sa wakas ay bakasyon na. Nagpaalam ako sa HR na kung pwede magstop muna ako for 1 year, ganoon kasi sa work ko, kapag binigyan kami ng contract for renewal may choices do’n kung magreresign, magrerenew or magstop ka muna for a year. Kaya ayun ang napili ko, gusto ko muna mag-unwind and to have an alone time. I am planning to travel abroad, since meron naman akong tita sa New Zealand, do’n ko napagpasyahan na pumunta. Nag aayos na ako ng gamit para malaman ko kung ano pa ang mga need ko bago ako umalis.“bakit naman pabigla-bigla ka ng decision Iya” malungkot na tanong ni Kylie.“oo nga, ‘di mo kami sinabihan, gusto ko pa naman pumunta do’n.” sabi ni Lyn habang tinutulungan niya ako sa pag-aayos.“gags, no’ng nagfile ako for this, sinabihan na ako agad ni HR, na h’wag nang sabihin sa inyo nila Espi at Ana, hindi daw p’wedeng sabay-sabay tayong mag-leave,” sagot
Pagkauwi ko ay agad kong tinawagan si Kylie,“saan ka? Punta ka dito sa bahay, I need a friend,” paawa ko kay Kylie“okay, on my way!”Agad agad nagpunta si Kylie sa bahay, umakyat agad siya sa rooftop, alam niyang doon ako madalas tumabay lalo na at umuulan. Nakaupo lang ako doon, habang umiinom ng beer.“ano nangyari?” nag-aalalang tanong ni Kylie sa akin.Nagbuntong hininga ako, dinadama ko ang malakas na hangin na dumadampi sa akin.“gano’n ba ko katigas para hindi ako pagkatiwalaan at para katakutan?”“pranka ka lang, sinasabi mo yung dapat nila malaman at gawin. At lahat naman tayo takot sa katotohanan ‘di ba?”“pero kapag kaibigan hindi dapat gano’n, kung meron man magsasabi sa atin ng totoo, dapat ang mga kaibigan natin yun,” nakatingin pa din ako sa malayo na para bang nakatulala ako habang sinasagot ang mga sinasabi ni Kylie.
Nagising ako sa isang maulang umaga, ayaw ko pa sanang bumangon, ang sarap pa ng higa ko eh, kaso wala naman akong choice dahil may pasok ngayon. Bumangon na ako at agad binuksan ang T.V., mag aabang ako ng suspension ng klase, kahit teacher na ako ay excited pa din ako sa suspension, di naman sa iyon ang hinihiling ko dahil tinatamad ako, ayaw ko lang talaga ng ulan, ayaw kong naghahawak ng payong at maglakad sa basang kalsada, pero gusto ko ang gan’tong panahon. Tinatamad ako magluto ng agahan kaya’t naligo na ako at nag ayos na, mukang walang suspensyong magaganap. “isayaw mo ako… sa gitna ng ulan mahal ko…” todo bigay kong kinakanta at sinasabayan ang tugtog, hindi ko tuloy nakita na paulit-ulit na pala akong tinatawagan ni Lyn at Espi, no’ng napansin ko ito ay agad ko silang tinext at tinanong kung bakit. Maya- maya lang ay tumawag na sa akin si Lyn, “ano? Ang aga-aga tawag kayo nang tawag, miss na miss niyo ba ako?” pabirong kong tanong sa kani
Naloko na nga, ako pa napiling last na mag-share, sa susunod hindi ko na papansinin itong si Father,nginitian na nga pinahirapan pa ako.Walang nakakaalam sa buhay ko bukod kay Kylie, hindi ako mahilig mag-share ng life ko dahil wala naman iyon magiging ambag sa buhay nila. Basta kapag tinanong ako kung nasan ang pamilya ko, sinasabi ko na patay na sila, tapos na agad ang usapan. Pero ngayon, mukang mapapsabak ata ako ah, pero siguro it’s time na din para makilala ng buong mundo, char, ng mga tao kung sino nga ba talaga si Iya Santos, taray ‘di ba?“Let us give Iya, a round of applause!”aya ni Father sa mga teachers.Palakpakan naman sila, if I know madami ditong pinaguusapan ako, okay pekeng ngiti muna.“Hello po, kamusta naman kayo? So dahil last na ako, medyo iiksian ko na lang ‘tong sasabihin ko, bali umpisahan natin noongbata pa ako, char, sorry, medyo kinakabahan ako, pwede Father bukas na lang ako magshare?&rdquo
Nagising ako dahil tinatawagan ako ni Kylie, napasarap pala ako ng tulog at hapon na nagising.Si Kylie ang bestfriend ko simula pa noong highschool.Siguro nakwento na sakanya ni Lyn ang nangyari.“Bakit?” tanong ko sakanya.“Anong bakit? Kanina pa ko nandito sa labas, sira ba door bell n’yo o ‘yong tenga mo ang may problema?” reklamo n’ya.“Aba! Bakit parang kasalanan ko? ‘Di ba binigyan kita ng susi para nakakapasok ka kaagad?”“Eh naiwan ko eh, nagmamadali kasi ako, so ano? Bubuksan mo ba o sisirain ko na lang ‘to?” panakotniya.Agad-agad akong bumaba at binuksan ang gate, pumasok naman siya agad na parang kasambahay niya ako at sya ang may ari ng bahay ko.“May dala akong pagkain, para sa ‘kin to pero gusto mo ba?” alok niya.“Wow ah! Salamat sa pasalubong mo, nakakatouch sobra.”Hinanda n’ya sa l
“Ano? Iinom ba tayo mamaya after work?” typical naayaan naming ni Lyn bago matapos ang trabaho.“Oo, sainyona lang tayo? Try natin ‘yong vodka, walang chaser,” sagotni Lyn.“Kumain munatayo, nagugutomna ko eh,” dugtongniya.Halos araw-araw ay ganito ang nagingbuhay naming dalawa after a long and stressful day sa work, lagingnasaisip naming ang mag-unwind. Minsan kumakain kami, nanonood ng sine o kaya pumupunta sa mga rock band. Basta kung ano matripan, ayun ang gagawin namin.Pagkatapos ng trabaho ay agad kami naghanap ng makakainanni Lyn.“Do’n na lang tayo kela Aling Dory, gusto ko ng chicken eh, malaki manok do’n tsaka super crispy,”naglalaway na aya ko.“Sige, sagot ko naito, ikaw na sa iinumin natin mamaya ah?” tanong n’ya.“Potek, parang nadayaako ah.” Wala na akong nagawa kundi pumayag, mukha kasing naplano na n’ya‘to bag