ELIZABETH Tulala ako habang pauwi. Zeym gave me the address of Sico’s house, iyon ang bahay na nilipatan namin dati matapos masunog ang bahay namin na bigay ni Rachelle. Pag-uwi ko ng bahay, naabutan ko pa si Henry na nakatingin sa akin. “Bad day?” tanong niya. Napabuntong hininga ako at pagod na pumasok. “Bad day nga,” ang bulong niya sa akin. “I cooked something for you,” “What is it?” tanong ko at nakita ang marinated roasted chicken na niluto niya sa mesa. Pinagskingkitan ko siya ng mata. “You’re into cooking lately. Why?” “I want to impress you,” walang preno niyang sagot. Nawala ang ngiti sa labi ko at nakaramdam ako ng bahagyang pagkailang dahil doon. “Hindi mo yata kasama si Kua,” ang sabi niya na tila ba iniiba ang usapan. “Mamaya pa siya ihahatid ni Rachelle dito,” “Ganoon ba? Sige kumain nalang tayo,” Tahimik akong umupo at kumain dahil kumakalam na rin ang sikmura ko buhat ng hindi ako nakakain kanina sa biglaang pagdating ni Sico at Rico. Kinagabihan, nakaab
ELIZABETH “I’m sorry, si Sico ba ang hinahanap mo? Hindi pa siya dumadating e,” mapagkumbabang sabi ko. Sinamaan niya ako nang tingin. “Ano ba talagang papel mo sa buhay ng mga kapatid ko? O talagang natural kang malan-di?” At this simple accusations, hindi ko magawang depensahan ang sarili ko. Kasi hindi ko naman alam paano. “Sumagot ka!” “MONI!” Sabay kaming napatingin kay Sico na kakapasok lang at pinandilatan niya ng mata ang kapatid niya. “What are you doing?” tanong niya. “Kuya Sico, matagal akong nagtitimpi sa ginagawa mo! Akala ko ba matalino ka? Bakit mo hinahayaan na lasonin ng babaeng iyan ang isipan mo?” “Shut your mouth Harmonia! Ikaw ang walang respeto ngayon.” “It’s because you’re siding with her kuya. Kawawa si ate Zeym. Nasa hospital pa nga siya ngayon, yet nandito na iyang babaeng ‘yan feeling siya na ang asawa. I bet pinangarap niyang mamatay si ate sa operasyon!” Nagbaba tingin ako. Masiyadong masakit ang paratang sa akin ng bunsong kapatid ni Sico at Ric
ELIZABETH “Why are you here?” tanong ko at lumayo sa kaniya ng bahagya para makawala sa pagkakayakap niya. Kumunot ang noo niya sa paglayo ko. “Kua wants milk,” Tumango ako. “Sandali lang, magtitimpla ako,” ang sabi ko sa kaniya. “Ako na cause you’re still cooking,” ang sabi pa niya. “Luto naman na,” “Ako na. Kaya ko naman gawin to for our son,” seryosong sabi niya habang nakatingin sa akin. Pinabayaan ko nalang siyang kumuha ng baso para magtimpla ng gatas ni Kua. At kesa maubos ang oras ko kakapanood sa kaniya, inasikaso ko nalang ang paghahain sa ulam at kanina ng sa ganoon ay makatulog na si Sico. It took me 20 minutes on preparing the foods as well as the plates on the table saka ko tinawag ang mag-ama na mukhang nagkukulitan na sa sala. “Hali na kayong dalawa,” ang sabi ko. Narinig ko ang mga tawa ni Kua habang karga karga siya ni Sico. “Papa, I want to be a pilot. Gusto kong magpalipad ng plane,” Napatingin sa akin si Sico at nagulat nga ako na sinabi iyon ni Kua. Fi
ELIZABETH “Shh!!” Nilagay ko ang daliri ko sa labi ko nang makita na natutulog na si Sico sa puzzle mat na nilatag ko sa sala para kay Kua. “Papa is sleeping,” sabi ni Kua. Tumango ako. Ngumiti siya at humiga sa tabi ni Sico. Naaawa ako kay Sico dahil no’ng hindi pa nakaset ang operation ni Zeym, pinangatawanan niya talagang aalagaan niya ito. Rachelle told me na halos hindi natutulog si Sico para lang bantayan si Zeym lalo’t some of Zeym senses ay hindi na niya halos magamit. Si Sico ang nagsisilbing mata niya minsan. At ngayon, mahimbing na siyang natutulog na para bang ngayon pa siya nakatulog sa mahabang panahon. Walang masiyadong maluto sa bahay niya kaya tinawagan ko si Rico. “Eli, napatawag ka?” “Rico nasaan ka? May ginagawa ka ba?” “Kagagaling ko sa hospital.” Ganoon ba? “Kamusta si Zeym?” tanong ko. “Tapos na ang operation kanina, stable naman siya pero hindi pa rin siya gumigising.” Nag-alala ako sa kalagayan niya. Kung hindi siya magising, posibleng ma-coma siya g
ELIZABETH Tunog ng heart rate monitor ang tanging naririnig ko sa buong kwarto kung saan nakaratay ngayon si Zeym. Naniniwala pa rin kaming mabubuhay siya kahit pa sabi ng doctor, monitor nalang ang bumubuhay sa kaniya. “Zeym,” tawag ko kahit alam kong hindi niya ako maririnig. “Hinihintay ka na ng anak mo,” sabi ko. Hindi ko mapigilan ang luha sa mata ko. Nalulungkot akong makita si Zeym na ganito. Inaasahan ko na after operation, gagaling siya kaagad. “Bumangon ka na diyan oh. Maraming naghihintay sa paggising mo e,” Umupo ako sa tabi niya at umiyak. Matapos ibalita ni Rachelle sa akin 2 days ago ang kalagayan niya, para na ako no’ng binagsakan ng langit at lupa. At ngayon pa ako nagkalakas loob na dalawin siya dito sa kinalalagyan niya. Ang sabi, hindi alam kung kailan siya magigising. Maaring aabutin ng buwan o maraming taon. Ayaw ng mga Shein sukuan si Zeym, wala namang problema sa kanila ang gastos kaya ipagpapatuloy nila ang pagmomonitor sa kaniya hanggang sa magkaroon
ELIZABETH Nakaupo lang ako sa tabi ni Sico habang siya ay patagilid na nakayakap sa akin. Hindi ako gumalaw dahil ayaw kong madisturbo ang pagtulog niya. Nasa harapan ko ang mga magulang niya kasama ng mga kapatid at mga kaibigan ng magulang niya. Lahat sila nakatutok sa akin na para bang inoobserbahan nila ang galaw ko. While Sico on my side, panay lang ang pagbanggit sa pangalan ko habang nakapikit. Amoy na amoy ko ang alak sa kaniya. “Kukunin mo na ba siya dito?” tanong ni Rico. “Kung papayag kayo,” magalang na sagot ko. “I’m still against the idea. Hindi ba kayo naaawa kay ate Zeym?” si Moni ang nagsalita. Galit pa rin siya sa akin. “Harmonia, kuya Sico mo at si ate Zeym mo ang nagpasya tungkol sa bagay na ito.” Sabi ni Rico, pinagtatanggol ako. “At tini-take advantage ng babaeng iyan,” Naiintindihan ko ang galit niya dahil kahit siguro ako ang nasa kalagayan niya, magagalit rin ako sa isang home wrecker na gaya ko. Pero… “Let me take care of him and Kua. Kung magising n
ELIZABETHKinaumagahan, paggising ko ay mukha ni Sico ang namulatan ko. Pinagigitnaan namin si Kua na tulog pa.“I thought I was dreaming that I see you last night,”“Bakit ka nandito?” tanong ko.“He barged in the moment he knew that you’re here,” boses ni Rico na nasa pintuan pala, nakakrus ang kamay sa harap at nayayamot habang nakatingin kay Sico.“Bumaba na kayo dahil kakain na,” sabi niya at sinirado ang pintuan.Si Sico, walang pakialam sa sinabi ni Rico.“Are you mad at me?” tanong ko sa kaniya.Umiling siya. “No. Actually, I was the one who think that way. Aren’t you mad at me?”“No. I’m sorry if I hurt your feelings,”“Forgiven, Eli,” puno ng lambing na sabi niya. Bahagya akong yumuko nang makita na hahaIikan niya ang noo ko.“Good morning mama, papa,” sabay kaming napatingin sa boses ni Kua na nakangiti habang nakatingin sa aming dalawa.Hindi man lang namin napansin na gising na siya.“Good morning Kua/son,”“Dito ka natulog sa tabi namin papa?”“No Kua, doon natulog si pa
ELIZABETH (3 months later) “KUA!” Sigaw ko dahil anong oras na at mali-late na siya. “Anong oras na anak. Darating na ang sundo mo mamaya,” pinunasan ko ang pawis sa noo ko habang pini-prepara ang baon niya ngayon. Napatingin ako kay Sico na busy sa laptop niya habang humihigop ng kape. “Hon, hindi ka pa ba aalis?” napatingin siya sa akin at lumapad ang ngiti saka umiling. “Tatapusin ko lang ito,” “Di ba mamaya ang presentation mo with the board of members? Ihahanda ko na ba ang susuotin mo?” “Yeah but nahanda mo na kanina ang susuotin ko,” aniya Natigilan ako. Nahanda ko na? Sa dami kong ginagawa, nakakalimutan ko na ang iba. “Hey, take it easy… Dalawa pa nga lang kami ni Kua, stress ka na,” natatawang aniya. “E kasi naman po ano, ang tigas ng ulo niyong dalawa,” reklamo ko. “Saan pa ba magmamana ang anak natin kun’di sa akin,” proud na sabi niya. At talagang tuwang tuwa pa siya na sobrang tigas ng ulo nila? “MAMA, I’M DONEEE!” Napatingin kami sa anak ko at nakita namin s
HULI(THIRD PERSON)“Are you not bothered na laging kuya mo ang napupuri?” Rit smiled at the ladies at umiling.“Why would I?”“He’s the eldest so hindi ba parang sa kaniya una mapupunta ang yaman ng pamilya niyo?”Dalawa lang sila ni Kuarter yet they were always be compared to each other by the lads.“I can get rich if I want,” Rit answered as he si pped his wine from the glass.“Your parents allowed you to drink?” manghang tanong ng mga kaedaran niya na kasama sa social gatherings ng elites.“Yeah. I have an amazing parents,”Kanina pa gustong umuwi ni Rit. Wala lang siyang choice kun’di makipagplastikan sa mga taong kailangan niyang makasalamuha.He’s a college student but already reigning an empire at the young age. Even the Shein didn’t know that. Rit pretended to be dumb and a weakling baby where in face he’s dangerous like his ancestors.Bored niyang tinitignan ang ilang mga numero na pumapasok sa bank account niya. Profits from the investments he made since he was in high schoo
ZEYM “Coffee?” nag-angat ako ng tingin at nakita si Eli na inaabutan ako ng kape. Si Sico ay kausap si Rachelle kasama ni Lando. “Ang lalim ng iniisip. Tungkol ba ito kay Hanny?” “Kua said that he saw her. Naaawa ako sa anak natin. Kung saan maayos na siya, bumalik na naman ang trauma niya.” “Baka kamukha lang ni Hanny ang nakita niya. We’re there at nakita naming nilibing ang abo niya,” Alam ko. Lahat din nang nakakita ay sinabing patay na si Hanny. Ang amin lang ay sana makalimutan na ni Kua ang batang iyon dahil ayaw naming makita siyang pawisan na gumigising sa gitna ng gabi. Hinawakan ni Eli ang kamay ko at ngumiti. “Everything will be fine. Dalawa tayong ina niya ang magtutulungan para malampasan niya ulit ang mga bangungot ng nakaraan niya.” Eli is right. Dapat kong alisin ang mga negatibong ideya sa isipan ko. Enjoyin ko nalang ang outing namin ngayon. Narito kami lahat sa bahay ni Eli at Sico. Nandito rin si daddy Zee kasama ni Doc Mia at ibang mga kaibigan ni papa gay
ZEYM Isang malalim na buntong hininga ang pinakawalan ko matapos kong basahin ang libro na binili ni Lando sa akin. Kanina pa ako nakangiti na parang baliw pero ang totoo ay umuusok na itong ulo ko sa inis sa kaniya. “Sweetie, you want te—err what happened?” nabitin sa ere ang sasabihin niya nang makita ang itsura ko. “You wanna die?” He looked confuse. “What’s this?” sabi ko at pinakita sa kaniya ang librong binili niya. “A book?” hindi niya sure na sagot. Bigla siyang napalunok nang makita na mas lalong lumabas ang kunot sa noo ko. “Mukha ba akong s3x addict?” nanlaki ang mata niya at tinignan ang libro na hawak ko. Mukhang na-realize niya anong libro ang binili niya sa akin. “Ah—actually, I forgot something—" “Come here,” Magpapalusot pa siya para makaalis. “What?” “I said, come here,” Napalunok siya at kinakabahan na humahakbang papunta sa akin. Do I look like a monster at ganiyan siya katakot? Umupo siya sa kama, sa tabi ko. Lumapit ako sa kaniya na agad niyang ikin
Nasa likuran ako ni Kua at tinitignan namin ang mga tao na hinahatid ang abo ni Hanny sa paglalagyan niyo. Akala ko nga ay ilalagay ng pamilya ni Hanny ang abo niya sa bahay but it turned out na ilalagay din pala pa rin nila ito sa sementeryo. I’m wondering bakit kailangan e-cremate kung ililibing din pala nila? Kung sabagay, mula sa nalaman ko ay minamaltrato ang bata kaya siguro ayaw ng pamilya niya panatilihin ang abo nito sa bahay nila. Nasa malayo kami ni Kua, umiiyak ang anak ko habang nakatingin sa malaking picture portrait ni Hanny. Hindi ko siya kilala personally, pero kung sino man siya, alam kong mabuting bata siya dahil gustong gusto siya ng anak ko. Matapos ang libing, umuwi na kami agad. Sinalubong kami ni Rit na nag-aalala sa kuya niya. Kua on the other hand went to his room. Ayaw niya sigurong makita na nag-aalala kami sa kaniya. “Is he gonna be okay, mama?” tanong ng anak ko. Tumango ako. “Yes cause your brother is strong anak,” “I’m afraid he’s not, mama,”
ELIZABETH My boys were so OA to the point na hindi ko alam kung miinis o matatawa ako sa pinaggagawa nila. It’s been almost 2 weeks nang makalabas ako, at naghihilom na ang sugat ko. Nakauwi na nga rin kami ni Sico sa bahay namin, and as for Kua, he asked Zeym to stay with us. Zeym agreed dahil aalis rin naman sila ni Lando for 1 month. Alam na kung saan ang pakay nila. Anyway, masaya kaming lahat para kay Zeym. Kung ano ang trato sa kaniya ng lahat no’ng sila pa ni Sico, ay ganoon pa rin naman ngayon. It’s just that, everyday na siyang nakangiti at blooming. Halatang masaya siya sa piling ni kuya Lando. Kakabalik lang ni Sico sa trabaho, dahil halos ayaw niya akong iwan mag-isa sa bahay lalo’t kapag may pasok ang mga bata kaya natagalan talaga ang pagbalik niya. Tambak na ang trabaho niya sa opisina. Si Rit, sa public school pa rin siya pumapasok. I asked him kung gusto ba niyang lumipat ng school noon kung nasaan ang school ng kuya niya, he firmly said NO kahit na lagi niyang g
RICO Pinitik ako ni papa sa noo. Ang sakit! “Tuwang tuwa ka pa na pinakaisahan niyo ni Lando ang kapatid mo?” tumingin si papa kay Lando, na agad na yumuko. “Sorry ulit tito,” sabi ni Lando sa tabi ni Zeym. “Oh ayan… Sige papa, pagalitan niyo ang dalawang iyan.” Sabi ni Zeym na ginagatungan si papa. Sinamaan ko siya nang tingin pero pinitik lang ni papa ang noo ko ulit. “Oh nasaan na ang tapang niyo kanina?” sabi ni Zeym. Tumingin ako kay Sico na walang malay. Nasa couch siya. Matapos sabihin ng nurse kanina na na-cremate si Elizabeth ay bigla siyang nahimatay. Maayos naman ang vitals ng gago. Ayaw lang niyang gumising. “Papa masakit na,” reklamo ko. Nakita ko si Moni na kumakain ng ice cream at tinatawanan ako. Bakit parang magkakampi sila dito sa bahay? Si Elizabeth ay nasa tabi lang ni Sico, hawak ang kamay at pinupunasan ang pawis ni Sico gamit ang panyo. “Linisin niyo ni Lando mamaya ang mga sasakyanan ko,” sabi ni papa sa akin na ikinalaki ng mata ko. “Pa/tito?” saba
Pagdating ko ng bahay, sinalubong ako agad nina tita at tito kasama ni Moni at mga anak ko. “Mama, we’re so worried about you…” Sabi ni Kua na umiiyak at nakayakap sa akin. “Mama, I missed you so much. Are you still sick mama?” inosenteng tanong ni Rit sa akin. Wala akong masabi kun’di ang ngumiti sa dalawang anak ko. Masiyado akong na overwhelmed sa pinapakita nila sa akin. “I’m sorry… Nag-aalala ba kayo kay mama?” Sabay silang tumango, ang cute. “Asus.. Ang mga baby ni mama ay… Miss na miss ko kayo mga anak.” HinaIikan ko sila sa mga labi nila kahit na pati ako ay naiiyak na rin. Para na kaming timang dito lahat na nag-iiyakan. “I promise you mama, from now on, I will protect you from danger,” ang sabi ni Kua, seryosong sinasabi sa akin na po-protektahan niya ako. Nasabi sa akin ni Zeym na tinuturuan niya si Kua sa martial arts at kung paano humawak ng baril. Wala naman aknong nakikitang problema doon at isa pa, alam kong babantayan niya ng maigi ang anak namin. “Me too mam
SICO Where am I? “Sico,” napabangon ako nang marinig ang boses ni Eli. “Where are you going? Why are you going that way?” She smiled and continue to walk. I started to run to catch her up but she’s unbelievably fast. “Honey? Where are you going?” Hindi ulit siya nakinig. Nanitili lang siyang naglalakad kahit alam niyang sinusundan ko siya. Each step I make to move forward, mas lalong lumalakas ang kaba sa dibdib ko. What’s happening? Bakit nasa labas siya? Wait—where are we? Why are we in the garden? Whose garden is this? “Eli,” tawag ko ulit sa kaniya but this time, huminto na siya. “Stay Sico,” matapos niyang sabihin iyon, hindi ko na magalaw ang paa ko. “Anong ginagawa mo? Why I can’t move?” “Sico, thank you for loving me.” She smiled, then naalala ko na nasa hospital siya. “Bakit? Saan ka pupunta?” tanong ko. Kinakabahan na ako, ayokong iwan niya kami. “Sico, you need to be strong dahil may mga anak pa tayo,” ang sabi niya. “Stop it Eli. Saan ba ito? Come here baby…
Pagkadating ni Moni ay kasama niya si Lando. Matapos humaIik ni Lando sa gilid ng noo ko, sinabi ko sa kaniya na tignan niya muna si Rit kung maayos na ba ang kalagayan nito. “Bumaba na ang lagnat niya. Don’t worry.” Sabi niya sa amin. Tumango ako at nilapitan si Rit para haIikan ang noo nito. “Are you okay?” bulong niya sa akin. Tumango ako. “Pwede mo bang e check rin si Sico?” Tumitig si Lando sa mga mata ko bago tumango. “No need, Lando. I’m fine,” “Sico, you’re not. Titignan lang ni Lando ang kalusugan mo dahil baka mamaya, bigla kang mag collapse.” Sabi ko “Kuya, sige na please. You need to stay healthy for your sons. Nag-aalala na nga sila para kay ate Eli tapos paano nalang kung pati ikaw ay madala sa hospital?” sabi ni Moni. Natahimik si Sico at kalaunan ay pumayag na rin. Chineck na siya ni Lando at kami ni Moni ay nakamasid lang sa kanila. “So far, maayos naman ang heart, liver, intestine, esophagus—" “Are you making fun of me, Lando?” Sinamaan siya nang tingin ni