SA KABILA NG hiling ni Daviana ay hindi siya natiis ng binatang pabayaan na lang. Sinundan pa rin siya ni Rohi sa ibaba ng hotel upang masiguradong mayroon siyang masasakyang taxi dahil kung wala ay ready naman siyang ihatid ang dalaga sa bahay nila na siya namang dapat niyang gawin. Hindi man sila ni Daviana magkasamang lumulan ng lift pababa, ginamit naman ng binata ang hagdan kung kaya naman pagbaba niya ng lobby ay tumatagaktak na ang pawis sa kanyang buong katawan at mukha. Habang nagmamadali naman na papalabas ng lobby ay nakita siya ni Daviana sa gilid ng kanyang mga mata. Masama na ang hilatsa ng mukha ng dalagang nilingon si Rohi na mabilis namang natigilan pagsunod. Ngunit nang muling humakbang ay muli niya rin itong sinundan. Bigla siya ni Daviana na nilingon ulit.“Sabi ko huwag mo na akong ihatid hindi ba? Huwag mo rin akong sundan! Napakakulit mo naman!” bulalas nitong hindi alintana ang mga taong makakarinig sa kanilang dalawa, na mangilan-ngilan lang.Tuluyang napa-pre
BINOMBA NI WARREN si Daviana ng mga message at tawag gamit ang social media account. Hindi pa siya nakuntento doon at walang patid din niyang tinawagan ang kanyang numero. Ganunpaman ang gawin niya, patuloy siyang dineadma ng dalaga. Isang araw pa ang lumipas at hindi na nakatiis si Warren sa ginagawa ng dalaga na kahit i-seen ay hindi nito ginagawa. Naisip niya na baka nga ni-restrict na siya nito. Nagtungo na siya ng bahay nina Daviana, nagkatong naroon ang ama ng dalaga at siya mismo ang nagbukas ng pintuan. Lumapad ang ngisi nito nang makitang siya iyon. “Oh? Warren, napadalaw ka?” “Tito Danilo, hinahanap ko po si Viana. Nariyan po ba siya sa loob?”“Si Daviana? Oo yata. Nasa silid niya. Hindi mo ba siya makontak?”“Hindi niya po sinasagota ang tawag ko.”“Sandali at sasabihan ko siyang bumaba para harapin ka. Maupo ka muna sa sofa. Dito mo na siya hintayin.”anang ama ni Daviana na mabilis ng umakyat ng hagdanan nila.Sinundan lang siya ng tingin ni Warren. Pagdating ng lalaki
NAPAKAGAT NA SA kanyang labi si Daviana. Nahigit na rin niya ang kanyang hininga. Totoo ba talagang nagbago na siya? Paano? Saang anggulo? Bakit hindi naman niya ramdam? Maaari nga sigurong may pagbabago sa kanya pero nang dahil din naman iyon sa kagagawan ng kaibigang kaharap niya. Siya ang nagturo at nagtulak sa kanyang magbago ang attitude. Hindi lang iyon, pati ang magulang nito. Ano naman kung mas madismaya pang lalo si Warren ng mga sandaling iyon? Deserve niya naman iyon! “Pumunta ako dito ngayon dahil umaasa akong makakausap ka ng matino. Ayokong makarinig ka ng masasakit na mga salita mula sa ibang tao dahil lang sa kaibigan mo ang anak sa labas na iyon. Hindi ba't namuhi ka kay Rohi gaya ng ginawa ko sa kanya noon? Anong nangyari, Viana? Bakit, dahil lang sa galit mo sa akin, ay lumapit ka sa kanya at nakipagkaibigan ka pa? Talaga lang ha? Friend kayo? Sure ka, Viana?”Sinimangutan siya ni Daviana. Siya pa talaga ang may lakas ng loob na sumbatan nito ng kung anu-ano? Ano
MAKAHULUGANG NAGKATINGINAN NA sina Daviana at Warren nang makita nila ang ama. Napansin agad ni Danilo ang tensyon na nasa pagitan ng anak at ni Warren sa pamamagitan pa lang ng kakaibang mga tinginan nila. Lumipad ang kanyang mga mata at may nakitang papel sa ibabaw ng center table. “Anong meron? Bakit bigla yata kayong natahimik?”Ilang beses na umiling si Daviana. Ibig niyang ipahiwatig kay Warren na hindi niya na kailangang sabihin sa ama ang ipinunta ng kaibigan sa bahay nila. Malamang pipilitin siya nito kapag sinabi niyang ayaw niyang sumama. Ano pa nga ba ang kanyang aasahan sa kanya?“Inimbitahan ko po si Viana, Tito Danilo na magpunta sa Hacienda namin. Sabi ko po ay doon niya gugulin ang bakasyon pero tinanggihan po niya. Busy raw po kasi siya eh.”Mariing ipinikit ng dalaga ang kanyang mga mata. Napahilot na siya ng kanyang sentido. Sumama pa ang pakiramdam niya nang lingunin siya ng ama at bigyan ng mga tinging kailangan niyang sumama at pumayag sa paanyaya ni Warren. Ma
KINABUKASAN AY MAAGANG pinuntahan ni Warren sa bahay nila si Daviana upang sunduin. Aayaw-ayaw pa nga sana doon ang dalaga ngunit maaga siyang binulabog ng ama. Wala tuloy siyang ibang nagawa kundi ang sundin ito kahit na labag iyonn sa kalooban niya. Pinilit niya ng amang maghanda. Hindi lang iyon, inihatid pa siya ni Danilo sa labas ng kanilang bahay at hinintay na makalulan ng sasakyan ni Warren nang sa ganun ay siguradong makakasama ang anak at wala itong anumang magiging palag. Nakahalukipkip lang si Daviana sa passenger seat. Hindi niya nililingon si Warren kahit na nahahagip ng kanyang mga mata ang panaka-naka ting pagsulyap na ginagawa sa kanya. Wala siyang planong kausapin ang lalaki.“Nasa trunk pa rin ng sasakyan ko ang luggage mo. Kunin mo na lang pagbalik natin.” Si Warren ang unang bumasag sa katahimikan na bumabalot sa loob ng sasakyan. Hindi pa rin siya nilingon ni Daviana na halatang wala pa rin sa mood makipag-plastikan sa kanya. Muli siyang sinulyapan ni Warren. Me
PINAGNILAYAN NI WARREN ang mga sinabi ni Daviana. Kung kapos ang kanilang pamilya sa pamemera para sa kanilang negosyo, malamang ay kailangan talaga nila ng tulong. Hindi naman siya maramot at kaibigan niya rin naman ang dalaga. Nakahanda naman siyang magpagamit sa kaibigan hanggang sa tuluyan silang makabangon at maging okay na muli. Kung sasabihin naman niya iyon kay Melissa, malamang maiintindihan ito ng girlfriend. Hindi ito magagalit. Matutuwa pa nga itong nakatulong sila.“Gusto mo bang magpakasal sa akin, Daviana?”Naikuyom ni Daviana ang kanyang mga kamao na nakapatong sa kanyang kandungan. Anong tingin sa kanya ni Warren, desperada? Hindi niya habol ang pera ng kanilang pamilya. Wala siyang pakialam dito.“Hindi. May gusto akong ibang lalaki, paano kita magugustuhang pakasalan noon, Warren?” kaila niya.Naitikom na ni Warren ang kanyang bibig. Hindi niya inaasahan ang sagot ni Daviana. Ang sagot na iyon ng dalaga ay dapat na magpapaginhawa sa kanyang kalamnan, ngunit hindi. T
IGINIYA AT DINALA ni Warren si Daviana sa isang malaking kwarto sa tabi mismo ng master bedroom. Pagkapasok nila sa kwarto ay hininaan ng lalaki ang kanyang boses.“Viana, Huwag mo sana akong sisihin kung hindi ako humingi ng pahintulot na isama siya dito.” anang lalaki na ang tinutukoy ay ang kasintahan niya, “Sana mabigyan mo pa ng chance si Melissa na maging maayos kayo. Sinabi ko naman sa’yo na mabuti siyang tao hindi ba? Saka girlfriend ko siya at best friend naman kita. Magkikita kayo ng maraming beses sa hinaharap kahit na hindi niyo gustuhing dalawa. Ako ang higit na magdurusa kung hindi kayo magkakasundo. Kaya sana, ikaw na ang siyang magkusa.”Inilapag ni Daviana ang kanyang dalang bag ng mga gamit sa mesa at muling tumingin kay Warren. Sobrang sama na ng loob niya sa lalaki. Heto na naman sila sa sitwasyong ganito.“Ikaw ang gustong makipag-date sa kanya, hindi ako kaya bakit dinadamay mo ako? Anong pakialam ko? Dapat lang talaga na magdusa ka kung may ganyan.” Medyo nalun
DATI-RATI AY SOBRANG magkasundo sina Anelie at Warren, subalit mula nang may kalokohang gawin ito kay Daviana na sinumbong ng kaibigan niya kay Anelie. Doon nagsimulang mawalan ng amor ang babae kay Warren. Syempre, kakampihan niya ang kaibigan na alam niyang dehado sa kanila dahil palaging ginagamit lang naman ito ni Warren.“Ano namang pakialam mo kung narito ako? At saka ano iyong sinabi mo sa kaibigan ko?” angil niyang halatang hindi na nagugustuhan ang sinasabi ng lalaking kaharap niya, “Hindi mo pala siya gusto eh bakit ginagamit mo? Ang kapal din talaga ng mukha mo eh. Huwag mo ng itanggi. Narinig ko ang lahat ng mga sinabi mo patungkol sa kaibigan ko, Warren!” Dahan-dahang kumuyom ang kamao ni Warren. Nang-uuyam na ngumisi pa siya kay Anelie.“Ano naman kung narinig mo ang lahat? Dapat na ba akong kabahan?” “Oo, dahil sasabihin ko ang lahat ng narinig ko kay Daviana. Sasabihin ko kung paano niyo siya pinag-uusapan ni Melissa at pinagtatawanan sa pagiging tahimik at walang k
LUMIWANAG AGAD ANG mukha ni Warren sa sinabing iyon ni Daviana. Oo nga naman, si Daviana iyon kaya ano ang pinag-aalala niya at mga makamundong iniisip niya sa kaibigan. Imposible na may mangyari agad sa kanila nang ganun kabilis. Hindi ito kaladkaring babae na kapag inaya ay magpapaubaya. Siya nga hindi pa nagagawa iyon sa nobya niyang si Melissa, malamang hanggang halikan lang din sila at hawak. Ngunit panandalian lang ang reaction niya sa sunod na sinabi ni Daviana na alam niyang may kahulugan. Kahulugan na kahit hindi niya isipin ay nagsusumiksik iyon sa kanyang noon pa man ay maruming isipan.“At kung sakali mang mabuntis niya nga ako, ano namang problema doon? Hindi ko kailangang mag-alala o ma-stress sa pag-iisip. Alam kong hindi naman ako pababayaan ni Rohi dahil responsable siya!”Napaawang na ang bibig ni Warren. Hindi niya ito inaasahan. Hindi kaya tama ang hula niya na may namagitan na nga sa kanila? Pero paano iyon nangyari? Hindi ganun si Daviana. Pinapahalagahan nito an
ILANG SEGUNDONG NATAHIMIK si Warren at huminga nang malalim. Ilang beses niya iyong pinag-isipan. Sa palagay niya ay hindi naman magiging masama ang labas ng offer niya. Pabor pa nga iyon sa dalaga.“Let them perfunctorily deal with the engagement first, and then make plans?” patanong nitong sagot na ang na nagpagusot pa ng mukha ni Daviana, “I mean hayaan natin mangyari ang engagement saka tayo magplano ng ibang kailangan nating gawin. Ibigay natin ang gusto nila para matapos na ang lahat ng ito.”Galit na nanlaki na ang mga mata ni Daviana. Kung makapagsalita ang lalaki akala mo ganun lang kadali ang mga pinagsasabi nito. Well, ano pa nga bang aasahan niya sa lalaking ito na spoiled at walang alam. Malamang iniisip nito na kaya niyang makuha ang anumang bagay na gustuhin, including na siya doon.“Hindi mo kailangang mabalisa, Viana. Makinig kang mabuti sa akin. Engagement pa lang naman ito at hindi pa naman tunay na kasal na may papel tayong legal na panghahawakan. Pwede namang hang
HINDI NAGSALITA SI Daviana kung kaya naman nilingon na siya ni Warren. Hindi nakaligtas sa mga mata ng lalaki ang mga mata ng dalaga na mapula na naman at anumang oras ay muling mapapaiyak. Malalim na siyang napahinga. Hindi niya mabasa kung ano ang naglalakbay sa kanyang isipan ng mga oras na iyon.“Umiiyak ka na naman ba?” Iniiwas ni Daviana ang kanyang mukha. Pilit niya iyong itinago dito dahil alam niyang aasarin na naman siya nito. Sino ba namang hindi maiiyak? Patung-patong ang problema niyang kinakaharap ngayon.“Sabihin mo na ang gusto mong sabihin. Nagmamadali ako.” sa halip ay sagot ni Daviana, hindi niya binigyan ng pagkakataong maasar siya ni Warren. “Gaano ba ka-importante iyan? Bilisan mo!” Napakurap na ng kanyang mga mata si Warren. Medyo nabastusan sa naging kasagutan ng dati niyang kaibigan. Pagod ang mga mata niya itong tiningnan ngunit wala pa rin iyong naging karampot na epekto kay Daviana na halatang wala ng pakialam sa kanya. May kung anong guwang na sa puso ni
BAKAS SA MGA mata ng dalaga na sobrang litong-lito na siya. Pilit niya lang kinalamay ang kanyang sarili para magmukhang kalmado pa rin kahit na ang kaloob-looban niya ay unti-unti ng gumugulo. Nagugulo. Hindi na alam ang gagawin at mga sasabihin ay pinili na lang niyang manahimik. Masyadong nagulo ang kanyang isipan ng sinabi ng kanyang ina. Malakas ang naging impact ng mga salita nito sa kanya tungkol sa nobyo. Hindi niya tuloy mapigilan na tanungin ang kanyang sarili kung gaano niya nga ito kakilala? Hindi lang iyon. Sa punto ng pananalita ng kanyang ina. Alam niya kung ano ang tinutumbok noon. Sadya ba talagang kailangan niyang makipaghiwalay kay Rohi? Hindi niya kaya. Sobrang mahal niya ang binata.“Hindi ka pa rin naman nakaka-graduate. Mahaba pa ang panahong lalakbayin mo anak. Anuman ang iyong desisyon, huwag kang magmadali upang gawin iyon. Isipin mo ulit mabuti ang mga desisyon mo sa buhay. Isa pa ay bata ka pa naman. Masyado pang bata. Marami pa ang mangyayari sa'yo basta h
HINDI MATANGGAP NG damdamin at parang sasabog na ang isipan ni Daviana sa sinabing iyon ng ina. Hindi niya lubos maisip na ganun ang hangarin ng kanyang nobyo. Maaring tama nga ito ng kanyang hinuha, pero malakas pa rin ang kanyang paniniwala na hindi iyon kayang gawin ni Rohi. Mabuting tao ang kanyang nobyo. Sobrang mahal na mahal din siya nito kaya bakit naman siya nito sasaktan at paiiyakin?“Alalahanin mo na ang buong pamilya ng Gonzales ay may ayaw sa kanya. Si Carol at Warren ang sobrang nanakit sa kanyang damdamin lalo na noong bata pa siya. Si Welvin na kanyang ama at si Don Madeo rin na halatang walang pakialam sa existence niya. Sa palagay mo ba ang isang taong tulad ni Rohi na may masalimuot na karanasan sa kanyang kabataan ay magiging mapagparaya at bukas-palad na patatawarin na lang ang lahat ng mga taong nanakit sa kanya?” muling iwan ng mga katanungan sa isipan ni Daviana ng kanyang inang si Nida, “Walang ganun Daviana, lahat ng tao ay mayroong hangganan ang pasensya.”
PARANG HINIHIWA NA ang puso ni Daviana sa mga salitang iyon ng ina na para bang pinagtatabuyan o tinatakwil siya ng araw na iyon, pero ang totoo gusto lang nitong maging maayos ang buhay niya. Ayaw na ni Nida na maranasan ng anak ang kahirapan sa piling ni Danilo. Gusto niyang mamulat doon ang anak. At ang mga salitang iyon ay ang kanyang tanging instrumento upang ipakilala sa kanya ang katotohanan.“Mag-aral ka pa rin, huwag mo iyong kakalimutan at pipiliing itigil. Magtapos ka. I-pursue mo ang mga pangarap mo. Kung kinakailangan mong tumigil muna para makapag-ipon ng mga gagastusin, gawin mo. Huwag ka lang babalik sa bahay. Naiintindihan mo, Viana? Hindi iyon ang magandang option sa ngayon.”Hilam na sa luha ang mga mata ni Daviana. Ilang beses siyang umiling. Masama na naman ang loob niya pero batid niyang may punto naman ang kanyang ina. Tama ito, nais nitong suportahan ang gusto niya.“Sorry Viana, kasalanan ko ang lahat kung kaya nagkaroon ka ng amang kagaya niya. Okay naman siy
PUMASOK NA SI Daviana sa loob samantalang tumigil naman sa paghakbang papalayo si Warren. Muling bumalik at sumandal lang sa pader malapit sa pinto ng ward upang hintayin doon si Daviana. Naisip niya na kapag iniwanan niya ito doon ay baka takasan lang siya nitong bigla. Hindi niya pa naman alam kung saan ito namamalagi ng sandaling iyon. Nakaramdam siya ng lungkot. Naninibago. Sobrang laki ng ipinagbago ng kaibigan mula ng lumayas ito. Parang hindi na ito ang kaibigan na kanyang minahal dati.“Kasalanan mo rin naman ‘yun, Warren…” paninisi niya sa kanyang sarili habang huminga na ng malalim.Maingat na isinara ni Daviana ang pintuan ng ward. Napabaling ng tingin doon si Nida nang marinig na may pumasok sa loob mula sa kabilang direksyon ng kama kung saan siya nakaharap. Ganun na lang ang gulat niya nang makitang ang anak iyon na si Daviana. Nagtama ang mga mata nilang tila nagkagulatan.“M-Mom…”Naglakbay ang mga mata ni Daviana sa kabuohan ng ina mula sa dextrose na nakatusok sa kam
NAPATIGIL NA SI Nida sa pagsasalita nang makita ang reaction ni Warren. Maya-maya pa ay pinili na lang lumabas ng lalaki na lingid sa kaalaman ng Ginang ay hinanap ang doctor na naka-duty sa emergency room upang magtanong at makibalita lang sa lagay ni Nida. Hindi mapigilan ang pagkagulat na lumarawan sa mukha ni Warren ng sabihin ng doctor na binugbog ang Ginang base sa natamong sugat.“It was probably caused by domestic violence. There are many such injuries na dinadala sa hospital na ito.”Biglang sumagi sa isip ni Warren ang ginawang paglayas ni Daviana, iyon marahil ang dahilan kung bakit nabugbog ng ama ng dalaga ang kanyang ina. Pinag-isipang mabuti ni Warren kung ipaapalam niya ba iyon sa kaibigan. Paniguradong kapag ginawa niya iyon, tiyak na lulutang si Daviana at pupunta. Hindi nito magagawang tiisin ang sariling ina. Ganunpaman, bigla siyang tinubuan ng konsensiya. Baka malaman ng kanyang ama na pumunta siya doon, at baka magkagulo lang silang muli at maipahamak niya si Da
SINAMAAN PA SIYA ng tingin ni Danilo na kulang na lang ay ibalibag ang katawan sa sahig.“Your son was killed by you, you said I was useless, and you, as a woman, don't you feel that you are a failure too for not protecting him? Hindi ka marunong maging isang ina, Nida!”The dead baby was the deepest wound buried by everyone in the Policarpio family. Most of the time, they avoided talking about it. But Danilo tore open this wound. The person who hurt the most was Nida. How could a father feel real? Siya ang dinudugong nakaratay sa ibabaw ng kama sa hospital. Siya ang nakakaramdam ng mga galaw nito sa loob ng sinapupunan niya. Siya ang lahat. Naiyak na si Nida nang dahil doon. Matagal na kinimkim niya ang sama ng loob at ngayong muli itong nabuksan, para siyang bumalik sa nakaraan na pilit na niyang kinakalimutan dahil bilang ina ay masakit din iyon.“Wala ka na talagang konsensya. Sa akin mo na lang lahat sinisisi kahit na alam mo sa sarili mong isa ka sa may kasalanan kung bakit si