HINDI MAKATULOG NANG maayos si Daviana nang gabing iyon. Pabiling-biling siya sa kanyang higaan. Hindi mawala sa kanyang isipan ang imahe ni Rohi na nakita niya kanina. Hindi niya rin lubos maisip kung paano ginugol ng binata ang Bagong Taon ng siya lang mag-isa sa loob ng malaking bahay nila na tanging kadiliman ang yumayakap. Kung siya iyon, paniguradong hindi niya ito kakayaning gawin mag-isa. “Ang tibay niya naman, kaya niyang mag-celebrate nang siya lang…”Umagang-umaga pa lang ng araw ng New Year ay nagkaroon na naman ng pagtatalo ang mga magulang ni Daviana. Iyon ang gumising sa dalaga pagdilat pa lang ng kanyang mga mata. Nang hindi na niya makayanan at sobrang naririndi na siya ay palihim siyang nagtungo ng kusina. Pinilit ang sarili na huwag gumawa ng anumang ingay o kaluskos upang hindi mapansin ng mga ito. Palihim niyang kinuha sa refrigerator ang ilan sa kanilang mga nilutong ng ulam ng mga katulong nang nagdaang gabi. Kumuha rin siya ng iba nilang handa na alam niyang h
BATA PA LANG ay marunong ng lumangoy si Daviana, ngunit hindi naman sobrang galing na swimmer. Malakas lang ang loob niya nang dahil sa pagkataranta kung kaya naman sinubukan niyang lumangoy upang sagipin lang si Rohi na sigurado siyang nasa ilalim ng tubig. At dahil kakapalit lang ng taon iyon ay malamig pa ang tubig sa ilog kahit na mainit ang sikat ng araw. Nanggaling ang panahon sa taglamig. Walang pag-aalinlangang inilubog niya ng paulit-ulit ang katawan sa tubig, hindi alintana ang ginaw.“Rohi?!” sisinghap-singhap siyang panaka-nakang umaahon ang mukha habang hinahanap ang katawan ng lalaki. “Ano ba? Nasaan ka? Rohi?!” kawag-kawag niya pa ng dalawang kamay sa tubig.Hindi na gaanong malinaw ang alaala sa parteng iyon ni Daviana. Hindi niya nga alam kung paano niya nagawang malibot ang paligid ng ilog upang hanapin lang katawan ni Rohi, o gaano niya katagal hinanap ang lalaki bago niya ito natagpuan na tila wala ng buhay. Nang makita niya ito ay walang pakundangan niyang hinila
PAKIRAMDAM NI DAVIANA ay may kung anong nakabara na sa kanyang lalamunan. Nahihirapan na siyang huminga. Ganunpaman ay kailangan niyang sampalin ito ng katotohanan kahit na alam niyang hindi naman siya nito papakinggan. Palalagpasin lang nito sa kabilang tainga ang lahat ng sinasabi niya.“Kailangan mong mabuhay! Kailangan mong lumaban para makita mo ang mga mangyayari sa hinaharap. Kailangan mong makatapos ng pag-aaral, saka kailangan mong maranasan na tumanda, Rohi!”Hinila ni Daviana ang collar ng kanyang damit na parang sinasakal na siya. Ipinakita niya sa lalaki na kailangan niyang seryosohin ang kanyang mga pinagsasabi. Hindi niya pwedeng kitlin ang sariling buhay.“Huwag mo akong takutin ulit, Rohi ng ganito. Please lang? Alam kong nahihirapan ka sa sitwasyon mo pero hindi naman habang panahon ay nariyan ka lang. Habang buhay na nakasadlak. Ikaw ang huhubog ng hinaharap na gusto mo. Magiging maayos din ang lahat. Maniwala ka lang sa akin, maghintay ka pa ng ilang panahon. Nagma
SERYOSO ANG MUKHANG pumasok si Rohi sa opisina ng mga Gonzales. Nang nagdaang araw ay ibinigay na ni Rohi sa kanyang ama ang plano tungkol sa pormal na pagtatatag ng isang artificial intelligence research and development department. Binigyan siya ni Welvin ng sagot at inaprubahan ito bago magtanghali ng araw na iyon kung kaya naman kinailangan siyang magtungo doon. Sa nakalipas na dalawang taon mula noong dinala ng binata ang kanyang team sa kumpanya, ang mga pangunahing proyekto na natapos ay naging mga benchmark sa kanilang industriya. Walang nagkuwestiyon sa kanyang pananaw at kakayahang tinataglay. Isang buwan na rin ang nakalilipas magmula nang maging opisyal siyang direktor ng departamento ng produktong iyon sa pamamagitan ng panloob na kompetisyon. Gayunpaman, sa labas ng trabaho, ang daming chismis patungkol sa kanya na ang karamihan ay galing sa mga empleyadong mayroong inggit na nabubuhay sa kanilang katawan. Hindi lingid sa kanila ang pagiging anak niya sa labas na pangunah
SA NABASANG CHAT mula kay Daviana ay agad ng napatayo si Rohi. Rumihistro sa kanyang mukha ang kakaibang kaba. Weird man pakinggan pero batid niyang may ibang laman ang sinasabi ni Daviana ngayon sa chat sa kanya. Napakurap na ang mga mata ni Rohi nang makita niyang biglang ini-unsent iyon ng dalaga, mas lalo pa siya ritong nabahala. Biglang dumilim na ang mukha niya na biglang naging balisa. Hindi iyon nakaligtas sa paningin ni Keefer na nasa harapan pa rin niya at matamang nakatingin sa kanya. “Anong meron? Sino ang nag-chat?”Ipinilig ni Rohi ang kanyang ulo. Ayaw ipaalam sa kaibigan kung sino iyon dahil tiyak na marami itong tanong. Nasa inbox pa rin ng chat nila ni Daviana ang mga mata ng binata. Humigpit ang kanyang hawak sa cellphone. Hindi niya mapigilan ang kanyang sarili na mag-alala kay Daviana.“Wala...”Nag-sink in na sa utak niya kung tungkol saan ang tinatanong ni Daviana. Bigla siyang mas nataranta. Naiintindihan niya na dahil biglang sumagi sa isip niya ang tungkol s
NAPAHILAMOS NA SA kanyang mukha si Daviana. Gulong-gulo na sa gagawin niya.“Rohi—”“Tinanong mo ako sa chat kung ano ang pakiramdam kapag tumalon pababa. Kung malaya ba…” ilang segundo itong nag-paused dahilan upang kumabog na ang puso ng dalaga, “Malamig. Nakakatakot dahil hindi ako marunong noong lumangoy. Iyon ang pakiramdam ko noon, Daviana kaya huwag mo ng subukin pa kahit na magaling ka pang lumangoy. Naiintindihan mo ako? Huwag mo akong gagayahin noon.”Mariing itinikom ni Daviana ang bibig. Ni isang salita ay walang namutawi sa kanya. Dama niya ang pagiging concern sa boses nito.“Kahit na kaya ko ng lumangoy hindi ko na iyon ulit gagawin ngayon dahil alam kong mag-aalala ka. Kaya habang hindi mo pa ginagawa iyon gusto na kitang agad na hawakan para hindi mo ito maranasan. Ayaw kong maranasan mo ang tagpong iyon.”Sa narinig, animo parang mabubulunan si Daviana sa kanyang sariling laway. Gustong-gusto ng kanyang pandinig ang mga salitang sinabi ng binata. Hindi lang iyon gust
SA LITANYANG IYON ng dalaga ay kapwa natigilan si Rohi at Warren na parang parehong nakarinig ng bagay na nagpagulatantang sa kanilang dalawa. Para kay Rohi, bago iyon sa kanyang pandinig. Ito ang unang pagkakataon na nagawa siyang tawagin ng dalaga sa mismong harapan ni Warren. Ni hindi kababakasan ng takot ang mukha. Para naman kay Warren, pakiramdam niya ay tinamaan siya ng kidlat sa harap-harapang ginawa ng kanyang kaibigan. Isang kalapastanganan iyon sa kanya. Talagang tinawag ni Viana si Rohi sa pangalan upang kunin ang atensyon niya? Kailan pa sila naging magkaibigan at nag-uusap nang ganito? Ni hindi niya inaasahang may contact pa rin silang dalawa hanggang ngayon. Isa pa, alam ni Daviana kung ano sa buhay niya si Rohi. Mortal na kaaway niya ito simula ng mga bata pa lang sila. Kung kaya naman hindi niya maintindihan kung bakit ginagawa iyon sa kanya ng dalaga. Naghihiganti ba ito sa kanyang mga kasalanang nagawa? “Viana…” Hindi siya pinansin ni Daviana na dire-diretso n
NAPATINGIN NA SI Daviana kay Rohi nang marinig niyang nag-ring ang cellphone nito. Tumalikod si Rohi upang sagutin ang tawag sa kanya. Narinig ng dalaga na ang pinag-uusapan nila nang sinumang kausap nito ay tungkol sa trabaho. Ito ay tila medyo nakakalito sa pandinig ni Daviana dahil hindi naman siya familiar kung tungkol saan iyon. Nakita niyang bahagyang napakunot pa ang noo ni Rohi na halatang may hindi nagugustuhan sa kausap. Mabigat din ang timbre at ang bawat bagsak ng tono ng boses ng binata.“Pagkatapos na maayos, kailangang i-test natin ulit kung gagana ba iyon. Natatandaan kong pinaalalahanan kita noon ng makailang beses na kung sakaling may problema pagkatapos na e-launched ng product, sa tingin mo sino ang may responsibilidad niyan?” tanong ni Rohi sa kanyang kausap gamit ang seryoso niyang mukha. Mukhang may hindi ito nagustuhan sa kanyang nalaman. “Kung hindi kaya ng isang tester, kailangang kumuha ng pangalawa. Kung hindi pa rin sapat ang pangalawa, hanap pa ng pangatl
LUMIWANAG AGAD ANG mukha ni Warren sa sinabing iyon ni Daviana. Oo nga naman, si Daviana iyon kaya ano ang pinag-aalala niya at mga makamundong iniisip niya sa kaibigan. Imposible na may mangyari agad sa kanila nang ganun kabilis. Hindi ito kaladkaring babae na kapag inaya ay magpapaubaya. Siya nga hindi pa nagagawa iyon sa nobya niyang si Melissa, malamang hanggang halikan lang din sila at hawak. Ngunit panandalian lang ang reaction niya sa sunod na sinabi ni Daviana na alam niyang may kahulugan. Kahulugan na kahit hindi niya isipin ay nagsusumiksik iyon sa kanyang noon pa man ay maruming isipan.“At kung sakali mang mabuntis niya nga ako, ano namang problema doon? Hindi ko kailangang mag-alala o ma-stress sa pag-iisip. Alam kong hindi naman ako pababayaan ni Rohi dahil responsable siya!”Napaawang na ang bibig ni Warren. Hindi niya ito inaasahan. Hindi kaya tama ang hula niya na may namagitan na nga sa kanila? Pero paano iyon nangyari? Hindi ganun si Daviana. Pinapahalagahan nito an
ILANG SEGUNDONG NATAHIMIK si Warren at huminga nang malalim. Ilang beses niya iyong pinag-isipan. Sa palagay niya ay hindi naman magiging masama ang labas ng offer niya. Pabor pa nga iyon sa dalaga.“Let them perfunctorily deal with the engagement first, and then make plans?” patanong nitong sagot na ang na nagpagusot pa ng mukha ni Daviana, “I mean hayaan natin mangyari ang engagement saka tayo magplano ng ibang kailangan nating gawin. Ibigay natin ang gusto nila para matapos na ang lahat ng ito.”Galit na nanlaki na ang mga mata ni Daviana. Kung makapagsalita ang lalaki akala mo ganun lang kadali ang mga pinagsasabi nito. Well, ano pa nga bang aasahan niya sa lalaking ito na spoiled at walang alam. Malamang iniisip nito na kaya niyang makuha ang anumang bagay na gustuhin, including na siya doon.“Hindi mo kailangang mabalisa, Viana. Makinig kang mabuti sa akin. Engagement pa lang naman ito at hindi pa naman tunay na kasal na may papel tayong legal na panghahawakan. Pwede namang hang
HINDI NAGSALITA SI Daviana kung kaya naman nilingon na siya ni Warren. Hindi nakaligtas sa mga mata ng lalaki ang mga mata ng dalaga na mapula na naman at anumang oras ay muling mapapaiyak. Malalim na siyang napahinga. Hindi niya mabasa kung ano ang naglalakbay sa kanyang isipan ng mga oras na iyon.“Umiiyak ka na naman ba?” Iniiwas ni Daviana ang kanyang mukha. Pilit niya iyong itinago dito dahil alam niyang aasarin na naman siya nito. Sino ba namang hindi maiiyak? Patung-patong ang problema niyang kinakaharap ngayon.“Sabihin mo na ang gusto mong sabihin. Nagmamadali ako.” sa halip ay sagot ni Daviana, hindi niya binigyan ng pagkakataong maasar siya ni Warren. “Gaano ba ka-importante iyan? Bilisan mo!” Napakurap na ng kanyang mga mata si Warren. Medyo nabastusan sa naging kasagutan ng dati niyang kaibigan. Pagod ang mga mata niya itong tiningnan ngunit wala pa rin iyong naging karampot na epekto kay Daviana na halatang wala ng pakialam sa kanya. May kung anong guwang na sa puso ni
BAKAS SA MGA mata ng dalaga na sobrang litong-lito na siya. Pilit niya lang kinalamay ang kanyang sarili para magmukhang kalmado pa rin kahit na ang kaloob-looban niya ay unti-unti ng gumugulo. Nagugulo. Hindi na alam ang gagawin at mga sasabihin ay pinili na lang niyang manahimik. Masyadong nagulo ang kanyang isipan ng sinabi ng kanyang ina. Malakas ang naging impact ng mga salita nito sa kanya tungkol sa nobyo. Hindi niya tuloy mapigilan na tanungin ang kanyang sarili kung gaano niya nga ito kakilala? Hindi lang iyon. Sa punto ng pananalita ng kanyang ina. Alam niya kung ano ang tinutumbok noon. Sadya ba talagang kailangan niyang makipaghiwalay kay Rohi? Hindi niya kaya. Sobrang mahal niya ang binata.“Hindi ka pa rin naman nakaka-graduate. Mahaba pa ang panahong lalakbayin mo anak. Anuman ang iyong desisyon, huwag kang magmadali upang gawin iyon. Isipin mo ulit mabuti ang mga desisyon mo sa buhay. Isa pa ay bata ka pa naman. Masyado pang bata. Marami pa ang mangyayari sa'yo basta h
HINDI MATANGGAP NG damdamin at parang sasabog na ang isipan ni Daviana sa sinabing iyon ng ina. Hindi niya lubos maisip na ganun ang hangarin ng kanyang nobyo. Maaring tama nga ito ng kanyang hinuha, pero malakas pa rin ang kanyang paniniwala na hindi iyon kayang gawin ni Rohi. Mabuting tao ang kanyang nobyo. Sobrang mahal na mahal din siya nito kaya bakit naman siya nito sasaktan at paiiyakin?“Alalahanin mo na ang buong pamilya ng Gonzales ay may ayaw sa kanya. Si Carol at Warren ang sobrang nanakit sa kanyang damdamin lalo na noong bata pa siya. Si Welvin na kanyang ama at si Don Madeo rin na halatang walang pakialam sa existence niya. Sa palagay mo ba ang isang taong tulad ni Rohi na may masalimuot na karanasan sa kanyang kabataan ay magiging mapagparaya at bukas-palad na patatawarin na lang ang lahat ng mga taong nanakit sa kanya?” muling iwan ng mga katanungan sa isipan ni Daviana ng kanyang inang si Nida, “Walang ganun Daviana, lahat ng tao ay mayroong hangganan ang pasensya.”
PARANG HINIHIWA NA ang puso ni Daviana sa mga salitang iyon ng ina na para bang pinagtatabuyan o tinatakwil siya ng araw na iyon, pero ang totoo gusto lang nitong maging maayos ang buhay niya. Ayaw na ni Nida na maranasan ng anak ang kahirapan sa piling ni Danilo. Gusto niyang mamulat doon ang anak. At ang mga salitang iyon ay ang kanyang tanging instrumento upang ipakilala sa kanya ang katotohanan.“Mag-aral ka pa rin, huwag mo iyong kakalimutan at pipiliing itigil. Magtapos ka. I-pursue mo ang mga pangarap mo. Kung kinakailangan mong tumigil muna para makapag-ipon ng mga gagastusin, gawin mo. Huwag ka lang babalik sa bahay. Naiintindihan mo, Viana? Hindi iyon ang magandang option sa ngayon.”Hilam na sa luha ang mga mata ni Daviana. Ilang beses siyang umiling. Masama na naman ang loob niya pero batid niyang may punto naman ang kanyang ina. Tama ito, nais nitong suportahan ang gusto niya.“Sorry Viana, kasalanan ko ang lahat kung kaya nagkaroon ka ng amang kagaya niya. Okay naman siy
PUMASOK NA SI Daviana sa loob samantalang tumigil naman sa paghakbang papalayo si Warren. Muling bumalik at sumandal lang sa pader malapit sa pinto ng ward upang hintayin doon si Daviana. Naisip niya na kapag iniwanan niya ito doon ay baka takasan lang siya nitong bigla. Hindi niya pa naman alam kung saan ito namamalagi ng sandaling iyon. Nakaramdam siya ng lungkot. Naninibago. Sobrang laki ng ipinagbago ng kaibigan mula ng lumayas ito. Parang hindi na ito ang kaibigan na kanyang minahal dati.“Kasalanan mo rin naman ‘yun, Warren…” paninisi niya sa kanyang sarili habang huminga na ng malalim.Maingat na isinara ni Daviana ang pintuan ng ward. Napabaling ng tingin doon si Nida nang marinig na may pumasok sa loob mula sa kabilang direksyon ng kama kung saan siya nakaharap. Ganun na lang ang gulat niya nang makitang ang anak iyon na si Daviana. Nagtama ang mga mata nilang tila nagkagulatan.“M-Mom…”Naglakbay ang mga mata ni Daviana sa kabuohan ng ina mula sa dextrose na nakatusok sa kam
NAPATIGIL NA SI Nida sa pagsasalita nang makita ang reaction ni Warren. Maya-maya pa ay pinili na lang lumabas ng lalaki na lingid sa kaalaman ng Ginang ay hinanap ang doctor na naka-duty sa emergency room upang magtanong at makibalita lang sa lagay ni Nida. Hindi mapigilan ang pagkagulat na lumarawan sa mukha ni Warren ng sabihin ng doctor na binugbog ang Ginang base sa natamong sugat.“It was probably caused by domestic violence. There are many such injuries na dinadala sa hospital na ito.”Biglang sumagi sa isip ni Warren ang ginawang paglayas ni Daviana, iyon marahil ang dahilan kung bakit nabugbog ng ama ng dalaga ang kanyang ina. Pinag-isipang mabuti ni Warren kung ipaapalam niya ba iyon sa kaibigan. Paniguradong kapag ginawa niya iyon, tiyak na lulutang si Daviana at pupunta. Hindi nito magagawang tiisin ang sariling ina. Ganunpaman, bigla siyang tinubuan ng konsensiya. Baka malaman ng kanyang ama na pumunta siya doon, at baka magkagulo lang silang muli at maipahamak niya si Da
SINAMAAN PA SIYA ng tingin ni Danilo na kulang na lang ay ibalibag ang katawan sa sahig.“Your son was killed by you, you said I was useless, and you, as a woman, don't you feel that you are a failure too for not protecting him? Hindi ka marunong maging isang ina, Nida!”The dead baby was the deepest wound buried by everyone in the Policarpio family. Most of the time, they avoided talking about it. But Danilo tore open this wound. The person who hurt the most was Nida. How could a father feel real? Siya ang dinudugong nakaratay sa ibabaw ng kama sa hospital. Siya ang nakakaramdam ng mga galaw nito sa loob ng sinapupunan niya. Siya ang lahat. Naiyak na si Nida nang dahil doon. Matagal na kinimkim niya ang sama ng loob at ngayong muli itong nabuksan, para siyang bumalik sa nakaraan na pilit na niyang kinakalimutan dahil bilang ina ay masakit din iyon.“Wala ka na talagang konsensya. Sa akin mo na lang lahat sinisisi kahit na alam mo sa sarili mong isa ka sa may kasalanan kung bakit si