Kabanata 4

Matapos mananghalian ng mga Montivano ay kami namang mga katulong ang kumain. Ikinuwento sa akin ni tiya Rosa na ganoon daw ang sistema nila rito sa tuwing oras ng pagkain, hinihintay muna nilang matapos sa pagkain ang mga Montivano bago sila sumunod.

Tumulong ako sa paghahain ng mga pagkain. At 'saka kami sabay-sabay na dumulog sa hapag-kainan. Nagpatiuna naman si manang Lourdes sa pagdarasal, matapos magdasal ay saka pa lang kami nakakain.

Nagmamadali ako sa pagkain, hindi dahil sa gutom na gutom ako, naalala ko kasi ang kambal kailangan nga pa lang may bantay ang mga 'yon.

"Oh Amber, h'wag kang magmadali sa pagkain at baka mabailukan ka," saway sa akin ni tiya Rosa.

"Oo nga, at 'saka hindi ka naman mauubusan ng pagkain," biro naman sa akin ni Stella.

"Nagmamadali po ako dahil kailangan ko pa pong bantayan ang kambal," sagot ko kay tiya Rosa. Si Stella naman ay inirapan ko.

"Hmm? Kapag ganitong oras ay hindi naman nila gaanong kailangan ang yaya nila. Madalas ay kasama nila si Sir Ezekiel at nag-aaral sila sa study room, kung minsan naman ay magsisiesta silang tatlo," paliwanag sa akin ni ate Rea.

"Pasalamat ka na lang dahil nagsimula ka sa trabaho ay weekend na, mas abala kasi sila tuwing may pasok. Lahat ng kailangan ng kambal para sa pagpasok ay kailangan mong asikasuhin. Ako naman ang naghahanda ng miryenda at para sa lunch nila pero ikaw pa rin ang gagawa ng lahat gaya ng paghatid sa kanila sa eskwela, ngunit huwag kang mag-alala dahil tutulong-tulong kami sa'yo lalo na't bago ka pa lang." mahabang paliwanag sa akin ni ate Gladys.

"Kanina naman ay nakita at naranasan mo na ang kapilyuhan ng kambal, kahit naman sino ay magagalit talaga sa kalokohan nang dalawang iyon pero sana ay pagtiyagaan mo muna sila. Pasasaan ba't mahuhuli mo rin ang kanilang mga kiliti para hindi ka na pagtrip-an," ate Jellie.

"Oo nga, at 'saka bukod sa gwapo ang amo natin malaki pang magpasweldo," ani ate Rea na animong kinikilig pa. Nahampas naman siya ni tiya Rosa. Nakangiti kaming nagtuloy sa pagkain, siyempre hindi mawawala ang kwentuhan.

Nang matapos kami sa pagkain ay kaagad kong hinanap ang kambal, ngunit kahit saan ay hindi ko sila mahanap, at saka ko lang naalala 'yong sinabi ni ate Rea kanina na baka nga natutulog ang mag-aama.

Pumunta na lamang ako sa may hardin nitong bahay nila Sir Ezekiel, ang alam ko kasi ay rito nakapuwesto si Stella. At hindi nga ako nagkamali dahil pagdating ko sa hardin ay abalang-abala si Stella sa paglilinis sa buong paligid.

Tulog naman ang kambal at panigurado namang tatawagin ako ni manang Lourdes o tiya Rosa kung sakaling may kailanganin sila sa akin kaya napagpasyahan ko na tumulong na lang muna kay Stella. Noong una ay kinagagalitan pa ako ni Stella at sinasabi sa aking trabaho niya raw iyon. Ngunit masyado lang talaga akong mapilit. Wala naman siyang nagawa lalo na noong kailangan niyang magbuhat ng napakaraming mabibigat na paso.

Tirik na tirik ang araw sa panghapong iyon, mabuti na lang ay may bubong ang hardim kaya hindi kami gaanong naiinitan ni Stella.

Abala kaming dalawa ni Stella sa mga ginagawa namin, hanggang sa parehong hindi na namin namalayan ni Stella ang oras.

Alas-kwatro ng hapon nang tawagin ako ni Nikandra. Hinila-hila niya pa ako sa kamay hanggang sa mapunta kami sa may pool side.

Ewan ko ba pero mukha yatang natrauma na ako dahil sa nangyari kanina kaya natatakot na akong lumapit doon.

Tuwang-tuwa si Nikandra nang sa wakas ay nagawa niya akong paupuin sa isang sun lounger at 'saka ako inabutan ng isa sa mga dolls niya. Ngayon ay nasisiguro ko na kung anong gusto niyang gawin namin.

Sa may gilid ng sun lounger na kinauupuan ko ay mayroong nakatayong tent na pangprinsesa ang disenyo, katabi naman niyon ang isang doll house na sa tingin ko ay kasing tangkad ni Nikandra.

Natatawa na lang ako sa mga pinagagawa namin ni Nikandra. Habang abala si Nikandra sa pagsasa-ayos nang para sa tea party niya raw kuno, ako naman ay abala sa pagsusuklay sa barbie na ipinahiram niya sa akin.

"Nikandra, asaan nga pala ang kakambal mo?" I asked her

"Upstairs, playing chess with Daddy," mahinang tugon niya.

Inaya pa ni Nikandra si Ellie sa "tea party" niya raw. Kagaya ko ay hirap din namang tanggihan ni Stella si Nikandra kaya wala rin siyang nagawa kung hindi ang makipaglaro sa bata.

Abala kaming tatlo nina Nikandra sa paglalaro nang dumating sa poolside si Nikolo kasama si Sir Ezekiel na may bitbit ngayon na chess board.

"Nikandra, let's play chess with Daddy and ate Amber," aya ni Nikolo.

"I don't want to," nakangusong sagot ni Nikandra.

"You don't want to?" maang na tanong ni Nikolo sa kakambal.

"Can't you see? Ate Amber, Ate Stella and I were busy playing with my dolls. Just play with Daddy."

"It's hard to win against, Daddy. I need help."

"Then play with ate Stella."

"I don't like playing with ate Stella coz she's so good at this also," ani Nikolo. Si Stella naman ay proud na proud pa sa sinabi ni Nikolo. Taas noo pa siyang tumingin sa akin, nagmamalaki.

Ending wala ring nagawa si Nikandra kung hindi ang makipaglaro sa kakambal niya, hindi kasi tumitigil si Nikolo sa pangungulit sa kan'ya hangga't hindi ito sumasali.

Natatawa na lang ako sa kacute-an ng kambal. Kahit si Sir Ezekiel na kanina pang tahimik habang nakaupo sa sun lounger ay natatawa na rin dahil sa kakulitan ng kan'yang mga anak.

Matapos ang debate ng kambal ay lumipat na kami sa table na naroon kung saan naado'n si Sir Ezekiel. Napahawak ako sa dibdib ko ng maramdaman ko ang mabilis na pagkabog niyon. Napansin kong laging parang abnormal sa pagtibok ang puso ko sa tuwing makikita ko si Sir Ezekiel.

Iwinaksi ko ang iniisip saka pabuntonghininga na lumapit sa kinaroroonan nilang tatlo.

Two versus Two ang naging sistema ng laro namin. Ayaw pumayag ni Nikandra noong sinabi ni Nikolo na kami raw ang magkakampi. Hindi ko inaasahan 'yon, akala ko kasi ay matatagalan pa ako bago ko makuha ang loob ni Nikolo.

The remaining hours on my job hours, we spent it playing chess. Hindi naman ako gaanong kagalingan sa paglalaro nito but Nikadra and I still managed to win. I don't know if it's really because were both good at it or talagang sadya na nagpapatalo si Sir Ezekiel para sa amin ni Nikandra.

Sa kalagitnaan ng paglalaro ay hindi ko maiwasang hindi maisip si Kael, iniisip ko kung ano na kayang ginagawa ng batang iyon ngayon. Ala-singko na kaya paniguradong nasa labas na iyon ng kwarto namin sa tenement at nakikipaglaro na sa mga kaedaran niya na kapitbahay namin.

Lumapit sa amin si tiya Rosa, naglapag ito ng mga pagkain sa harap namin, tumulong na rin ako sa paghahanda ng mga pagkain.

Kasunod naman ni tiya Rosa si ate Rea na may hawak ding tray na may lamang pasta na nakalagay sa tatlong malalaking plato. Nang makaalis ang dalawa ay kaagad kong inasikaso ang kambal.

Naglalambing pa na nagpasubo sa akin si Nikandra. Wala naman iyong kaso sa akin at ang hirap niya rin kasing tanggihan. Nikandra is irresistable.

"Where are you living, ate Amber?" tanong sa akin ni Nikandra nang naghahanda na ako para sa pag-uwi. Kanina ay napag-usapan na namin ni Sir Ezekiel ang tungkol sa oras ng pagpasok at pag-uwi ko, wala namang kaso sa akin iyon kaya hinayaan ko na lang.

"Hmm? Medyo malayo 'yon rito eh."

"Nagco-commute ka lang po?"

"Yup."

"Isn't it dangerous, travelling alone po, ate?"

"Hindi naman at 'saka marami pa rin naman akong nakakasabay diyan sa sakayan kaya hindi mo na ako kailangang alalahanin pa," sagot ko. Nagpaalam pa muna ako sa kay Sir Ezekiel, manang Lourdes at tiya Rosa bago ako tuluyang umalis para maka-uwi na.

Simula pagkabata ko pa lang ay hindi ko na nakilala ang papa ko. Ang sabi ni nanay, iniwan daw kami ni papa noong ipinagbubuntis pa lang ako ni nanay. Magmula noon ay hindi ko na hinanap si papa dahil kung tunay siyang lalaki, he wouldn't leave my mother.

Ilang beses akong nakutya at pinagtrip-an ng mga batang kasing edad ko dahil lang sa wala akong papa. Ni minsan ay hindi ko 'yon sinabi kay nanay dahil ayaw ko siyang mag-alala pa para sa akin.

Kaya namang laking tuwa ko noong ipakilala niya sa akin si tito Matteo, her boyfriend. Mabait siya, masipag, at kitang-kita ko kung gaano niyang kamahal si nanay. Itinuring niya rin ako na parang tunay niyang anak.

'Yong saya namin ni Mama noong dumating sa buhay namin si tito Matteo ay nadagdagan pa nung malaman namin na buntis si nanay.

I was so happy and already contended with the life we had before. Mas lalo akong naging kuntento nang sa wakas ay makita ko na si Kael ngunit agad din iyong napalitan nang aming pagtangis ni nanay. Tito Matteo got into an accident and he was dead on the spot.

I'm in the verge of crying but I couldn't. My mom just gave birth to my little brother and I don't want her to get upset or to feel weak so I made myself stronger, for my mother and for my brother.

After tito Matteo's funeral, I thought everything will be fine. Na makakaya namin lahat kahit gaano pa kahirap ang hagupit ng buhay sa amin ay makakalaban pa rin kami. But fate is really playful, Nalulong ang nanay sa pagsusugal, it was like, her own way to move on from tito Matteo's death.

Wala akong magawa para pigilan si nanay at ayaw ko rin namang pigilan siya. Ginawa ko naman ang lahat ng aking makakaya para lang maalagaan ko si Kael. Sobrang hirap, dahil ano ba namang alam ko sa pag-aalaga ng bata? I was so clueless, maswerte na nga lang ako dahil nandyan si France at ang kan'yang nanay na handang tumulong sa akin maalagaan lang si Kael.

Iniiwan ko si Kael kay tiya Lucing, ang nanay ni France, tuwing may pasok ako sa eskwelahan. At 'saka ko lang kukunin si Kael kapag nakauwi na ako sa bahay. Magpapahinga lang ako saglit tapos ay maglalabandera naman ako sa mga kapitbahay namin para lang may pangkain kami at may pangbaon ako kinabukasan.

Lahat na nang trabahong legal basta mapagkakakitaan ko ay pinasok ko na. Kung umuwi naman si nanay ay laging gabing-gabi na, kinabukasan naman ay mas nauuna pa siyang umalis sa akin.

Dahil sa pagsusugal ni nanay ay nabaon kami sa utang, hanggang sa kinailangan pa namin isangla ang aming bahay at lupa para lang may pambayad si Nanay sa mga pinagkakautangan niya.

'Yong natira sa pera ay ginamit muli ni nanay sa pagsusugal. Walang araw na hindi nagsusugal at nagiinom si nanay. Hanggang sa tuluyan na nga kaming nabaon sa utang.

Hanggang sa...

Excited ako habang naglalakad pauwi sa amin habang dala-dala ko ang report card ko. Ang tataas ng mga grado ko kaya sigurado akong matutuwa si nanay. Talagang pinagsikapan kong mag-aral ng mabuti para matuwa sa akin si nanay.

Ngunit ang ngiting nakaplaster sa aking mukha ay kaagad na naglaho nang sa wakas ay marating ko na ang bahay namin. Ang daming tao sa labas ng bahay namin, hindi lang iyon, may nakita rin akong mga pulis.

Ang ngiti ay napalitan nang aking pagtangis ng makita ko ang aking ina na nakahiga sa labas ng aming bahay at naliligo sa sarili niyang dugo.

"Naaaaaaaaay!" sigaw ko habang tumatakbo papalapit sa katawan ng nanay ko ngunit bago ko pa man iyon magawa ay may mga humawak na sa braso ko para pigilan ako.

Patuloy ako sa paghagulhol, gustong-gusto kong lumapit kay nanay pero hindi ko magawa dahil sa mga kamay na pumipigil sa akin.

Ilang beses ako nalugmok noong nawala si nanay. Ilang beses pumasok sa isip ko na sumuko na lamang dahil nawalan na ako ng rason para magpatuloy pa ngunit isang yakap lang sa akin ni Kael lumalakas ulit ako at nagkaroon ng inspirasyon para magpatuloy.

Alam kong wala pang naiintindihan si Kael sa mga nangyayaring ito sa aming dalawa ngunit siya ang naging lakas at sandigan ko noon. Na gagawin ko ang lahat mabuhay lang kaming pareho kahit ang hirap-hirap na.

Tatlong taon ng wala si nanay, Tatlong taon na rin simula nang magpatuloy kami sa buhay na kaming dalawa na lang ni Kael.

Nangako ay kay Kael at sa libingan ni nanay na gagawin ko ang lahat ng makakaya ko mabuhay lang kaming pareho ni Kael.

Magmula noon hanggang ngayon iisa lamang ang pangarap ko para sa amin ni Kael at 'yon ay ang makaahon kami sa kahirapan.

Kaya nga kahit na anong mangyari, magtitiyaga akong magtrabaho sa mga Montivano. Hindi ko man mabayaran ang lahat ng utang namin ang mahalaga na lang sa akin ngayon ay kahit paunti-unti makabayad kami sa mga pinagkakautangan.