THE OPTIMIST

Chapter 3

Unang araw noon sa paaralan at nakita ko ang kaibahan ng mga kaklase ko sa akin. Magara ang kanilang mga sapatos at damit ngunit mangilan-ngilan din lang kaming nakatsinelas lang at may suot na mumurahin at hindi plantsadong uniform kagaya ko. Masarap ang baon nila tuwing recess samantalang ako ay lumalabas lang para uminom ng tubig sa poso at bumabalik na ako sa loob ng aming silid-aralan para mag-aral at hihintayin ang pagbalik ng aking mga kaklase. Lahat sila ay may mga kaibigan. Barkada. Bakit ako wala? Iyon ba ay kasama ng sumpa kung mahirap ka? Ang walang gustong makipagkaibigan sa iyo dahil wala kang baon, wala kang magarang suot na damit at wala kang maikukuwentong mga bagong napanood na pelikula o kaya ay mga manika? Ngunit alam kong may mga katangian akong puwedeng magamit para isang araw ay magbabago rin ang tingin ng lahat sa akin. Iyon ay ang aking tiyaga sipag at talino.

Ilang buwan pa lamang noon ay magaling na akong magbasa. Nagugulat ang mga guro sa bilis kong matuto. Ngunit dahil mahirap lang ako, hindi rin kilala ang mga magulang ko at wala kaming pera kagaya ng mayayaman kong mga kaklase kaya hindi ako nakakapasok sa mga nakakakuha ng mga parangal. Ngunit alam ko at alam ng mga kaklase ko na ako ang pinakamatalino sa aming klase. Walang tanong ang teacher ko na hindi ko masagot. Pero para sa akin, hindi naman importante iyon, ang mahalaga ay masaya akong pumapasok, marami akong natutunan at dumami na rin ang mga kabigang nagpapatulong sa akin.

Patuloy ang pagdaan ng araw ngunit wala pa ring pagbabago si Tatang. Para nga siyang alak e, habang tumatagal, patapang ng patapang. Grade four na ako noon nang maisipan ng isa sa mga guro kong ipalista ako para sa acceleration program ng public school sa mga may edad at matatalinog mag-aaral. Dalagita na kasi ako pero Grade 4 pa rin. Hindi na ako nababagay sa mga kaklase kong mga bata. Para na kasing teacher ang tangkad ko at para na rin akong High School kug bulas ng katawan ang pagbabasehan. Sa awa ng Diyos ay pumasa ako sa acceleration at isang araw pagpasok ko sa school ay grade six na agad ako. Maliban sa guro kong nagpalista sa akin para ma-accelerate at sa Principal namin dahil isang karangalan nga naman na galing sa paaralan nila ang nag-top sa buong Region II sa acceleration program ay wala ng ibang natuwa pa. Kahit gaano kasaya ko noong umuwi para ibalita ko sa mga magulang ko ang nangyari ay parang wala lang sa kanila ang lahat. Hindi pinansin ang ibinalita ko at ganito lang ang sagot ng mahaba at puno ng excitement kong kuwento.

“Bilhan mo nga ako ng Gin diyan kina Aling Delia. Bilisan mo. Kung may pera ka, bumili ka na rin kahit tatlong stick lang ng sigarilyo.”

Gano’n lang iyon.

Masaganang luha ang bumaybay sa aking pisngi. Kailan kaya nila ako ipagmamalaki? Hanggang kailan ko maramdaman ang kanilang pagmamahal. Ngunit desidido akong magtagumpay. Hindi ko inaasahan na sa tindi ng hangarin kong makapag-aral ay may mga dumadating ding mas matitindi pang unos sa aking buhay. Mga pagsubok na siyang humubog at nagdala sa akin sa upang mas matatag. Paano ko lalabanan ang lahat ng iyon ng ako lang?

Isang gabi nang hindi ko sinadyang mahulog ang ibinigay na pera ni tatang na sana pambili ko ng kaniyang Gin. Pinagpapawisan akong hanapin iyon. Ginawa ko ang lahat para hindi uuwing walang dalang alak. Nakaradamdam tuloy ako ng inis sa kapit-bahay naming nagpatulong buhatin ang mga sinibak niyang kahoy. Tuloy nawala yung inipit kong pera sa may garter ng may kaluwangang shorts ko. Wala naman kasing bulsa iyon kaya naisipan kong sa garter ko na lng iipit. Kahit pabalik-balik pa ako sa dinaanan ko ay hindi ko na nahanap pa. Nagsabi ako sa nagpatulong sa akin na isilong ang panggatong nilang kahoy ngunit wala raw siya maibigay. Takot na takot ako noon lalo pa’t wala rin naman akong maipalit para ipambili ng kaniyang alak. Wala rin naman sa akin magpautang. Lahat kami halos sa lugar namin ay isang kahig isang tuka lang rin naman.

Hindi ko alam kung ano ang idadahilan ko noon kay tatang. Natatakot akong umuwi na walang dalang alak kaya naglakas loob akong umutang sa tindahan nina Aling Delia.

“Ano uutang ka ng alak?”

“Oho sana. Kahit pa maglalabada na ako sa inyo bukas na bukas ho.”

“Nakikita mo ‘to?” tinignan ko ang binigay niyang listahan ng mga utang, “Hayan? Ang haba na ng listahan ng utag ninyo ta’s uutang ka na naman. Alak pa talaga ang uutangin mo ha? Sabihin mo sa nanang mo ha? Noong isang taon pa ang mga utang niya rito. May balak ba kayong magbayad? Kung bakit kasi ako nagpadala sa awa e.”

“Ako na lang ho ang magbabayad sa utang ko, Aling Delia. Parang awa na ho ninyo. Bubugbugin po kasi ako ni Tatang kung uuwi ako na walang dalang alak.”

“Aba problema ko pa ba ‘yon?”

“Sige na po Aling Delia, parang awa na ho ninyo.”

“Kaya nga humaba ang listahan ng utang ninyo e kasi dahil sa awa. Malay ko ba kung nagdadrama ka lang para mautangan mo ang tatang mo ng alak kagaya ng arte at drama ng ina mo sa akin? Sige na, nakakabwisit ka ng negosyo.”

“Aling Del…”

“Aalis ka o ipakakagat kita sa aso namin?”

“Wala na ho kasi akong mauutangan…”

“Hala! Alis! Bwisit kayong pamilya. Pabigat kayo sa negosyo!”

Wala akong magawa kundi ang mangiyak-ngiyak na umalis. Kahit pa nakalayo na ako at dinig ko pa rin ang mga sigaw niya. Pinagtitinginan tuloy ako ng mga tao. Ang ilan ay nagtatawanan pa. Para namang nakakatawa ang pagiging mahirap.

“Ang haba ng utang ninyo! Wala ba kayong alam na gawin kundi mambwisit at mangutang! Kung sana ulam pa ang uutangin mo, maintindihan ko pa sana pero alak? Mag-aalak pa kayo e hampaslupa na nga lang kayo!” sigaw niya hanggang sa di ko na narinig pa ang mga iba pa niyang mga ipinagsisigaw.

Naglakad muli ako papunta naman sa isa pang tindihan. Umaasang mapagbibigyan ako.

“Anong bibilhin mo? Himala na dito kayo bibili ngayon e mas malapit ang tindahan ni Delia sa akin ah?”

“Aling Maring, pwede hong mangutang?”

“Ano? Mangungutang ka?”

“Oho sana.”

“Kaya naman pala nilagpasan mo si Delia. Siguro hindi ka na papautangin ano? Aba e e ang haba raw ng listahan ng Nanang mo ro’n ah? Tapos ngayon sa akin naman kayo lalapit para mangutang.”

“Nahulog ko ho kasi yung perang ibinigay ni Tatang pambili ng alak, Aling Maring. Ako na lang ho ang magbabayad sa inyo sa susunod na Linggo. Makikiani naman po ako ng palay bukas e.” Pakiusap ko.

“Hindi at wala akong maipapautang sa inyo.”

“Sige na ho, parang awa na ho ninyo.”

“Wala nga! Bakit ba ang kulit mo! Sige na. Umuwi ka na dahil marami pang bibili. Uutang kayo alak pa. Ang kakapal ng mga mukha ninyo.” Malakas niyang sigaw. Iba’y natatawa sa isinisigaw na iyon ni Aling Meding ngunit sa akin, sobrang sakit iyon na nakahandusay na kami sa kahirapan ay kailangan pa nila akong apak-apakan. Nangilid ang luha ko.

Bigo akong makapangutang ng alak ni Tatang. Ginabi na ako. Lahat ng tindahan nagbakasakali na ako pero puro pangungutya lang ang narinig ko. Pinagtatawanan nila ako. Inaalipusta na para bang hindi ako tao. Mahirap man ako ngunit may damdamin pa rin naman, nasasaktan. Ang kinatatakutan ko na lang ay kung anong gagawin ni Tatang sa akin oras na umuwi akong walang dalang alak.