Isang malalim na buntong-hininga ang pinakawalan ni Apple habang yakap-yakap ang mahimbing na natutulog na si Amara. Nanginginig ang kanyang mga kamay habang marahang hinahaplos ang buhok ng anak. Hindi niya alam kung paano haharapin ang kinakatakutan niya-ang posibilidad na mawala si Amara sa kanya.Dahil alam na ni Lance ang totoo.At ngayon, dumating na ang kinatatakutan niyang sandali.Isang mensahe mula sa abogado ni Lance ang natanggap niya kanina."Ms. Apple Navarro, nais ipaalam sa inyo na may itinakdang pag-uusap tungkol sa custody rights ng batang si Amara. Kayo ay inaasahang dumalo sa meeting kasama si G. Lance Montemayor upang mapag-usapan ang mga legal na aspeto ng usaping ito. Hinihiling namin ang inyong pakikiisa para sa kapakanan ng bata. Salamat."Tila gumuho ang mundo ni Apple matapos mabasa ang mensahe."Hindi... Hindi ito puwedeng mangyari..."Mahigpit niyang niyakap ang anak, pinipilit pigilan ang pag-agos ng kanyang luha.Alam niyang darating ang araw na ito-ang
Halatang pigil na pigil si Lance sa emosyon. Pero sa loob niya, naguguluhan siya. Hindi niya alam kung paano niya ipapaliwanag ang sakit na nararamdaman niya ngayon—ang sakit ng isang amang matagal nang nawalay sa anak niya nang hindi niya alam."Wala akong balak ipagkait sa’yo si Amara," mahina ngunit matigas na sabi ni Lance. "Pero hindi ko rin hahayaang palayuin mo pa siya sa akin.""Ano'ng gusto mong mangyari, Lance?" tanong ni Apple, puno ng pangamba."Gusto kong makasama ang anak ko. Gusto kong magkaroon ng visitation rights. Kung maaari, joint custody."Biglang nanlabo ang paningin ni Apple. Parang pinutol ang hininga niya sa narinig."H-hindi... Hindi ako papayag... Hindi pwedeng alisin mo siya sa akin!""Wala akong sinabing aalisin kita sa buhay niya! Pero hindi lang ikaw ang may karapatan sa kanya, Apple!"Napailing si Apple, bumagsak ang luha sa kanyang mga mata. "Hindi mo naiintindihan, Lance... Ako lang ang meron siya. Ako lang ang kilala niyang pamilya! Hindi mo lang bas
Lance leaned forward, his voice firm but calm. "At ako lang ang meron siyang ama."Natahimik si Apple.Muling sumingit ang abogado. "Hindi natin kailangang gawing labanan ito. Ang usapan dito ay visitation at parental involvement. Ms. Imperial, sigurado akong hindi mo gugustuhing dumaan tayo sa legal proceedings na maaaring masaktan si Amara."Alam niyang tama ito. Hindi niya kayang idaan ito sa korte. Hindi niya kayang makitang dumaan si Amara sa stress ng pag-aagawan nila ni Lance.Napalunok si Apple, pilit nilalabanan ang emosyon. "Ano'ng gusto mong mangyari?""Gusto kong makilala siya," sagot ni Lance. "Gusto kong malaman niya kung sino ako, gusto kong marinig niya mismo mula sa akin na hindi ko siya tatalikuran."Napapikit si Apple. Ilang buwan niyang hiniling na dumating ang araw na may magtatanggol kay Amara, na may magsasabing hindi siya iiwan. Pero hindi niya inaasahang manggagaling ito kay Lance—ang lalaking minsan niyang minahal at siyang pinakaayaw niyang pagkatiwalaan."H
Pagkauwi sa bahay, agad napansin ni Mia ang lungkot sa mga mata ni Apple. Kahit pa pilit nitong iniangat ang sarili, halata pa rin ang bigat na dinadala niya."Apple... okay ka lang ba?"Narinig niya ang mahinang tanong ni Mia, pero parang lumulutang ang isip niya. Hindi sumagot si Apple. Dumiretso siya sa kusina, binuksan ang ref, at kumuha ng malamig na tubig. Halos isang baso ang naubos niya bago siya bumuntong-hininga."Napagkasunduan na namin ang visitation rights ni Amara," mahina niyang sabi, hindi tumitingin kay Mia. "Weekends kay Lance. Walang overnight. Walang biglaang dalaw. Ako ang may full custody."Tumaas ang kilay ni Mia. "So... dapat masaya ka, ‘di ba? Nakuha mo ang gusto mo."Napaupo si Apple sa dining chair at ipinatong ang noo sa kamay niya. "Oo nga... pero bakit parang ang bigat pa rin?"Umupo si Mia sa harap niya at hinawakan ang kamay niya. "Dahil alam mong hindi mo na siya kayang itaboy, Apple. Kahit anong gawin mo, may karapatan si Lance kay Amara, at may puwan
At sa unang pagkakataon, kahit siya mismo ay hindi sigurado kung totoo ang sagot niyang iyon. Pagkarating ni Lance, binigyan niya ng instruksyon kung paano alagaan si baby Amara na 6 na buwan na ngayon. Kung paano magtimpla ng gatas, kung kailan painumin ng vitamins si Amara, pagpapalit ng diaper, at palaging i-burp si baby pagkatapos dumede.Kinakabahang bumaba si Apple mula sa hagdan, habang mahigpit na yakap si Amara sa kanyang dibdib. Ramdam niya ang panginginig ng kamay niya, pero pilit niyang pinanatili ang mahinahong mukha. Alam niyang hindi ito ang tamang oras para ipakita ang kahinaan niya.Maya-maya pa, narinig niya ang tunog ng doorbell.Mabilis siyang huminga nang malalim bago tinungo ang pinto. Pagbukas niya, bumungad sa kanya si Lance, nakasuot ng puting polo at itim na pantalon, mukhang kasing tensyonado niya. May dala itong isang maliit na baby bag.Nagtagpo ang kanilang mga mata. Walang nagsalita.Si Lance ang unang bumasag ng katahimikan. “Apple.”Tumango lang siya a
At sa unang pagkakataon, nakita ni Apple ang determinasyon sa mga mata nito.Dumating ang sandali ng paghihiwalay.Dahan-dahang iniabot ni Apple si Amara kay Lance. Nang maramdaman ng bata ang ibang bisig, bigla itong naghanap kay Apple, umiiyak ng mahina.Napakagat-labi si Apple, gustong bawiin ang anak niya, pero pinigilan niya ang sarili."Shh... anak, babalik ka kay Mommy mamaya, ha?" mahina niyang bulong kay Amara habang hinahaplos ang pisngi nito.Niyakap ni Lance ang anak nilang mahigpit, halatang kinakabahan pero determinado. "Huwag kang mag-alala, Apple. Hindi ko siya pababayaan."Tumango lang si Apple, pilit nilulunok ang bigat sa lalamunan niya."Sige na. Baka mahuli pa kayo sa schedule."Nagtama ang kanilang mga mata. Sa loob ng ilang segundo, walang gumagalaw sa kanilang dalawa. Ramdam niya ang kaba, ang bigat, at ang sakit na parang sumasakal sa kanya. Pilit niyang pinanatili ang matibay na anyo, pero hindi niya maikakaila ang paninikip ng dibdib niya.Si Lance ang unang
Nasa kusina si Apple, tahimik na iniinom ang kanyang kape, ngunit hindi niya mapigilan ang paminsang-minsang pagsulyap sa cellphone niya. Alam niyang hindi dapat, pero kanina pa siya nag-aabang ng tawag mula kay Lance.At hindi nga siya nagkamali.Nag-vibrate ang cellphone niya, at nang makita ang pangalan ni Lance sa screen, agad niyang sinagot ito. "Hello?""Apple," agad na sabi ni Lance sa kabilang linya. "Tumae si Amara."Saglit na napakurap si Apple. "At ano naman ang gusto mong gawin ko? Ipadala ko ‘yung sarili kong kamay sa telepono at ako ang magpalit ng diaper?""Hindi ‘yon!" May halong pagka-inis at pag-aalalang sagot ni Lance. "Paano ko siya lilinisin nang maayos? Kailangan bang basain muna ‘yung wipes o derecho lang? Ilang beses ba dapat pahiran?"Napabuntong-hininga si Apple, pero hindi niya napigilan ang munting ngiti. "Lance, just be gentle. Hindi mo kailangang gawing parang scrubbing ang pagpapahid. Gamitan mo ng wipes hanggang sa malinis nang mabuti, tapos lagyan mo n
Napansin ni Mia ang lungkot sa mga mata ni Apple pagkatapos ng tawag. Alam niyang kahit pa pilit nitong pinapakita na kaya niya, mabigat pa rin ang emosyon ng kaibigan niya."Hey," malambing na tawag ni Mia habang nilalapitan siya. "Alam kong ang bigat ng araw mo ngayon, pero gusto kitang ilabas. Pumunta tayo sa Imperial Couture. May kailangan tayong ayusin sa business natin, at baka kahit papaano, makalimutan mo ‘yang bigat sa dibdib mo."Napatingin si Apple kay Mia, halatang nag-aalangan. "Mia… hindi ko alam kung kaya ko ngayon. Parang gusto ko lang humiga buong araw.""Alam kong gusto mong magkulong, pero hindi ko hahayaan ‘yon," sagot ni Mia, sabay hawak sa kamay niya. "Business partner mo ako, at best friend mo rin ako. Alam mong hindi kita pababayaan, ‘di ba?"Napabuntong-hininga si Apple. "Ang kulit mo talaga.""Syempre! Alam kong kailangan mo ng distraction. Kaya tumayo ka na d'yan, mag-ayos ka, at pupunta tayo sa Imperial Couture!" sabay hila ni Mia sa kanya papunta sa kwarto
Muling napatingin si Apple kay Lance, at hindi siya nakapagsalita agad. "Gusto ko sanang magpasalamat, Lance. Salamat sa pagbisita at sa pagiging ama kay Amara." Muling napabuntong hininga si Apple, habang nakatitig kay Lance. Alam niyang may mga bagay silang kailangang pag-usapan, ngunit hindi pa siya handang magsimula ng usapan na iyon."Apple, hindi ko alam kung paano ko gagawin, pero hindi ko kayang mawala ka." Walang pag-aalinlangan sa mga mata ni Lance, ramdam ni Apple ang tindi ng pagmamahal nito. Ngunit pati siya, may mga tanong sa kanyang isipan. Puno ng emosyon, parang hindi niya kayang isuko ang mga pangarap nilang dalawa."Siguro, Lance, hindi pa tamang panahon para sa mga usapan na 'yan. Pero…" Sinubukan ni Apple na tapusin ang kanilang usapan, ngunit hindi niya kayang magtago ng damdamin. "Basta, nandiyan ka, at nandiyan si Amara. Sana magkaayos tayo, kahit hindi agad-agad."Lumingon si Lance at ngumiti ng konti, pero may halong lungkot. "Puwede bang maghintay ako, Apple
Biglang nagsalita si Monica matapos ang isang minuto katahimikan, napansin niya ang kakaibang tensyon sa kabilang linya. Alam niyang hindi pa tapos ang usapan nila. Hindi na ito ang Monica na kilala niyang malakas at matatag; sa halip, narinig niya ang isang tao na desperado, na nais pa ring manghawak sa isang bagay na mahirap tanggapin."Hindi ako susuko, Lance," ang mariing wika ni Monica. "Hindi mo ako basta-basta iiwan. Hindi ko hahayaang mawala ka sa buhay ko."Hindi makapaniwala si Lance sa mga naririnig. Puno ng kalungkutan ang puso niya, ngunit hindi maiwasan ang pagkabahala sa nararamdamang determinasyon ni Monica."Monica, hindi ko kayang gawin 'to. Hindi ko kayang ipagpatuloy ang relasyon natin," sagot ni Lance na may kabuntot na bigat. "Hindi ko kayang magpatuloy sa isang bagay na nasira na. Alam mo na 'yan."Tahimik si Monica sa kabilang linya. Pero sa bawat segundo ng katahimikan, naramdaman ni Lance ang bigat ng lungkot na nararamdaman ng babae."Kahit pa nasaktan ako,
"Gagawin ko ang lahat para sa’yo, Amara," ang saloobin ni Apple. "At hindi na muling pababayaan ang sarili ko."Ang isang malalim na buntong-hininga ay lumabas mula kay Apple, ngunit hindi na ito ang parehong buntong-hininga ng pagkatalo. Itong mga huling salitang iyon ay nagsilbing gabay na magpapaalala sa kanya na sa kabila ng lahat ng hirap, may pag-asa pa.Habang si Lance ay nagmumuni-muni sa kanyang mga hakbang, patuloy na bumabagabag sa kanyang isipan ang mga nangyari sa pagitan nila ni Apple. Hindi siya maaaring magpatalo. Nais niyang maging bahagi ng buhay ng kanyang mag-iina, si Amara at si Apple, at kahit gaano man ito kasakit, handa siyang maghintay at magbago para sa kanila. Pero may isang tao pa na hindi mawala-wala sa kanyang buhay, at iyon ay si Monica.Matapos ang ilang oras ng pagmumuni-muni, narinig ni Lance ang kanyang cellphone na tumunog. Agad niyang kinuha ito at nakita ang pangalan sa screen—Monica.Nag-atubili siya sandali, pinagmumuni ang sitwasyon. Alam niyan
Nagkatinginan sila ni Mia. Maging ang best friend niya ay tila nagulat sa narinig.Sa unang pagkakataon, hindi alam ni Apple kung ano ang dapat niyang gawin.Dahil sa kabila ng takot, sa kabila ng lahat ng sakit… gusto pa rin niyang maniwala kay Lance. Ngunit kailangan niyang maging matatag. Kailangan niyang ipaglaban ang sarili at ang kanyang desisyon. Hindi na siya pwedeng magpadala sa mga emosyon lamang."Ang usapan natin, Lance, ay custody rights. Matagal na wala na tayo. Sana respetuhin mo ang desisyon ko."Sa kabilang linya, nanatiling tahimik si Lance. Pakiramdam ni Apple na isang napakatagal na katahimikan ang bumalot sa kanilang usapan. Hindi niya alam kung paano tumugon si Lance, o kung anong ibig sabihin ng mga sinabi niyang iyon. Naramdaman niyang may masakit na boses sa loob ni Lance, ngunit nagpakita siya ng lakas ng loob."Apple…" nagsimula si Lance, ang boses nito ay puno ng lungkot at panghihinayang. "Hindi ko alam kung paano ko pa ipapaliwanag sa'yo, pero ang gusto k
Natigilan si Apple. Hindi niya alam kung bakit, pero parang gusto niyang maiyak."Hindi ko alam kung dapat akong matuwa sa sinabi mo, Lance.""Bakit?"Tumingin siya kay Lance, puno ng emosyon ang mata niya. "Kasi, kung hindi mo ako iniwan noon… baka hindi ako kinailangang lumakas nang ganito."Tahimik si Lance. Kita sa mukha nito ang bigat ng kanyang sinabi."Apple… hindi ko na mababago ang nakaraan. Pero gusto kong bumawi. Hindi lang kay Amara, kundi pati sa’yo."Umiling si Apple. "Lance, hindi mo kailangang bumawi sa akin. Ang mahalaga, maging mabuting ama ka kay Amara.""Gusto ko rin maging mabuting tao para sa’yo."Muli silang nagkatitigan. Ramdam ni Apple ang sinseridad sa mga mata ni Lance, pero hindi niya alam kung handa siyang buksan muli ang puso niya."Isa-isa lang, Lance.""Isa-isa lang."Tumango si Apple, kahit pa sa loob niya, hindi niya alam kung may patutunguhan pa ang muling paglapit ni Lance sa kanya.Sa tabi nila, biglang tumawa si Amara habang mahigpit na hinawakan
Matapos ang tawag ni Lance, pilit na pinakalma ni Apple ang sarili. Alam niyang hindi niya dapat hayaang lamunin siya ng emosyon. Ang totoo, gusto niyang umiyak—gusto niyang hayaan ang sariling malunod sa lungkot na nararamdaman niya. Pero hindi siya puwedeng magpatalo. Hindi ngayon.Kaya nagdesisyon siyang bumangon at harapin ang araw.Sa tulong ni Mia, nagpunta siya sa Imperial Wedding, ang business nila na nag-ooffer ng luxury wedding planning at customized souvenirs. Pagkarating nila sa opisina, agad siyang nagtungo sa desk niya para tingnan ang kanilang mga bookings at appointments.Napansin ni Mia ang pagiging abala niya at umupo sa gilid ng mesa ni Apple. "Nagpapakabusy ka na naman para lang takasan ang nararamdaman mo, ano?"Hindi tumigil si Apple sa pag-scroll sa laptop niya. "Mia, may mga kliyente tayong kailangan asikasuhin. Malapit na ang wedding expo, kailangan nating tiyakin na perfect ang lahat."Umirap si Mia. "Yeah, yeah, alam ko. Pero huwag mo akong bolahin, Apple. K
Napansin ni Mia ang lungkot sa mga mata ni Apple pagkatapos ng tawag. Alam niyang kahit pa pilit nitong pinapakita na kaya niya, mabigat pa rin ang emosyon ng kaibigan niya."Hey," malambing na tawag ni Mia habang nilalapitan siya. "Alam kong ang bigat ng araw mo ngayon, pero gusto kitang ilabas. Pumunta tayo sa Imperial Couture. May kailangan tayong ayusin sa business natin, at baka kahit papaano, makalimutan mo ‘yang bigat sa dibdib mo."Napatingin si Apple kay Mia, halatang nag-aalangan. "Mia… hindi ko alam kung kaya ko ngayon. Parang gusto ko lang humiga buong araw.""Alam kong gusto mong magkulong, pero hindi ko hahayaan ‘yon," sagot ni Mia, sabay hawak sa kamay niya. "Business partner mo ako, at best friend mo rin ako. Alam mong hindi kita pababayaan, ‘di ba?"Napabuntong-hininga si Apple. "Ang kulit mo talaga.""Syempre! Alam kong kailangan mo ng distraction. Kaya tumayo ka na d'yan, mag-ayos ka, at pupunta tayo sa Imperial Couture!" sabay hila ni Mia sa kanya papunta sa kwarto
Nasa kusina si Apple, tahimik na iniinom ang kanyang kape, ngunit hindi niya mapigilan ang paminsang-minsang pagsulyap sa cellphone niya. Alam niyang hindi dapat, pero kanina pa siya nag-aabang ng tawag mula kay Lance.At hindi nga siya nagkamali.Nag-vibrate ang cellphone niya, at nang makita ang pangalan ni Lance sa screen, agad niyang sinagot ito. "Hello?""Apple," agad na sabi ni Lance sa kabilang linya. "Tumae si Amara."Saglit na napakurap si Apple. "At ano naman ang gusto mong gawin ko? Ipadala ko ‘yung sarili kong kamay sa telepono at ako ang magpalit ng diaper?""Hindi ‘yon!" May halong pagka-inis at pag-aalalang sagot ni Lance. "Paano ko siya lilinisin nang maayos? Kailangan bang basain muna ‘yung wipes o derecho lang? Ilang beses ba dapat pahiran?"Napabuntong-hininga si Apple, pero hindi niya napigilan ang munting ngiti. "Lance, just be gentle. Hindi mo kailangang gawing parang scrubbing ang pagpapahid. Gamitan mo ng wipes hanggang sa malinis nang mabuti, tapos lagyan mo n
At sa unang pagkakataon, nakita ni Apple ang determinasyon sa mga mata nito.Dumating ang sandali ng paghihiwalay.Dahan-dahang iniabot ni Apple si Amara kay Lance. Nang maramdaman ng bata ang ibang bisig, bigla itong naghanap kay Apple, umiiyak ng mahina.Napakagat-labi si Apple, gustong bawiin ang anak niya, pero pinigilan niya ang sarili."Shh... anak, babalik ka kay Mommy mamaya, ha?" mahina niyang bulong kay Amara habang hinahaplos ang pisngi nito.Niyakap ni Lance ang anak nilang mahigpit, halatang kinakabahan pero determinado. "Huwag kang mag-alala, Apple. Hindi ko siya pababayaan."Tumango lang si Apple, pilit nilulunok ang bigat sa lalamunan niya."Sige na. Baka mahuli pa kayo sa schedule."Nagtama ang kanilang mga mata. Sa loob ng ilang segundo, walang gumagalaw sa kanilang dalawa. Ramdam niya ang kaba, ang bigat, at ang sakit na parang sumasakal sa kanya. Pilit niyang pinanatili ang matibay na anyo, pero hindi niya maikakaila ang paninikip ng dibdib niya.Si Lance ang unang