Chapter One

MARAHAN lamang naglalakad si Judas sa makipot na eskinita. Tangan ang nakasinding sigarilyo sa bibig ay dire-diretso lamang ito sa paglalakad. Alas-diyes na ng tanghali, ayon sa napagtanungan niyang naglalako ng bigas sa daan kanina.

 

Umaga pa lamang ay ramdam na ang alinsanagan sa Sitio Bayaac. Ang pinakasentro ng Bayan sa Bolanos. Dikit-dikit ang ilan sa mga ipinasadiyang bahay, nalalanghap ang amoy sa masangsang na estiro na hinahaluan ng iba’t ibang basura galing din sa mga residenting nakatira doon. Kaya kapag may malakas na pag-ulan ay binabaha ang kanilang lugar.

 

“Judas! Mukhang tiba-tiba ka ngayon. Marami ka na naman bang nabiktima sa may simbahan,” turan ni Manny, isang tambay na kasalukuyan tumutuma ng gin sa gilid ng daan. Kasama nito ang mga barkadang wala na rin suot na pang-itaas.

 

“Ayos naman, sapat sa pangaraw-araw namin at gamot ni Mama,” pagsagot niya.

 

Tumayo ang lalaking nagsalita kanina at inakbayan siya. “Baka naman may pandagdag tayo diyan?” Pagtatanong nito sa kaniya.

 

Nginitian naman ito ni Judas. Inipit na niya sa bibig ang nakasinding tabacco. Isinuksok na nga ang isang kamay sa loob ng bulsa ng suot niyang kupasin maong na pantalon.

 

“Mukhang hindi ka nagkakamali, heto may maipandagdag sa pulutan niyo.” Saboy abot niya kay Manny sa nalukot na isang daan piso.

 

Tuwang-tuwa na kinuha iyon ng lalaki na nagtawag ng isang binatilyo na kasalukuyan naglalaro malapit sa mga ito. Upang bumili ng sisig sa maliit na karinderya ni Aleng Rosa.

 

“Salamat tol, hulog ka talaga ng langit sa amin!” Galak na galak pa nitong wika. Isang tapik pa ang ginawa nito sa balikat ni Judas bago ito tuluyan umupo sa puwesto nito kanina.

 

Malimit siyang sitahin ng ina kung bakit hinahayaan niyang magbigay ng lagay sa mga mangengenom sa kanila. Ang tanging maida-dahilan lang niya ay mas mainam na ibigay na lang niya ang pera. Hindi naman iyon masiyadong kalakihan, pakikisama na rin kumbaga. Kaysa makipagbasag-ulo pa siya para sa kakarampot na pera.

 

Kilala si Judas Duran Olivarez sa kanilang lugar, lumaki siya sa mahirap na pook na iyon. Kung saan naglipana ang mga iba’t ibang mabababang antas ng tao sa lipunan. May patapon ang buhay at meron naman lumalaban pa rin para makaraos sa araw-araw. Isa na roon si Judas, bagama’t lumaki siyang tarantado dahil kabalian ang gulong kinasasangkutan niya magmula ng magbinata siya.

 

Dahil sa madalas na pakikisama niya upang magkaroon din ng sariling pera.

 

Sa edad na benti singko ay labas masok na rin siya sa presinto. Kahit paano ay nakalulusot siya sa mga patong-patong na kaso. Ang sabi nga ng ilan ay may nagbabantay sa kaniyang anghel dahil sa swerti niya. O kaya, isa siyang anghel na naputulan ng pakpak at bumagsak sa mundo ng mga tao.

 

Pinagtatawanan na lang iyon ni Judas. Ang importante lang para sa binata ay makapag-uwi ng pera para sa ina niyang may malubhang karamdaman. Na-diagnosed si Aleng Judith ng Chronic Obstructive Polmunary Disease, isang uri ng sakit sa baga.

 

Inalis na niya ang suot na diyaket dahil malapit na rin siya sa kanilang tahanan. Lumantad tuloy ang mga tattoo na halos sakupin na ang magkabilaan niyang braso.

 

Ang namumulang balat niya dahil sa madalas na pagbibilad niya sa arawan. Ang buhok niyang hindi maayos na nasuklay, makakapal ang kilay niya at ang halos may katangusan na ilong niya na bumagay sa manipis niyang labi na kapag ngumigisi ay nakakapag-init sa pakiramdam.

 

Judas has a mascular built in body, hindi man alaga sa gym dahil wala siyang panahon para roon ay natagtag naman siya sa mga mabibigat na trabaho sa construction site kung saan siya nagpa part time job.

 

Napadako ang tingin niya sa mga bata na abalang nakikipaglaro na saglit na tumigil upang batiin siya. Tigasin siya ngunit pagdating sa mga bata ay bumabait siya.

 

Ang mga matatanda naman doon ay napagawi lang ang tingin sa kaniya pagkatapos ay muling bumalik sa pagsusugal at pagchi-chismisan. Ang isa roon ay nilapitan ng binata.

 

“Heto manang, salamat sa pagbantay ulit kay Mama,” pasasalamat niya sa babaeng nag-aasikaso sa ina sa tuwing may lalakarin siya. Hindi na kasi ito makabangon, dahil madali na itong kapusin ng hininga at madaling mapagod.

 

“Naku! Wala iyon, salamat din dito kahit paano may pandagdag na akong pambili ng ulam mamayang gabi,” hagikhik nitong sabi at umalis na rin doon.

 

Bago buksan ni Judas ang pinto ng kanilang bahay ay dinig pa niya banda roon mag-asawang nagsisigawan. Bit-bit ng babae ang anak nitong wala pang isang taon gulang. Natalo na naman sa sugal kagabi ang mister nito. Kaya walang naiabot na pambili ng gatas sa asawa.

 

Sa mahigit dalawampu’t dekada at anim na taon niya sa mundo. Ganoon uri na ng pamumuhay ang nalakihan niya.

 

Bago siya pumasok sa loob ay agad niyang ibinato sa tabi ang hihithit na sigarilyo. Binuksan na niya ang pinto at mabilis na pumasok. Dumiretso na siya sa lamesa upang ipatong ang mga nabili niyang pagkain at gamot para sa ina niyang may sakit.

 

“Narito ka na pala Duran, mukhang wala ka pang tulog,” paos na wika ng ina sa binata. Pinilit nitong bumangon pero agad siyang inawat ng binata.

 

“Mahiga na lamang kayo, huwag niyo na akong isipin pa nakatulog naman po ako kanina ng nagbiyahe ang jeep na sinakiyan ko Mama,” sagot niya sa ina.

 

Kumuha na siya ng isang mangkok at kutsara para maidulot na rito ang binili niyang sopas. Agad siyang naghila ng monoblock na uupuan. Tuluyan niyang itinabi ang oxygen mask na tinaggal ng ina.

 

“Kahit pa, mas mabuting matulog ka ng mahabang-habang oras ‘nak. Mahirap na at baka magkasakit ka pa,” nag-aalalang wika ni Judith sa anak. Muli itong inubo matapos na makapagsalita.

 

“Huwag na nga kayong nagsasalita Mama, mahirapan pa kayo. Ininom niyo ba kaninang umaga ang gamot niyo?” pagtatanong na lang ni Judas na tumabi sa papag at inumpisahan ng subuan ang ina.

 

“Oo naman, makakaligtaan ko ba,” usal ng babae na nag-iwas ng tingin. Umeedad na ng sing kwenta ang ina ni Judas, nagtitinda ito ng isda sa may palengki dati. Ngunit ng ma-diagnose itong may polmunary acute disease may dalawang taon na rin ang nakararaan ay napilitan na tumigil ito sa paghahanap buhay para sa kanila.

 

Kaya sa batang edad ay pinasan ni Judas ang lahat ng obligasyon na nakaatang para sa ina. Wala naman siyang pagpipilian, dahil maging ang ama ay maaga rin kinuha ni kamatayan.

 

“Kung narito lamang ang Papa mo, tiyak ibang-iba sana ang buhay natin.” Malimit iyon ang sabihin ng Mama ni Judas.

 

At sa tuwing naririnig niya iyon ay magkahalo-halong emosyon ang sumasalakay sa kaniya.

 

“Huwag niyo ng isipin pa si Papa, alam kong nasa maayos na siyang lugar. Hindi na siya mahihirapan katulad ng nararanasan natin ngayon. Mabuti pa’y bilisan niyo ang paggaling Mama para lumakas na kayo, miss na miss ko na ang mga luto mo Ma,” usal ng binata na hinaplos pa ang ulonan ng ina.

 

Hindi naman siya bulag, dahil kitang-kita niya na unti-unti ng nilalamon ng karamdaman ang katawan lupa ng ina. Ngunit umaasa siya na magkakaroon ng milagro pasasaan at gagaling din ang ina niyang may sakit.

 

Ngunit hindi pa natapos ang linggo ay isinugod sa pagamutan ang Mama ni Judas. Kailangan nitong maoperahan sa lalong madaling panahon para maisagawa na agad at ng mailigtas sa kapahamakan ang buhay ng ina nito. Mahigit isang daan libong piso ang kakailanganin niya para sa operasyon.

 

Dahil halos walang maisip na paraan si Judas ay isang mabigat na pagpapasiya ang ginawa niya upang ma-operahan ang ina. Ang kumapit sa patalim.