"Nasaan na kayo? Kanina pa ako narito. Maiiwan na lang tayo ng plane!" pasigaw na ang boses ko. Ayoko pa naman sa lahat ay iyong paimportante at pinaghihintay ako ng matagal. Ilang oras na akong naghihintay sa kanila. Nauna na rin ako sa kanila sa airport, kanina pa dapat sila naririto eh. "Ikaw lang naman ang maiiwan kapag hindi ka pa sumakay. Enjoy your vacation, Hilary. Fighting!""Ha? Hindi kayo sasama?" Bumagsak ang balikat ko sa narinig. Planado na namin ang lahat, tapos sa huli ako lang ang aalis?"Akala ko ba ay sasamahan niyo ako—""Paano kami sasama kung wala naman kaming plane ticket? Sorry na, hindi kami nakapag-book." si Josefa na proud na proud pa sa katangahan.What the heck! Anong pinagsasabi ng mga ito? "What? Kayong tatlo? Niloloko niyo ba ako?"Nagtawanan silang tatlo na parang inisahan ako. Imposible kasing makalimutan nilang mag-book ng flight. Sila pa ba? Ilang araw pa bago iyon ay sa malamang hindi na makatulog ang mga iyan. "Hindi ba nga gusto mo namang ma
Namalayan ko na lang ay nasa bandang tabi na ako ng lugar. Nakaupo. Karga ko pa rin ang bata na mahigpit ang yakap sa aking leeg. Nakasuksok ang mukha niya sa leeg kanang leeg ko. Ayaw niyang bumitaw kahit ilang beses kong sinubukan. Ilang ulit din siyang sinubukang kunin ni Chaeus pero lumakas lang ang iyak niya at mas humigpit ang yakap sa katawan ko na parang naka-glue. "Zaria, you are aware of your weight, sweetheart. You are heavy. Now get off on your Mama's lap. For a brief moment only—""No, Papa!" mariing turan nitong mas humigpit pa ang yakap sa akin, pinalo niya pa ang kamay ni Chaeus na nagtangkang hawakan siya. "I refuse to! I am just going to sit here. I miss my Mama so much!" pagalit pang sagot niya habang umiiyak. Napatingala na ako kay Chaeus na panay ang bigay sa akin ng ply ng tissue upang ipunas sa mukha kong nanlilimahid sa bakas ng mga luha. Hindi lang luha ng anak namin ang bumabaha, pati luha ko at sipon ay medyo naghalo-halo na. "Hilary—""Mamaya ka magpaliw
Naburo ang mga mata ko sa kanya. Pilit inaarok kung sincere ba ang salitang lumabas sa bibig niya. Hindi rin naglaon ay tahimik na kaming nagsimulang kumakin ni Chaeus. Magkaharap. Pinapakiramdaman ang bawat isa. Kung sino ba ang una sa aming magsasalita. Panaka-nakang sinulyapan ko siya na parang kumukuha lang ng lakas upang magsimula siyang magpaliwanag. "Bakit ka noon biglang umalis ng walang paalam?" basag ko sa katahimikan na bumabalot sa amin. Saglit siyang natigil sa pagsubo. Nababad ng ilan pang mga minuto ang mata niya sa mukha ko. Inaasahan niya siguro ang tanong ko. Walang kahit na anong bahid ng pagkabigla sa kanya eh. "Dahil nakiusap noon sa akin si Mom—""Hindi mo man lang ba naisip ang kalagayan ko? Basta mo na lang sinunod ang gusto ni Azalea?Bigla kang naglaho. Walang pasabi. Alam mo ba kung ano ang mga naging impact sa akin noon?"Ang buong akala ko ay okay na ako dahil ilang taon na rin naman ang lumipas pero hindi pa pala. May bahid pa rin ng poot at galit ang p
Sa patuloy na paglalim ng gabi ay marami pa akong natuklasang mga lihim. Gaya ng madalas niya raw akong makita mula sa malayo nang hindi ko alam. Naroon siya sa mga pagkakataong masaya ako at kapag nag-iisa. Hindi niya lang magawang ipakita ang sarili. Noong graduation ko ng Senior High ay naroon siya sa malayo. Kahit noong kasama niya na ang anak namin ay palagi pa rin siyang dumadalaw ng hindi ko alam kung kaya naman kilala ako ng anak namin. Naroon din silang dalawa ni Zaria noong graduation ko sa college, iyon nga lang ay nanatili silang malayo. "Gusto ka naming lapitan, pero alam mo naman na siguro ang dahilan kung bakit di ko ginawa."At some point ng mga pangyayaring iyon ay medyo nauunawaan ko na siya. Naiintindihan. Masyado lang akong nakatingin sa sakit ng puso ko, hindi ko nagawang tingnan ang paghihirap niya dahil feeling ko ako ang kawawa sa amin. Nagpakalunod ako sa sakit habang hindi ko naisip na sa part niya ay hindi rin naman iyon masaya. "Huwag na nating balikan an
Lumuwang na ang pagkakakuyom ko sa kamao. Tukuyan na akong nagpasakop sa makamundong espirito at walang palag na patuloy nagpaubaya. Tinugunan ko ang mga halik niya. Pinantayan ko ang pananabik na knayang ipinapakita. Mas lalo pa siya doong ginanahan na para bang naging go signal niya ang ginawa kong mga pagtugon. Masuyong humaplos ang palas niya sa likod ko, umakyat iyon sa aking leeg upang mas lalo pa siyang magkaroon ng access sa labi ko. Idiniin ko ang sarili ko sa kanya na nagsimula ng mainitan. Hinayaan lang ang sariling tangayin ng agos ng kuryente na hindi ko maipaliwanag kung kanino sa katawan namin nagmula. Sa akin o sa kanya?"C-Chaeus..." malat na ang boses na tawag ko sa pangalan niya, umungol lang siya nang mahina. "Bakit?" tugon niya sa boses na kakaiba, parang nang-aakit na ang tunog nito sa aking tainga.Lumalim pa ang halikan namin na lalo pang nagpadarang ng uhaw naming katawan. Natigil lang iyon nang marinig ang munting tinig ni Zaria."M-Mama? Papa?" Sabay namin
Kinabukasan ng araw na iyon ay dumeretso kami sa beach na destination ko. Syempre, kasama sila. Nanatili kami doon ng isang Linggo kagaya nang una kong plano. Nilubos namin ang mga sandali. Pinunan ang mga panahong magkakahiwalay."Mama, please come here!" Tumatakbo siya sa may dalampasigan. Puno ng buhangin ang buong katawan sa pagbagsak. "Mama?!" Madalas kaming nasa dalampasigan kada hapon at nagtatampisaw sa maligamgam na tubig alat. Doon pa lang hindi masakit ang init ng araw sa balat kung kaya pinili rin namin ang ganung oras. "Mama, are you listening to me? Please come over here!"Tumayo na ako upang kumaway at ipakita sa bata na narinig ko ang pagtawag niya. Sa mga sandaling iyon ay wala na akong mahihiling pa. Kahit anong wish sa buhay ay wala na. Kuntento na ako. Masaya na dahil nakuha ko na ang lahat. "I am coming, Zaria Haven!" Patakbo akong lumapit sa kanya. Niyakap siya. Malakas siyang humagikhik na nauwi sa pagtili. "Mama, you tickle me!"Binuhat at inikot-ikot ko
Bisperas ng araw ng planong biglang kasal namin ay hindi ko inaasahang lalapitan ako ni Daddy. Nasa kusina ako noon at nagtitimpla ng gatas na hiling sa akin ni Zaria. Samantalang ang ibang mga kasama ay nasa labas, abala kung saan. "Hilary, pwede ba tayong saglit na mag-usap?"Nilingon ko siya, medyo nagulat pero kapagdaka ay tumango. Hindi ako nagtanong kung tungkol sa saan ang pag-uusapan. Nahihimigan ko na. Ito rin ang unang pagkakataong mag-uusap kami ng kami lang. Usually dati, kasama namin si Azalea. "Ibibigay ko lang ito sa mga bata."Sinadya ko na si Zaria sa silid niya kung saan ay kasama niya roon ang kambal na anak ni Glyzel. Naglalaro ang mga ito. Akalain niyo iyon? Ilang buwan lang pala ang tanda ni Zaria sa anak ni Glyzel. Ibig sabihin noong nawala siya ay ayon na. Napakagaling maglihim, wala rin kaming alam. Tatlong baso ang tinimpla ko para kung sakaling humingi ang kambal ay may maibigay din ako. "Thank you very much, Aunt Hilary." kurong saad ng kambal na mabilis
Kagaya nga ng sabi ko, simpleng kasal lang ang nangyari sa amin ni Chaeus kinabukasan. Civil wedding lang iyon. Nagpalitan lang kami ni Chaeus ng mga vows namin sa harap ng judge at ng mga bisita. Kaunti man sila pero alam ko na totoong kasalo namin sila sa lungkot at saya. Naka-wedding gown pa rin naman ako. Abay pa rin ang mga kaibigan ko. Nag-iisang flower girl si Zaria. Ang kambal na anak ni Glyzel ay ring bearer at ang isa ay partner ng anak namin. Mayroon din kaming maikling entourage. Sa garden ang venue pero hindi lang sa bahay nila. Nag-rent si Chaeus ng place na hindi kalayuan doon sa bahay nila. "Kapag nakakuha tayo ng pagkakataon, gusto ko na ikasal tayo sa simbahan, Baby." pangako sa akin ni Chaeus na alam kong tutuparin niya. "Ayos lang ang ganito sa akin. Basta legal tayo.""Hindi ito ayos lang, Hilary. Church wedding ang pangarap ng maraming babae. Ibibigay ko iyon sa'yo. Bigyan mo lang ako ng kaunting panahon."Magiging ipokrita ako kung sasabihin ko na ayaw ko. Ta
HILARY EL FUENTE POV Minabuting gugulin ko na lang sa pamamasyal sa mga lugar na na-miss kong puntahan sa bansa ang isang Linggong ibinigay na palugit sa akin ni Daddy. Kilala ko siya. Kapag sinabi niya, kailangang sundin ko 'yun kahit labag pa sa kalooban ko. Naging routine na namin ni Zaria ang maagang pag-alis ng bahay at gabi na halos umuwi. Hinayaan lang naman kami ni Azalea na gawin ang bagay na iyon. Hindi ito nakialam at komontra. Palagi niya lang akong tinatanong kung may kailangan ba kaming mag-ina, o kung nag-enjoy daw ba kami sa gala. “Sobra, Mommy, na-miss ko talaga ang Pilipinas.” “Mabuti naman kung ganun, tama iyan anak, sulitin niyong mag-ina ang bakasyon nito dito.” Nakipagkita rin ako sa mga kaibigan ko, tanging si Glyzel ang hindi ko nakita dahil kasalukuyang wala ito sa bansa. Sa kabila ng mga busy schedules nina Shanael at Josefa ay nagawa ko silang bulabugin na hindi rin inaasahan ang biglang desisyon na pag-uwi ng bansa.“Nasaan ang pasalubong?” si Josefa na
ZACCHAEUS PARKENSON POVHindi ako mapalagay habang nasa trabaho. Patuloy na umuukilkil sa aking isipan ang ddahilan ng madalas na pinag-awayan namin ni Hilary. Hindi niya ako tinatabihan matulog at sa anak namin siya sumisiping magmula ng araw na iyon. Hinayaan ko lang siya. Binigyan ng space dahil baka iyon ang kailangan niya upang makapag-isip nang matino. Pasasaan ba at magiging kalmado rin siya at hihintayin ko na lang ang araw na iyon. Mabilis lang naman mawala ang mood niya. Sa araw na ito, mamaya pag-uwi ko ng bahay ay plano ko na siyang kausapin dahil mas lumalawig pa ang galit niya na hindi ko na gusto ang ginagawang pagtatagal. Baka mamaya sa halip na mawala ang galit niya ay mas nadadagdagan pa iyon kung kaya naman ako na ang magpapakumbaba. Ako na ang mag-a-adjust. Lilinawin ko na wala na si Lailani, ang babaeng pinagseselosan niyan nang malala. Subalit, bago iyon ay kailangan kong pumunta ng school ng aming anak upang kumpirmahin kung totoo nga ba ang ikinakagalit ng akin
Natuloy ang biyahe namin nang walang naging anumang aberya. Itinaon namin ni Zaria na nasa trabaho si Chaeus nang umalis kami nang sa ganun ay walang maging sagabal. Malamang pag-uwi ni Chaeus ng bahay at nalaman niyang wala na kaming mag-ina ay mararamdaman niyang seryoso ako sa aking plano at hindi lang iyon pagpababanta upang takutin siya. Dapat siyang maturuan ng aral. Kasalanan niya. Ano ang akala niya sa akin maduduwag? Hindi ko kayang gawin ang pagbabanta kong pag-uwi? Ibahin niya ako. Sabi nga ng iba, kapag nasusugatan ay lalong mas tumatapang.“Mama, hindi ba talaga natin tatawagan si Papa para sabihing aalis tayo? Baka mabaliw iyon sa kakahanap sa atin mamaya after ng work niya dahil hindi niya alam kung saan tayo pumunta. Hindi ka ba naaawa sa kanya?” sunod-sunod na tanong ni Zaria na wala akong planong sagutin kahit na isa, “Bakit po ba kayo nag-aaway na dalawa? Maghihiwalay na ba kayo? Paano naman po ako, Mama? Huwag kayong maghiwalay…”“Will you shut your mouth, Zaria?!”
Walang imik na humigpit ang yakap niya sa akin. Hinalikan niya ako sa noo. Puno ng pagmamahal na pinunasan niya ng manggas ng suot na polo ang mga luha kong nakabalot sa mga matang sobrang hapdi na sa pamamaga. Habang biyahe kasi ay umiiyak na ako. Nag-freaked out na ako. Mabuti nga at hindi ako naaksidente sa bilis ng pagpapatakbo ko upang makarating agad dito. “Kailangan mong kumalma, Hilary. Paano natin mare-resolba ang problema natin kung ganito ka-tense ang katawan mo?” puno ng pag-aalalanv tanong niya sa akin, “Hindi na lang ako papasok sa trabaho ngayon. Hindi kita pwedeng iwan sa ganitong sitwasyon. Hindi rin ako makakapagtrabaho ng ayos kung ganito ka. Wala ka pa namang kasama kung aalis ako.”Ilang oras pa ang lumipas bago ako tuluyang kumalma at tumigil sa pag-iyak. Hindi niya ako binitawan. Pinaramdam niya sa akin na kahit na posibleng na-resurrect ang ex-fiance niya, nungkang ito ang pipiliin niya. Tahasang pinapadama niya sa akin ngayon na ako na. Kami na ni Zaria ang b
Kagaya ng inaasahan ay sinulit ng mag-ama ang muling pagkikita. Bumawi si Chaeus sa amin pagsapit ng weekend. Sobrang sinulit din namin ang mga araw na iyon. Walang pagsidlan ng saya ang nararamdaman ko nang mga sandaling iyon dahil feeling ko ay sobrang halaga naming dalawa ni Zaria kay Chaeus. Saya na hindi ko alam na mayroon rin palang kapalit. Babawiin iyon at papalitan nang mas mabigat na problema na hindi ko alam paano lagpasan.“Chaeus, niloloko mo ba ako?!” pagwawala ko na agad pagpasok pa lang ng pintuan ng bahay naman, kagagaling ko lang ng school at inihatid ko si Zaria. May nadiskubre kasi ako na hindi ko na dapat pang nakita. “Ang sabi mo sa akin ay…” hindi ko magawang maituloy pa iyon.“Baby, ano na naman bang pinagsasabi mo at ikinakainit ng ulo mo?” tugon ni Chaeus sa pabirong tono na kakalabas pa lang ng kusina, inaayos niya ang suot na necktie sa leeg. “Ang aga-aga na naman niyang pagiging moody mo ha? Ano na naman bang problema natin, ha?” Kakatapos lang niyang ku
Hanggang makalulan kami sa sasakyan ay kinukulit pa rin ako ni Zaria kung ano ang dahilan at sinundo ko siya. Pilit niya akong pinapaamin kung bakit daw ba ako biglang nanundo sa kanya eh gayong wala naman iyon sa napag-usapan namin kanina. Kilala niya ako na hinahayaan ko lang siyang gumala at maging malaya hanggang anong oras niya gusto'hin. Wala rin naman akong limitadong oras na binibigay sa kanya lalo na kapag weekend kinabukasan noon at isa pa ay hindi rin ako mahigpit pagdating sa kanya. Hindi ko ginaya ang mga panenermon noon at paghawak sa leeg na naranasan ko kay Daddy. Ayokong maging iyon ay maranasan ng anak. Tama na ‘yong ako lang. "Mama? Hindi mo ako sasagutin? Bakit nga po? Sabihin mo na sa akin. Nararamdaman kong may kakaiba sa mga ikinikilos mo. Remember, connected tayo? Di ba ang sinabi naman po nila sa'yo kanina ay ihahatid kami sa mga bahay namin after the party? Hindi ba po? Bakit sinundo mo ako? What is your reason, Mama?" tunog maldita nitong tanong, ‘di na gu
Nang kumalma ang aking paghinga ay tumagilid akong humarap sa banda ni Chaeus. Iniyakap ko ang braso sa kanyang tiyan. Isiniksik ko pa ang mukha ko sa gilid ng kanyang kili-kili. Hindi ko alintana ang nanlalagkit niyang katawan bunga ng dami ng pawis na inilabas kanina. Hinaplos niya ang ulo ko ng marahan. Ilang minuto akong pumikit. Ninamnam ang bawat sandaling 'yun. "Chaeus, may gusto sana akong itanong sa'yo." kapagdaka ay sambit ko.Naramdaman ko ang ginawa niyang pagbaling ng tingin sa akin. Hindi pa rin ako dumilat doon."Hmmn, tungkol saan iyon, Baby?" Kapwa hubad pa ang katawan namin sa ilalim ng kumot. Sanay na ako sa tanawing ito. Kung noong una ay nakakahiya, ngayon ay balewala na lang. "Nakita mo na ba sa personal ang teacher ni Zaria?" "Teacher ni Zaria? Hindi pa, Baby. Bakit mo naman natanong ang tungkol sa kanya?" Tumagilid siya sa akin at niyakap ako. Hindi pa siya nakuntento, muli niyang inabot ang labi ko. Wala na akong choice kundi ang idilat ang mga mata para
Ilang gabi akong hindi pinatulog ng sampalok candy na 'yun. Sa tuwing naiisip ko ay napupuno ako ng guilt at nananaginip din ng masasama. Syempre, feeling ko ay ang laki ng kasalanan ko kay Zaria at hindi ko tahasang maamin ang lahat. Nakaka-stress. Gusto kong e-open na rin sana ito kay Chaeus subalit kada tatangkain kong sabihin ang about dito ay palagi na lang 'yung nauudlot. Parang sinasadya ng panahong pigilan ako."Hindi ka ba talaga marunong gumawa, Glyzel?"Nakailang ulit na akong tanong kahit pa nauna na niyang sinabi na hindi nga siya marunong nito."Hindi nga Hilary, ano ka ba? Bingi ka ba girl?" masungit na umikot ang mata nito sa ere, medyo natawa ako sa katarayan niya. "Bakit ba? Naglilihi ka na sa pangalawa? Utusan mo kaya si Chaeus!" Nasamid na ako nang banggitin nito ang asawa ko. Hindi naman dahil natatakam ako kung kaya ako naghahanap. Kung sasabihin ko naman ang totoo, malamang ay pagtatawanan ako ng mga bruhang 'to. Sabihin na napaka-isip bata ko pa rin kahit ilan
Ang buong akala ko ay hindi na makakarating pa 'yun kay Zaria. Subalit, after school niya the following day ay 'yun agad ang hinanap niya sa akin pag-uwi namin ng bahay."Ma, ang sabi ni Teacher Leana may pinapabigay daw siya sa'yo sa akin? Asan na po?" sahod nito ng dalawa niyang palad. Kunwa'y nangunot ang noo ko. Dito naman ako magaling ang umarte. Hindi ko kayang aminin sa kanya na tinapon ko. Baka ikagalit 'yun sa akin ng bata. At saka anong alibi ang sasabihin ko? Wala."Pinapabigay?"Iniiwas ko na ang tingin sa kanya. Dumeretso ako sa kusin pero bumuntot siya. Binuksan ko ang ref at kumuha doon ng tubig upang ma-preskuhan. Hinintay niya munang maubos ko ang laman ng baso at humarap, bago siya muling nagsalita."Opo, Mama. Pinapabigay niya po sa akin. Di po ba may meeting kahapon? Tamarind candy po."Shit naman! Bakit kailangan pang banggitin ng teacher niya 'yun sa kanya? Pambihira naman, oo!Natutop ko na ang bibig. Nag-isip ako kung ano ang magandang alibi. Ipinakita ko sa a