Matapos ang matensyon ngunit maiksing pag-uusap nila ni Anthony, bumalik si Khate sa bulwagan, pilit na itinatago ang bumabagabag sa kanyang isipan sa likod ng isang mahinahong ekspresyon. Alam niyang hindi siya dapat magpaapekto sa presensya ng lalaki, lalo pa't wala na siyang anumang koneksyon rito—o iyon ang gusto niyang paniwalaan. Ngunit kahit anong pilit niyang ibaling ang pansin sa iba, hindi niya maiwasang maramdaman ang bigat ng titig nito kanina, at ang malamig na tinig na parang hinihiwa ang kanyang puso. Sa kanyang pagbalik, napansin niyang si Joshua ay nakatayo sa isang tabi, nakapamulsa habang pinagmamasdan siya na para bang binabasa ang kanyang iniisip. Nang lumapit ito, agad siyang tinanong, may halong biro ang boses, "Mukhang mabigat ang naging pag-uusap ninyo. Anong sinabi sayo ni Anthony?" Napalingon siya sa lalaki at umiling, pilit na ginagawang kaswal ang kanyang tinig. "Wala naman. Hindi naman ito mahalaga." "Talaga?" Sumilay ang isang may pag-aalinlangang
Matapos bumalik sa bulwagan, pilit na ibinalik ni Khate ang kanyang atensyon sa kasalukuyang pagdiriwang. Sa kanyang paligid, patuloy ang kasayahan—mga halakhak ng mga bisita, ang ingay ng salpukan ng mga baso sa bawat toast, at ang malamyos na tunog ng musikang nagmumula sa orkestra sa isang sulok ng silid. Ngunit kahit na napapalibutan siya ng mga taong nagka katuwaan, hindi niya maiwasang maramdaman ang lungkot na tila unti-unting gumagapang sa kanyang dibdib.Ang sinabi ni Lolo Zaw ay patuloy na umaalingawngaw sa kanyang isipan. "Kung may hindi pa kayong natatapos usapin ni Anthony, baka panahon na para tapusin iyon—kahit ano pa man ang magiging resulta."Tapos na, hindi ba? Noon pa. Matagal na.Napailing siya at pilit na ibinalik ang sarili sa kasalukuyan. Hindi niya maaaring hayaang guluhin siya ng nakaraan, lalo pa't nasa isang lugar siya kung saan maraming mata na nagmamasid lang sa kanya."Ano ang iniisip mo?"Nagulat siya sa tinig na biglang bumasag sa kanyang katahimikan. N
Sa kabila ng palakpakan at magalang na ngiti na ipinakita ni Khate, alam niyang hindi siya ganap na tinatanggap ng lahat sa silid. Ramdam niya ang mga mapanuring tingin, ang mga bulung-bulungan na bagama't mahina ay parang dagundong sa kanyang pandinig. Ang pamilya Zaw ay isa sa pinakamakapangyarihang pamilya sa Haicheng, at ang sino mang malapit sa kanila ay tiyak na magiging paksa ng espekulasyon at inggit.Ngunit sa kabila ng lahat, nanatili siyang kalmado. Matagal na siyang nasanay sa ganitong klaseng atensyon, lalo na nang piliin niyang maging doktor sa kabila ng maraming pagsubok na kanyang hinarap noon. Ang totoo, wala siyang kailangang ipaliwanag sa kahit sino. Hindi niya kailangan ng validation mula sa mga taong hindi naman bahagi ng kanyang buhay.Bumaling siya kay Lolo Zaw at magalang na nagpasalamat. "Maraming salamat po, Lolo Zaw. Malaking karangalan para sa akin ang makatulong sa inyo."Tumango ang matanda, halatang kuntento sa kanyang sagot. "Napakababa ng iyong loob, i
Sa kabila ng malamig na hangin na dumampi sa kanyang balat, pakiramdam ni Khate ay mas mainit ang presensya ni Anthony kaysa sa anumang bagay sa paligid. Ang lalaking ito, na minsan niyang minahal at iniwasan, ay muling nasa harapan niya, nag-aalab ang tingin, tila may gustong iparating ngunit pinipigil ang sarili.Hindi siya dapat magpakain sa emosyon. Hindi na siya ang babaeng dati.Muling bumuntong-hininga si Khate at tumingin sa malayo, pilit na inililihis ang kanyang isip mula sa presensya ni Anthony. Ngunit kahit anong gawin niya, hindi niya kayang balewalain ang lalaking ito, lalo na't nasa parehong bilog sila ngayon."Alam kong may gusto kang sabihin, Anthony," mahina ngunit matigas ang kanyang tinig. "Sabihin mo na lang nang diretsahan."Malamig ang mata ni Anthony, ngunit may bahagyang pag-aalinlangan sa kanyang ekspresyon. Halata sa kanyang anyo na gusto niyang pag-usapan ang isang bagay na mas malalim kaysa sa kanilang kasalukuyang sitwasyon."Bakit ka bumalik?" muling tan
Sa kalagitnaan ng engrandeng pagtitipon, habang ang karamihan ay abala sa kani-kanilang pag-uusap at kasiyahan, naramdaman ni Khate ang bigat ng mga matang nakatutok sa kanya. Sanay na siya sa mga mapanuring titig—mula sa mga taong hindi niya kilala, mula sa mga taong may pag-aalinlangan sa kanyang presensya, at mula sa isang partikular na lalaki na kahit hindi niya lingunin ay alam niyang patuloy siyang pinagmamasdan.Si Anthony.Nang hindi niya na matiis ang pakiramdam ng patuloy na pagmamasid nito, bahagya siyang bumaling sa direksyon nito. Halos hindi ito gumagalaw mula sa kinatatayuan niya, ngunit ang kanyang presensya ay tila napakabigat, animo’y isang anino mula sa nakaraan na hindi niya matakasan.Napalingon siya kay Joshua, na abala sa pakikipag-usap sa ilang mga negosyante. Nakita nitong nag-aalangan siya at agad na lumapit sa kanya. “Mukhang kailangan mo ng sariwang hangin,” bulong nito, saka marahang itinulak siya patungo sa malawak na veranda ng manor.Nang makalabas sila
Tahimik na pinagmamasdan ni Khate si Amanda, ang babae sa harapan niya na minsang itinuring niyang biyenan. Noon, ang bawat ngiti at tingin nito ay puno ng pagmamahal—o kahit papaano, iyon ang akala niya. Ngayon, ang ekspresyon ng ginang ay kalmado, ngunit ang lamig sa kanyang titig ay hindi kayang pagtakpan ng mahinahong pananalita.Pinilit niyang panatilihin ang kanyang propesyonal na postura. “Ano po ang nais niyong pag-usapan tungkol kay Anthony?” tanong niya, pinananatili ang maingat na tono sa kanyang boses.Isang mahinang buntong-hininga ang pinakawalan ni Amanda. “Diretso sa punto, gaya ng dati,” anito, bahagyang tumango. “Nais ko lang sanang linawin kung ano ang plano mo sa pagbabalik mo rito.”Bahagyang tumaas ang kilay ni Khate. “Wala akong ibang pakay kundi ang aking trabaho, Ginang Amanda. Kung iniisip niyo na may kinalaman ito kay Anthony, nagkakamali po kayo.”Isang matipid na ngiti ang lumitaw sa labi ng matanda. “Talaga ba? Pero kagabi, tila iba ang nakita ko.”Bahagy
Ang isang linggo ay mabilis na lumipas, ngunit sa bawat araw na dumadaan, ramdam pa rin ni Khate ang hindi maipaliwanag na bigat sa kanyang dibdib. Bagamat abala siya sa kanyang trabaho sa ospital, hindi niya lubos na maitapon sa kanyang isipan ang lahat ng nangyari sa piging ng pamilya Zaw. Paulit-ulit niyang sinusubukang itulak sa isang tabi ang mga alaala ng pagharap kay Anthony—ang malamig nitong mga mata, ang hindi niya maintindihang kilos, at ang tila hindi matapos-tapos na koneksyon sa pagitan nila.Ngunit tila nilalaro siya ng kapalaran. Sa araw na iyon, habang abala siya sa pagsusuri ng ilang medical records sa kanyang opisina, biglang bumukas ang pinto at pumasok ang isa sa kanyang mga kasamahan. May bakas ng pagkasabik at pag-aalinlangan sa mukha nito, na agad niyang napansin.“Dr. Khate, may bagong pasyente sa VIP ward,” anunsyo nito na may bahagyang pagpigil sa kanyang ngiti, tila may nais ipahiwatig.Hindi man sigurado kung bakit, agad siyang nakaramdam ng kaba sa kanyan
Lumipas ang ilang araw mula nang maganap ang hindi inaasahang pagkikita nina Khate at Anthony sa ospital, ngunit kahit anong gawin niya, hindi niya maalis sa isipan ang paraan ng pagtitig nito sa kanya—ang tila mabigat na emosyon sa likod ng malamig nitong tingin, ang hindi masambit na mga salita na tila nais nitong iparating ngunit hindi niya kayang intindihin.Sa tuwing mapapadaan siya sa VIP ward, hindi niya maiwasang makaramdam ng bahagyang kaba, ngunit pinipilit niyang itago ito sa likod ng kanyang propesyonalismo. Ayaw niyang bigyang-pansin ang presensya ng lalaking minsang naging sentro ng kanyang mundo. Ayaw niyang magmukhang mahina, lalo na ngayon na pilit niyang binubuo ang bagong buhay na malaya mula rito.Ngunit tila hindi rin nagpaparamdam si Anthony. Hindi niya alam kung bumubuti na ba ang kalagayan nito o kung kusa ba nitong iniiwasan ang anumang interaksyon sa kanya. Para bang isang laro ng tahimikang nagaganap sa pagitan nila—isang hindi malinaw na labanan kung sino a
Nagising si Khate sa isang malamig na umaga, ngunit hindi niya alintana ang lamig ng panahon na bumalot sa kanya—kundi ang lungkot at pangungulila sa mga salitang binitiwan nila ni Anthony kagabi.Buong gabi siyang hindi nakatulog. Paulit-ulit sa kanyang isipan ang bawat kataga, bawat titig, bawat hawak ng kamay nito. Parang sinasakal siya ng damdaming hindi niya mapangalanan—pag-asa, takot, pagmamahal, panghihinayang… lahat ng iyon ay nagsisiksikan sa kanyang puso.Tumayo siya mula sa kama, humarap sa salamin, at tinanong ang sarili: Hanggang kailan ako maghihintay? Hanggang kailan ko pipigilan ang sarili kong lumaban para sa isang bagay na alam kong totoo? Hanggang kailan ako magpapanggap na ang pag-ibig ko sa lalaking ito ay laging nandito lang at hindi pa rin nagbabago.Nag-ring ang kanyang cellphone. Isang mensahe mula kay Anthony.“Magkita tayo mamaya. please. Hindi na ako papayag na magtago pa tayo. May kailangan kang marinig.”Napatitig siya sa mensahe, sabay napakapit sa kany
Napuno ng bigat ang dibdib ni Khate sa tanong ni Anthony. Hindi niya alam kung paano isasagot ang isang bagay na ni siya mismo ay hindi pa rin sigurado. Napuno ng katahimikan ang pagitan nila, ngunit sa loob ng kanyang isipan ay isang bagyong hindi niya matakasan."Khate..." Muling nagsalita si Anthony, ang tinig niya'y bahagyang nanginginig. "Kung babalik ka pa sa akin, sasabihin mo bang may pag-asa pa tayo? O huli na ang lahat?"Tinitigan ni Khate ang lalaking minsang minahal niya ng buong puso—at marahil, hanggang ngayon, hindi pa rin siya tuluyang nakalaya mula rito. Ang daming alaala ang bumalik sa kanyang isipan, ang mga masasayang araw nila, ang mga pangarap nila na sabay nilang binuo... at ang sakit ng paghihiwalay nilang dalawa.Muling nag-ipon ng lakas si Khate bago sumagot. "Anthony... Hindi ko alam."Bahagyang napapikit si Anthony, waring iniiwasan na ipakita ang sakit na dala ng sagot niya. "Hindi mo alam? O ayaw mong malaman?"Napalunok si Khate. "Takot akong malaman, An
Habang pinagmamasdan ni Khate ang repleksyon niya sa salamin, hindi niya maiwasang mapansin ang lungkot sa kanyang mga mata. Mula nang marinig niya ang sinabi ni Kyrrine, hindi na siya mapakali. Ano nga ba ang nalaman ni Anthony? At paano siya maghahanda sa muling paghaharap nila?"Khate," mahinang tawag ni Kyrrine mula sa pintuan. "Sigurado ka bang gusto mo siyang kausapin ngayon? Baka hindi ka pa handa."Huminga nang malalim si Khate bago tumango. "Kailan pa, Kyrrine? Hindi ko na pwedeng ipagpaliban ito. Kailangan ko nang tapusin ang lahat."Dahan-dahang lumapit si Kyrrine at hinawakan ang kanyang kamay. "Hindi mo kailangang gawin ito mag-isa. Kami ni Adrian, nandito lang."Napangiti si Khate, kahit na alam niyang may halong kaba ang kanyang damdamin. "Salamat, Kyrrine. Pero alam kong ito ay isang bagay na ako lang ang kailangang humarap."Pagkalipas ng ilang sandali, naroon na siya sa harap ng isang mamahaling restawran kung saan siya pinapunta ni Anthony. Tumigil siya sa tapat ng
Habang patuloy na lumalalim ang gabi, hindi pa rin mawala sa isipan ni Khate ang mga sinabi ni Anthony. Nakaupo siya sa veranda ng kanyang apartment, nakatitig sa malawak na siyudad na puno ng kumikislap na ilaw, ngunit tila wala siyang nakikita. Ang kanyang isip ay gulong-gulo, pilit niyang inuunawang muli ang lahat ng nangyari sa pagitan nila.Muli niyang narinig sa kanyang isip ang boses ni Anthony—ang sakit, ang hinanakit, at ang desperasyon sa kanyang tinig. "Hindi mo kailangang harapin ito mag-isa." Napapikit siya nang mariin, pilit na pinipigilan ang muling pagbalik ng mga alaala. Ngunit kahit anong gawin niya, bumabalik at bumabalik pa rin ito."Hindi mo na siya dapat iniisip, Khate." Biglang sabi ni Adrian, na tahimik palang nakatayo sa may pinto, pinagmamasdan siya. May hawak itong dalawang tasa ng kape, at marahan itong lumapit upang ibigay sa kanya ang isa. "Alam kong mahirap, pero hindi mo kailangang pahirapan pa ang sarili mo."Marahang tinanggap ni Khate ang kape at hum
Sa kabila ng kanyang mga sinabi, hindi mapakali si Khate. Kahit pa pinilit na niyang lumayo, may isang bahagi ng kanyang puso na hindi kayang magpakawala."Tapos na, Adrian. Tapos na," mahina niyang ulit, pilit pinaniniwala ang sarili na wala na siyang dapat pang balikan. Ngunit kahit anong pilit niya, alam niyang hindi pa tapos ang lahat. Hindi pa tapos ang sugat na iniwan ni Anthony—o marahil, ang sugat na iniwan niya sa puso nito.Tahimik lang silang naglakad ni Adrian palabas ng gusali, ngunit ramdam niya ang bigat ng presensya nito sa tabi niya. Hindi ito nagtanong, hindi rin ito nagpilit, ngunit ramdam niya ang pag-aalala nito.Pagkarating nila sa sasakyan, marahang binuksan ni Adrian ang pinto para sa kanya. "Khate, sigurado ka bang kaya mo?"Napayuko siya. Gusto niyang sabihin na oo, na kaya niyang kalimutan ang lahat, na kaya niyang itago ang emosyon niyang matagal nang nakakubli. Pero hindi na niya kayang magsinungaling pa."Hindi ko alam, Adrian," mahinang tugon niya. "Pero
Habang patuloy na lumalayo sina Khate at Adrian mula kay Anthony, ramdam niya ang bigat ng kanyang bawat hakbang. Pakiramdam niya'y may humihila sa kanya pabalik, ngunit pinilit niyang huwag nang lumingon. Hindi niya maaaring ipakita ang kanyang kahinaan, lalo na sa harap ni Anthony."Khate," muling tawag ni Adrian, bahagyang humigpit ang pagkakahawak nito sa kanyang braso. "Sigurado ka bang ayos ka lang? Alam kong hindi madaling makita siya ulit pagkatapos ng matagal na panahon."Napayuko si Khate, pilit na itinatago ang lungkot sa kanyang mga mata. "Adrian, hindi ko alam... Hindi ko alam kung ano ba ang dapat kong maramdaman. Akala ko tapos na ang lahat, pero bakit parang mas lalo lang lumalala ang sakit?"Hininto ni Adrian ang kanilang paglalakad at marahang hinawakan ang magkabila niyang balikat. "Kung gusto mong umalis dito, sabihin mo lang. Hindi mo kailangang tiisin ang ganitong pakiramdam, Khate."Napangiti siya ng bahagya, kahit pa puno ng pait ang kanyang puso. "Salamat, Adr
Habang bumibigat ang katahimikan sa pagitan nina Khate at Anthony, hindi niya maiwasang maramdaman ang mabilis na pagtibok ng kanyang puso. Pilit niyang pinapakalma ang sarili, ngunit ang matinding titig ni Anthony ay tila humihila sa kanya pabalik sa nakaraan—sa isang panahong pinilit na niyang ibaon sa limot.Napalunok siya at dahan-dahang tumalikod, umaasang matatapos na ang usapan nila. Ngunit hindi ganoon kadali ang lahat."Khate," muling tawag ni Anthony, mas malambot ngunit may halong bahagyang pakiusap ang kanyang tinig. "Huwag mo akong iwan ng walang sagot, please lang."Napapikit nalang si Khate, pilit na pinipigilan ang panginginig ng kanyang kamay. Alam niyang kung magpapatuloy siya sa usapang ito, maaaring buksan niya muli ang sugat na matagal nang nakapikit. Ngunit paano kung ito na ang pagkakataong kailangan niya upang tuluyang makalaya?Huminga siya nang malalim bago bumaling muli kay Anthony. "Ano pa ba ang gusto mong marinig mula sa akin?" mahinahon ngunit matigas ni
Sa kabila ng malamig na sagot ni Khate, nanatiling matindi ang titig ni Anthony sa kanya, para bang sinusubukan niyang hanapin ang katotohanan sa kanyang mga mata. Ilang segundo pa ang lumipas bago siya tuluyang tumalikod, ngunit hindi pa rin nawala ang tensyon sa pagitan nila. Ang hindi inaasahang muling pagkikita ay nagdulot ng mga emosyon na matagal nang ibinaon sa limot, ngunit ngayon ay muling lumulutang sa ibabaw, hinuhukay kahit na pilit niya itong nililibing.Habang pinagmamasdan ni Khate ang papalayong pigura ni Anthony, hindi niya maiwasang makaramdam ng kakaibang paninikip sa dibdib. Alam niyang hindi niya na maaaring balikan ang nakaraan, ngunit bakit tila patuloy itong bumabalik sa kanya? Bakit hindi niya kayang alisin ang bigat sa kanyang puso?"Hindi pa ito tapos, Khate," mahina niyang bulong sa sarili, ngunit sa likod ng kanyang isip, alam niyang hindi niya kayang aminin ang tunay na dahilan kung bakit siya umalis noon....Sa kabilang dako, habang si Anthony ay nagl
Hindi pa man tuluyang nawawala ang alingawngaw ng huling sinabi ni Anthony, ngunit pakiramdam ni Khate ay bumigat na ang buong paligid. Nakatayo siya sa gitna ng malawak na silid, pilit na pinapalakas ang loob niyang harapin ang lalaking minsan niyang minahal—at iniwan. Ngunit paano ba haharapin ang isang taong hindi kailanman nakalimot? Paano ba ipapaliwanag ang isang lihim na inilihim niya sa mahabang panahon?Pumikit siya saglit at pilit na pinakalma ang kanyang damdamin. Naririnig niya ang marahang paghugot ng hininga ni Anthony sa kanyang harapan, isang malinaw na indikasyon na hindi pa ito tapos sa kanilang usapan. Nang dahan-dahan niyang iminulat ang kanyang mga mata, nakita niyang nakatitig pa rin ito sa kanya, ang mga mata nitong puno ng hinanakit, hindi lang sa kanya kundi marahil sa kanilang nakaraan."Anthony, hindi mo ako kayang diktahan kung sino ang dapat kong kausapin," mariing sabi ni Khate, pinapanatili ang matatag na tinig kahit pa sa loob-loob niya ay may kung anon