Kabanata 3: Inakalang Kalayaan

TATLONG araw. Iyon ang ibinigay na palugit ni Tiyo Dan sa pananatili ko sa bahay ni Aling Marsing. Pagkatapos noon, kukuhanin niya na ako ulit at ibabalik sa kanila. Pero ayoko na. Ayoko nang bumalik sa impiyernong iyon. 

Kaya nakakadalawang araw pa lang ako ay nagpaalam na ako kay Aling Marsing na uuwi. Pumayag naman siya kaagad dahil alam niya na kapag inabutan ako ni Tiyo Dan doon ay wala na kaming magagawa parehas kapag sapilitan na akong binawi ng demonyo kong tiyuhin. 

Magdidilim na nang umalis ako sa bahay ng matandang manggagamot. Ang destinasyon ko, sa bahay kung saan ako tumira noon. Bahala na kung lasenggo pa rin si Papa o may sariling mundo at laging galit pa rin sa akin si Kuya. Ang mahalaga, kahit papaano ay mas kampante na ako roon dahil kasama ko na ang totoong pamilya ko. Ang totoong mga kadugo ko. 

Para makauwi, nag tricycle na lang ako at nagpadiretso na sa mismong bahay namin. Binigyan naman ako ni Aling Marsing ng two hundres pesos, sapat na iyon para sa pamasahe ko. Baka nga sobra pa. 

Habang nasa daan ay palinga-linga ako. Natatakot ako na baka makasalubong namin nang hindi sinasadya si Tiyo Dan o si Kuya Denver. Kahit si Tiya Poleng ay ayoko na ring makita pa. Buong biyahe ay parang tinatambol ang dibdib ko dahil sa kaba. 

Nakahinga lang ako ng maluwag nang sa wakas ay huminto na ang tricycle sa mismong tapat ng bahay namin. Nagbayad ako at dali-dali nang naglakad papasok sa loob. 

Pagbukas ko ng pinto, bumungad sa akin si Papa na mag isang nag iinom. Halatang nagulat din siya sa pagdating ko dahil hindi agad siya nakapagsalita. Ako naman, patakbo ko siyang nilapitan at niyakap ng mahigpit pagkatapos. Hindi ko na rin napigilang maiyak. 

“P-Papa…” usal ko habang nakayakap sa kanya. 

Niyakap niya naman ako pabalik, at ang ginawa niyang iyon ang lalong nakapagpaiyak sa akin. 

“A-Anong ginagawa mo rito? Bakit ka bumalik?” dinig kong tanong niya. Hindi pasigaw ang tanong niyang iyon. Wala rin akong mabakas na galit o inis; pero parang may kakaiba. 

“A-Ayoko na po roon. A-Ayoko na. G-Gusto ko na rito ulit. D-Dito na lang ako, Papa…” 

Gusto kong magsumbong at sabihin sa kanya lahat ng nangyaring kababuyan sa akin sa loob ng halos dalawang taon na paninirahan ko kila Tiya Poleng. Pero hindi ko kaya. Wala akong lakas. 

Hinagod-hagod ni Papa ang likuran ko. Hindi niya ako binitawan habang sige pa rin ako sa pag iyak. Mayamaya pa, pinaupo niya ako at binigyan ng tubig.

Naninibago ako sa mga kilos niya. Oo, halatang lasenggo pa rin siya. Pero ngayon, kahit papaano ay nakikitaan ko na siya ng kaunting pagbabago. Inaasikaso na niya ako, bagay na hindi niya ginawa kahit isang beses man lang noong nabubuhay pa si Mama. 

“Magkwento ka. Alam kong may dahilan kung bakit bigla kang napasugod dito. Pinagalitan ka ba ng Tiya Poleng mo?” sabi ni Papa pagkaraan ng ilang minuto. 

Umiling ako. Naramdaman ko na naman ang kagustuhan kong umiyak at magsumbong. 

“W-Wala po, ‘Pa. Naisipan ko lang talaga na umuwi na ulit. K-Kasi sabi naman ni Tiya Poleng, doon muna ako sa kanila hanggang sa gusto ko lang,” pagsisinungaling ko. 

Inabot ni Papa ang kamay ko at marahang hinaplos iyon. Hindi ko mapigilang mapapitlag at makaramdam ng pagkailang. Hindi ko alam kung dapat ba, pero matapos ang nangyari sa akin sa kamay nina Tiyo Dan at Kuya Denver ay parang nagkaroon na ako ng hindi maipaliwanag na takot sa mga lalaki. 

“Huwag ka nang magsinungaling. Magsabi ka na. Sige na,” udyok pa rin ni Papa. 

Maraming beses akong nagsinungaling pero mukhang walang balak si Papa na sumuko. Hanggang sa napahagulhol na lang ako. 

“S-Si Tiyo Dan kasi… S-Sila ni Kuya Denver… M-Mga demonyo sila, ‘Pa. P-Pinagsamantalahan nila ako. Paulit-ulit. K-Kahit nagmakaawa na ako na ayoko na, h-hindi pa rin nila ako tinigilan…” 

Tumayo si Papa at lumapit sa akin. Niyakap niya ako at pilit na inalo. Hinaplos-haplos niya ulit ang buhok ko, hanggang sa ang haplos na iyon ay bumaba sa likod ko. Nandoon pa rin iyong hindi ko maipaliwanag na pagkailang na nararamdaman ko. Pero mas nangibabaw ang pakiramdam na ligtas na ako ngayong kasama ko na si Papa. 

“D-Diring-diri na ako sa sarili ko, ‘Pa. S-Sinira nila ako. M-Mga hayup sila—P-Papa?!”

Sa gitna ng pag iyak ko ay patulak kong inilayo ang katawan ni Papa mula sa akin. Ginawa ko iyon dahil bigla kong naramdaman ang mga kamay niya na mula sa simpleng paghagod sa likod ko ay dumapo na iyon sa hook ng suot kong bra. Naglilikot ang kamay niya roon na parang sinusubukan niyang alisin iyon. 

Nang tingnan ko siya, wala na ang kaninang maamo niyang mukha. Nanlilisik na ang mga mata niya habang nakatitig sa akin. Nakangisi rin siya ng malademonyong ngisi. 

Niyakap ko ang sarili ko. Ramdam ko ang malakas na kabog ng dibdib ko. Muli ay sumukob sa akin ang takot na nararamdaman ko noong nasa bahay pa lang ako nina Tiya Poleng. Mas matindi pa nga ngayon. 

“P-Papa, anong ginagawa niyo?! A-Anong nangyayari sa iyo?!” umiiyak na singhal ko sa kanya. 

“Huwag ka nang magpakipot, Lara. Huwag ka nang umakto na parang birhen ka pa—” 

“Papa, ano ba?! Anak mo ako!” 

Nanghihinang napasalampak na lang ako sahig. Umuwi ako dahil akala ko, ligtas na ako rito. Pero hindi pa rin pala. Pati ba naman ang sarili kong ama, kaya akong pagtangkaan at gawan ng kababuyan?

Nagsimulang humakbang si Papa palapit sa akin. Gusto kong tumayo at tumakbo pero hindi ko magawa. Sobra akong nanghihina. Pero kahit na nakasalampak, pinilit ko pa rin na makaatras. 

“P-Papa, tama na po. N-Natatakot na ako. H-Huwag namang pati ikaw…” pagmamakaawa ko pero parang wala siyang naririnig. Parang ibang tao ang nakasukob sa buong katauhan niya ngayon. Parang hindi na niya ako nakikilala na anak niya. 

Naging mabilis ang mga sumunod niyang galaw. Nakalapit siya sa akin at nagawa niya akong kulungin sa mga bisig niya. Ang tanging kaya ko lang ay ang magpumiglas. Pero sa lakas niya ay wala man lang epekto ang ginagawa kong pagpalag. 

Sinimulan niya akong hawakan sa buong katawan. Sa bewang, sa hita… Narinig ko ang tunog ng napunit na tela. Iyong damit ko… 

Napahagulhol na lang ako dahil sa sobrang panlulumo. Mukhang ang inakala kong kalayaan ay isa na namang impiyerno. 

Sa gitna ng pag iyak, nahagip ng mga mata ko ang mga bote ng alak na nakapatong sa maliit na lamesa. Hindi na ako nag isip pa. Dinampot ko ang pinakamalaking bote na nandoon at gamit ang natitira kong lakas, hinampas ko ang boteng iyon sa ulo ni Papa. Nabasag ang bote. Si Papa ay nawalan ng malay at agad na bumulagta sa sahig. 

Kahit nanghihina ay dali-dali akong tumayo at tumakbo papasok sa nag iisa naming kwarto. Kumuha ako ng isang malaking plastic bag. Inipon ko ang mga damit at gamit ko tsaka ko nagmamadaling isinilid lahat sa malaking plastic. Nang makita ko sa taas ng lumang aparador ang picture namin ni Kuya kasama si Mama ay dali-dali ko ring hinablot iyon para isama sa mga gamit na dadalhin ko. Pero kasabay ng paghablot ko roon ay isang bagay pa ang nalaglag. Isang kulay brown na envelope.

Yumuko ako para damputin ang envelope. Ibabalik ko na sana iyon sa taas ng aparador pero parang may kung anong nag utos sa akin na buksan iyon at tingnan ang laman—bagay na ginawa ko. 

Mga papel ang laman ng envelope. Pero hindi lang iyon basta-bastang mga papel. Mga medical records iyon. Lahat ay iisa lang ang pangalan na nakalagay. Dolores Trinidad. Si Mama… 

Kinuha niya agad ang mga papel na iyon at binasa. Parang nawalan siya bigla ng lakas. Literal na nanginig ang mga tuhod at kamay niya nang mabasa ang naka-highlight na mga salita sa papel. 

Cause of Death: Laceration in the private part ; Asphyxia via strangulation ; Multiple bruises

Malinaw na hindi aksidente lang ang pagkamatay ni Mama. Tama ang unang hinala ko. 

Binalik ko sa envelope ang mga medical records at sinilid ko rin iyon sa malaking plastic na dadalhin ko. Nang matapos na ako sa pagkuha ng mga gamit ko ay lumabas na agad ako sa kwarto. Saglit ko pa ulit na tiningnan ang walang malay kong ama sa sahig. Nakapalibot sa kanya ang mga basag na piraso ng bote. 

“Alam kong may kinalaman ka sa nangyari kay Mama. Hindi ko alam kung ano, pero sa oras na mapatunayan kong sangkot ka sa pagkamatay niya, hindi kita mapapatawad. Sisiguraduhin kong makukuha mo ang parusang dapat sa iyo at sa mga pumatay sa mama ko,” puno ng galit na sumpa ko.

Lumabas na ako ng bahay at nang saktong may dumaan na tricycle ay pinara ko iyon agad. 

“Lara! Lara!” 

Nilingon ko ang pamilyar na boses na tumawag sa akin. Si Kuya Leio. Malayo pa ang agwat niya sasakyan kong tricycle, pero nang makita niya ako ay umakma siyang tatakbo. Dahil doon, binilisan ko ang pagsakay sa tricycle. 

“K-Kuya, paandarin mo na po. Pakibilisan, please,” sabi ko sa driver. 

Pinasibad naman agad ng driver ang sasakyan palayo. Lumingon ako. Sa maliit na bintana ng tricycle ay nakita kong humahabol pa rin sa akin si Kuya Leio. 

Hindi ko alam kung ano ang dahilan niya sa paghabol sa akin. Pero habang tinitingnan ko siya, namalayan ko na lang na tumutulo na naman ang mga luha ko. Parang kinukurot ang puso ko. Masakit. Gusto kong patigilin ang tricycle para babain si Kuya, salubungin siya, at tanungin kung anong kailangan niya. Kung anong rason niya sa paghabol sa akin. Pero natatakot ako. Paano kung kagaya ni Papa, tangkain niya ring gawin sa akin ang parehong bagay na ginawa nina Tiyo Dan at Kuya Denver? Ayokong pati si Kuya Leio ay mawala sa akin kapag nagkataon. 

Lumayo ang tricycle at unti-unti ay nawala na rin si Kuya sa paningin ko. Humarap na ako at umayos ng upo. Napahagulhol ako at hindi ko iyon mapigilan. Naninikip din ang dibdib ko at parang anumang oras ay sasabog ako. Nilapat ko ang mga palad ko sa mukha ko para magpigil na makalikha ng ingay. 

“Ma'am? Ma'am, saan po kayo?” biglang tanong ng driver. 

“K-Kahit saan,” wala sa sariling sagot ko. 

Hindi ko na ulit narinit ang driver na nagsalita pagkatapos noon. Hanggang sa huminto na lang ang tricycle. 

“Nandito na tayo, Ma'am.”

Lumingon ako sa paligid. Hindi ako pamilyar sa lugar. Hindi ko na rin napansin ang mga dinaanan namin kanina dahil sa pag iyak ko buong biyahe. 

“K-Kuya, nasaan na po tayo?” kinakabahang tanong ko. 

“Dinala kita sa kumbento, Ma'am. Mukha kasing hindi ka okay at wala ka sa sarili. Iyak ka pa nang iyak. Parang hindi mo alam kung saan ka pupunta. Ito lang ang naisip kong lugar na pwede kong pagdalhan sa iyo. Makakatulong sa iyo ito. Ligtas ka rito at baka sakaling dito ka malinawan.”

Bumaba ako sa tricycle dala ang mga gamit ko. Kakahuyan at madilim na parang gubat ang bumungad sa paningin ko. Pero nang tumalikod ako, nakita ko nga ang isang kulay puting istruktura. Hindi kalakihan ang lugar na iyon pero hindi rin maliit. Sa tabi nito ay may isa pang istruktura na sa unang tingin ay makikita nang chapel iyon. 

Humarap ako sa driver para magpasalamat at magbayad. 

“Huwag na. Itabi mo na lang iyang natitira mong pera para kapag hindi mi nagustuhan diyan sa loob, may magamit ka pa para sa pag alis mo. Masaya na akong natulungan kita,” tanggi ng driver. 

Hindi na ako nagpumilit dahil tama siya, mas kakailanganin ko iyon. Nagpasalamat na lang ako ulit. ‘Tapos, umalis na siya. 

Naiwan akong mag isa sa gitna ng tahimik na gabi. Pinagmasdan ko ang magkatabing chapel at kumbento. Kahit papaano, nakaramdam ulit ako ng kapayapaan. 

“Sana, ito na iyon. Sana, nandito na iyong kapayapaan at kalayaan na gusto ko.”