Samantala, si Senyora at si John ay nagkaayos na. Pinaramdam ni John na siya lang talaga.“Sen… tapos na ang lahat ng sakit. Tayo na ulit, mahal ko.”“John… salamat. Salamat kasi pinili mo ako. Ramdam ko. Ramdam ko ngayon na ako talaga.”“Wala na akong ibang gugustuhin pa. Ikaw ang gusto kong makasama hanggang sa huli.”“Gusto kong paniwalaan ‘yan araw-araw. At gagawin ko, kasi mahal kita.”Lumipas ang gabi. Umuwi si John mag-isa. Tahimik ang bahay. Nasa sala siya, may hawak na baso ng tubig, nagsasalita mag-isa.“Fortuna… late na naman. Di ka na talaga umuuwi, ‘no?”“Siguro nga busy ka lang. O siguro, ayaw mo na. Siguro, pagod ka na rin sa ‘kin.”Tumunog ang cellphone niya. Chat ni Senyora.)SENYORA (chat):“Love, uwi ka na? Naluto ko paborito mong sinigang. Miss na kita.”JOHN (nag-type):“Pauwi na, love. Ingat ka riyan.”(ipinindot ang send)JOHN:“Ang bait mo, Sen. Minamahal mo ako nang buo, walang alinlangan. Pero bakit kapag mag-isa ako, parang iba ang hinahanap ng puso ko?”(Tu
Umuulan nang gabing iyon. Mabagal ang pagpatak ng ulan sa mga bintana ng isang tahimik na coffee shop malapit sa ospital. Si John, hawak ang payong, ay pumasok na basa ang laylayan ng pantalon. Mabilis siyang naupo sa isang sulok, malapit sa bintana, at tila naghahanap ng kanlungan hindi lamang sa ulan, kundi sa bigat ng mga iniisip.“Café Americano, large. Hot,” mahinang sabi niya sa barista. Tumango ito at lumayo.Tahimik siyang tumitig sa basang salamin, pinagmamasdan ang mga ilaw sa kalsada na animo’y sumasayaw sa malamig na ulan. Wala siyang inaasahang makikita. Gusto lang niyang mapag-isa.Ngunit nang bumukas ang pinto ng coffee shop, para bang huminto ang oras.Si Fortuna.Naka-itim itong coat, basa ang buhok, at hawak ang ilang papeles at laptop sa isang braso. Napalunok si John. Hindi siya gumalaw. Parang kinuryente ang buong katawan niya sa presensya ng babaeng ilang buwang iniwasan niya, at ilang gabi na rin niyang pinangarap, kahit ayaw niyang aminin.Nag-angat ng tingin s
Makalipas ng ilang oras..“Anak...?”Maingat na kumatok si Jinky Han sa pintuan ng bahay nina Fortuna at John. Katabi niya si Jack, tahimik lang ngunit kitang-kita sa mukha ang sabik.Binuksan ni Fortuna ang pinto, nakasuot ng simpleng puting bestida, at bakas sa mukha niya ang pagod ngunit sinikap niyang ngumiti.“Ma? Pa?”“Anak!” sabay yakap ni Jinky, mahigpit, parang ilang taon silang ‘di nagkita. “Kumusta ka na rito? Ngayon ka lang namin nadalaw ulit. Buti nandito ka. Akala namin ay nasa trabaho ka.”“Off ko po ngayon,” sagot ni Fortuna, pinipilit itago ang kaba sa dibdib. “Pasok po kayo.”Pagkapasok nila, agad namang naupo si Jack sa sofa. Inilibot niya ang mata sa bahay.“Maayos dito, anak. Tahimik. Malinis. Pero...” tumingin siya sa paligid, “asan si John?”“Uhm... nasa opisina pa po. May meeting daw.”Pero alam ni Fortuna ang totoo — hindi sa opisina si John. Nasa piling ito ni Senyora.Tahimik si Jinky. Hindi agad nagsalita, pero halatang may gustong itanong.“Anak... totoo b
“Dumalaw lang kami,” sagot ni Luigi, pilit ang ngiti. “Gusto naming kumustahin kayo.”“Pero mukhang mali ang timing,” dagdag ni Irene, malamig ang boses. “Kasi mukhang maraming hindi pa malinaw sa inyong dalawa.”“Lola, anong ibig mong sabihin?” tanong ni John, naglakad palapit at tumayo sa likod ni Fortuna, ngunit hindi siya hinawakan.“Ang ibig naming sabihin,” sabat ni Jack, “ay mukhang ikaw lang ang walang alam sa kung anong nararamdaman ng anak namin.”Napatingin si John kay Fortuna. “Fortuna, may sinabi ka ba sa kanila?”“Hindi ko kailangan magsumbong, John,” sagot ni Fortuna, diretsong tingin. “Dahil kahit wala akong sabihin, sila mismo ang nakakakita.”“Baka gusto mong linawin yan,” mariing tugon ni John. “Ano bang gusto mong palabasin sa harap ng pamilya natin?”“Na hindi mo ako kayang mahalin,” tugon ni Fortuna. “Na kahit anong pilit ko, hindi ka natututo tumingin sa direksyon ko.”Nag-iwas ng tingin si John. “Hindi mo alam ang sinasabi mo.”“Ay, alam niya, hijo,” sabat ni J
“Bakit?” tanong ni Fortuna, mas kalmado na, ngunit puno ng bigat. “Bakit hindi mo ako kayang mahalin, John? Ano bang meron si Senyora na wala ako?”Hindi agad nakasagot si John. Tumalikod siya, tumingin sa labas ng bintana. Tila doon niya hinahanap ang sagot na hindi niya maibigay.“Hindi ko alam,” aniya sa wakas. “Pero sa kanya... parang buo ako. Sa kanya, hindi ko kailangang magsinungaling sa sarili ko. Sa kanya, kahit masakit... totoo ako.”Tumulo ang luha ni Fortuna, pero pinunasan niya agad. “At sa’kin? Ano ako sa’yo?”“Isang mabuting asawa. Isang babaeng karapat-dapat mahalin. Pero hindi ko alam kung ako ba ang karapat-dapat para sa’yo dahil simula pa noon ang relasyon natin ay isa lamang kasunduan.”Napasinghap si Jinky. “Kasunduan? John, hindi kasunduan ang nagpalaki sa anak kong ‘yan. Puso ang ibinigay niya sa’yo.”“Ako rin, Ma’am Jinky,” sagot ni John, tinig na puno ng pagod, “sinubukan ko. Pilit kong pinaniwala ang sarili ko na darating din. Na baka matutunan kong mahalin s
Madaling-araw na. Ang buwan ay nakasilip sa makapal na ulap. Tahimik ang gabi ngunit sa dibdib ni John, parang may bagyong sumasabog. Halos hindi niya namalayang naihatid na ng kotse ang katawan niya sa mansyon ni Senyora. Sa loob-loob niya, para siyang tumatakas, pero sa totoo lang, doon siya lumalapit kung saan siya nakakaramdam ng kontrol—kahit alam niyang delikado iyon.“Pinagtulungan ako…”Paulit-ulit na tumatakbo sa isipan niya ang mga sinabi ni Irene, ng kanyang mga magulang, ng mga magulang ni Fortuna—at si Fortuna mismo.Pagbukas ng pinto, bumungad agad si Senyora. Naka-robes pa ito, halatang galing sa pahinga pero gulat at tuwa ang agad na lumitaw sa mga mata niya.“John?” lumapit ito, naglalakad palapit sa kanya na parang hayop na amoy ang sugatang biktima. “Anong ginagawa mo rito ng ganitong oras?”Hindi siya agad sumagot. Tumitig lang siya sa babae sa harapan niya, saka biglang niyakap ito—mahigpit, para bang doon niya gustong itapon lahat ng galit, bigat, at pagkamuhi.“
“Bakit ba kailangang maging ganito kahirap?” napaluhod si John sa harap niya. “Bakit hindi puwedeng piliin kita nang hindi nasasaktan ang iba?”“Kasi hindi mo pa ako pinipili,” mariing sagot ni Senyora. “Kasi kahit ilang beses mong sabihin na mahal mo ako, mas mabilis mong iniisip ang kapakanan ni Fortuna kaysa ang damdamin ko.”“Hindi totoo ‘yan.”“Hindi?” Tumayo si Senyora, tumalikod. “Nang pinuntahan kita sa ospital, sino’ng tinawag mo? Ako ba?”“Sen…”“FORTUNA ang hinahanap mo, John! Siya ang pangalan niyang lumabas sa bibig mo habang nahihirapan ka! At ako? Nandito lang ako. Laging nandito.”Napakapit si John sa batok niya. “Hindi ko kayang ipaliwanag—”“Hindi mo kayang ipaliwanag kasi kahit ikaw hindi mo alam kung sino talaga ang mahal mo,” sambit ni Senyora, halos punitin ng damdamin ang bawat salita.“Mahal kita.”“Mahal mo ako kapag nasasaktan ka. Kapag galit ka. Kapag nalilito ka. Pero ’pag kalmado na ang mundo mo, kay Fortuna ka pa rin babalik.”“Iyon ang ayokong paniwalaan
Ang kanyang malalim na mga ungol ay tumama sa kanya sa kaibuturan. Umaasa siyang maibibigay niya sa kanya ang kasing dami ng ibinibigay nito sa kanya.Nang makita ang butones ng kanyang pantalon, binuksan niya ito at ibinaba ang kanyang pantalon. Hindi niya mapigilan ang sarili na magmadali. Ang kanyang pagnanasa ay parang isang ganid na hayop na sabik na sabik sa kanyang pagkain. Ang kanyang tigas na ari ay sumisikip laban sa kanyang pang-ibaba. Mukhang halos nakakatawa na masyadong malaki ito para magkasya sa loob nila. Ipinagdikit niya ang kanyang mga daliri sa kanyang waistband at mahigpit na hinawakan ito habang hinahatak pababa.Ang tanawin nito ay nakakamangha. Ang kanyang malaking makapal na ari ay lumabas mula sa kanyang pagkakabilanggo. Ito ay nakatayo nang may pagmamalaki sa harap niya, mainit at nakakaanyaya. Pinadulas niya ang kanyang katawan sa mahabang makinis na pagdampi. Mainit ang kanyang balat. Namangha siya sa pakiramdam nito. Ito ay malambot at malambing tulad ng
Salas ng Tan MansionHatinggabi. Tahimik ang paligid ngunit sa loob ng bahay, may tensyong tila kayang gutayin ang mismong katahimikan. Sa gitna ng sala, nakaupo si Madam Irene sa isang antigong upuang gawa sa narra. Mahigpit niyang hawak ang tasa ng tsaang matagal nang lumamig. Nakatitig siya sa pintuan, tila iniintay ang isang bagay na alam niyang mahirap tanggapin.Hanggang sa bumukas ang pintuan.Pumasok si John. Wala siyang bitbit na emosyon sa mukha, pero hindi nakaligtas sa matanda ang mga matang pagod, tuliro, at tila may dalang pasan na hindi mabitawan.“Lola… pinatawag n’yo po ako?”“Umupo ka, John. Kailangan nating mag-usap. Tungkol kay Fortuna.”Dahan-dahang lumapit si John, halatang alanganin. Naupo siya sa tapat ng matanda pero hindi makatingin ng diretso.“Wala na po kaming dapat pag-usapan ni Fortuna. Gusto na po niyang tapusin ang lahat.”“At ikaw, John? Gusto mo na rin ba? Gano’n na lang? Basta matatapos na lang nang walang paliwanag, walang pakikipaglaban?”“Lola… s
“Naintindihan ko, Iha Jinky…” aniya, mababa ang boses. “Nasasaktan ako para kay Fortuna. Nakita ko naman ang pagsusumikap ng apo kong si John, pero higit kong nakita ang pagtalikod niya sa damdamin ng asawa niya.”Tumingin si Jinky kay Fortuna, mahigpit ang pagkakahawak niya sa kamay nito. Si Fortuna naman, tila nawalan ng boses. Hindi niya akalaing darating ang araw na kikilalanin ni Madam Irene ang sakit na hindi maipaliwanag sa kahit anong paliwanag.“Siguro… it’s time na rin,” pagpapatuloy ni Madam Irene, may tinig ng kapayapaang may kasamang lungkot. “Tatanggapin na lang natin ang katotohanan… na ang pilit na pagmamahal ay hindi magtatagumpay. Kahit ilang pirma pa sa kasunduan. Kahit ilang pangakong walang laman.”Hindi na napigilan ni Jinky ang luha. Tuluyan na itong bumagsak sa kanyang pisngi. Ramdam niya ang bigat na nabawasan, pero ang kirot ay nananatili.“Salamat po, Madam Irene… naiintindihan n’yo po kami,” aniya habang pilit na pinapatahan ang sariling tinig.“Pag-usapan
Tahimik ang sala. Parang may bagyong dumaan sa katahimikan ng bahay nina Fortuna. Sa isang sulok, hawak ni Jinky ang telepono, nanginginig ang mga kamay, habang nakatitig sa walang laman na dingding sa harapan niya. Sa tabi niya, si Jack, tahimik lang, nakaupo, pinagmamasdan ang kanyang asawa habang sinisipsip ang malamig nang kape.Mula sa kabilang kwarto, maririnig ang mahinang hikbi ni Fortuna. Isang kirot ang gumuhit sa dibdib ni Jinky, ngunit ngayon ay kailangan na niyang harapin ang mas mabigat pang usapin. Hindi na puwedeng ipagpaliban.Huminga siya nang malalim. Tumipa siya ng numero. Isa. Isa pa. Hanggang tuluyang umandar ang linya."Hello? Madam Irene Tan? Si Jinky po ito... Nanay ni Fortuna."Sa kabilang linya, agad sumagot ang pamilyar na boses ni Madam Irene. Matigas, parang laging may galit."Ah, Jinky. Anong meron at napaaga ang tawag mo? May nangyari ba sa anak mo? Kay John?"Hindi na siya nagpaligoy-ligoy pa."Madam Irene... pasensya na po kung biglaan. Pero kailangan
Huminga nang malalim si Fortuna, saka tumingin sa kanyang ina na punô ng luha ang mga mata."Ma... Wala po akong balak ipaalam kay John ang tungkol sa dinadala ko..."Napapitlag si Jinky. Hindi siya agad nakasagot."Bakit, anak?" tanong niyang halos pabulong. "Wala ka bang balak sabihin sa kanya na magiging ama siya?"Umiling si Fortuna, saka muling napahawak sa tiyan niyang bahagya nang umumbok."Ayaw ko na, Ma. Tutal... nabuo si baby sa kasakiman ko. Dahil sa sobrang pagmamahal ko kay John. Ginawa ko ang lahat para mapasakanya, kahit hindi ko na inisip kung tama ba o mali. Bunga ito ng mga pagkakamali ko—ng mga desisyong ginawa ko sa ngalan ng pag-ibig na hindi kailanman naging patas."Napahigpit ang yakap ni Jinky sa anak. Ramdam niya ang bigat ng bawat salitang binitiwan nito. Ngunit tahimik lang siyang nakinig."Ma, sana... sana mailihim natin ‘to sa pamilya nila. Ayaw kong may makaalam, lalo na sina Tita Leona at Lola Irene. Baka maundlot pa ang paghihiwalay namin. Baka mas lalo
KinabukasanSa bahay nina Jinky at Jack, tahimik ang umagang iyon. Ang sikat ng araw ay bahagyang sumilip sa puting kurtina. Amoy kape. Ngunit sa gitna ng tila ordinaryong araw, mabigat ang hangin sa paligid."Anak, kumain ka muna. Kahit konti lang," malumanay na sabi ni Jinky habang inilalapag ang mainit na lugaw sa mesa. "Hindi puwedeng wala kang laman ang tiyan.""Ma, kape lang muna." Tinapunan siya ng ngiti ni Fortuna, pilit pero magalang."Hindi sapat ang kape," giit ni Jinky. "Buntis ka na ngayon. Kailangan mo ng sustansya.""Mamaya na lang po. Wala pa rin akong gana."Napalingon si Jack mula sa upuang kahoy sa may bintana. "Gising na pala ang prinsesa. Kumusta ang tulog mo, anak?""Hindi po ako masyadong nakatulog. Ang dami ko pong iniisip.""Si John na naman ba?" Tanong ni Jack, diretsong tinignan ang anak.Tumango si Fortuna. "Nag-text ulit kagabi. Hinahanap ako. Tinanong niya kung babalik pa ako.""Ano’ng sagot mo?" tanong ni Jinky, dahan-dahan ang tinig."Wala po. Hindi ko
“Pero hindi na niya ako mahal, Ma. Baka isipin niya ginagamit ko lang ‘to para bumalik siya.”“Kung gano’n ang isipin niya, siya na ang may problema. Ang mahalaga, ginawa mo ang tama. Bata ‘yan, anak mo ‘yan. At kahit anong mangyari, kami ng Papa mo, kakampi mo.”Sa bahayPagkauwi nila, nagulat si Jack na naroon na sa sala.“O? Anong sabi?”Tumingin si Fortuna sa kanyang ama, lumapit at niyakap ito.“Pa… magiging lolo ka na.”Hindi agad nakapagsalita si Jack. Nanginginig ang kanyang kamay habang hinahaplos ang likod ng anak.“Anak… ipaglalaban natin ‘to. Wala kang dapat ikatakot.”Mahigpit ang yakap ni Jack kay Fortuna, parang nais nitong kunin lahat ng bigat na dinadala ng anak. Naroon ang tapang sa kanyang tinig, pero naroon din ang bahagyang pangungusap na puno ng pag-aalala. Hindi man siya palasalita, pero sa oras na ito, dama ni Fortuna ang buong pusong suporta ng ama.“Pa…” humikbing si Fortuna habang nakayakap pa rin sa kanya, “hindi ko po alam kung anong gagawin ko. Natatakot
Sa ibabaw ng dining table, may naiwan na sobre. Kulay pula. Simple, walang pangalan. Ngunit hindi niya kailangang hulaan kung para kanino iyon.Pulá—paboritong kulay ni Fortuna. Ang kulay ng matapang na puso. Ng puso niyang sinira ni John nang hindi man lang niya namalayan.Kinabahan si John. Dahan-dahang nilapitan ang mesa, parang may bomba sa ibabaw nito. Huminga nang malalim, kinuha ang liham, at binuksan.Tumambad sa kaniya ang sulat-kamay ni Fortuna.“John,Dalawang araw akong nanatiling tahimik. Hindi dahil wala akong gustong sabihin. Kung tutuusin, napakarami. Sigaw ang puso ko. Sigaw ang katawan ko. Pero mas pinili kong lumayo, kasi alam kong hindi mo na ako naririnig.Pumipikit ka na sa totoo. At kahit anong pilit kong ngumiti, alam kong hindi mo na ako nakikita.Hindi ako umalis para pasaktan ka. Umalis ako para iligtas ang natitira sa sarili ko. Kasi habang pinipili mong saktan ako sa katahimikan mo, pinipili ko pa ring ipaglaban ka—kahit alam kong may iba nang laman ang mg
Mula sa condo ni Senyora, dahan-dahang binaybay ni John ang daan pauwi. Madilim na ang paligid, ngunit mas madilim ang loob niya. Bagama’t katawang-lupa lang ang bumaba ng elevator, pakiramdam niya’y naiwan ang kaluluwa niya sa pagitan ng mga halik at pag-ungol nila ni Senyora. Isang gabing mainit pero walang saysay. Isang gabing pinuno ng apoy ang laman, ngunit hungkag ang damdamin.Pagpasok niya sa bahay, katahimikan agad ang sumalubong sa kanya. Wala si Fortuna."Siguro nasa hotel pa," mahinang bulong niya sa sarili habang isinasara ang pinto. Si Fortuna ay executive chef sa isang kilalang hotel and restaurant sa Maynila—isang posisyong pinaghirapan nito ng ilang taon. Kung may isang bagay na hindi matatawaran sa kanya, iyon ang dedikasyon sa trabaho.Diretso si John sa kwarto. Hubad ang emosyon, pati na ang damit. Pumasok siya sa banyo, binuksan ang shower, at hinayaang bumuhos ang malamig na tubig. Para bang inaasahan niyang mahuhugasan ang kasalanang paulit-ulit na bumabalot sa
Samantala si Fortuna umuwi sa kanyang magulang nalulungkot siya pag-uuwi ng bahay mag-isa na naman siya.Pagkatapos ng kanyang trabaho dumiretso na ito sa bahay ng kanyang magulang.Pumihit ang doorknob. Tahimik ang paligid.Si Fortuna, pagod mula sa trabaho, ay pumasok na parang pasan ang buong mundo. Nakasalubong niya ang liwanag mula sa maliit na lampshade sa sala—walang tao. Walang tunog. Wala si John.Tinanggal niya ang heels, umupo sa gilid ng sofa, at saglit na tinitigan ang wedding photo nilang dalawa. Maaliwalas noon ang ngiti nila. Kunwaring masaya. Kunwaring buo.Ngunit ngayon, alam na niya ang totoo. Ang taong gusto niyang mahalin, ay may ibang laman ang puso.Sumulpot si Jinky mula sa kusina, may dalang tasa ng tsaa. “Anak,” mahinang wika nito, “kumain ka na ba? Alam kong pagod ka.”Ngumiti si Fortuna. Pilit. “Okay lang ako, Ma. Wala si John?”“Wala pa raw... sabi sa text, may lalakarin lang.” Tahimik na lumapit si Jinky. “Pero anak… sa totoo lang, hanggang kailan mo titi