Napabuntong-hininga si Natalie dahil para bang naramdaman niyang talong-talo na siya sa argumento nila’t sinubukan na lamang makipag-ayos sa binata."Inaamin ko na hindi tama ang nangyari sa amin ngayon ni Drake pero hindi ako kagaya ng iniisip mo! Ngunit ang una mong reaksyon ay isa akong basta-bastang babae…” Gusto sanang magsalita ni Mateo at magpaliwanag kay Natalie ngunit hindi man lang ito hinayaan ng babae na magsalita. "Hindi pa ako tapos," kalmadong sagot ni Natalie. "Naiintindihan ko naman na hindi mo ako lubos na pinagkakatiwalaan dahil sa aking nakaraan, naiintindihan ko iyon pero hindi ko sinabing tanggap ko na iyon." Mapait na ngumiti si Natalie. "Isipin mo na lang kung magpapakasal tayo at mangyayari ulit ito, kaya mo bang ipangako sa akin na hindi ka na mag-re-react katulad ng ginawa mo kanina?"Tahimik naman si Mateo at hindi makasagot. "Hindi mo kayang ipangako iyon, di ba?" Napapikit ng mariin si Natalie at ang boses ng dalaga ay naging mahinahon. "Ang pina
Napatigil si Natalie saglit bago sumagot, "Wala. May mga bagay lang akong iniisip patungkol sa ospital.""Ganun ba?" Pinagmasdan siya ni Mateo ng ilang sandali. "Maliligo lang ako at pagkatapos ay matulog na tayo," dagdag pa ng lalaki, sandaling ibinaba ang ulo upang hinalikan si Natalie sa labi. "Maliligo na ako.""Sige."Habang sinusuri ni Natalie ang lalaki palayo, unti-unting nawala ang ngiti ng dalaga. Paano kaya nito nagagawa iyon? Kani-kanina lang ay nag-away sila pero nang pumasok ito sa silid ay para bang walang nangyari sa kanila. Gusto ba nitong magpakasal pa rin sa kanya? Para ba kay Granpa o talagang may malasakit ito sa kan’ya?Paglabas ni Mateo mula sa banyo ay nakahiga na si Natalie. Hindi nag-atubiling humiga ang lalaki sa tabi niya, niyakap siya nito, at hinalikan siya ng banayad sa ulo. "Nat, Nat…" bulong na tawag nito sa kan’ya. Nararamdaman ni Natalie ang init na dumadampi sa kan’yang leeg kaya nagsimulang nag-panic siya at itinulak ang lalaki pal
Hindi naging malinaw ang mga detalye ng pag-uusap nila sa telepono kaya nagmamadali ng pumunta si Natalie sa estasyon ng pulisya. Pagbaba niya ng kotse, nakita niyang naghihintay si Nilly sa labas, halata sa mukha nito ang pag-aalala.“Nat, salamat naman at nandito ka na!” sabi ni Nilly at napahinga ng maluwag. “Mm.” Tumango si Natalie sa dalaga. “Mag-usap tayo habang naglalakad.”“Sige…” Nagpatuloy si Nilly sa pagsasalita, “Nandiyan na ang kapatid ni Chandon, kinakausap siya sa loob.” Sa loob ng estasyon, tinitigan nito ang kanyang nakababatang kapatid.“At bakit ako nagagalit? Akala mo ba maliit lamang na insidente iyon? Makinig ka muna sa akin, ginalit mo si Mateo, kilala mo ba ang taong iyon!?”"Bakit anong nagawa ko?" naguguluhang tanong ni Chandon. "Nasaktan si Irene, eh ano ngayon? Anong kinalaman ni Mateo dito?” “Hmph.” Binigyan niya ng malakas na hampas ang noo ng kapatid. “Hindi mo pa ba naiintindihan? Si Irene ay may relasyon kay Mateo! Akala mo ba walang koneksy
"Kailangan mong pag-isipan ito ng mabuti. Wala bang mas mahalaga kaysa sa kaligtasan mo ngayon?""Uhmm… Okay lang naman ako..." Kinamot ni Chandon ang mukha at halatang kinakabahan.Tumawa nang malakas si Natalie. "Okay ka sa lagay na iyan? Pero paano naman ang pamilya mo? Paano kami ni Nilly? Kung may mangyari sa'yo, paano kami magiging okay? Hindi namin makakayang makita kang nasa loob ng selda.""Kahit na! Hindi ka pwedeng magmakaawa sa matandang bruha na iyon...""Ikaw..." Napatigil si Natalie, nanginginig ang katawan niya, nakatayo lamang at hindi makagalaw.Sa sandaling iyon, pumasok si Drake na may kasamang isang abogado.Nagningning ang mga mata ni Chandon. "Mabuti naman at dumating ka na! Alam ko hindi mo pababayaan ang matalik mong kaibigan.""Tsk," saad ni Drake habang tinitigan ang lalaki at lumingon kay Natalie. "Tama si Chandon, huwag mong gawing komplikado ang lahat at pahirapan pa ang sarili mo. Hayaan mo na si Chandon at ang kapatid niya ang mag-asikaso rito. Ka
Lumabas si Drake kasama ang abogado, at sinalubong siya agad nina Nilly at Natalie. "Anong nangyari?" tanong ni Nilly. Nagkunot ang noo si Drake, pero hindi siya sumagot nang deretso. "Huwag kayong mag-alala, hindi ganoon kadali ang sitwasyon. Bigyan lang natin ng oras ang abogado. Aayusin natin ito, tiwala lang kayo sa akin, okay?" Sa ngayon, iyon lang ang masasabi niya. Tumango si Natalie at hindi na nagtanong pa. Matapos makausap ang abogado, lumingon si Drake at sinabi, "Halina kayo, ihahatid ko na kayo." Sumakay sila sa kotse. Una niyang inihatid si Nilly sa apartment nito bago dinala si Natalie pabalik sa dormitoryo. Pagdating sa harap ng dorm, bumaba si Natalie. Inihatid siya ni Drake hanggang sa pinto bago muling sumakay sa kotse at umalis. "Drake!" tawag ni Natalie dito. Agad na lumingon si Drake. "Nat?" Nag-alinlangan si Natalie saglit bago nagsalita. "Kung may pag-unlad, pwede mo ba akong tawagan at ipaalam sa akin?" Kahit hindi ito direktang may k
Sa paghahanda ni Natalie, naengganyo rin si Mateo sa pagkain. Bago pa siya makapansin, ubos na ang isang serving ng lamb chops. Si Natalie naman ay patuloy pa ring kumakain, tila hindi pa nasisiyahan. Pinipigilan ang pagtawa, tinawag ni Mateo ang waiter. “Isa pang serving ng lamb chops, please.” “Syempre, Mr. Garcia.” Nagliwanag ang mukha ni Natalie at ngumiti sa kanya, sabay sabing, “Salamat.” “Walang anuman…” Habang nag-uusap sila, tumunog ang telepono ni Mateo. Tinignan niya ito at sinagot ang tawag. “Hello, attorney.” Tumingin kay Natalie, sinabi niya, “Tatawagan ko lang ito.” “Oh,” tumango si Natalie, ang mga mata ay tila malayo habang pinapanood siyang maglakad patungo sa bintana. Nakarinig siya ng mga pira-pirasong salita mula sa tawag. “Oo, tinamaan si Irene. Attorney, ikaw na ang bahala sa pag-asikaso…” Bumangon ang pag-aalala kay Natalie. Ang attorney na tinutukoy nito ay si Jose Panganiban. Isa sa mga pinakamahusay na abogado sa bansa! Kung siya na
Walang duda, galit na galit si Mateo. Parang sasabog ang dibdib niya sa galit, at lalong lumalakas ang nararamdaman niya sa bawat segundo. Pinipigilan niya ang sarili, pero hindi niya mapigilang hawakan ang braso ni Natalie at hilahin siya papasok sa kotse nang walang imik. Sumakay siya at mabilis na nagmaneho palayo. Ang pagkakahawak niya sa pulso ni Natalie ay masakit, o baka naman ang nakakatakot niyang itsura ang dahilan. Bumangon si Natalie at tahimik na nagtanong, "Saan tayo pupunta?" "Uuwi!" Saglit siyang nilingon ni Mateo. "O gusto mo bang bumalik pa at kumain pagkatapos ng lahat ng nangyari?" Syempre, pagkatapos ng mainit na pagtatalo, wala na siyang gana kumain. Umiling si Natalie at sumunod na lang sa kanya papasok sa kotse. Tahimik ang biyahe, mabigat ang atmospera. Nakatuon ang mga mata ni Mateo sa kalsada, mahigpit ang hawak sa manibela. "Wala ka bang sasabihin sa akin?" tanong niya sa wakas. Dati, hindi niya alam, pero ngayon alam na niya ang lahat. Hin
Nang magdamag, hindi pa rin nakabalik si Mateo. Hindi rin nakatulog nang maayos si Natalie. Nagising siya bago mag-umaga at hindi na muling nakatulog.Habang kumakain ng almusal, nakatanggap siya ng tawag mula kay Drake.“Hello, Drake, kumusta ang sitwasyon?”Sa kabilang linya, nagbuntong-hininga si Drake at hindi na itinago ang katotohanan. “Talaga namang mahirap ayusin. Matigas ang kanilang paninindigan, at ang kakayahan ni Jose Panganiban sa batas ay talagang magaling, kaya’t masalimuot. Pero patuloy pa rin naming pinagtatrabahuhan. Huwag ka masyadong mag-alala…”Masalimuot.Ginamit ni Drake ang salitang iyon.Pinagtuunan ng mga mata ni Natalie ang kanyang pagkain at nagbuntong-hininga. “Naiintindihan ko.”Pagkatapos ng tawag, nawala ang gana niya sa pagkain. Parang hindi na niya kayang mag-stay lang nang walang ginagawa.Pumunta si Chandon kay Irene dahil sa kanya, at nararapat lang na gawin niya rin ito para sa kaibigan. Handang magpakumbaba siya para sa kanya.Nagdesisyon siya—ka
May kakaibang katangian si Antonio Garcia. Magaling itong magbasa ng mga tao---minsan pati pagbasa ng mga puso ay kaya rin nito. Mula ng tumapak si Natalie sa pintuan, nakita na niya ang lahat.Subukan man na itago ni Natalie at nagawa niyang panatilihin ang kalmadong panlabas na anyo, ang mabigat na bumabagabag sa puso ay mahirap na maitago. Maaring matagumpay niyang malinlang alng ibang tao pero hindi si Antonio.Hindi kailanman.“Apo, sabihin mo sa akin kung ano ang nangyari.”Mabini at puno ng kabaitan ang tinig ng matanda. May dalang karunungan para sa isang taong napakarami ng nakita sa buhay. “Ano man ang mangyari sa inyo ni Mateo, ito ang pakakatandaan mo---ako pa rin ang Lolo Antonio mo. Okay?”Ang pagmamalasakit na iyon ay sapat na para bumigay si Natalie.Nagsimulang manikip ang kanyang lalamunan at lumabo ang kanyang paningin dahil sa mga luhang pilit niyang pinipigilan. Mariin niyang nakagat ang ibabang labi pero lumabas pa rin ang kanyang tinig na punong-puno ng hilaw na
“Makinig ka sa akin, Natalie, dahil ako ang masusunod dahil---”“Irene!” Pigil ni Rigor sa anak dahil tila alam na niya kung ano ang sasabihin nito. Matigas ang kanyang tinig ngunit may bahid ng pag-aatubili at hindi niya maitago iyon. “Tama na.”Ngunit hindi nagpatinag si Irene. Humarap ito kay Rigor ng may huwad na pag-aalala at kawalan ng pag-asa sa mukha. “Dad, hindi mo ako pwedeng sisihin. Sa puntong ito, wala ng ibang paraan. Kitang-kita mo naman---kahit anong kabutihan pa ang ipakita mo sa kanila, wala pa rin silang konsensya at wala silang puso.”Mabagal na umiling si Irene, habang bumubuntong-hininga na tila ipinapakitang lubos siyang nadismaya sa kawalan ng utang ng loob ni Natalie sa ama nila. Ngunit ang kakaibang kislap sa kanyang mga mata ay nagsasabi ng totoong nararamdaman niya---nag-eenjoy si Irene sa ginagawa niya.Saglit na nag-atubili si Rigor, kitang-kita ang pag-aalangan niya. Ngunit sa huli, mas nanaig ang kagustuhan niyang mabuhay.Dahan-dahang ipinikit ni Rigor
“Ang kapal ng mukha mo para sabihin ‘yan sa akin, Natalie!” Halos sumabog sa galit si Irene. Ang mukha nito ay namumula at namumutla ng sabay, halatang pinipigilan ang matinding poot. “Naturingan kang doktor pero ganyan ang mga lumalabas sa bibig mo! Karumaldumal ‘yang mga sinasabi mo!”Humalukipkip si Natalie at isang tusong ngiti ang sumilay sa mga labi niya habang pinagmamasdan ng maigi si Irene. “Karumaldumal? Baka hindi mo alam ang ibig sabihin ng salitang ‘yan, mahal kong kapatid.”Tumikhim si Natalie, puno ng panunuya ang kanyang tinig. “Oh, anong problema? Bobo ka pa talaga kahit noon pa? Hindi mo pa rin ba maintindihan ang konsepto ng ‘cause and effect’? Kawawa ka naman---isang walang pag-asang mangmang. Kaya ka siguro nag-artista kasi wala kang tsansa sa akademya. Matanong ko lang, mabuti at nababasa mo ang script mo, ano?”“Sumosobra ka na!” Nanginginig sa matinding galit si Irene, halos kapusin ito sa hininga at ang mga kamao ay mahigpit na nakakuyom.“Ay, naiinis ka na ni
Agad na umayos ng pagkakaupo si Janet. Ang tono ng pananalita ay naging matalim at may hindi matitibag na paninindigan. “Ano pa ang hinihintay natin? Kausapin na natin si Natalie. Hayaan natin siyang siya ang magdonate ng atay. Nang makabawi naman siya sayo bilang ama niya!”Ngunit hindi sang-ayon si Rigor sa ideyang iyon. Nag-aalinlangan sita at napakapit ng mahigpit sa kumot ng ospital. Ang mga pagod niyang mata ang nagpakita ng pagdadalawang-isip niya.“Pero hindi ko pa nasabi kay Natalie ang tungkol dito…”“Dad,” kalkulado ang tinig ni Irene. Nag-isip muna siya bago siya muling magsalita. “Kung nahihirapan kang sabihin kay Natalie ang tungkol sa bagay na ito, hayaan mong ako na ang kumausap sa kanya.”Muling nangibabaw ang pag-aalinlangan ni Rigor. “Alam niyo, siguro mas mas mabuti kung maghintay muna tayo.”Umiling si Irene, hindi niya nagustuhan ang mungkahi ng ama. “Dad, ang sabi ng doktor mo, wala na tayong panahon para maghintay. Sinabi din niya na kung mas maagang magagawa a
Ikinagulat ni Janet ang tanong na iyon. Bumuka ang kanyang labi, ngunit sa loob ng ilang sandali, wala ni isang salita ang lumabas. Pagkatapos, pilit itong ngunit ngunit halatang hindi ito komportable.“Bakit mo naman natanong ‘yan?” Napalunok ito. “Alam mo…ang pagdodonate ng atay ay hindi basta-basta. Kailangan ng masusing pag-aaral dyan kung hindi ako nagkakamali…” May takot sa boses ni Janet at hind iyon nakaligtas sa pandinig ni Rigor.Ang totoo, inaasahan na niya ang ganitong reaksyon mula sa asawa.Nang banggitin pa lang sa kanya ang posibilidad ng pagdodonate, nagsimula na itong mautal at pagpawisan. Hindi maitago ni Janet ang kanyang kaba.Humigpit ang pagkakakapit ni Rigor sa kumot. Ito mismo ang dahilan kung bakit hindi niya sinabi sa dalawa ang kanyang sakit mula ng malaman niya.Naramdaman ni Irene ang tensyon sa pagitan ng mga magulang kaya mabilis siyang sumingit sa usapan. “Dad, anak mo ako. Malamang, tugma ang atak ko sa atay mo, hindi ba?”Nabuhayan ng pag-asa si Rigo
Pagkalapag niya ng kanyang maleta, ang unang ginawa ni Natalie ay ang maligo. Hinayaan niyang bumalot sa kanya ang mainit na tubig at nilinis nito ang pagod ng isang mahabang biyahe. Ngunit kahit gaano pa kainit ang tubig, hindi naman nito nagawang payapain ang gulo sa kanyang isipan.Pagkatapos niyang maligo at magpatuyo ng buhok, hinayaan niyang igiya siya ng katawan sa kamay. Doon, ilang oras din siyang nakatingin lang sa kisame habang binabagabag ng iisang tanong.“Bakit ka nagbago, Rigor? Hindi pwedeng wala kang dahilan. Alam kong mayroon.” Iyon ang huling naisip niya bago siya nilamon ng antok at tuluyang nakatulog ng mahimbing.**Sa tahanan ng mga Natividad.Nang dumating si Rigor sa bahay, pagod na pagod ito mula sa mahabang biyahe. Idagdag pa ang bigat ng stress sa kanyang katawan nitong mga nagdaang araw.Halos hindi pa siya nakakatapak sa loob ng pintuan ay sinalubong na siya ni Janet. Nakapamewang at ang mga mata ay naglalagablab sa tindi at dami ng hinala.“Aba, mabuti n
Hindi naman hinimatay si Natalie dahil sa tindi ng halikan nil ani Mateo gaya ng inaakala ni Tomas. Matapos siyang madala sa ospital at sinuri ng doktor, doon pa lang nila nalaman ang diagnosis niya.“Nakaranas siya ng matinding emotional stress. Dahil sa kanyang pagbubuntis, ang labis na pag-iyak ay naging sanhi ng dehydration at matinding pagod. Sa ngayon, bukod sa IV, ang kailangan niya ay mahabang pahinga, tamang hydration at emosyonal na katatagan sa mga susunod na araw.”Tumango si Mateo, hindi mabasa ang emosyon na mayroon siya. “Thank you, doc.”Sa loob ng tahimik na silid ng ospital, nakahiga si Natalie at gaya ng sabi ng doktor, may IV line siya para sa karagdagang nutrisyonal na suporta. Namumutla pa rin ito at nanunuyo ang labi, ngunit kalmado na ang paghinga.Naupo si Mateo sa tabi ng kama at hindi inalis ang tingin kay Natalie. Bahagyang gumalaw ang mga daliri nito at maingat na nilapat ang kanilang mga daliri.“Nag-aalala ka para sa akin, Natalie. Dahil kung hindi, wala
Pagkalito at gulat. Yan ang mga bagay na naramdaman ni Mateo habang nakaluhod si Natalie a sa semento at tuloy-tuloy ang pagbagsak ng masaganang luha mula sa mga mata at tinatawag ng paulit-ulit ang pangalan niyaHindi makapaniwala si Mateo.Isa lang ang sigurado niya sa mga sandaling iyon---ang taong natatabunan ng putting kumot sa stretcher ay hindi siya.Dahil buhay na buhay siya.At kasalukuyang nagatataka.“Bakit niya iniiyakan ang bangkay na ito, pero pangalan ko ang tinatawag niya? Maliban na lang kung…” Ilang segundo ang lumipas bago naunawaan ni Mateo kung ano ang nangyayari. “Ang akala niya ay patay na ako…na ako ang taong iniiyakan niya…”Palakas ng palakas ang tibok ng puso ni Mateo hindi pantay at hindi mapigil. Habang pinagtatagpi-tagpi ang mga maaaring nangyari.Maaring nakita ni Natalie ang balita sa TV at nagmadali itong pumunta doon at hinanap siya. At ng makita niya ang stretcher kasabay ng pangalang maaring tugma ng kanya---inakala nitong wala na siya.Kaya ganoon
Halos hindi makahinga si Natalie. Parang pinipiga ang puso niya at hindi niya maintindihan. Ilang oras lang ang nakaraan ng huli silang magkita ni Mateo---maayos pa ito.Paano ito nangyari?Muling nanumbalik sa alaala ni Natalie ang huling beses na nakita niya ito---nang alukin siya nito na ihatid siya sa hotel na tinutuluyan niya pero tinanggihan niya ito.Kung alam lang niya na iyon na ang huling pagkakataon na magkakasama sila, sana ay pumayag na siya. Sana ay hinayaan niya itong ihatid siya, sana hindi siya dumistansya dito, sana hinayaan niyang magkausap silang dalawa ng mas matagal. Sana hinayaan niyang manatili ito sa tabi niya kahit sandali pa.Pero kabaligtaran ang lahat ng ginawa niya at ngayon ay huli na ang lahat.“Hindi…hindi…” nanginginig ang boses niya habang mahigpit pa ring nakakapit sa bakal ng stretcher.Malalaking patak ng mainit na luha ang nagsipagbagsakan sa mainit na semento at humalo sa alikabok at abo. Hindi makontrol ni Natalie ang panginginig niya. “Hindi i