“Natalie!” Kinakabahan si Mateo, mabilis niyang binuhat si Natalie. “Sa ayaw at sa gusto mo, dadalhin na kita sa ospital!” Sa tindi ng sakit na nararamdaman, wala nang nagawa si Natalie kundi ang tanggapin ang tulong na inaalok ni Mateo sa kanya. Simula kasi nang malaman niyang buntis siya, hindi pa siya nakakaranas ng ganoong klase ng kirot. Si Natalie naman ang kinabahan dahil sa ideyang namumuo sa isipan niya---marahil ay ang bata na ang mismong nagpasya---hindi na nito hinintay pa ang magiging desisyon niya. Ni hindi nga alam ng tatay ng batang nasa sinapupunan niya na isa na siyang ama. At kung sakaling nalaman man nito, marahil ay hindi rin nito tanggapin ang batang pinagbubuntis niya. At ang ina? Mahina. Litong-lito. Sa dami ng hinaharap niyang hamon sa buhay, wala ng lugar ang isa pang inosenteng tao sa buhay niya. “Diyos ko po, ito na ba yun?” Tanong niya sa sarili. Humigpit ang pagkakapit ni Natalie sa kuwelyo ni Mateo, sapat para umumbok ang mga ugat nito sa leeg.
Nagkaroon ng mga pira-pirasong panaginip si Natalie. Ang ilan sa kanila ay hindi niya maalala pero may mangilan-ngilang nanatili sa isipan niya dahil ang mga ito ay bangungot na nakakatakot, bawat isa ay mas nakakatakot kaysa sa huli. “Ah…” Nagising siyang balot ng malamig at malagkit na pawis. Ang lamig na iyon ay tagos hanggang sa mga buto niya. “Nat…” Ang pamilyar an tinig na iyon ay maingat siyang tinatawag. Ang buong akala ni Natalie ay bahagi pa iyon ng kanyang bangungot. Mabuti na lang ay naramdaman niya ang isang mainit at marubdob na yakap. Ilang segundo rin ang lumipas bago niya napagtantong gising na siya at kung sino ang nagmamay-ari ng mga matigas na bisig na yumayakap sa kanya. Itinaas niya ang ulo ng dahan-dahan, kumpara sa itsura niya kagabi, mas maayos na ang pakiramdam ni Natalie ngayon. “Natalie,” marahang sambit ni Mateo. “May nararamdaman ka ba? M-may masakit pa ba sayo?” Kasabay ng pag-aalala na iyon ay ang awtomatikong pag-abot sa kanyang noo para makit
Ilang araw na ang lumipas, napagkasunduan ng magkaibigang sina Natalie at Nilly na magkita para mananghalian. Ikinuwento ni Natalie kung ano ang nangyari sa kanila ni Irene. Halos mahati sa dalawa ang pinggan ni Nilly dahil sa paulit-ulit na pagbagsak ng kutsara at tinidor dito dahil doon na lamang nito inilalabas ang galit para sa mga nangyari sa matalik na kaibigan. “Naku! Naku! Kung hindi sayo nangyari ang mga bagay na ‘yan, hindi talaga ako maniniwala na may ganyang klase ng pamilya sa mundo! Akala ko sa teleserye lang meron nyan, eh.” Isang tipid na ngiti na lang ang naging sagot niya sa panggagalaiti ng kaibigan. Nakakapagtaka pero masasabi ni Natalie na lumipas na ang matinding daluyong ng emosyon niya, ang galit niya ay humupa na rin. Bukod doon, alam din niyang kailangan niyang magpatuloy sa buhay. “Nilly, atin-atin na lang ang nangyari, okay? Huwag na sanang makarating pa ito kay Chandon. Alam mo naman ‘yon.” Paalala ni Natalie. Kung hindi niya uunahan ng paalala si N
“Si Drake yun, ah.” Sambit ni Amanda, hindi siya makapaniwala sa nakikita niya. “Teka, si…si Natalie ba ang kasama niya?” Gusto niyang makasigurado kaya tinanggal niya ang suot na sunglasses. May kasamang babae ang anak niya at malakas ang kutob niya na si Natalie iyon. May edad na siya at hindi na ganoon kalinaw ang paningin niya kaya sinundan niya ang dalawa. Kabisado niya ang mga tindahan malapit sa opisina ng anak at alam niyang sa kapihan papunta ang dalawa. --Nag-order si Drake ng brownies at fresh orange juice para kay Natalie. “Nat, okay na ba sayo ang mga ito?” “Oo, okay lang,” tipid na sagot niya. Sa loob-loob niya ay napangiti siya dahil kabisado pa rin nito ang paborito niya. “Okay ba ang lasa?” Tanong ulit ni Drake matapos tikman ni Natalie ang brownies. “Mmm. Masarap.” “Mabuti naman,” dahil hiningal kanina, minabuti ni Drake na uminom muna ng tubig. Ang sumunod na tanong galing kay Natalie ay muntik nang magpabuga ng tubig mula sa bibig niya. “Drake, nasaan
Hindi mapigilang manginig ng mga kamay ni Natalie habang mahigpit na hinahawakan ang strap ng kanyang handbag. “Mauuna na po ako.” Umalis na siya at hindi na hinintay pa ang sagot ni Amanda. Nagmadali na siyang makaalis sa lugar na iyon, malayo sa mga mapanghusgang mata ng mga taong nakarinig ng mga masasakit na salita at kay Amanda mismo. Nang mga oras na iyon, palabas na din si Drake ng coffee shop. Nakita niyang papalayo ang babae kaya tinawag niya ito. “Natalie!” “Drake!” Bago pa siya makalayo, mahigpit siyang nahila sa braso ng ina. “At saan ka pupunta? Huwag mong sasabihing hahabulin mo pa ang babaeng ‘yon?” Tsaka lamang napansin ni Drake ang ina na mukhang kanina pa naroon. Biglang nagbago ang ekspresyon ng mukha nito dahil sa gulat. “Mama? A-anong ginagawa mo dito?” Pagkatapos, naisip niyang nangyari ang bagay na kinatatakutan niya kaya tumaas ng bahagya ang boses niya sa ina. “Ano na naman ang sinabi niyo kay Natalie, Ma? Nilait mo na naman ba siya? Hindi ba talaga k
Habang kumakain sila, napansin ni Mateo ang isang kakatwa at kakaibang bagay: anumang ilagay ni Antonio sa pinggan ni Natalie ay kinakain nito ng walang reklamo. Sa tuwing mauubos na ang pagkain ni Natalie, kinakain nito ang idinadagdag pa ng matanda doon. Hindi ito naglagay ng kahit ano sa pinggan niya. “Oh, Mateo. Hindi ba masarap ang kaldereta? Bakit ganyan ka makatitig?” Masama ang tingin ng matanda sa kanya. Halatang naiinis ito sa apo. “Ni hindi mo man lang alam kung paano alagaan ng maayos ang asawa at magiging anak mo.” Nagtaas ng kilay si Mateo dahil sa sinabi ng lolo niya pero nanatiling tahimik lang. Sa lagay na ‘yon, ayaw na niyang salubungin pa ang inis ng matanda sa kanya. -- Nakabalik na sila sa kwarto, agad na tinungo ni Mateo ang walk-in closet niya para magpalit ng damit pantulog. Naabutan niya si Natalie na nakatayo sa harap ng malaking salamin, ang kamay ay nakapatong sa tiyan at marahang hinihimas ito. Kahit na tatlong buwan na ang kanyang ipinagbubuntis
Hatinggabi na. Napadaan si Mateo sa tapat ng pintuan ng kwartong pinaghahatian nila ni Natalie. May kakaibang pakiramdam na pumigil sa kanya. Ang balak sana niya ay magtimpla ng kape sa kusina pero hindi na niya itinuloy, walang pagdadalawang-isip na binuksan niya ang pinto at pumasok. Malamlam ang ilaw na dulot ng nakasinding lampshade sa gilid. Malinaw niyang nakikita ang paligid. Lumapit siya sa kama kung saan himbing na himbing sa pagtulog si Natalie. Umupo si Mateo sa gilid ng kama kung saan mas malapitan niyang napagmamasdan ang maamong mukha ng babae. Napakapayapa niya sa ganoong estado. Hanggang sa mga oras na iyon ay hindi pa rin niya lubos maisip kung bakit naitanong sa kanya ni Natalie iyon. Sumagi din sa isipan niya na baka hindi gustong panagutan ni Drake ang batang nasa sinapupunan nito. Hindi niya na rin maintindihan ang sarili niya, parang nalulungkot siya. Isang matalim na kirot ang nanaig sa puso ni Mateo. Aminin man niya o hindi, niyanig siya nito kaya bigla
Kung kanina ay napakasaya niya, ngayon naman ay parang binawi ang lahat ng ligayang nakamtan niya kani-kanina lamang. Napako sa kinatatayuan niya si Natalie. Ilang sandali na ang lumipas pero hindi pa rin rumerehistro sa isipan niya ang kasalukuyang nangyayari. Nasa harapan niya ang ama. Hinugot nito ang waller nito mula sa bulsa ng suot na pantalon. Sa kabila ng modernisasyon at teknolohiya ng pagbabangko---isa ito sa mga taong mas pinipiling magdala ng pisikal nap era. Kumuha ito ng ilang papel na salapi, mga lilibuhin at inabot sa kanya. “Kung wala kang budget, kunin mo ito. Kung may kailangan pa kayo ni Justin, magsabi ka lang.” Hindi pa rin makapagsalita si Natalie. Buong buhay nila ni Justin, binaliwala na sila ni Rigor. Naninibago siya sa pinapakitang malasakit nito ngayon sa kanya. Hindi pa rin niya tinatanggap ang inaalok nitong pera sa kanya. Si Rigor na ang mismong naglagay nito sa kamay niya. “Kunin mo na, tatay mo pa rin ako.” Dito na nagising si Natalie, binawi
May kakaibang katangian si Antonio Garcia. Magaling itong magbasa ng mga tao---minsan pati pagbasa ng mga puso ay kaya rin nito. Mula ng tumapak si Natalie sa pintuan, nakita na niya ang lahat.Subukan man na itago ni Natalie at nagawa niyang panatilihin ang kalmadong panlabas na anyo, ang mabigat na bumabagabag sa puso ay mahirap na maitago. Maaring matagumpay niyang malinlang alng ibang tao pero hindi si Antonio.Hindi kailanman.“Apo, sabihin mo sa akin kung ano ang nangyari.”Mabini at puno ng kabaitan ang tinig ng matanda. May dalang karunungan para sa isang taong napakarami ng nakita sa buhay. “Ano man ang mangyari sa inyo ni Mateo, ito ang pakakatandaan mo---ako pa rin ang Lolo Antonio mo. Okay?”Ang pagmamalasakit na iyon ay sapat na para bumigay si Natalie.Nagsimulang manikip ang kanyang lalamunan at lumabo ang kanyang paningin dahil sa mga luhang pilit niyang pinipigilan. Mariin niyang nakagat ang ibabang labi pero lumabas pa rin ang kanyang tinig na punong-puno ng hilaw na
“Makinig ka sa akin, Natalie, dahil ako ang masusunod dahil---”“Irene!” Pigil ni Rigor sa anak dahil tila alam na niya kung ano ang sasabihin nito. Matigas ang kanyang tinig ngunit may bahid ng pag-aatubili at hindi niya maitago iyon. “Tama na.”Ngunit hindi nagpatinag si Irene. Humarap ito kay Rigor ng may huwad na pag-aalala at kawalan ng pag-asa sa mukha. “Dad, hindi mo ako pwedeng sisihin. Sa puntong ito, wala ng ibang paraan. Kitang-kita mo naman---kahit anong kabutihan pa ang ipakita mo sa kanila, wala pa rin silang konsensya at wala silang puso.”Mabagal na umiling si Irene, habang bumubuntong-hininga na tila ipinapakitang lubos siyang nadismaya sa kawalan ng utang ng loob ni Natalie sa ama nila. Ngunit ang kakaibang kislap sa kanyang mga mata ay nagsasabi ng totoong nararamdaman niya---nag-eenjoy si Irene sa ginagawa niya.Saglit na nag-atubili si Rigor, kitang-kita ang pag-aalangan niya. Ngunit sa huli, mas nanaig ang kagustuhan niyang mabuhay.Dahan-dahang ipinikit ni Rigor
“Ang kapal ng mukha mo para sabihin ‘yan sa akin, Natalie!” Halos sumabog sa galit si Irene. Ang mukha nito ay namumula at namumutla ng sabay, halatang pinipigilan ang matinding poot. “Naturingan kang doktor pero ganyan ang mga lumalabas sa bibig mo! Karumaldumal ‘yang mga sinasabi mo!”Humalukipkip si Natalie at isang tusong ngiti ang sumilay sa mga labi niya habang pinagmamasdan ng maigi si Irene. “Karumaldumal? Baka hindi mo alam ang ibig sabihin ng salitang ‘yan, mahal kong kapatid.”Tumikhim si Natalie, puno ng panunuya ang kanyang tinig. “Oh, anong problema? Bobo ka pa talaga kahit noon pa? Hindi mo pa rin ba maintindihan ang konsepto ng ‘cause and effect’? Kawawa ka naman---isang walang pag-asang mangmang. Kaya ka siguro nag-artista kasi wala kang tsansa sa akademya. Matanong ko lang, mabuti at nababasa mo ang script mo, ano?”“Sumosobra ka na!” Nanginginig sa matinding galit si Irene, halos kapusin ito sa hininga at ang mga kamao ay mahigpit na nakakuyom.“Ay, naiinis ka na ni
Agad na umayos ng pagkakaupo si Janet. Ang tono ng pananalita ay naging matalim at may hindi matitibag na paninindigan. “Ano pa ang hinihintay natin? Kausapin na natin si Natalie. Hayaan natin siyang siya ang magdonate ng atay. Nang makabawi naman siya sayo bilang ama niya!”Ngunit hindi sang-ayon si Rigor sa ideyang iyon. Nag-aalinlangan sita at napakapit ng mahigpit sa kumot ng ospital. Ang mga pagod niyang mata ang nagpakita ng pagdadalawang-isip niya.“Pero hindi ko pa nasabi kay Natalie ang tungkol dito…”“Dad,” kalkulado ang tinig ni Irene. Nag-isip muna siya bago siya muling magsalita. “Kung nahihirapan kang sabihin kay Natalie ang tungkol sa bagay na ito, hayaan mong ako na ang kumausap sa kanya.”Muling nangibabaw ang pag-aalinlangan ni Rigor. “Alam niyo, siguro mas mas mabuti kung maghintay muna tayo.”Umiling si Irene, hindi niya nagustuhan ang mungkahi ng ama. “Dad, ang sabi ng doktor mo, wala na tayong panahon para maghintay. Sinabi din niya na kung mas maagang magagawa a
Ikinagulat ni Janet ang tanong na iyon. Bumuka ang kanyang labi, ngunit sa loob ng ilang sandali, wala ni isang salita ang lumabas. Pagkatapos, pilit itong ngunit ngunit halatang hindi ito komportable.“Bakit mo naman natanong ‘yan?” Napalunok ito. “Alam mo…ang pagdodonate ng atay ay hindi basta-basta. Kailangan ng masusing pag-aaral dyan kung hindi ako nagkakamali…” May takot sa boses ni Janet at hind iyon nakaligtas sa pandinig ni Rigor.Ang totoo, inaasahan na niya ang ganitong reaksyon mula sa asawa.Nang banggitin pa lang sa kanya ang posibilidad ng pagdodonate, nagsimula na itong mautal at pagpawisan. Hindi maitago ni Janet ang kanyang kaba.Humigpit ang pagkakakapit ni Rigor sa kumot. Ito mismo ang dahilan kung bakit hindi niya sinabi sa dalawa ang kanyang sakit mula ng malaman niya.Naramdaman ni Irene ang tensyon sa pagitan ng mga magulang kaya mabilis siyang sumingit sa usapan. “Dad, anak mo ako. Malamang, tugma ang atak ko sa atay mo, hindi ba?”Nabuhayan ng pag-asa si Rigo
Pagkalapag niya ng kanyang maleta, ang unang ginawa ni Natalie ay ang maligo. Hinayaan niyang bumalot sa kanya ang mainit na tubig at nilinis nito ang pagod ng isang mahabang biyahe. Ngunit kahit gaano pa kainit ang tubig, hindi naman nito nagawang payapain ang gulo sa kanyang isipan.Pagkatapos niyang maligo at magpatuyo ng buhok, hinayaan niyang igiya siya ng katawan sa kamay. Doon, ilang oras din siyang nakatingin lang sa kisame habang binabagabag ng iisang tanong.“Bakit ka nagbago, Rigor? Hindi pwedeng wala kang dahilan. Alam kong mayroon.” Iyon ang huling naisip niya bago siya nilamon ng antok at tuluyang nakatulog ng mahimbing.**Sa tahanan ng mga Natividad.Nang dumating si Rigor sa bahay, pagod na pagod ito mula sa mahabang biyahe. Idagdag pa ang bigat ng stress sa kanyang katawan nitong mga nagdaang araw.Halos hindi pa siya nakakatapak sa loob ng pintuan ay sinalubong na siya ni Janet. Nakapamewang at ang mga mata ay naglalagablab sa tindi at dami ng hinala.“Aba, mabuti n
Hindi naman hinimatay si Natalie dahil sa tindi ng halikan nil ani Mateo gaya ng inaakala ni Tomas. Matapos siyang madala sa ospital at sinuri ng doktor, doon pa lang nila nalaman ang diagnosis niya.“Nakaranas siya ng matinding emotional stress. Dahil sa kanyang pagbubuntis, ang labis na pag-iyak ay naging sanhi ng dehydration at matinding pagod. Sa ngayon, bukod sa IV, ang kailangan niya ay mahabang pahinga, tamang hydration at emosyonal na katatagan sa mga susunod na araw.”Tumango si Mateo, hindi mabasa ang emosyon na mayroon siya. “Thank you, doc.”Sa loob ng tahimik na silid ng ospital, nakahiga si Natalie at gaya ng sabi ng doktor, may IV line siya para sa karagdagang nutrisyonal na suporta. Namumutla pa rin ito at nanunuyo ang labi, ngunit kalmado na ang paghinga.Naupo si Mateo sa tabi ng kama at hindi inalis ang tingin kay Natalie. Bahagyang gumalaw ang mga daliri nito at maingat na nilapat ang kanilang mga daliri.“Nag-aalala ka para sa akin, Natalie. Dahil kung hindi, wala
Pagkalito at gulat. Yan ang mga bagay na naramdaman ni Mateo habang nakaluhod si Natalie a sa semento at tuloy-tuloy ang pagbagsak ng masaganang luha mula sa mga mata at tinatawag ng paulit-ulit ang pangalan niyaHindi makapaniwala si Mateo.Isa lang ang sigurado niya sa mga sandaling iyon---ang taong natatabunan ng putting kumot sa stretcher ay hindi siya.Dahil buhay na buhay siya.At kasalukuyang nagatataka.“Bakit niya iniiyakan ang bangkay na ito, pero pangalan ko ang tinatawag niya? Maliban na lang kung…” Ilang segundo ang lumipas bago naunawaan ni Mateo kung ano ang nangyayari. “Ang akala niya ay patay na ako…na ako ang taong iniiyakan niya…”Palakas ng palakas ang tibok ng puso ni Mateo hindi pantay at hindi mapigil. Habang pinagtatagpi-tagpi ang mga maaaring nangyari.Maaring nakita ni Natalie ang balita sa TV at nagmadali itong pumunta doon at hinanap siya. At ng makita niya ang stretcher kasabay ng pangalang maaring tugma ng kanya---inakala nitong wala na siya.Kaya ganoon
Halos hindi makahinga si Natalie. Parang pinipiga ang puso niya at hindi niya maintindihan. Ilang oras lang ang nakaraan ng huli silang magkita ni Mateo---maayos pa ito.Paano ito nangyari?Muling nanumbalik sa alaala ni Natalie ang huling beses na nakita niya ito---nang alukin siya nito na ihatid siya sa hotel na tinutuluyan niya pero tinanggihan niya ito.Kung alam lang niya na iyon na ang huling pagkakataon na magkakasama sila, sana ay pumayag na siya. Sana ay hinayaan niya itong ihatid siya, sana hindi siya dumistansya dito, sana hinayaan niyang magkausap silang dalawa ng mas matagal. Sana hinayaan niyang manatili ito sa tabi niya kahit sandali pa.Pero kabaligtaran ang lahat ng ginawa niya at ngayon ay huli na ang lahat.“Hindi…hindi…” nanginginig ang boses niya habang mahigpit pa ring nakakapit sa bakal ng stretcher.Malalaking patak ng mainit na luha ang nagsipagbagsakan sa mainit na semento at humalo sa alikabok at abo. Hindi makontrol ni Natalie ang panginginig niya. “Hindi i