Napalingon ako sa kanya, napabuntong-hininga at sinabi ang pangalan na napunta sa akin, “Shi Tanaka.”
Ayaw ko namang bumagsak sa klase niya at mukhang balak ako ibagsak nito dahil mahirap ang binigay sa akin.
"Sa akin nga, si Mc Arthur."
Natawa na lang kami pareho dahil mahirap ang napunta sa amin at mukhang balak kaming bawian ni ma’am Chaiden.
"Sabay tayong pumunta sa museum mamaya?" tanong ko sa kanya.
Mukhang nag-iisip siya at malungkot na sumagot sa akin, "Kailangan kong puntahan ang kapatid ko mamaya sa school nila kaya hindi muna ako makakasama.”
Napatango na lamang ako at napaisip kung sino ang isasama ko sa museum. Kung si Shanaya kaya ang aayain ko pero panigurado hindi ito sasama dahil may galit ito sa akin. Kung yung matandang tinuluyan ko na lang kanina ang ayain ko? Mukha namang mahilig s'ya sa makaluma.
***
Hindi ko namalayan nasa harap na pala ako ng bahay ng matanda. Dagling akong kumatok at pinapasok niya naman ako.
Tiningnan ko ang cellphone ko kung may tawag na ba si papa simula kahapon ngunit wala naman, mukhang wala talaga silang pakialam sa akin.
"Pasensya na po sa abala," pang-unang sabi ko.
Napalingon naman siya sa gawi ko. "Na ‘ko hija, ayos lang ano nga pala ang ipinunta mo rito?"
Bahagya akong napayuko at nahihiyang nag-ani, "May project po kami sa history class namin. Nais ko po sana magpasama sa museum malapit sa Starbucks."
Napaisip at nagtanong siya, “Ano ba ang proyekto niyo hija?"
Biglaan naman ako sumagot sa kanya dahil baka matulungan nya ako. "Kailangan po naming kumuha ng research at gumawa ng scrapbook sa ibinigay sa aming na pangalan ng tao galing sa history.”
Napatango siya. "Sino ang napunta sa iyo?" Naglakad kami papunta sa kusina.
"Mahirap pong hanapin yung akin marahil gusto po akong gantihan ni ma’am Chaiden. Shi Tanaka, ang pangalan po," pagsasalaysay ko.
Biglang naman s'yang natigilan at napatulala kaya’t labis akong naguluhan.
“May alam po ba kayo sa kaniya? Sabihin nyo naman po," sabi ko sa kanya.
Bigla naman bumalik siya sa kanyang ulirat at nagsalita, "Dito ka lang hija, may kukunin lang ako sa silid. Nais mo bang sumama sa akin?"
Napatango ako dahil nais ko rin makita ang sikretong silid niya rito.
"Kung gayon halika hija."
Nagsimula naming lakadin pababa ang sikretong kuwarto na nakita ko. Binuksan niya ito gamit ang isang susi— mukhang sinara niya ito nang tangkain kong buksan.
Bumungad sa amin ang mararaming libro at isang lamesa na naglalaman ng isang kuwadrong larawan. Nilapitan ko ito at binasa, "WWII"
Napahanga ako sa guhit ng isang lalake na nakasuot ng pang-heneral at isang babae na nakasuot ng pang-amerikana.
"Kung makikita mo hija. Ang painting na 'yan ay ginawa pa ng mga ninuno ko," pagkukuwento niya.
Mas lalo pa akong humanga dahil sobrang tagal na nito.
"Sino po ang mga nasa painting?" tanong ko sa kaniya.
Napangiti siya sa akin at naupo sa isang upuan. "Mukhang interesado ka hija. Hayaan mong ikuwento ko sa ‘yo," wika nya habang magsisimula na s'yang magkwento.
"Si Avery Allecxiannie ay isang binibini na ipinanganak habang nasa okupasyon pa tayo ng mga Amerikano, ang kaniyang ina ay Filipina na nag-asawa ng isang heneral na Amerikano. Mabait at magandang bata si Avery— siya ang pinakamaganda sa kanilang magkakapatid. Kaya nais s'yang ipagkasundo ng kanyang ama at ina sa katulad nilang Amerikano ngunit hindi s'ya pumayag rito kung kaya't gumawa s'ya ng paraan. Kumuha s'ya ng isang Pilipinong lalake noon upang magpanggap na kaniyang nobyo pero hindi pa rin pumayag ang kanyang magulang, hanggang sa abutan sila ng WWII at nagsimula ang mga hapon na sakupin ang Pilipinas." Isang malalim na buntong hininga ang kaniyang pinakawalan nang hingalin siya sa pagsasalaysay.
"Bilang heneral ay lumaban ang kaniyang ama ngunit sa kasawiang palad ay napatay ito ng isang hapon. Hanggang sa naghirap sila, s'ya ay dinala sa bahay aliwan ng mamatay ang kanyang ina hanggang sa may isang hapon ang nagkagusto sa kanya at binili s'ya nito ngunit nagustuhan s'ya ng heneral ng hapon kaya kinuha niya ito sa lalakeng bumili rito. Hindi naman ito nagustuhan ng hapon na bumili sa kanya kaya agad itong nagalit sa heneral. Ang Amerikanong nais ipagkasundo sa kaniya ay pumalit sa ama nito bilang heneral kung kaya't—” naputol ang sasabihin niya ng biglang tumunog ang orasan.
Agad naman akong nakaramdam ng pagkahilo at namalayan ko na lamang na unti-unting bumabagsak ang katawan ko.
***
"Allecxiannie… hija. Magmadali ka na, narito sa baba ang iyong magiging kabiyak,” utos sa akin ng isang babae na nakasuot ng maraming ginto sa katawan at nakamagarbong traje de boda.
“Ina hindi ho bang sa susunod na lamang ako magpakita sa kaniya? Masama ho ang aking pakiramdam," pagpapanggap ko sa kan'ya na umaktong masakit ang ulo.
Agad nya lang akong tiningnan ng seryoso at mukhang 'di naniniwala sa tinuran ko. Napabuntong hininga ako at walang nagawa nang pilitin n'ya akong pababain.
"Bago tayo bumaba ay suotin mo muna itong traje de mestiza na binili namin ng iyong ama sa pamilihan at itong ipit sa buhok. Kailangan ay maging maganda ka sa mata ng iyong asawa anak."
Napairap ako sa kawalan ng sabihin niya ito. Ano ba ang maganda sa pag-aasawa at bakit kailangan ko pang harapin ito sa halip na'ng aking libro?
Pinagmasdan ko ang isang Amerikanong sundalo na prenteng nakaupo sa aming upuan habang may hawak na tasa at nagkakape. Kaharap n'ya ang aking ama na nakasuot ng pangheneral din.
Malalim na buntong hininga ang aking pinakawalan at bumati na walang gana. “Magandang umaga ama at sa iyo rin ginoo.”
Tumayo ito at nagbigay galang sa akin ngunit, wala akong pakialam sa kanya dahil hindi s'ya ang aking napupusuan.
Pinaupo ako ni ina sa tabi ni ama habang pinag-uusapan nila ang gaganapin sa kasal— kung maaari lang ay huwag na sanang matuloy sapagkat ayokong matali sa pag-ibig na hindi ako magiging masaya. Tinitingnan ko lamang ang aking mga sandalyas habang ang tenga ko ay hindi nakikinig sa pinagsasabi nila.
"Anak anong masasabi mo sa plano ng iyong ama sa darating na kasal?" tanong sa akin ni ina na nagbigay sa aking muli sa ‘king ulirat.
Agad naman akong sumagot sa kanila upang hindi mahalata na hindi ako nakikinig. “Sadyang napakaganda po ng iyong plano ama.”
Ibinalik nya sa akin ang tanong niya. “Ano ang iyong plano Allecxiannie?"
Take Note:
A carriage is a wheeled vehicle for people, usually horse-drawn; litters (palanquins) and sedan chairs are excluded, since they are wheelless vehicles.
The traje de mestiza was in fact the “Maria Clara“, trimmed into a shapely modernity, with detailed embroidered skirts. The camisa became a clinging bodice, with delicate oversized lace bell-shaped sleeves. The saya became slimmer that burst out at the hem into a flare and acquired a train (saya de cola – skirt with a tail) leading to the new look. Credits to the information.
Napakamot ako ng bahagya sa aking ulo. “N-Nais ko po sanang may imbitasyon sa kasal. Oho, tama imbistasyon at ipamigay ito sa mga tao para malaman nila ang nalalapit naming kasal. Ano po sa tingin nyo?” Tumawa ako ng mahina para hindi nila malaman na wala akong maisip na suhestiyon dahil wala naman talaga akong balak ituloy pa ito.Agad na
Unti-unti kong ginagalaw ang katawan ko at habang nararamdaman ko ang sahig na aking hinihigaan kaya't nagising ako.May tumatapik sa akin ng mahina kaya agad naman akong napasigaw, “P’wede ba, ‘wag nyong guluhin yung taong natutulog. Napagod sa kakaisip kung paano ko ba gagawin ang scrapbook ko.”
“Narito na ang iyong kapatid, Avery hindi mo ba s'ya nais makita?” wika ni ina.Niyakap ko naman ito na kunwaring kilalang-kilala ko ngunit ang totoo'y hindi ko s'ya kilala. Agad naman itong natuwa at niyakap ako pabalik.
“Ayos ka lang ba ate? Hindi ba't mahilig ka sa pagluluto, bakit parang nalulungkot ka?” nag-aalala niyang tanong sa akin.Napatawa naman ako ng kaunti upang hindi mahalata ang aking kaba. Mahilig lang ako ku
Agad akong sumagot na wala at umupo siya sa upuan na nasa loob ng silid ko at nagsalita, “Huwag niyo pong sasabihin na wala kayong maalala, kung hindi po ay malalagot tayo nito. Ang totoo po kasi niyan tumakas ka upang makipagkita kay Danilo ngunit agad niyang sinabi sa akin na dinukot ka raw ng mga rebelde kaya agad ko itong sinabi sa'yong ama hindi naman nagtagal ay may nagpadala sa iyong ama ng liham na kailangan niyang umalis sa kaniyang katungkulan upang mabawi ka,” tuloy-tuloy na ani niya.Kung gayon paano ako napad
Hindi ko alam kung ano ang sasabihin ko't ikikilos sapagkat hindi ko rin naman alam ng nangyari sa pagitan nila ng totoong Avery.Nagulat kaming dalawa ng may kumakatok sa pinto ng kuwarto “Anak bakit ka sumisigaw? Ayos ka lamang ba r'yan? Buksan mo ang iyong pinto.” Baka kung anong ang sabihin nila sa akin kapag nakita nila itong si Danilo.Agad naman akong umubo para bitawan nya ang kamay ko, “Danilo doon ka muna magtago sa aking kabinet.”Nagulat siya sa aking winika. “Ngunit, Allexcia maaaring may makita akong mga bagay ro'n.” Nagpatuloy pa rin ang pagkatok ni ina kaya’t agad ko s'yang tinulak patungo sa kabinet.“Mas ikakatakot ko na mahuli tayong dalawa ng aking ina,” dagdag ani sa kanya.Agad naman nyang hinawakan ang kamay ko na aking ikinagulat. “Hindi ba mas maganda nga iyon, para hindi ka na nila ipakasal kay Aiden na 'yon.”Ikinagulat ko ang naging turan niya— marahil siya ang Pilipinong lalake na dinala ni Avery para hindi matuloy ang kasal.“Ano ba ang sinasabi mo r'yan
"Huwag kang mag-alala tungkol sa kanya, alam kong pupunta siya rito bago ka umalis. Hindi niya nais na makaligtaan ang kanyang magandang nakababatang kapatid na babae na malapit nang maging isang madre," paninigurado ko, sinusubukang mapangiti siya ngunit pinutol na naman ni Emi ang aming usapan.“Oo, ayaw niyang makaligtaan din kung anong mangyayari sa iyo. Magagawa niya marahil ipadala ang rebelde na iyon sa kulungan, gan'yan naman ang trabaho ng ating pamilya. Tama, Aimi?" Ang kanyang mga mata ay nasa akin na at aamin akong napakahirap niyang basahin. Ano ang ibig niyang sabihin tungkol doon?Sinubukan kong hindi magsalita ng kahit isang salita at tumango lamang. Muli na namang napunan ang katahimikan sa loob ng karwahe. Ito ay isang mahirap na gawain... ang magpanggap na ako ang kanilang pangatlong kapatid at kailangang-kailangan kong habaan ang aking pasensiya kahit ano ang mangyari.Kailangan ko lang ayusin ito at umaasa akong hindi magkagulo.Nais kong tulungan sila at gagawin k
Aimi’s Point of ViewKasalukuyan kaming nasa silid-aralan upang makinig sa assignaturang ‘Philippine History’ na tatalakayin ni ma’am Chaiden— nakabalot ang kaniyang mga binti ng isang desenteng palda na bumagay sa kaniyang hubog ng katawan at suot isang kulay puting pump na takong. Ang kaniyang tuwid at maayos na buhok na mala kanela ang kulay ay bumabagay din sa mala-diamond na hugis niyang mukha. Isa ito kung bakit maraming nagkakagusto kaniyang ngunit lagi niya itong winawalang-bahala dahil hindi niya raw priority sa ngayon ang lovelife.Nanlaki ang aking mga matang nang kalabitin ako ni Caraileine na may maalon na buhok na umaangkop sa kanyang hugis bilog na mukha.“Beware forswear replace the old with new hair,” saad n’ya.
"Huwag kang mag-alala tungkol sa kanya, alam kong pupunta siya rito bago ka umalis. Hindi niya nais na makaligtaan ang kanyang magandang nakababatang kapatid na babae na malapit nang maging isang madre," paninigurado ko, sinusubukang mapangiti siya ngunit pinutol na naman ni Emi ang aming usapan.“Oo, ayaw niyang makaligtaan din kung anong mangyayari sa iyo. Magagawa niya marahil ipadala ang rebelde na iyon sa kulungan, gan'yan naman ang trabaho ng ating pamilya. Tama, Aimi?" Ang kanyang mga mata ay nasa akin na at aamin akong napakahirap niyang basahin. Ano ang ibig niyang sabihin tungkol doon?Sinubukan kong hindi magsalita ng kahit isang salita at tumango lamang. Muli na namang napunan ang katahimikan sa loob ng karwahe. Ito ay isang mahirap na gawain... ang magpanggap na ako ang kanilang pangatlong kapatid at kailangang-kailangan kong habaan ang aking pasensiya kahit ano ang mangyari.Kailangan ko lang ayusin ito at umaasa akong hindi magkagulo.Nais kong tulungan sila at gagawin k
Hindi ko alam kung ano ang sasabihin ko't ikikilos sapagkat hindi ko rin naman alam ng nangyari sa pagitan nila ng totoong Avery.Nagulat kaming dalawa ng may kumakatok sa pinto ng kuwarto “Anak bakit ka sumisigaw? Ayos ka lamang ba r'yan? Buksan mo ang iyong pinto.” Baka kung anong ang sabihin nila sa akin kapag nakita nila itong si Danilo.Agad naman akong umubo para bitawan nya ang kamay ko, “Danilo doon ka muna magtago sa aking kabinet.”Nagulat siya sa aking winika. “Ngunit, Allexcia maaaring may makita akong mga bagay ro'n.” Nagpatuloy pa rin ang pagkatok ni ina kaya’t agad ko s'yang tinulak patungo sa kabinet.“Mas ikakatakot ko na mahuli tayong dalawa ng aking ina,” dagdag ani sa kanya.Agad naman nyang hinawakan ang kamay ko na aking ikinagulat. “Hindi ba mas maganda nga iyon, para hindi ka na nila ipakasal kay Aiden na 'yon.”Ikinagulat ko ang naging turan niya— marahil siya ang Pilipinong lalake na dinala ni Avery para hindi matuloy ang kasal.“Ano ba ang sinasabi mo r'yan
Agad akong sumagot na wala at umupo siya sa upuan na nasa loob ng silid ko at nagsalita, “Huwag niyo pong sasabihin na wala kayong maalala, kung hindi po ay malalagot tayo nito. Ang totoo po kasi niyan tumakas ka upang makipagkita kay Danilo ngunit agad niyang sinabi sa akin na dinukot ka raw ng mga rebelde kaya agad ko itong sinabi sa'yong ama hindi naman nagtagal ay may nagpadala sa iyong ama ng liham na kailangan niyang umalis sa kaniyang katungkulan upang mabawi ka,” tuloy-tuloy na ani niya.Kung gayon paano ako napad
“Ayos ka lang ba ate? Hindi ba't mahilig ka sa pagluluto, bakit parang nalulungkot ka?” nag-aalala niyang tanong sa akin.Napatawa naman ako ng kaunti upang hindi mahalata ang aking kaba. Mahilig lang ako ku
“Narito na ang iyong kapatid, Avery hindi mo ba s'ya nais makita?” wika ni ina.Niyakap ko naman ito na kunwaring kilalang-kilala ko ngunit ang totoo'y hindi ko s'ya kilala. Agad naman itong natuwa at niyakap ako pabalik.
Unti-unti kong ginagalaw ang katawan ko at habang nararamdaman ko ang sahig na aking hinihigaan kaya't nagising ako.May tumatapik sa akin ng mahina kaya agad naman akong napasigaw, “P’wede ba, ‘wag nyong guluhin yung taong natutulog. Napagod sa kakaisip kung paano ko ba gagawin ang scrapbook ko.”
Napakamot ako ng bahagya sa aking ulo. “N-Nais ko po sanang may imbitasyon sa kasal. Oho, tama imbistasyon at ipamigay ito sa mga tao para malaman nila ang nalalapit naming kasal. Ano po sa tingin nyo?” Tumawa ako ng mahina para hindi nila malaman na wala akong maisip na suhestiyon dahil wala naman talaga akong balak ituloy pa ito.Agad na
Napalingon ako sa kanya, napabuntong-hininga at sinabi ang pangalan na napunta sa akin, “Shi Tanaka.”Ayaw ko namang bumagsak sa klase niya at mukhang balak ako ibagsak nito dahil mahirap ang binigay sa akin.
Inilibot ko ang aking paningin sa bahay niya. Medyo makaluma ito kumpara sa bahay namin na masyadong moderno at walang kang makikitang kahit isang kagamitan na luma."P-Paano ho ako napunta rito?" Nakakunot-noo kong pag-uusisa.