Ilang araw nang tahimik si Kean, ang kanyang isip ay abala sa mga iniisip na hindi nag-aalala sa kanyang asawa at anak. Para sa kanya, ang lahat ay tila nasa maayos na kalagayan. Nakatutok siya sa kanyang paggaling sa ospital at sa pagsisimulang relasyon nila ni Mirasol, na sa paningin niya ay tila isang bagong simula. Ngunit sa likod ng lahat ng ito, may isang nakatagong sakit na hindi niya nakikita—ang paglimot kay Maria. Samantala, si Doña Loida, abala sa kanyang negosyo at sa mga plano para sa expansion ng kanilang kumpanya sa Singapore, ay hindi rin nakapansin sa nagaganap. Sa gitna ng mga meeting at tawagan, isang pangungulila ang nag-ugat sa kanyang puso.“Sana ay makausap ko si Maria at si Harry,” naisip niya, nang bigla siyang mag-alala sa apo sa tuhod na hindi niya nakikita.Pinili ni Doña Loida na tumawag sa cellphone ni Maria upang kumustahin ito. Sa kanyang pag-aalala, sinubukan niyang tawagan ang numero ng kanyang manugang, ngunit palaging lumalabas na out of coverage
Naglakad si Maria palabas ng mansyon ng mga Ambrosio, tahimik na inaakap si Harry habang pinipigil ang bawat patak ng luha sa kanyang mga mata. Ang bigat ng kanyang puso ay parang bumibigat sa bawat hakbang na kanyang ginagawa, at tila ba ang bawat metro ng distansya sa mansyon ay isang pagputol sa mga alaala, pangarap, at mga pangako na minsan niyang inakala na magtatagal."Anak, simula na ito ng bago nating buhay," mahina niyang sabi kay Harry habang humigpit ang kanyang yakap sa anak. "Tayong dalawa lang. Wala na ang Papa mo. Nakalimutan na niya tayo, at kailangan nating tanggapin iyon." Mahina ang boses ni Maria, puno ng sakit at pangungulila, pero pilit niyang pinalalakas ang kanyang sarili para sa kanilang dalawa.Napansin ni Maria ang mga mamahaling gamit na iniwan niya sa mansyon—mga bagay na minsan ay nagdala ng aliw sa kanya pero ngayon ay nagiging paalala lamang ng mga panahong sinaktan siya. Iniwan niya ang lahat ng mamahaling alahas, damit, at kahit ang mga kasangkapang mi
Ilang araw matapos umalis si Maria sa mansyon ng mga Ambrosio, napansin ni Doña Loida na tila may isang masakit na katahimikan na bumalot sa paligid. Napakahirap para sa kanya na hindi makita si Harry na tumatakbo sa hardin o si Maria na tahimik na nag-aayos ng mga bulaklak sa terrace. Sa kabila ng kanyang makapangyarihang presensya, alam ni Doña Loida na ang mga ngiti at halakhak ni Harry ang nagbibigay ng tunay na saya sa kanilang tahanan. Isang gabi, hindi niya mapigilang pumasok sa kwarto na dating tinutuluyan ni Maria at Harry. Sa kanyang pagpasok, napansin niyang malinis at tila walang bakas ng kanilang mga alaala. Dahan-dahan siyang lumapit sa kama ni Harry, hinaplos ang malambot na unan, at tila narinig pa ang nag-uumapaw na tawanan ng bata. Napaiyak siya sa mga alaala ng kanilang masasayang sandali. "Bakit ko sila hinayaang umalis?" bulong niya sa sarili, may bigat sa kanyang puso. "Sana… sana hindi pa huli ang lahat." Biglaang tumunog ang telepono niya. Si Kean. Dali-dali
Sa likod ng makulay at masayang tanawin ng kanilang bahay, isang tahimik na kuwarto ang puno ng mga alaala. Sa gitna ng silid, nakaupo si Maria, ang kanyang mga kamay ay mahigpit na nakayakap sa kanyang anak na si Harry. Ang liwanag mula sa bintana ay tumatama sa kanilang mga mukha, ngunit sa kabila ng liwanag, tila nagbabadya ang dilim ng takot at lungkot sa kanilang mga puso.Pagkatapos ng kanilang pag-uusap, ang mga alaala ng nakaraan ay nagbalik sa isip ni Maria. Ang tawanan nila ni Kean sa harap ng bintana, ang mga yakap, at ang mga simpleng sandali na nagbigay kulay sa kanilang buhay. Ngunit ang bawat ngiti ay sinasabayan ng luha. Mahirap para sa kanya na bitawan ang mga alaala, ngunit kinakailangan.Maya-maya, dumating ang pagkakataon nilang lumipad. Kinabukasan, maaga silang nagising upang ihanda ang kanilang mga gamit. Napaka-espesyal ng umagang iyon, ngunit sa kanyang puso ay may pangambang sumisiksik. “Minsan lang ito, at napakalayo ng ating pupuntahan,” bulong niya sa sari
Sa katahimikan ng kanilang bagong tirahan sa Manila, si Maria ay hindi pa rin mapakali. Bagama't nakarating na sila ni Harry sa bago nilang tahanan, hindi maalis sa kanyang isipan ang lahat ng iniwan niya—ang mga alaala kay Kean at ang pangarap nilang pamilya. Ngunit, alam niyang sa pagkakataong ito, wala siyang ibang dapat gawin kundi ang tumingin sa hinaharap kasama ang kanyang anak.Nasa isang maliit na silid si Maria kasama si Harry, na tila may kaunting kaba sa kanilang bagong simula. Isang malalim na buntong-hininga ang pinakawalan niya habang tinitingnan ang anak. “Anak, alam kong hindi madali ang lahat ng ito para sa’yo, pero gagawin ko ang lahat para maging masaya tayo dito,” wika niya, pilit pinapalakas ang loob ng bata at ang sarili.Hinaplos ni Harry ang kamay ng kanyang ina, ang inosenteng ngiti sa kanyang mukha ay tila nagbibigay ng lakas kay Maria. “Basta’t magkasama tayo, Mama, hindi ako natatakot,” sabi ni Harry, na bahagyang nagpatulo ng luha sa mga mata ni Maria.“A
Sa tahimik na silid ng ospital, palihim na nagbabadya ang kakaibang lungkot sa puso ni Kean. Ilang linggo na ang lumipas simula ng huling makita niya si Maria at si Harry. Kahit hindi pa bumabalik ang lahat ng kanyang alaala, alam niyang may kakaibang puwang sa kanyang puso, isang kirot na tila nagpapaalalang may mahalagang bagay na nawawala sa kanyang buhay.Isang umaga, pumasok ang doktor sa kanyang silid, dala ang magandang balita."Mr. Kean, it looks like all the results of your lab tests are good. In a few days, if your health continues like this," tugon ng doktor "You might be discharged and able to return home to the Philippines."Nang marinig iyon, bahagyang napangiti si Kean, ngunit may biglaang lungkot sa kanyang mga mata na hindi niya maipaliwanag. Parang may kulang. Parang may inaasam siyang hindi niya maintindihan.Nakita ni Mirasol ang pagbabago sa ekspresyon ni Kean, kaya agad siyang lumapit at umupo sa tabi ng kanyang kama. "Kean, masaya ka ba na makakauwi na tayo?" m
Sa mga huling sandali nila sa Singapore, habang mahigpit na hawak ni Kean ang kamay ni Mirasol, tila may mabigat na pangungulila sa kanyang puso na hindi niya maipaliwanag. Nakatingin siya kay Mirasol, ang babae na kanyang kasama ngayon, ang nag-alaga at nagpakita ng tapat na pagmamahal sa kanya. Ngunit bakit tila may kulang? Bakit nararamdaman niya ang isang puwang na kahit ang presensya ni Mirasol ay hindi mapunan?Habang hinahaplos ni Mirasol ang kanyang braso, iniharap niya ito at ngumiti sa kanya, ngunit tila ang kanyang mga mata ay nakatingin sa kawalan, hinahanap ang mga alaala ni Maria. Napangiti siya, ngunit naroon pa rin ang kirot sa puso. “Mahal, okay ka lang ba? Parang malalim ang iniisip mo,” tanong ni Mirasol, ang kanyang mga mata’y puno ng pag-aalala.“Ah, oo naman. Ayos lang ako,” sagot ni Kean, pilit na ngumiti. Pero sa loob-loob niya, alam niyang may kung anong nakatagong damdamin ang gumugulo sa kanya. Ang mukha ni Maria, ang makulit na paraan ng kanyang paglalambin
Sa bawat hakbang ni Rosemarie palabas ng bahay-ampunan, ang bigat ng nakaraan ay parang buhawi na bumabalik sa kanyang puso. Sa kanyang mga kamay ay ang lumang larawan ng sanggol na si Maria, ang kanyang anak na iniwan niya sa kabila ng kanyang kalooban. Nakatitig siya sa larawan habang ang kanyang mga mata ay luhaang puno ng pagsisisi at pangungulila.Dalawampu’t limang taon na ang nakalipas, ngunit ang bawat detalye ng araw na iyon ay parang kakahapon lang nangyari sa kanyang alaala. Iyon ang araw na pinilit siyang iwan si Maria para protektahan ang buhay ng ama nito, si Julio—ang lalaking totoong minahal niya. Ngunit sa halip na makaligtas si Julio, ipinapatay pa rin ito ng kanyang ama. Ang makapangyarihang si Don Gregorio San Diego, isang taong handang isakripisyo ang buhay ng iba para lamang sa yaman at kapangyarihan.“Patawarin mo ako, anak…” bulong ni Rosemarie sa hangin, mahigpit na niyayakap ang larawan ng kanyang anak. “Hindi ko ginustong iwan ka. Ginawa ko ito para iligtas