Nasa likod ng isa sa mga makukulay na pader ng Singapore, nakatayo si Maria na tila isang nabigong ibon na naiiwan sa rehas ng kanyang mga alaala. Ang sakit na dulot ng mga salitang binitiwan ni Kean sa ospital ay nakataga sa kanyang puso. Hindi niya maiwasang maiyak habang naaalala ang mga nakaraang araw na puno ng ligaya at pag-asa, na unti-unting naglaho sa kanyang paningin. Ngayon, ang tanging natitira sa kanya ay si Harry, ang kanilang anak, na walang kamalay-malay sa hirap ng pinagdaraanan ng kanyang mga magulang.“Mama, bakit umiiyak ka?” tanong ni Harry, na nakatingin sa kanya ng puno ng pag-aalala habang hawak-hawak ang pisngi niya.“Wala, anak. Nag-iisip lang si Mama,” sagot niya, pinipilit ang ngiti sa kanyang mga labi. Ngunit sa loob niya, tila may isang bagyong rumaragasang puno ng sakit at lungkot.Hindi nagtagal, pinili ni Maria na umuwi sa Pilipinas. Hindi na niya kayang tiisin ang sakit na dulot ng pag-alis ni Kean sa kanilang pamilya. Sa kanyang isipan, nagdesisyon si
Ilang araw nang tahimik si Kean, ang kanyang isip ay abala sa mga iniisip na hindi nag-aalala sa kanyang asawa at anak. Para sa kanya, ang lahat ay tila nasa maayos na kalagayan. Nakatutok siya sa kanyang paggaling sa ospital at sa pagsisimulang relasyon nila ni Mirasol, na sa paningin niya ay tila isang bagong simula. Ngunit sa likod ng lahat ng ito, may isang nakatagong sakit na hindi niya nakikita—ang paglimot kay Maria. Samantala, si Doña Loida, abala sa kanyang negosyo at sa mga plano para sa expansion ng kanilang kumpanya sa Singapore, ay hindi rin nakapansin sa nagaganap. Sa gitna ng mga meeting at tawagan, isang pangungulila ang nag-ugat sa kanyang puso.“Sana ay makausap ko si Maria at si Harry,” naisip niya, nang bigla siyang mag-alala sa apo sa tuhod na hindi niya nakikita.Pinili ni Doña Loida na tumawag sa cellphone ni Maria upang kumustahin ito. Sa kanyang pag-aalala, sinubukan niyang tawagan ang numero ng kanyang manugang, ngunit palaging lumalabas na out of coverage
Naglakad si Maria palabas ng mansyon ng mga Ambrosio, tahimik na inaakap si Harry habang pinipigil ang bawat patak ng luha sa kanyang mga mata. Ang bigat ng kanyang puso ay parang bumibigat sa bawat hakbang na kanyang ginagawa, at tila ba ang bawat metro ng distansya sa mansyon ay isang pagputol sa mga alaala, pangarap, at mga pangako na minsan niyang inakala na magtatagal."Anak, simula na ito ng bago nating buhay," mahina niyang sabi kay Harry habang humigpit ang kanyang yakap sa anak. "Tayong dalawa lang. Wala na ang Papa mo. Nakalimutan na niya tayo, at kailangan nating tanggapin iyon." Mahina ang boses ni Maria, puno ng sakit at pangungulila, pero pilit niyang pinalalakas ang kanyang sarili para sa kanilang dalawa.Napansin ni Maria ang mga mamahaling gamit na iniwan niya sa mansyon—mga bagay na minsan ay nagdala ng aliw sa kanya pero ngayon ay nagiging paalala lamang ng mga panahong sinaktan siya. Iniwan niya ang lahat ng mamahaling alahas, damit, at kahit ang mga kasangkapang mi
Ilang araw matapos umalis si Maria sa mansyon ng mga Ambrosio, napansin ni Doña Loida na tila may isang masakit na katahimikan na bumalot sa paligid. Napakahirap para sa kanya na hindi makita si Harry na tumatakbo sa hardin o si Maria na tahimik na nag-aayos ng mga bulaklak sa terrace. Sa kabila ng kanyang makapangyarihang presensya, alam ni Doña Loida na ang mga ngiti at halakhak ni Harry ang nagbibigay ng tunay na saya sa kanilang tahanan. Isang gabi, hindi niya mapigilang pumasok sa kwarto na dating tinutuluyan ni Maria at Harry. Sa kanyang pagpasok, napansin niyang malinis at tila walang bakas ng kanilang mga alaala. Dahan-dahan siyang lumapit sa kama ni Harry, hinaplos ang malambot na unan, at tila narinig pa ang nag-uumapaw na tawanan ng bata. Napaiyak siya sa mga alaala ng kanilang masasayang sandali. "Bakit ko sila hinayaang umalis?" bulong niya sa sarili, may bigat sa kanyang puso. "Sana… sana hindi pa huli ang lahat." Biglaang tumunog ang telepono niya. Si Kean. Dali-dali
Sa likod ng makulay at masayang tanawin ng kanilang bahay, isang tahimik na kuwarto ang puno ng mga alaala. Sa gitna ng silid, nakaupo si Maria, ang kanyang mga kamay ay mahigpit na nakayakap sa kanyang anak na si Harry. Ang liwanag mula sa bintana ay tumatama sa kanilang mga mukha, ngunit sa kabila ng liwanag, tila nagbabadya ang dilim ng takot at lungkot sa kanilang mga puso.Pagkatapos ng kanilang pag-uusap, ang mga alaala ng nakaraan ay nagbalik sa isip ni Maria. Ang tawanan nila ni Kean sa harap ng bintana, ang mga yakap, at ang mga simpleng sandali na nagbigay kulay sa kanilang buhay. Ngunit ang bawat ngiti ay sinasabayan ng luha. Mahirap para sa kanya na bitawan ang mga alaala, ngunit kinakailangan.Maya-maya, dumating ang pagkakataon nilang lumipad. Kinabukasan, maaga silang nagising upang ihanda ang kanilang mga gamit. Napaka-espesyal ng umagang iyon, ngunit sa kanyang puso ay may pangambang sumisiksik. “Minsan lang ito, at napakalayo ng ating pupuntahan,” bulong niya sa sari
Sa katahimikan ng kanilang bagong tirahan sa Manila, si Maria ay hindi pa rin mapakali. Bagama't nakarating na sila ni Harry sa bago nilang tahanan, hindi maalis sa kanyang isipan ang lahat ng iniwan niya—ang mga alaala kay Kean at ang pangarap nilang pamilya. Ngunit, alam niyang sa pagkakataong ito, wala siyang ibang dapat gawin kundi ang tumingin sa hinaharap kasama ang kanyang anak.Nasa isang maliit na silid si Maria kasama si Harry, na tila may kaunting kaba sa kanilang bagong simula. Isang malalim na buntong-hininga ang pinakawalan niya habang tinitingnan ang anak. “Anak, alam kong hindi madali ang lahat ng ito para sa’yo, pero gagawin ko ang lahat para maging masaya tayo dito,” wika niya, pilit pinapalakas ang loob ng bata at ang sarili.Hinaplos ni Harry ang kamay ng kanyang ina, ang inosenteng ngiti sa kanyang mukha ay tila nagbibigay ng lakas kay Maria. “Basta’t magkasama tayo, Mama, hindi ako natatakot,” sabi ni Harry, na bahagyang nagpatulo ng luha sa mga mata ni Maria.“A
Sa tahimik na silid ng ospital, palihim na nagbabadya ang kakaibang lungkot sa puso ni Kean. Ilang linggo na ang lumipas simula ng huling makita niya si Maria at si Harry. Kahit hindi pa bumabalik ang lahat ng kanyang alaala, alam niyang may kakaibang puwang sa kanyang puso, isang kirot na tila nagpapaalalang may mahalagang bagay na nawawala sa kanyang buhay.Isang umaga, pumasok ang doktor sa kanyang silid, dala ang magandang balita."Mr. Kean, it looks like all the results of your lab tests are good. In a few days, if your health continues like this," tugon ng doktor "You might be discharged and able to return home to the Philippines."Nang marinig iyon, bahagyang napangiti si Kean, ngunit may biglaang lungkot sa kanyang mga mata na hindi niya maipaliwanag. Parang may kulang. Parang may inaasam siyang hindi niya maintindihan.Nakita ni Mirasol ang pagbabago sa ekspresyon ni Kean, kaya agad siyang lumapit at umupo sa tabi ng kanyang kama. "Kean, masaya ka ba na makakauwi na tayo?" m
Sa mga huling sandali nila sa Singapore, habang mahigpit na hawak ni Kean ang kamay ni Mirasol, tila may mabigat na pangungulila sa kanyang puso na hindi niya maipaliwanag. Nakatingin siya kay Mirasol, ang babae na kanyang kasama ngayon, ang nag-alaga at nagpakita ng tapat na pagmamahal sa kanya. Ngunit bakit tila may kulang? Bakit nararamdaman niya ang isang puwang na kahit ang presensya ni Mirasol ay hindi mapunan?Habang hinahaplos ni Mirasol ang kanyang braso, iniharap niya ito at ngumiti sa kanya, ngunit tila ang kanyang mga mata ay nakatingin sa kawalan, hinahanap ang mga alaala ni Maria. Napangiti siya, ngunit naroon pa rin ang kirot sa puso. “Mahal, okay ka lang ba? Parang malalim ang iniisip mo,” tanong ni Mirasol, ang kanyang mga mata’y puno ng pag-aalala.“Ah, oo naman. Ayos lang ako,” sagot ni Kean, pilit na ngumiti. Pero sa loob-loob niya, alam niyang may kung anong nakatagong damdamin ang gumugulo sa kanya. Ang mukha ni Maria, ang makulit na paraan ng kanyang paglalambin
Inilagay niya ang isang binti pataas nang bahagya at pinanood habang sinasalsal niya ang sarili bago muling pumasok na may kasamang halik. Gusto niya ang bigat ng katawan niya sa kanyang puwit at balakang."Ah putang ina, ang sarap ng titi mo." Napamura siya nang malakas. "Huwag." "Huwag tumigil."Sumisid siya nang mas malalim. "Oh, baby." Wala akong balak na gawin iyon. Ang puki na ito ay bagay na bagay sa akin.Ngumiti siya, at ipinatong niya ang kanyang noo sa kanya. Bumangon siyang muli, hinawakan ang kanyang malambot na hita habang lalo pa siyang umuusad. Ang kanyang dibdib ay namula. Ang kanyang noo ay basang-basa."Ramdam mo ba 'yan?" Ramdam mo ba kung gaano kalakas ang pagnanasa ng puki na ito sa titi ko?"Ramdam mo ba kung gaano kalakas ang pagnanasa ng putaing ito sa titi ko?"Mabilis ang takbo ng isip niya. Maging regular na ba ito ngayon? Inilapat niya ang isang kamay sa kanyang matikas na dibdib, sabik na magmakaawa para dito. Bumilis ang kanyang paghinga kasabay ng bilis
Hindi pa naglaan ng kahit isang sandali upang suriin siya, lumapit siya at agad na nagsimula nang magpakasawa. Ang kanyang mainit na dila ay humihila sa kanyang mga kulungan, ang kawalan ng saplot ng kanyang puki ay lalong naging sensitibo. Umarko siya laban sa kama. Ang kumot ay kumislot sa kanyang mga daliri habang siya'y humahawak para sa suporta. Ang kanyang katawan ay parang may kuryente, parang anumang sandali ay lilipad siya sa hangin. Ang pagkakahawak niya sa kanyang mga hita ay halos masakit, at gustung-gusto niya ito. Ang tanawin ng malambot na mga pasa na naiwan doon ay nagbigay ng kilig sa kanya.Hindi kailanman binitiwan ang kontak, muling inilipat niya ang kanyang sarili. Mabilis niyang inalis ang kanyang brief. Bawat pulgada ng kanyang katawan ay sumisigaw na hindi siya makapagpigil sa kanya. Ang kanyang ari ay walang duda na namumula at labis na matigas. Ang larawang iyon ay nagpasmile sa kanya.Ang kanyang mga balakang ay umusad pasulong, halos parang naglalabas-masok
Pagkatapos ng kasal, dinala ni Kean si Maria sa isang malapit na resort na puno ng tahimik na kagandahan. Ang villa na kanilang tinuluyan ay may malalaking bintana na tanaw ang dagat, at ang paligid ay napapaligiran ng mga rosas at kandila, na tila nagbigay ng mahiwagang liwanag sa buong lugar.Pagkapasok nila sa loob, mahigpit na niyakap ni Kean si Maria mula sa likuran. “Sa wakas, mahal. Ikaw na ang asawa ko,” bulong niya habang nararamdaman ni Maria ang init ng kanyang mga bisig.Napangiti si Maria, ngunit bago pa siya makapagsalita, biglang inikot siya ni Kean paharap at mabilis siyang hinalikan. Mapusok at puno ng pagmamahal ang halik na iyon, na para bang lahat ng sakit at pagsubok na pinagdaanan nila ay natunaw sa init ng kanilang pag-iisa.“Kean,” mahina niyang sambit nang maghiwalay ang kanilang mga labi. Ang kanyang mga mata ay naglalaman ng halo-halong emosyon—pagmamahal, pagkasabik, at kaunting kaba.“Mahal, simula ngayon, wala nang hahadlang sa atin. Walang ibang mahalaga
“Mga minamahal kong kaibigan at pamilya,” simula ng pari. “Narito tayo ngayon upang saksihan ang pagtali ng dalawang pusong nagmamahalan. Ang araw na ito ay hindi lamang tungkol sa kanila, kundi tungkol sa pagmamahal na nagbubuklod sa ating lahat.”Nang dumating na ang bahagi ng kasal kung saan tinanong ng pari kung may sinuman bang tututol, tila huminto ang oras. Si Maria ay tumingin kay Kean, ang kanyang mga mata puno ng pag-asa. Si Kean naman ay tumitig kay Maria na tila sinasabi, Ako ang lalaking magmamahal sa'yo habang buhay.Tahimik ang lahat."Kung wala," muling sabi ng pari, "ating ipagpatuloy ang seremonya."May narinig na mababang buntong-hininga mula sa mga bisita, lalo na kay Donya Loida na tumayo sa likuran, hawak ang kamay ni Harry. Nagpahid siya ng luha, masayang nakangiti sa eksenang nasa harap niya.“Kean, maaari mo nang sabihin ang iyong panata,” ani ng pari.Huminga ng malalim si Kean, hawak ang kamay ni Maria na bahagyang nanginginig. Tumingin siya sa kanyang magig
Pagkatapos ng ilang saglit, biglang lumuhod si Kean sa harapan niya, may hawak na maliit na kahon. Sa loob nito, isang kumikislap na singsing na tila simbolo ng lahat ng pagmamahal at pangako niya para kay Maria."My heart always belongs to you from the first day I saw you until today, mahal kong Maria," sabi ni Kean, puno ng emosyon ang boses. "Will you spend the rest of my life with me, until our hair turns white? Will you marry me, my love Maria?"Natulala si Maria, hawak-hawak pa rin ang mga rosas habang tumulo ang kanyang luha. Hindi niya inakala ang ganitong surpresa. Ang buong paligid, ang musika, at ang mga bulaklak—lahat ay perpektong naglalarawan ng pagmamahal ni Kean para sa kanya."Kean..." sagot ni Maria habang pinupunasan ang luha. "Hindi ko alam kung anong sasabihin ko. Napakaganda ng lahat ng ito. Hindi ko inaasahan, pero... oo! Oo, Kean, papakasalan kita muli!"Nagpalakpakan ang lahat nang lumabas ang kanilang mga pamilya mula sa taguan. Si Harry, ang kanilang anak, a
Kinabukasan, nagising si Kean nang may isang malinaw na layunin sa isip—ang ituloy ang kanyang plano para kay Maria. Hindi na siya makapagpigil. Ang kasal na matagal na nilang pinangarap, ngunit hindi natuloy, ay magaganap na rin. Puno ng determinasyon, nagpunta siya sa isang wedding couture shop upang magpagawa ng bagong gown para kay Maria.Habang tinitingnan ang dating wedding gown ni Maria, nagulat si Kean na pareho pa rin ang sukat nito sa katawan ni Maria. Napansin niya ang bawat detalye—ang disenyo, ang tela, at ang mga alaalang nakatago sa bawat tahi. Ang mga sandaling iyon ay nagpabalik sa kanya sa araw ng kanilang unang kasal—isang kasal na puno ng pagmamahal, ngunit naputol dahil sa mga pagsubok."Si Maria, hindi mo na kayang ipagpaliban pa," bulong ni Kean sa sarili. Agad siyang pumunta sa wedding planner at ipinakita ang mga detalye ng plano. Lahat ay handa na. Tanging ang singsing na lang ang hinihintay. Kaya't nakipagkuntabahan siya kay Eric, kapatid ni Maria, upang ala
Pagkauwi nina Maria sa bahay ng Esperanza sa Cebu, hindi niya inaasahan ang biglaang pagdating ng kanyang ina, si Rosemarie Esperanza, mula Manila. Halata ang pagod sa mukha ni Rosemarie, ngunit ang kagalakan sa kanyang mga mata nang makita ang anak ay hindi maikakaila. Tumakbong sumalubong si Harry, ang apo niya, at mahigpit na yumakap sa kanya.“Lola Rosemarie!” malakas na sigaw ni Harry habang yakap-yakap ang matanda. “Alam mo ba, gumaling na si Daddy Kean! Wala na siyang coma!”Napaluha si Rosemarie sa narinig. “Talaga ba, Harry? Ang saya-saya ko naman. Ibig sabihin, masaya na ulit ang pamilya ninyo,” ani Rosemarie habang pinupunasan ang kanyang mga luha at hinahalikan ang noo ng apo.Tahimik na nakatayo si Maria sa tabi, pinagmamasdan ang yakapan ng mag-lola. Nagpaumanhin siya sa ina. “Ma, pasensya na. Akala ko po magtatagal pa kayo sa Manila kaya hindi ko na kayo inantay. Napagdesisyunan ko rin po na pauwiin muna si Harry dito habang nasa ospital pa si Kean.”Ngumiti si Rosemari
Habang naglalakad sila patungo sa pintuan ng kwarto dahil wala masyadong signal sa loob, ngumiti si Maria at tinawagan ang kapatid sa telepono. "Eric, nandiyan ka ba? Pumunta ka na rito sa hospital at ipakilala kita kay Kean. Kailangan niyang malaman na wala siyang karibal sa puso ko," sabi ni Maria, ang tinig ay puno ng pagmamahal at kasiyahan.Ang sagot mula sa kabilang linya ay mabilis at masigla. “Oo, Ate! Nandiyan na ako. Andito na ako sa hospital at aakyat na. Magkita tayo diyan.”Habang hinihintay ang pagdating ni Eric, si Kean ay patuloy na nag-iisip. Minsan, ang pagmamahal ay hindi agad-agad nakikita, pero si Maria… siya ang lahat para sa akin. Ang hirap man tanggapin, kailangan kong magtiwala.Ilang sandali pa, dumating na si Eric. May dalang ngiti sa labi at kasabay nito ang kagalakan na halata sa kanyang mga mata. Hindi alintana ang lahat ng mga hirap na naranasan ni Maria at Kean. Ang bawat hakbang ng buhay nila ay nagiging mas magaan nang magsama-sama ang mga piraso ng
Sa isang silid ng ospital, ang mga mata ni Kean ay puno ng kaligayahan at pasasalamat. Matapos ang matagal na panahon ng paghihirap, ang kanyang mga magulang, si Donya Loida, at ang pinakamahalaga sa lahat—si Maria at Harry—ay nakatayo sa kanyang paligid. Tuwang-tuwa siya nang marinig ang balita mula kay Dr. Velasco.“Kean, magandang balita. Puwede ka nang umuwi. Ang mga resulta ng mga tests ay maayos na. Patuloy na ang iyong paggaling,” ani ni Dr. Velasco, ang doktor na nag-alaga sa kanya mula nang magkamali ang lahat.Isang ngiti ang sumilay sa mga labi ni Kean. “Salamat, Doc. Salamat sa lahat ng inyong tulong,” sambit ni Kean habang tinatangkang magtaas ng katawan. Nangingilid ang luha sa kanyang mga mata, hindi dahil sa sakit, kundi dahil sa pasasalamat sa Diyos at sa lahat ng mga tao sa kanyang buhay na naging saksi sa kanyang laban.Si Donya Loida, na hindi nakapagpigil sa saya, ay agad niyakap si Kean. “Salamat sa Diyos, Kean, apo! Hindi ko na kayang maghintay na makauwi ka na.