CHAPTER 3: Box of Cookies

Nabulabog ako sa aking opisina nang marinig ko ang natatarantang pagtawag sa akin ni Lani habang kumakatok.

"Ma'am? Ma'am madali kayo!"

Kunot-noo naman akong tumigil sa aking ginagawa at tumayo para pagbuksan siya ng pintuan. Nang mabuksan ko ito ay bumangad sa akin si Lani na hindi mapakali.

"Ano ba yon Lani? Bakit ka ba natataranta? Anong meron?" Taka kong tanong.

"Eh kasi ma'am si mrs. Choi! Nandyan siya at hayon nagsisigaw sa labas. Pinipigilan lang sila nina manong Lando kasi nagpupumilit pumasok dito. Hinahanap ka niya." Kwento niya.

Nagmadali naman ako sa paglabas at mula sa labas nakita ko si mrs. Choi na nakasimangot at nagtatatalak sa harap ng bakery.

Sakto namang nagtama ang aming tingin kaya mas lalong sumama ang mukha niya at salubong na salubong na ang kilay.

"Hoy babae! Nasaan na ang bayad sa renta mo? Aba nung isang linggo pa ang deadline ah."

Natigilan ako nang maalala. Oo nga pala! I forgot. Napatampal na lamang ako sa aking noo. Magbabayad nga pala dapat ako nung sumunod na araw pagkatapos ng nangyari sa grocery. Nawala sa isip ko at may sumabay rin kasing isang problema kaya ang perang ipapambayad ko sana sa kanya ay nauwi lang sa pagbili ko ng gamot para sa kanya.

Ngayon naman na naalala ko, hindi ako makakabayad dahil araw ng pasuweldo ngayon. Hindi sapat ang lahat ng kinita namin para mabayaran ko ng buo ang dalawang buwang renta. May pera naman ako kaso hindi sapat at nakalaan na ito para sa panggastos sa sa bahay.

Anong gagawin ko?

"Aba ikaw Samantha alam ko ang tinging yan ah! Wala kang pambayad?" Nakangiwing umiling ako.

Mas lalo tuloy lumaki ang butas ng ilong niya at galit na humarap sa akin. Nameywang siya at dinuro ako. "Wala kang pambayad!? Eh ano pang kwenta niyang bakery mo kung wala ka naman palang pambayad? Kung ganon magsimula ka ng maghakot-hakot dito--Ay hindi pala iyang bakery mo ang ipangbabayad mo sa akin at lumayas ka na dito!"

"Mrs. Choi naman dalawang buwan lang naman akong delay sa pagbayad pagbigyan mo na. Nagkaproblema lang po kasi kaya yung perang ipambabayad ko sayo ay nagastos ko pero bigyan niyo ako ng ilang araw para makabayad huwag niyo lang galawin itong bakery ko, ito lang ang sumusuporta sa amin. Maawa naman kayo magkano lang naman ang utang ko." Pakiusap ko.

Ngayon lang naman ako nadelay sa pagbayad at saka hindi naman ganon kalaki ang utang ko para gawin niya sa akin ito. Hindi ito pwedeng mawala sa akin dahil marami akong gastusin. Wala na akong ibang pinagkakakitaan at mas lalong ayaw ko kong mawalan ng trabaho ang mga taong umaasa rin sa akin.

"Awa? Pagdating sa negosyo walang awa-awa dito. Maliit man o malaki ang utang dapat binabayaran sa tamang oras. Aba sa mga renta niyo rin ako kumikita ano at kailangan ko ang bayad mo dahil marami rin akong gastusin sa bahay. Pare-parehas lang tayo dito na may pangangailangan sa pera kaya kung hindi mo magagawang magbayad marami iba na gustong kunin yang pwesto mo at sa kanila ko ipapaupa ang pwesto."

Napabuntong-hininga na lamang ako at walang nagawa kung hindi maglabas ng pera. "Mrs. Choi pasensiya na talaga ito lang ang mabibigay ko. Isang buwang upa na lang muna sa susunod magbabayad ako with advance na rin."

Tumaas ang kanyang kilay at mataray na hinablot sa akin ang pera. Binilang niya iyon. "Kulang pa ito. Nasa usapan natin na kapag delay sa pagbayad may interest kaya kulang itong sampung libo mo."

Nangunot ang aking noo. "Wala tayong pinagusapan na ganyan mrs. Choi kaya paanong kulang ang binayad ko para sa isang buwang upa?" Totoo namang wala siyang sinabi. Imbento ata ito eh.

Naningkit ang kanyang mata. Sa sobrang singkit ni hindi ko na makita ang mata. "Meron ngayon. Alam mo na ngayong may interest kapag delay kaya ayus-ayusin mo kahit nagbayad ka may utang ka pa rin kapag hindi mo ako nabayaran sa loob ng tatlong araw iko-colateral ko yang bakery shop mo." Pagkatapos niyang sabihin iyon ay umalis siya na hindi man lang ako pinagsalita.

Tsk. Napailing na lang ako sa inasal ng matanda. Kung hindi ko lang alam na matanda siya at hindi ko alam ang salitang respeto, pinatulan ko na ang matandang iyon.

Anong karapatan niyang gawin ito sa akin? Seriously?

Wala siyang karapatang gumawa ng desisyon ora-mismo. Ano yon? Sinabi niya na may interest ang utang kapag na-delay sa pagbayad. Papayag sana ako kung sa umpisa pa lang alam ko ang kondisyon na ito pero ngayon niya lang sinabi iyon at nakakawalang-hiya talaga.

Ngayon naman saan ako kukuha ng malaking pera sa loob ng tatlong araw? Kung isang libo nga mahirap ng kitaiin sampung libo pa kaya o higit pa? Kung kwi-kwentahin kulang na kulang ang kikitain ng bakery para mabayaran ang upa.

Sumabay pa na pasweldo ngayon para sa mga trabahador ko kaya anong gagawin ko?

Napabuga na lamang ako ng hininga. Parang naninikip ang dibdib ko dahil sa problema sa pera. Napahilot na lang din ako sa aking ulo.

"Ma'am ayos lang po ba kayo? Halika ma'am doon tayo sa loob. Lani hija alalayan mo itong si boss." Alalang tanong sa akin ni Lando.

Umiling ako. "Ay hindi mang Lando ayos lang ho ako. Tara na muna sa loob at may paguusapan tayo sama niyo lahat ng trabahador sa opsina ko."

Sumunod naman sila sa akin hanggang sa makarating kami ng opisina. Nakahilera silang lahat sa aking harap. "Unang-una pasensiya sa nangyari kanina. Pinatawag ko kayo kasi alam niyo namang araw ng pasweldo ngayon pero dahil sa nangyari wala akong ibang magagawa kundi hatiin ang sweldo niyo. Alam kong hindi tama kasi pera niyo iyon, pinaghirapan niyo pero iyong pera ipinambayad ko kay mrs. Choi ay walang-wala kung mawawalan kayo ng trabaho sa alanganing oras. Mas malala kasi kung mawawala sa atin ang bakery ng biglaan. Kasalanan ko kung bakit ito nangyari, kung nagbayad pa lang ako sa tamang oras hindi sana mangyayari ito."

"Ma'am Samantha naiintindihan ko po kayo. Alam kong para sa kapakanan ng bakery at para rin sa aming mga trabahador mo ang ginawa mo. Kung hindi nga ho kayo nagbayad baka wala na rin akong perang matatanggap ngayon at mahihirapan pa kaming humanap ng trabaho dahil sa biglaang pagsasara kaya ayos lang po." Nakangiting simpatya ni Lani.

Napangiti rin ako ng makitang sang-ayon din at naiintindihan ng lahat ang aking ginawa.

"Napakabuti mo talaga boss. Okay lang kahit huwag mo ng ibigay sahod ko." Biglang sabi naman ni Carlo, anak ni mang Lando.

Natawa naman ako at umiling. "Naku hindi naman pwede iyon. Abuso na iyon. May matatanggap pa naman kayo ngunit kalahati muna pero gagawa ako ng paraan para maibagay agad sa inyo ang kalahati pa pagkatapos kong bayaran ang utang kay mrs. Choi sa inyo naman ako babawi. Sorry talaga kung biglaan. Wala talaga akong dalang pera ngayon at nadamay pa ang sahod niyo."

Nang maklaro ang usapan ay inisa-isa ko na silang binigyan ng kanilang sahod. Pagkatapos ay muli kaming nagbukas ng bakery shop at sinimulan muli ang aming trabaho.

Isang araw ang lumipas ay namomoblema pa rin ako kung saan ako kukuha ng pera.

Ala-singko imediya na ng magsara ako ng shop. Kailangan pa kasing kumita ng malaki kaya kung dati hanggang alas-tres lang ang bukas ng shop ngayon pinapaabot ko na ng halos gabi.

Nagsusumikap din akong sumide line para may panggastos naman sa bahay.

Napag-isipan ko na ngang bawasan ang perang naipon ko sa bangko pero pinipilit kong hindi dahil baka kapag nakapagbawas ako doon baka matuloy-tuloy ang panggastos ko.

It is save for the future.

Yun na lang ang iniisip ko palagi para hindi ko iyon mabawasan.

Ngayon kalahati pa lang ng utang ang kinita ko mula sa bakery at sa sideline ko. Hindi pa rin sapat para sa utang na babayaran ko bukas.

Saan pa ako kukuha ng pera?

"Ma sick ka ba?" Bigla akong napatingin sa aking gilid ng makita ang aking anak na nakatunghay sa akin. Ni hindi ko man lang namalayan na pumasok siya sa kuwarto.

Napabuntong-hininga naman ako at binuhat siya para maiupo sa aking kandungan.

Niyakap ko siya na kanyang ginantihan din. Parang bigla namang guminhawa ang aking naramdaman. Yakap lang ng anak ko napapawi na ang lahat ng problema ko.

"Pagod lang si mama anak. Madami kasing ginagawa sa trabaho. Ang dami kong ginawang tinapay para ibenta. Hindi ako sick kasi naririto ang gamot ko. My Sammy pill." Nanggigigil kong hinigpitan ang aking yakap.

"Ma!" Pilit siyang kumawala sa mahigpit kong yakap.

Natatawa naman akong pinakawalan siya. Nakasimangot siyang humarap sa akin kaya sinapo ko ang kanyang matambok na pisngi at ito naman ang pinangigilan.

"Ang cute-cute talaga ng anak ko kahit nakasimangot."

"Ma naman eh!" Reklamo niya habang tinatampal ang aking kamay. Tinigilan ko naman siya ng mapansing namumula na ang kanyang pisngi pero parang mas lalo akong nanggigil sa kanya at parang gusto ko naman siyang kagatin.

"Anak nanggigil ako sa ka-cutan mo. Sarap kagatin sa pisngi."

"Nooo!!" Agad naman siyang bumaba sa aking kandungan at lumayo habang sapo-sapo ang kanyang pisngi.

"Joke lang anak. Halika ka na dito at yayakapin ka na lang ni mama. Need ko ang masarap na yakap ng aking anak." Nang marinig niya iyon ay hindi naman siya nagatubiling lumapit sa akin at niyakap ako ng mahigpit.

"Love you ma." Malambing niyang sabi.

Na-touch naman ako. "Ang sweet talaga ng anak ko. Love you too. Pakiss nga." Pinaulan niya ako ng halik sa aking buong mukha kaya natawa na lamang ako.

Hinayaan ko na lamang munang mawili kasama ang aking anak at pansamantalang kalimutan ang problema.

Sa sumunod na araw, ang ikalawang araw na palugit sa aking utang. Naririto ako sa shop at busy sa pagbibilang ng kinitang pera. Halos tatlong libo lamang ito at kulang na kulang. Tumapat pa talaga na mahina ang benta. Kung may oorder lang sana ngayon ng personalised cake ay maaari pang makabawi ako. Malaki ang kikitain ko doon.

Napabuga na lang ako ng hangin at pagod na umub-ob sa lamesa. Kung may himala lang sanang mangyayari.

"Madam may problema!"

"Ay pokinang kabayo!" Muntikan na akong mahulog sa aking kinauupuan dahil sa malakas na sigaw ni Lani at ang pagkalampag ng pinto.

Sapo ang dibdib sa gulat na napatingin ako kay Lani. "Jusko naman Lani. Hinay-hinay lang aatakihin ako sa puso ng dahil sa'yo."

"Ay sorry naman ma'am kasi may problema ho tayo."

Napahilot ako sa aking ulo. "Problema nanaman. Kailan ba ako makakawala sa mga problema na yan."

"Ay ma'am relax good news naman ito pero may problema po."

"Ano ba iyon?" Wala gana kong tanong.

"May customer po sa labas. Galante si Kuya ma'am, oorder daw ng sampung box ng cookies."

"Great! Sampung box lang ng cookies. We still have ingredients. May mga workers din na pwedeng gumawa. Its really a good news! Malaki ang kikitain natin diyan. Anong problema doon." Napangiti ako sa narinig kong balita.

Sa wakas dumating na rin ang swerte. Its a good news lalo na ang isang box ng cookies with fifty pieces ay nagkakahalaga ng three hundred pesos. Kung makabenta kami ng sampung box ay kikita kami ng three thousand.

"Pero ma'am ang problema nga po ay ang oras ng paggawa." Bakas sa mukha ni Lani ang pagkabahala.

"Lani sabihin mo na ng deretyahan at wag akong binibitin."

"Kasi nga po kailangan daw sa loob ng isang oras ay matapos agad ang paggawa. Sa oras daw na hindi natin matapos iyon sa loob ng isang oras ay hindi daw nila ito babayaran."

Doon na nawala ang aking ngiti at gulat na napatayo.

"Ano kamo?! 500 pieces iyon paano natin magagawa lahat sa loob ng isang oras. Mabuti sana kung marami tayo kagamitan. Madali lang kapag niluto. We can accomodate 500 pieces sa dalawa nating malaking oven pero sa paggawa tayo matatagalan. Kulang tayo sa mixer. Bakit nagmamadali ba sila kaya kailangan matapos agad. Hindi ba pwedeng tayo na lang ang magdeliver after matapos?"

Umiling siya. Napasapo ako sa aking noo. Swerte nga pero may problema pa rin.

"And then kapag hindi umabot sa deadline hindi nila kukunin? Anong klaseng deal iyon? Malaki ang magagastos natin dito tapos kapag nadelay lang waley na?"

"O-opo ma'am. Bakit hindi niyo na lang po kausapin sa labas naroroon po ang customer. Baka mapakiusapan kung kayo po ang haharap." Suhestiyon niya.

Mabuti pa nga kung ako ang kakausap. Sabay kaming lumabas ni Lani ng opisina at dumeretso sa may counter.

Doon nakita ko ang isang matangkad na lalaki na nakatalikod. Sa itsura pa lang mukhang galante nga. Nakasuot ng pang business attire.

Lumapit ako sa kanya at hinanda ang maganda kong ngiti. Tumikhim muna ako upang makuha ang kanyang atensiyon bago ako nagsalita. "Uhmm... Excuse sir. Good afternoon. I am Samantha the owner of this shop. Are you the one who ordered a box of cookies?"

Unti-unti siyang humaral hanggang sa tuluyan ko nang nakita ang kanyang mukha. Nawala ang ngiti sa aking labi.

"Ikaw?!" Hindi ako makapaniwalang dito ko pa siya makikita. Ang walang hiyang ito.

"Yes me? What me? Do I know you? Well marami naman ang nakakakilala sa akin so it natural but anyway yes, I am the one ordered ten boxes of cookies." Ngiting aniya.

Naningkit ang aking mata sa kanyang sinabi. "Hindi mo ba ako naaalala? I was the one who nearly hit by your car. Now you remember?"

Umakto siyang parang napaisip. "Hmmm... Yeah lemme think... ikaw nga! What a conincidence dito ka pala nagtratrabaho and your also the owner of this shop. Sorry last time I was rude to you."

"Well your sorry was too late. Ngayon na nalaman ko na ikaw lang pala ang customer namin 'di bale na." Mataray kong sabi.

Kahit nangangailan ako ng pera kung siya lang naman ang customer huwag na lang noh.

"What? So you mean hindi mo gagawan ng cookies? Why?" Hindi makapaniwalang tanong niya.

"Ma'am sayang ang customer kung tatanggihan mo. Kailangang-kailangan natin ng pera." Bulong sa akin ni Lani na narinig naman ng mokong.

"Oh? Kailangan niyo pala ng pera bakit mo ako tatanggihan? I am a customer here."

Masama ko siyang tinignan. "Kung ikaw lang din nga ang bibili ng cookies huwag na nga lang! Ang kapal ng mukha mong magpakita dito pagkatapos ng ginawa mo. You almost hit me, hear that? Kaya no! Maghanap ka ng ibang bakery na gagawa ng cookies mo. Sa itsura mo naman makakabili ka na ng gawang cookies na hindi minamadali! Kaya shoo! Malas ka lang shop eh." Taboy ko sa kanya.

"Really? Just because of that paalisin mo ako kahit customer ako?"

Tumaas ang isang kilay ko. "Oo bakit may reklamo ka?"

He sighed. Sa itsura ay mukhang hindi niya alam ang gagawin. Natahimik siya ng ilang saglit ngunit maya-maya pa ay nagulat ako ng napanguso siya at nagmamakaawang tumingin sa akin.

"Please sorry na, forgive me for what I've done. Gawaan mo na ako ng cookies. Malalagot ako kay insan kapag hindi ako nakabili ng gusto niya. Maybe I can double the price basta pagbilhan mo lang ako."

"Sinusuhulan mo ba ako?" Akala niya gagana iyang paawa effect niya? Kahit gwapo siya hindi ako magpapauto... wait did I say 'gwapo'? Pwe.

"Ma'am doble daw ang bayad tanggapin mo na." Singit naman ni Lani kaya siniko ko siya at sinenyasan na manahimik.

Tumingin akong muli sa lalaki. Alanganin siyang tumango. "Yes. I am desperate. Triple! I'll pay triple for ten boxes of cookies. Mas malaki ang mawawala sa akin kapag hindi ko naibigay ang gusto niya so please?"

Fine I lost! "Fine! Gagawin namin ang cookies."

"Yes tha--" Agad ko siyang pinutol sa pagsasalita.

"But no time limit! Tatapusin namin ang ten boxes of cookies kung hanggang kailan kami matatapos. You know imposible para sa amin ang matapos ang 500 pieces of cookies sa loob ng isang oras, pero kung minamadali mo talaga kami tataas ang presyo ng bawat box ng cookies."

"Fine! Name your price just finish it within an hour." Napangisi ako ng sumang-ayon siya.

"Great!"