Sa kalagitnaan ng isang abalang araw sa kanyang opisina, natanggap ni Marcuz ang balita mula sa isa sa kanyang tauhan na si Benjamin ay nagpasya nang hayaan si Lennah na pumili. Saglit na napahinto si Marcuz, tila binigyan ng bagong pag-asa.
“Ito na ang pagkakataon ko,” naisip niya.Hindi na siya nagdalawang-isip. Agad niyang tinawagan si Ramon, ang kanyang matagal nang pinagkakatiwalaang tauhan, upang magpatulong sa pagsasaayos ng isang espesyal na plano.“Ramon, kailangan ko ng isang lugar na tahimik at pribado. Isang lugar kung saan makikita ni Lennah na seryoso ako,” utos ni Marcuz.“Sir, may alam akong perpektong lugar. Magpapadala ako ng mga detalye,” sagot ni Ramon.---Kinabukasan, ginugol ni Marcuz ang halos buong araw sa paghahanda. Iniisip niya ang lahat ng mga paraan upang maipakita kay Lennah na nagbago na siya. Hindi para sa kanyang sarili, kundi para sa kanilang dalawa.Nagtipon siya ng mga larawan, mga luNasa isang tahimik na parke sina Lennah at Marcuz. Ang malamig na simoy ng hangin ay tila nagdadala ng bigat sa bawat salitang sinasabi nila. Matapos ang matagal na panahon, heto sila ngayon, magkatapat, hindi bilang magkasintahan, kundi bilang dalawang taong pilit inaalam kung may natitira pang dahilan upang manatili sila sa buhay ng isa’t isa. “Marcuz,” panimula ni Lennah, mababa ang boses ngunit puno ng diin, “Bakit ngayon mo lang sinasabi ang lahat ng ito? Bakit kailangang umabot pa sa ganito?” Tinitigan siya ni Marcuz, ang mga mata’y puno ng pag-aalala at pagsisisi. “Lennah, alam kong huli na ang lahat para magsisi. Pero gusto kong malaman mo, mula sa simula, ikaw ang tanging babae na tunay kong minahal. Natakot lang akong harapin ang mga pagkukulang ko noon.” Napalunok si Lennah, pilit nilalabanan ang emosyon. “Natakot ka? Habang ako, iniwan mong mag-isa, pilit binubuo ang sarili ko sa gitna ng lahat ng sakit na iniwa
Nasa isang tahimik na coffee shop sina Benjamin at Lennah. Ang mainit na aroma ng kape ay tila hindi sapat upang pawiin ang lamig na bumalot sa pagitan nila. Tahimik si Benjamin, pinag-iisipan ang bawat salitang bibitawan. Sa kabila ng normal niyang maaliwalas na disposisyon, ngayon ay mabigat ang aura niya, parang may malaking desisyong nag-aantay na sabihin.“Benjamin,” basag ni Lennah sa katahimikan. “May gusto ka bang sabihin?”Tumingin si Benjamin kay Lennah, ang mga mata’y puno ng lungkot pero may bahid ng pagtanggap.“Lennah,” panimula niya, mabagal at sinserong tono. “Sa tagal ng panahon nating magkasama, nakita ko kung paano ka unti-unting bumangon mula sa sakit. Kung paano ka nagpalakas, paano mo tinanggap ang lahat ng nangyari. Pero sa likod ng lahat ng iyon, alam kong hindi pa rin lubos na nawala si Marcuz sa puso mo.”Nagulat si Lennah sa sinabi niya. Hindi niya agad alam kung paano sasagot. “Benjamin... hindi sa gano’n—”Pin
Naglalakad si Lennah papunta sa park kung saan nagkasundong magkikita sila ni Marcuz. Ang malamig na hangin ay sumasalamin sa kabang nararamdaman niya. Sa bawat hakbang, ramdam niya ang bigat ng kanyang desisyon. Hindi ito basta-basta; ito ang magtatakda ng direksyon ng kanyang buhay. Sa hindi kalayuan, nakita niyang nakaupo si Marcuz sa isang bench, nakayuko at malalim ang iniisip. Nang mapansin siya nito, agad itong tumayo, ang mata’y puno ng pag-asa at pangamba. “Lennah,” bulong ni Marcuz habang papalapit ito sa kanya. “Salamat at dumating ka.” Tumango lang si Lennah, hindi agad nagsalita. Pinili niyang maupo sa bench, at sumunod naman si Marcuz, nanatiling may distansya ngunit halata ang pagkasabik na marinig ang sasabihin niya. “Marcuz,” panimula ni Lennah, ang boses ay bahagyang nanginginig. “Matagal ko nang iniisip kung tama bang bigyan pa kita ng pagkakataon.” Tumingin si Marcuz sa kanya, halatang han
Umaga nang dumating si Marcuz sa pintuan ng apartment ni Lennah. Ang simpleng kahon na may mga sariwang bulaklak sa kanyang kamay ay simbolo ng kanyang muling pagsusumikap. Isang malalim na buntong-hininga ang kanyang pinakawalan bago kumatok. Sa loob ng bahay, narinig ni Lennah ang mahinang pagkatok. Pagbukas ng pinto, nagtagpo ang kanilang mga mata. May kapayapaan sa mukha ni Marcuz na matagal nang hindi niya nakita. “Good morning,” sabi nito, iniabot ang mga bulaklak. Ngumiti si Lennah, bagamat bahagyang nahihiya. “Salamat, Marcuz. Pasok ka.” Habang iniayos ni Lennah ang bulaklak sa isang vase, napansin niya ang maingat na paggalaw ni Marcuz, parang takot itong magkamali. Tahimik itong umupo sa sofa, ang mga mata ay nakatuon sa kanya. “Lennah,” simula ni Marcuz, “Gusto ko lang sabihin na nagpapasalamat ako sa pagkakataong ito. Alam kong hindi magiging madali ang lahat, pero handa akong maghintay, magtiis,
Nakaupo si Lennah sa pantry ng opisina habang hawak ang isang tasa ng kape. Tumititig siya sa bintana, pinapanood ang mga ulap na unti-unting gumagalaw. Alam niyang oras na para magpasya, ngunit ang bigat ng responsibilidad sa kanyang balikat ay tila nakakapigil sa kanya. "Okay ka lang ba, Lennah?" tanong ng kanyang kaibigang si Carla, na naupo sa tabi niya. "Oo naman," sagot ni Lennah, kahit na alam niyang halata ang kaba sa kanyang tinig. "Ano ba talaga ang iniisip mo?" usisa pa ni Carla, hindi papayag na palampasin ang pagkakataong malaman ang bumabagabag sa kaibigan. Tumigil si Lennah, iniisip kung paano niya sisimulan ang sasabihin. Huminga siya nang malalim bago magpahayag. "Iniisip ko nang mag-resign." Napataas ang kilay ni Carla. "Mag-re-resign? Bakit? Akala ko okay ka naman dito." "Hindi ito tungkol sa trabaho," paliwanag ni Lennah. "Gusto kong mag-focus sa pamilya ko... kay Marcuz at
Sa tahimik na hapunan sa kanilang bahay, ramdam ang tensyon sa hangin. Bagamat nagbalik na ang pagmamahalan nina Lennah at Marcuz, isang mahalagang bagay ang kailangang pag-usapan—si Spencer. Sa kabila ng saya sa muling pagbubuo ng kanilang pamilya, napansin nilang hindi pa ganap na nauunawaan ng bata ang mga pagbabagong nagaganap. “Spencer,” bungad ni Marcuz, ang tinig ay mahinahon ngunit puno ng pagmamahal. “May gusto kaming pag-usapan ni Tita Lennah sa ‘yo. Mahalagang malaman mo na mahal ka namin, at ikaw ang dahilan kung bakit kami nagdesisyong magsimula ulit bilang isang pamilya.” Tumigil sa pagkain ang walong taong gulang na si Spencer at tumingin sa kanilang dalawa. “Talaga po, Daddy? Totoo na magkakasama na tayo ulit?” Ngumiti si Lennah, hinawakan ang maliliit na kamay ni Spencer. “Oo, Spencer. Pero gusto naming tiyakin na masaya ka sa desisyon naming ito. Mahalagang maramdaman mo na kasama ka sa bawat hakbang. Tahi
Nakaupo si Nina sa loob ng therapy room, pinagmamasdan ang maliit na bintanang tanaw ang mga gusali ng lungsod. Ang therapist niyang si Dr. Eliza, isang babaeng nasa kalagitnaan ng edad na may mapanatag na tinig, ay nakaupo sa kanyang harapan, hinihintay siyang magsimula. “Hindi ko alam kung saan magsisimula,” mahinang sabi ni Nina. Ang boses niya ay puno ng pag-aalinlangan, tila tinutukso ng damdaming matagal niyang itinatago. “Walang tamang o maling paraan upang magsimula,” sagot ni Dr. Eliza. “Nandito ako upang makinig. Ano ang dahilan kung bakit ka narito?” Huminga nang malalim si Nina. “Ang tagal kong hinayaan ang galit na diktahan ang buhay ko,” sabi niya, pilit na nilalabanan ang pamumuo ng luha. “Naisip ko noon na kaya kong bumawi kay Marcuz, na kaya kong ibalik ang dati. Pero habang ginagawa ko iyon, parang unti-unti kong nawala ang sarili ko.” Tumango si Dr. Eliza. “Mahirap tanggapin
Magmula nang magsimula si Nina sa kanyang pagpipinta, napansin ni Benjamin ang unti-unting pagbabagong bumabalot sa kanya. Ang dating puno ng galit at hinanakit na si Nina ay nagiging mas kalmado at bukas sa pag-usbong ng panibagong pananaw sa buhay. Nakita ni Benjamin na sa bawat hagod ng brush ni Nina, kasabay nitong inilalapat ang kanyang mga nararamdamang sakit at hinanakit, at unti-unting bumibitaw sa mga ito. Isang hapon, nagkita sila sa isang maliit na art gallery kung saan nagkaroon ng exhibit para sa mga baguhang pintor. Sa likod ng gallery, naroon ang isang art workshop na nag-anyaya sa mga gustong matutong magpinta. “Benjamin, hindi ko akalaing pupunta ka,” bati ni Nina nang makita itong pumasok sa gallery. May bahid ng ngiti sa kanyang labi, bagay na bihira niyang gawin noon. “Hindi ko papalampasin ang ganito. Mukhang ito ang mundo mo ngayon,” sagot ni Benjamin, dala ang kanyang karaniwang maaliwalas na disposisyon.
Sa isang malamig na umaga sa New Zealand, naupo si Marcuz at Lennah sa kanilang veranda habang nagkakape. Nasa harapan nila si Spencer, na abala sa paglalaro ng kanyang tablet. Subalit may seryosong bagay sa isip ni Spencer na matagal na niyang gustong pag-usapan.“Mom, Dad,” simula ni Spencer, ibinaba ang tablet at tumingin sa kanilang dalawa. “Pwede ba akong magtanong ng seryoso?”Napatingin sina Marcuz at Lennah sa anak nila, halatang nagtataka.“Ano iyon, anak?” tanong ni Marcuz habang nilapag ang tasa ng kape.“Gusto ko nang magpatuli,” diretsong sagot ni Spencer.Nagulat si Lennah at napatingin kay Marcuz, habang si Marcuz naman ay hindi napigilan ang bahagyang ngiti.“Tuli? Sigurado ka na ba, anak?” tanong ni Marcuz.Tumango si Spencer, seryoso ang ekspresyon sa kanyang mukha. “Opo, Dad. Gusto ko na pong maranasan iyon. Parang bahagi ng pagiging binata ko.”Hinaplos ni Lennah ang likod ng anak. “Kung yan ang gusto mo, Spencer, susuportahan ka namin. Pero... sa tingin mo ba hand
Sa gitna ng malamig na umaga, muling nabalot ng liwanag ang tahanan nina Lennah at Marcuz. Isang simpleng bahay sa New Zealand, napapalibutan ng malalagong puno at matatanim na bulaklak, ang nagsilbing tahimik na saksi sa bagong simula ng kanilang pamilya. Si Baby Emma, na ngayon ay isang taong gulang na, ay tumatawa habang binabantayan siya ni Spencer sa kanilang maliit na hardin. Nasa gilid si Lennah, abala sa pagtatanim ng bagong mga halaman. Samantalang si Marcuz naman ay nagpapanday ng simpleng lamesa para sa café na binuksan nila sa bayan. “Spencer, huwag mong kalimutang bantayan si Emma, ha?” paalala ni Lennah habang nililinisan ang kanyang mga kamay mula sa lupa. “Mommy, huwag kang mag-alala. Ako ang kuya. Lagi ko siyang poprotektahan,” sagot ni Spencer habang inaabot kay Emma ang kanyang paboritong stuffed toy. Ngumiti si Lennah. Hindi niya maiwasang maiyak sa saya. Sa kabila ng lahat ng sakit at hamon ng nakaraan, narito sila, masaya, buo, at puno ng pagmamahalan. ---
Sa ospital, narinig ang unang iyak ng bagong silang na sanggol. Sa pagitan ng luha at ngiti, mahigpit na hinawakan ni Marcuz ang kamay ni Lennah habang inihain ng doktor ang kanilang anak. “Congratulations, it’s a healthy baby girl,” sabi ng nurse habang inilalapit ang sanggol kay Lennah. Napaluha si Lennah habang tinanggap ang kanilang anak sa kanyang bisig. “Hello, munting anghel,” bulong niya habang tinitingnan ang maliliit na kamay at paa ng sanggol. “Kompleto na tayo.” Si Marcuz, halatang puno ng emosyon, ay marahang hinaplos ang ulo ng kanyang anak. “Ang ganda niya, Lennah. Tulad mo.” Tumawa si Lennah ng mahina, nakaramdam ng hindi maipaliwanag na ligaya. “Marcuz, salamat. Hindi ko magagawa ito nang wala ka.” Habang pinagmamasdan nila ang kanilang anak, biglang pumasok si Spencer, na may dalang maliit na bouquet ng bulaklak. “Mommy! Daddy! Nasaan si baby sister?” Inilapit ni Marcuz si Spencer sa kama. “Halika, anak. Eto na ang baby sister mo. Meet her.” Dahan-dahang lumap
Maalinsangan ang umagang iyon habang naghahanda si Lennah ng agahan. Nakabukas ang bintana ng kanilang kusina, at mula rito ay tanaw niya si Marcuz at Spencer na naglalaro ng bola sa hardin. Habang pinapanood niya ang mag-ama, naramdaman niya ang kakaibang pagod na bumalot sa kanya sa kabila ng maganda niyang gising. “Mommy, luto na ba ang pancakes?” tanong ni Spencer habang pumapasok sa kusina, pawisan ngunit nakangiti. “Sandali na lang, anak. Umupo ka muna diyan at magpahinga,” sagot ni Lennah, pinilit ang ngiti kahit ramdam niya ang panghihina ng katawan. “Okay, Mommy! Pero masarap na amoy nito!” sagot ni Spencer habang umupo sa tabi ng mesa. Napansin ni Marcuz ang bahagyang pamumutla ni Lennah nang sumunod siya kay Spencer papasok sa kusina. “Lennah, ayos ka lang ba? Parang matamlay ka ngayon.” Tumango si Lennah. “Siguro pagod lang. Medyo masakit din ang ulo ko kaninang umaga, pero mawawala rin ito.” Ngunit hindi nawala ang pag-aalala sa mukha ni Marcuz. “Siguraduhin mong m
Pagdating nina Marcuz, Lennah, at Spencer sa kanilang tahanan, agad nilang naramdaman ang kakaibang katahimikan at kasiyahan na hatid ng pagbabalik. Ang liwanag ng araw na pumapasok sa bintana ay parang yakap ng bagong simula. Habang inilalabas nila ang kanilang mga bagahe, napuno ng masayang tawanan at kwentuhan ang bahay. “Ang saya na narito ulit tayo,” sabi ni Marcuz habang iniaabot ang maleta ni Lennah sa sala. “Iba talaga ang pakiramdam ng bahay.” “Oo nga,” sagot ni Lennah habang tinitingnan ang paligid. “Pero ngayon, parang mas may bago na akong nakikitang liwanag dito. Para tayong nagsimula ulit.” Tatakbo-takbo si Spencer, hawak ang isang laruan na binili nila mula sa honeymoon. “Mommy, Daddy, pwede ko bang ipakita ito kay Ella bukas? Sigurado akong magugustuhan niya ito!” Napangiti si Lennah habang pinagmamasdan ang anak. “Oo naman, anak. Siguraduhin mo lang na iingatan mo iyan, ha?” Kinabukasan, habang umiinom ng mainit na kape sina Lennah at Marcuz sa terrace, pinag-usa
Sa ilalim ng asul na langit ng New Zealand, kung saan ang mga bundok at malalawak na halaman ay nagsilbing likas na altar, nagtipon ang malalapit na kaibigan at pamilya nina Marcuz at Lennah para saksihan ang kanilang muling pag-iisang dibdib. Ang lugar ay punong-puno ng kulay. Ang mga bulaklak na in-arrange nang maingat, ang banayad na musika mula sa isang lokal na banda, at ang ngiti ng bawat bisitang naroon. Habang naglalakad si Lennah patungo sa altar, hawak ni Spencer ang laylayan ng kanyang puting damit. Halatang-halata sa mukha ng bata ang saya, proud na proud sa papel na ginagampanan niya. Tumayo si Marcuz sa dulo ng aisle, ang kanyang mata ay nag-aapoy sa pagmamahal habang pinapanood ang kanyang bride na papalapit. “Ikaw ang pinakagandang nakita ko, Lennah,” bulong ni Marcuz sa sarili habang pinipigilan ang pagpatak ng kanyang luha. Nang makarating si Lennah sa harap ng altar, bahagya siyang tumigil at huminga nang malalim. “Handa na ako,” sabi niya kay Marcuz habang magk
Tahimik na gabi iyon sa kanilang bahay. Habang nasa kusina si Lennah, abala sa pag-aayos ng hapunan, biglang bumukas ang pinto at pumasok si Marcuz na may hawak na maliit na bouquet ng mga puting rosas. Napatingin si Lennah sa kanya, nagtataka. “Para saan ang mga bulaklak na ‘yan?” tanong niya, bagamat may ngiti sa kanyang labi. Lumapit si Marcuz at iniabot ang mga bulaklak. “Para sa’yo, siyempre,” sagot niya. “At para ipaalala kung gaano kita kamahal.” Napangiti si Lennah ngunit naramdaman niya ang kakaibang tensyon sa paligid. May kung anong naiiba kay Marcuz—parang may mas malalim pa siyang gustong sabihin. Pagkatapos nilang maghapunan, iniabot ni Marcuz kay Lennah ang isang envelope. “Buksan mo,” aniya, punong-puno ng pananabik. Nang buksan ito ni Lennah, nakita niya ang isang maliit na card na may nakasulat na, “Will you marry me again?” Natigilan siya, pinipigil ang luha sa kanyang mga mata. “Marcuz, ano ito?” mahina niyang tanong. Tumayo si Marcuz mula sa kanyang upuan,
Sa loob ng kanilang bagong bahay sa New Zealand, naupo sina Marcuz at Lennah sa kanilang dining table, may dalang tasa ng kape at isang makapal na notebook. Si Spencer naman ay nakaupo sa sahig, gumuguhit gamit ang kanyang mga krayola, abala sa sariling mundo ngunit tahimik na nakikinig sa usapan ng kanyang mga magulang. “Marcuz,” simula ni Lennah habang binubuklat ang notebook, “Matagal ko nang gustong gawin ito. Jsang bagay na hindi lang para sa atin, kundi para rin sa community. Isang maliit na café, marahil, na may kasamang gallery para sa mga local artists.” Ngumiti si Marcuz. “Gusto ko ‘yan, Lennah. Para sa akin, ito ang paraan natin upang magpasalamat sa pagkakataong binigay ng lugar na ito. Bukod pa doon, magiging maganda rin ito para sa mga tao rito na naghahanap ng inspirasyon o simpleng pahingahan.” “Daddy!” biglang sabi ni Spencer habang nilalapit ang kanyang guhit. “Pwede bang maglagay tayo ng corner para sa mga bata? May mga libro, laruan, at crayons din tulad nito?”
Umaga. Habang nagkakape si Lennah sa veranda ng kanilang bahay sa New Zealand, napansin niya ang isang envelope na nakalagay sa mesa. Hindi niya alam kung paano ito nakarating doon, ngunit agad niyang napansin ang pamilyar na sulat-kamay sa harapan. Galing ito kay Benjamin. Pinagmasdan niya ang envelope habang unti-unting bumabalot sa kanya ang damdaming hindi maipaliwanag. Nang tuluyan na niyang buksan ang sulat, nagsimula siyang magbasa. ‘Lennah, Kumusta ka? Sana ay nasa mabuti kang kalagayan, kasama si Marcuz at Spencer. Nag-aalangan man akong sumulat, naramdaman kong kailangan kong gawin ito. Gusto ko lamang ipabatid ang saya ko para sa inyo. Napagdaanan natin ang napakaraming bagay, ngunit sa huli, masaya akong makita kang masaya at buo na ang pamilya mo. Dito sa lungsod, patuloy akong nag-aadjust. Nagbukas ako ng maliit na negosyo—isang coffee shop sa tabi ng gallery kung saan madalas akong magpinta. Naalala ko ang mga araw na magkasama tayong nag-uusap habang umiinom ng ka