Nakaupo sa gilid ng kama si Marcuz. Sa bawat araw na lumilipas, unti-unti niyang nararamdaman ang kawalan ng kontrol sa mga bagay na mahalaga sa kanya—ang kanyang asawa, ang kanilang anak, at maging ang katahimikan ng kanilang tahanan.
Sa kabilang banda ng kwarto, si Lennah ay nakahiga pero hindi natutulog. Ang kanyang mga mata ay nakapako sa kisame, iniisip ang bigat ng kanilang sitwasyon. Ramdam ni Marcuz ang distansya sa pagitan nila, isang distansyang hindi lamang pisikal, kundi emosyonal. “Lennah..” “Hm?” “Alam kong nahihirapan ka. Pero gusto kong malaman mo na nandito ako. Hindi kita pababayaan.” Nagpakawala si Lennah ng mahinang buntong-hininga. “Alam kong ginagawa mo ang lahat, Marcuz. Pero minsan iniisip ko, sapat pa ba ako para sa ‘yo? Para sa pamilya natin?”Tahimik ang paligid ng mansyon ng Villafuerte, ngunit sa bawat sulok nito ay ramdam ang tensyon na parang isang bulkan na malapit nang sumabog. Si Lennah, na dating puno ng sigla at tapang, ay unti-unti nang nawawala sa sarili. Sa bawat araw na lumilipas, mas nararamdaman ni Marcuz ang pagbagsak ng kalagayan ng kanyang asawa. Hindi lamang pisikal kundi pati na rin emosyonal. Umaga pa lamang ay nag-umpisa na ang gulo. Si Lennah, na nasa kusina upang maghanda ng almusal para kay Spencer, ay biglang nakaramdam ng pagkahilo. Napahawak siya sa gilid ng counter, pilit na pinipigil ang panghihina. Natanaw ito ni Marcuz mula sa sala at agad na lumapit. “Lennah, ayos ka lang ba?” tanong ni Marcuz, puno ng pag-aalala habang inaabot ang kamay ng asawa. “Pagod lang ako,” pilit na sagot ni Lennah, ngunit bakas sa kanyang boses ang kawalan ng lakas. “Hindi ito simpleng
Tahimik ang gabi sa mansyon nina Marcuz, pero sa loob ng kwarto ni Lennah ay parang may bagyong nagaganap. Nakaupo siya sa gilid ng kama, nakatingin sa kawalan habang ang kanyang isipan ay puno ng tanong, mga tanong na wala siyang sagot. Sa bawat araw na lumilipas, lalo niyang nararamdaman ang bigat ng kanilang sitwasyon. Ang kanyang katawan, na dati ay matibay at malusog, ay unti-unti nang bumibigay. Si Marcuz, na nasa kabilang bahagi ng kwarto, ay tahimik na nagmamasid. Ramdam niya ang distansya sa pagitan nila, kahit na magkalapit lang sila. “Lennah,” basag niya sa katahimikan, ang kanyang tinig ay puno ng pag-aalala. “Hindi ka na kumakain ng maayos. Hindi ka na rin nakikipag-usap sa akin. Ano’ng nangyayari sa ‘yo?” Ngunit hindi tumugon si Lennah. Nagpakawala lang siya ng malalim na buntong-hininga. “Lennah, kausapin mo ako,” giit ni Marcuz, ang kanyang boses ay bahagyang pinal
Ang araw na iyon ay puno ng tensyon. Hindi maiiwasan ang iringan sa mansyon ng Villafuerte. Si Lennah, bagaman alam niyang kailangan niyang magpahinga, ay hindi na kayang tiisin ang presensya ni Nina sa kanilang tahanan. Sa bawat araw na dumaraan, lalong lumalalim ang sugat sa pagitan nila. Isang sugat na unti-unting nagpapahina kay Lennah, hindi lamang pisikal kundi pati na rin emosyonal. Sa sala, nagkaharap sina Lennah at Nina. Ang titigan nila ay puno ng galit at pagkadismaya. “Lennah, kailan ka ba titigil sa pagpapanggap?” tanong ni Nina, ang kanyang tinig ay malamig at mapanukso. “Lahat ng tao dito alam na hindi ka bagay kay Marcuz. Ni hindi mo nga kayang bantayan ang sarili mo.” “Hindi mo naiintindihan, Nina,” sagot ni Lennah, ang boses ay nanginginig ngunit puno ng tapang. “Mahal ako ni Marcuz, at gagawin ko ang lahat para sa kanya at sa pamilya namin.” “Pamilya?” natatawan
Tahimik ang kwarto sa ospital, pero ang bigat ng emosyon ay bumabalot sa buong paligid. Ang mahinang tunog ng makina na sumusukat sa tibok ng puso ni Lennah ay ang tanging pumupuno sa katahimikan. Mahinang idinilat ni Lennah ang kanyang mga mata. Ang unang tanong sa kanyang isipan ay hindi tungkol sa sarili, kundi sa kanilang anak. “Marcuz…” mahinang tawag niya, pilit na iniaangat ang boses. Agad lumapit si Marcuz mula sa gilid ng kwarto. Hawak niya ang kamay ni Lennah, puno ng pag-aalala ang kanyang mga mata. “Lennah, nandito ako,” sagot niya. “Ang baby natin…” mahina niyang tanong, halos hindi matanggap ang kasagutan na tila ba alam na niya. Napapikit si Marcuz, pinipigil ang sariling emosyon. “Lennah… patawarin mo ako. Hindi ko siya nailigtas. Nawalan tayo ng anak…” Ang mundo ni Lennah ay parang gumuho sa mga salitang iyon. Pilit niyang inaalala ang mga sandali bago siya bumagsak. Ang sakit,
Sa malawak at marangyang opisina ni Don Federico Villafuerte, ang malamig na hangin mula sa air conditioner ay lalong nagpapabigat sa tensyon ng silid. Nakaupo si Marcuz sa harap ng kanyang ama, ang kanyang mukha ay halatang pagod at puno ng kaba. Ang matanda naman, na nakaupo sa kanyang paboritong leather chair, ay nagmamasid sa anak na parang hinuhusgahan ang bawat kilos nito. “Marcuz,” malamig na simula ni Don Federico, “Ilang beses na kitang binigyan ng pagkakataong ayusin ang kalokohang ito, pero hanggang ngayon, nagmamatigas ka pa rin.” Nagtaas ng tingin si Marcuz, pilit na pinipigilan ang nararamdamang galit. “Papa, hindi mo naiintindihan. Mahal ko si Lennah. Siya ang asawa ko, at hindi ko kayang talikuran siya ngayon, lalo na sa ganitong panahon.” “Hindi ito tungkol sa pagmamahal, Marcuz!” bulyaw ni Don Federico, ang kanyang kamao ay dumagundong sa mesa. “Ito ay tungkol sa pamilya natin, sa pangalan ng Villafuerte!
Ang umaga sa mansyon ng Villafuerte ay hindi na katulad ng dati. Tahimik ngunit puno ng tensyon ang paligid, at ang bigat ng mga hindi sinasabi ay tila bumabalot sa bawat sulok ng bahay. Si Marcuz ay nakatayo sa harap ng bintana ng kanyang opisina, nakatingin sa kawalan. Ang desisyong kailangan niyang gawin ay parang isang tanikala na unti-unting sumasakal sa kanya.Sa mesa ng kanyang opisina ay nakapatong ang isang liham mula sa kanyang ama, si Don Federico. Mahigpit ang mga salita nito, malinaw ang ultimatum:‘Iwanan si Lennah o magpaalam sa iyong posisyon at kay Spencer.’Paulit-ulit na naglaro ang mga salitang iyon sa kanyang isipan. Mahal niya si Lennah, pero paano niya matitiis ang posibilidad na mawala si Spencer o ang kumpanyang itinaguyod ng kanyang pamilya?---Si Lennah ay nasa kanilang kwarto, tahimik na nakaupo sa gilid ng kama. Ramdam niya ang malamig na distansya sa pagitan nila ni Marcuz nitong mga nakaraang araw. Sa bawat
Tahimik ang gabi sa mansyon ng Villafuerte, ngunit sa kwarto ni Lennah ay parang isang bagyong hindi mapakali ang bumabalot sa kanya. Ang kanyang mga mata ay punong-puno ng luha habang tinititigan ang maliit na bag na nasa ibabaw ng kama. Sa tabi nito ay isang piraso ng papel, ang liham na ilang oras na niyang sinusubukang buuin. “Marcuz,” mahina niyang bulong sa sarili habang isinusulat ang mga salitang puno ng sakit at pag-ibig. “Patawad, pero hanggang dito na lang ako.” Mula sa kabilang bahagi ng mansyon, si Marcuz ay nakaupo sa kanyang opisina, ang kanyang ulo ay nakasandig sa mga kamay. Ang boses ng kanyang ama, ang ultimatum nito, at ang malamig na salita ni Nina ay paulit-ulit na naglalaro sa kanyang isipan. Ang bigat ng responsibilidad na nasa kanyang balikat ay hindi na niya kayang buhatin. “Bakit ganito?” bulong niya sa sarili, pilit na tinatago ang panginginig ng kanyang boses. “Bakit hindi ko kayang pagsabayin ang lahat?”
Tahimik ang gabi habang binabaybay ni Lennah ang pamilyar na kalsadang minsan na niyang iniwan. Ang kanyang simpleng apartment ay nakatayo pa rin sa parehong lugar, parang isang tahimik na saksi sa kanyang dating buhay.Nang marating niya ang pintuan, bumuntong-hininga siya bago buksan ito, dala ang kanyang bag na puno ng mga gamit at alaala ng nakaraan.Sa kanyang pagpasok, bumungad ang malamig na espasyo na parang naging mas malawak kaysa dati. Nilibot niya ang kanyang tingin sa paligid. Naroon pa rin ang parehong lumang sofa, ang maliit na mesa, at ang kurtinang bahagyang kupas.Ngunit sa kabila ng pamilyar na paligid, ang pakiramdam ay iba. Ang bigat ng pag-iisa ay bumalot sa kanya.“Simula ulit,” mahina niyang sabi sa sarili. Pilit na hinihimok ang lakas na magsimula muli.---Kinabukasan, ang araw ay sumikat nang walang kibo, ramdam ni Lennah ang bigat sa kanyang dibdib. Naupo siya sa tabi ng telepono at tumawag sa kanyang dating pinagtatrabahuhan.“Gino, si Lennah ito,” bungad
Sa isang malamig na umaga sa New Zealand, naupo si Marcuz at Lennah sa kanilang veranda habang nagkakape. Nasa harapan nila si Spencer, na abala sa paglalaro ng kanyang tablet. Subalit may seryosong bagay sa isip ni Spencer na matagal na niyang gustong pag-usapan.“Mom, Dad,” simula ni Spencer, ibinaba ang tablet at tumingin sa kanilang dalawa. “Pwede ba akong magtanong ng seryoso?”Napatingin sina Marcuz at Lennah sa anak nila, halatang nagtataka.“Ano iyon, anak?” tanong ni Marcuz habang nilapag ang tasa ng kape.“Gusto ko nang magpatuli,” diretsong sagot ni Spencer.Nagulat si Lennah at napatingin kay Marcuz, habang si Marcuz naman ay hindi napigilan ang bahagyang ngiti.“Tuli? Sigurado ka na ba, anak?” tanong ni Marcuz.Tumango si Spencer, seryoso ang ekspresyon sa kanyang mukha. “Opo, Dad. Gusto ko na pong maranasan iyon. Parang bahagi ng pagiging binata ko.”Hinaplos ni Lennah ang likod ng anak. “Kung yan ang gusto mo, Spencer, susuportahan ka namin. Pero... sa tingin mo ba hand
Sa gitna ng malamig na umaga, muling nabalot ng liwanag ang tahanan nina Lennah at Marcuz. Isang simpleng bahay sa New Zealand, napapalibutan ng malalagong puno at matatanim na bulaklak, ang nagsilbing tahimik na saksi sa bagong simula ng kanilang pamilya. Si Baby Emma, na ngayon ay isang taong gulang na, ay tumatawa habang binabantayan siya ni Spencer sa kanilang maliit na hardin. Nasa gilid si Lennah, abala sa pagtatanim ng bagong mga halaman. Samantalang si Marcuz naman ay nagpapanday ng simpleng lamesa para sa café na binuksan nila sa bayan. “Spencer, huwag mong kalimutang bantayan si Emma, ha?” paalala ni Lennah habang nililinisan ang kanyang mga kamay mula sa lupa. “Mommy, huwag kang mag-alala. Ako ang kuya. Lagi ko siyang poprotektahan,” sagot ni Spencer habang inaabot kay Emma ang kanyang paboritong stuffed toy. Ngumiti si Lennah. Hindi niya maiwasang maiyak sa saya. Sa kabila ng lahat ng sakit at hamon ng nakaraan, narito sila, masaya, buo, at puno ng pagmamahalan. ---
Sa ospital, narinig ang unang iyak ng bagong silang na sanggol. Sa pagitan ng luha at ngiti, mahigpit na hinawakan ni Marcuz ang kamay ni Lennah habang inihain ng doktor ang kanilang anak. “Congratulations, it’s a healthy baby girl,” sabi ng nurse habang inilalapit ang sanggol kay Lennah. Napaluha si Lennah habang tinanggap ang kanilang anak sa kanyang bisig. “Hello, munting anghel,” bulong niya habang tinitingnan ang maliliit na kamay at paa ng sanggol. “Kompleto na tayo.” Si Marcuz, halatang puno ng emosyon, ay marahang hinaplos ang ulo ng kanyang anak. “Ang ganda niya, Lennah. Tulad mo.” Tumawa si Lennah ng mahina, nakaramdam ng hindi maipaliwanag na ligaya. “Marcuz, salamat. Hindi ko magagawa ito nang wala ka.” Habang pinagmamasdan nila ang kanilang anak, biglang pumasok si Spencer, na may dalang maliit na bouquet ng bulaklak. “Mommy! Daddy! Nasaan si baby sister?” Inilapit ni Marcuz si Spencer sa kama. “Halika, anak. Eto na ang baby sister mo. Meet her.” Dahan-dahang lumap
Maalinsangan ang umagang iyon habang naghahanda si Lennah ng agahan. Nakabukas ang bintana ng kanilang kusina, at mula rito ay tanaw niya si Marcuz at Spencer na naglalaro ng bola sa hardin. Habang pinapanood niya ang mag-ama, naramdaman niya ang kakaibang pagod na bumalot sa kanya sa kabila ng maganda niyang gising. “Mommy, luto na ba ang pancakes?” tanong ni Spencer habang pumapasok sa kusina, pawisan ngunit nakangiti. “Sandali na lang, anak. Umupo ka muna diyan at magpahinga,” sagot ni Lennah, pinilit ang ngiti kahit ramdam niya ang panghihina ng katawan. “Okay, Mommy! Pero masarap na amoy nito!” sagot ni Spencer habang umupo sa tabi ng mesa. Napansin ni Marcuz ang bahagyang pamumutla ni Lennah nang sumunod siya kay Spencer papasok sa kusina. “Lennah, ayos ka lang ba? Parang matamlay ka ngayon.” Tumango si Lennah. “Siguro pagod lang. Medyo masakit din ang ulo ko kaninang umaga, pero mawawala rin ito.” Ngunit hindi nawala ang pag-aalala sa mukha ni Marcuz. “Siguraduhin mong m
Pagdating nina Marcuz, Lennah, at Spencer sa kanilang tahanan, agad nilang naramdaman ang kakaibang katahimikan at kasiyahan na hatid ng pagbabalik. Ang liwanag ng araw na pumapasok sa bintana ay parang yakap ng bagong simula. Habang inilalabas nila ang kanilang mga bagahe, napuno ng masayang tawanan at kwentuhan ang bahay. “Ang saya na narito ulit tayo,” sabi ni Marcuz habang iniaabot ang maleta ni Lennah sa sala. “Iba talaga ang pakiramdam ng bahay.” “Oo nga,” sagot ni Lennah habang tinitingnan ang paligid. “Pero ngayon, parang mas may bago na akong nakikitang liwanag dito. Para tayong nagsimula ulit.” Tatakbo-takbo si Spencer, hawak ang isang laruan na binili nila mula sa honeymoon. “Mommy, Daddy, pwede ko bang ipakita ito kay Ella bukas? Sigurado akong magugustuhan niya ito!” Napangiti si Lennah habang pinagmamasdan ang anak. “Oo naman, anak. Siguraduhin mo lang na iingatan mo iyan, ha?” Kinabukasan, habang umiinom ng mainit na kape sina Lennah at Marcuz sa terrace, pinag-usa
Sa ilalim ng asul na langit ng New Zealand, kung saan ang mga bundok at malalawak na halaman ay nagsilbing likas na altar, nagtipon ang malalapit na kaibigan at pamilya nina Marcuz at Lennah para saksihan ang kanilang muling pag-iisang dibdib. Ang lugar ay punong-puno ng kulay. Ang mga bulaklak na in-arrange nang maingat, ang banayad na musika mula sa isang lokal na banda, at ang ngiti ng bawat bisitang naroon. Habang naglalakad si Lennah patungo sa altar, hawak ni Spencer ang laylayan ng kanyang puting damit. Halatang-halata sa mukha ng bata ang saya, proud na proud sa papel na ginagampanan niya. Tumayo si Marcuz sa dulo ng aisle, ang kanyang mata ay nag-aapoy sa pagmamahal habang pinapanood ang kanyang bride na papalapit. “Ikaw ang pinakagandang nakita ko, Lennah,” bulong ni Marcuz sa sarili habang pinipigilan ang pagpatak ng kanyang luha. Nang makarating si Lennah sa harap ng altar, bahagya siyang tumigil at huminga nang malalim. “Handa na ako,” sabi niya kay Marcuz habang magk
Tahimik na gabi iyon sa kanilang bahay. Habang nasa kusina si Lennah, abala sa pag-aayos ng hapunan, biglang bumukas ang pinto at pumasok si Marcuz na may hawak na maliit na bouquet ng mga puting rosas. Napatingin si Lennah sa kanya, nagtataka. “Para saan ang mga bulaklak na ‘yan?” tanong niya, bagamat may ngiti sa kanyang labi. Lumapit si Marcuz at iniabot ang mga bulaklak. “Para sa’yo, siyempre,” sagot niya. “At para ipaalala kung gaano kita kamahal.” Napangiti si Lennah ngunit naramdaman niya ang kakaibang tensyon sa paligid. May kung anong naiiba kay Marcuz—parang may mas malalim pa siyang gustong sabihin. Pagkatapos nilang maghapunan, iniabot ni Marcuz kay Lennah ang isang envelope. “Buksan mo,” aniya, punong-puno ng pananabik. Nang buksan ito ni Lennah, nakita niya ang isang maliit na card na may nakasulat na, “Will you marry me again?” Natigilan siya, pinipigil ang luha sa kanyang mga mata. “Marcuz, ano ito?” mahina niyang tanong. Tumayo si Marcuz mula sa kanyang upuan,
Sa loob ng kanilang bagong bahay sa New Zealand, naupo sina Marcuz at Lennah sa kanilang dining table, may dalang tasa ng kape at isang makapal na notebook. Si Spencer naman ay nakaupo sa sahig, gumuguhit gamit ang kanyang mga krayola, abala sa sariling mundo ngunit tahimik na nakikinig sa usapan ng kanyang mga magulang. “Marcuz,” simula ni Lennah habang binubuklat ang notebook, “Matagal ko nang gustong gawin ito. Jsang bagay na hindi lang para sa atin, kundi para rin sa community. Isang maliit na café, marahil, na may kasamang gallery para sa mga local artists.” Ngumiti si Marcuz. “Gusto ko ‘yan, Lennah. Para sa akin, ito ang paraan natin upang magpasalamat sa pagkakataong binigay ng lugar na ito. Bukod pa doon, magiging maganda rin ito para sa mga tao rito na naghahanap ng inspirasyon o simpleng pahingahan.” “Daddy!” biglang sabi ni Spencer habang nilalapit ang kanyang guhit. “Pwede bang maglagay tayo ng corner para sa mga bata? May mga libro, laruan, at crayons din tulad nito?”
Umaga. Habang nagkakape si Lennah sa veranda ng kanilang bahay sa New Zealand, napansin niya ang isang envelope na nakalagay sa mesa. Hindi niya alam kung paano ito nakarating doon, ngunit agad niyang napansin ang pamilyar na sulat-kamay sa harapan. Galing ito kay Benjamin. Pinagmasdan niya ang envelope habang unti-unting bumabalot sa kanya ang damdaming hindi maipaliwanag. Nang tuluyan na niyang buksan ang sulat, nagsimula siyang magbasa. ‘Lennah, Kumusta ka? Sana ay nasa mabuti kang kalagayan, kasama si Marcuz at Spencer. Nag-aalangan man akong sumulat, naramdaman kong kailangan kong gawin ito. Gusto ko lamang ipabatid ang saya ko para sa inyo. Napagdaanan natin ang napakaraming bagay, ngunit sa huli, masaya akong makita kang masaya at buo na ang pamilya mo. Dito sa lungsod, patuloy akong nag-aadjust. Nagbukas ako ng maliit na negosyo—isang coffee shop sa tabi ng gallery kung saan madalas akong magpinta. Naalala ko ang mga araw na magkasama tayong nag-uusap habang umiinom ng ka