Sa gitna ng pananahimik ng mansion, unti-unting nararamdaman ni Lennah na hindi na niya kayang magpigil. Isang pakiramdam na naglalaban sa kanyang dibdib, isang paninindigang pilit niyang kinakalma, pero sa bawat araw na lumilipas na kasama si Nina, lalo lamang nagiging malinaw sa kanya ang bigat ng lahat.
Alam niyang panahon na para magsalita. Nadatnan ni Lennah si Nina sa hardin, tahimik na nakaupo habang nakatanaw sa malayo. Ang dati niyang determinasyon na magtimpi ay napalitan ng pangangailangang ipaglaban ang nararamdaman para kay Marcuz, para kay Spencer, at higit sa lahat, para sa sarili niya. Huminga nang malalim si Lennah at lumapit kay Nina. Naramdaman ni Nina ang presensya niya, at tumingin ito sa kanya nang may tanong sa mga mata. “Pwede ba tayong mag-usap, Nina?” mahina pero matigas na sabi ni Lennah, Tumango si Nina, itinabi ang kanyang iniinom na tsaa at hinintay ang mga sasabihin ni Lennah. ANakaupo si Marcuz sa sala, tahimik at habang nagmumuni-muni. Ang bigat ng kanyang damdamin ay halatang-halata sa kanyang mga mata. Sa mga nakaraang linggo, ang mansion nila ay puno ng kalituhan at pagsubok, at ngayon ay dumating na ang panahon para harapin ang tunay niyang nararamdaman. Habang tahimik na nag-iisip si Marcuz, lumapit si Lennah sa kanya, hindi alam kung paano sisimulan ang sasabihin. Sa loob ng kanyang dibdib, may gumugulo at nagpapabigat ng kanyang loob. Ang ideya ng posibleng pag-alis para bigyang laya si Marcuz sa kanyang pagpili. “Marcuz,” mahina niyang simula, habang pilit niyang hinahawakan ang kanyang mga luha. “Minsan, iniisip ko… baka mas makabuti kung aalis na lang ako. Baka sa gano’ng paraan, hindi ka na mahirapan sa pagpili.” Nagulat si Marcuz sa sinabi ni Lennah. Hindi niya alam kung paano tatanggapin ang posibilidad na mawala ito sa kanyang buhay. Tumayo siya, hinawakan ang balikat ni Lennah at
Sa mga nagdaang araw, parang may bigat na nakabuntot kay Marcuz. Alam niyang sa gitna ng kanyang kalituhan, sa lahat ng hirap at sakripisyo, panahon na para gawin ang tama. Natutunan niyang hindi maaaring manatili siya sa pagitan nina Lennah at Nina, at ngayon, kailangan niyang magpakatotoo sa kanyang sarili. Isang tahimik na gabi, naupo si Lennah sa sala, nagbabasa ng isang lumang libro, ngunit halatang wala ang atensyon niya rito. Dama niya ang bigat ng bawat sandaling nasa paligid si Nina, at ang pagnanais niyang malaman kung saan talaga siya nakatayo sa buhay ni Marcuz. Sa kanyang puso, alam niyang hindi siya maaaring manatili sa isang relasyong puno ng pag-aalinlangan. Ilang minuto pa, bumaba si Marcuz mula sa kanilang kwarto at tahimik na umupo sa tabi ni Lennah. May bigat ang kanyang bawat kilos, nag-iisip nang malalim bago magsalita. “Lennah…” bungad niya, mababa ang boses, ngunit may halong tapang ang kanyang mga mata. “Kailangan
Nakaupo si Nina sa gilid ng kanyang kama, malalim na nag-iisip habang tinitingnan ang mga maleta sa kanyang paanan. Napagpasyahan na niyang ituloy ang desisyon na matagal na niyang pinag-isipan. Alam niyang oras na upang magpaalam at magsimulang muli nang hindi inaasa ang kanyang kasiyahan sa isang lalaking hindi na siya kayang mahalin tulad ng dati. Habang nag-iimpake, hindi maiwasang bumalik sa kanya ang mga alaala nila ni Marcuz. Ang masasayang sandali nila noon, ang mga plano, ang mga pangarap. Ngunit ngayon, alam niyang mayroong ibang babaeng may hawak ng puso ni Marcuz—si Lennah, ang babaeng tinuturing niyang katunggali pero sa kabila ng lahat ay natutunan din niyang respetuhin. Sa kabila ng bigat sa kanyang dibdib, alam ni Nina na ang kanyang pag-alis ay hindi tanda ng pagkatalo, kundi isang hakbang patungo sa kanyang sariling kapayapaan. --- Bago pa man siya tuluyang umalis, dumaan si Marcuz sa kwarto
Sa unang pagkakataon matapos ang lahat ng gulo, muling nahanap nina Marcuz at Lennah ang katahimikan sa kanilang tahanan. Isang mas tahimik ngunit mas matatag na pagmamahalan ang bumabalot sa kanilang dalawa, at alam nila na oras na upang muling buuin ang mga piraso ng kanilang buhay nang magkasama, puno ng pag-asa. Habang naghahanda ng almusal si Lennah, tahimik siyang pinagmamasdan ni Marcuz mula sa pinto ng kusina. May saya sa kanyang puso na hindi maikakaila. Sa kabila ng lahat ng pinagdaanan, alam niyang nasa tamang tao siya, sa piling ni Lennah. Nilapitan ni Marcuz si Lennah, at nang makita siya ng babae, isang matamis na ngiti ang kanyang pinakawalan. “Good morning,” bati niya, hinaplos ang buhok ni Lennah at marahang hinalikan ito sa noo. “Good morning din, Marcuz,” tugon ni Lennah habang hinahalo ang niluluto niyang itlog. Ramdam niya ang katiwasayan na hatid ng presensiya ni Marcuz sa kanyang tabi.
Makalipas ang ilang buwan ng tahimik at masayang pagsasama nina Lennah at Marcuz, unti-unting bumalik ang liwanag at kasiyahan sa kanilang tahanan. Simula ng pagkakaroon nila ng pamilya, isang pakiramdam ng kapanatagan ang lumukob kay Lennah. Ramdam niya ang pag-ibig at suporta ni Marcuz sa kabila ng mga pinagdaanan nila. Ngayon, parang sigurado na siya na sa wakas, natagpuan na nila ang tunay na kaligayahan. Isang umaga, habang nagpapahinga sina Marcuz at Lennah sa kanilang sala, isang biglang pagkatok ang bumasag sa kanilang katahimikan. Walang kamalay-malay si Lennah sa malaking pagbabago na naghihintay sa kanila sa likod ng pintuan. Nang buksan ni Marcuz ang pinto, tumambad sa kanila ang isang pamilyar na pigura. Si Nina. Hindi makapaniwala si Lennah sa nakikita. Nakatayo sa kanilang harapan si Nina, malakas ang dating at puno ng tiwala sa sarili. Pero sa likod ng ngiti nito, ramdam ni Lennah ang isang bagay na hindi ni
Tahimik ang bahay nina Marcuz at Lennah matapos ang pag-alis ni Nina. Ang iniwang pahayag ng babae ay unos na nag-iiwan ng gulo sa kanilang mga damdamin. Hindi makapaniwala si Lennah sa narinig. Si Nina, ang babaeng dating asawa ng kanyang minamahal, ay hindi lamang dating karibal, kundi ang kanyang sariling kapatid. Malalim ang paghinga ni Lennah habang nakaupo sa kanilang sala, ang mga kamay niya ay nanginginig, at hindi niya mahanap ang lakas upang harapin ang bagong katotohanan. Si Marcuz ay tahimik na nakaupo sa kanyang tabi, naguguluhan din at hindi alam kung paano sisimulan ang pag-alis ng bigat ng sitwasyon. “Hindi ko… hindi ko maisip na totoo ang lahat ng ito,” bulong ni Lennah habang nakayuko, tinatakpan ng mga palad ang kanyang mukha. Sa loob ng kanyang dibdib ay may gumugulong na mga damdamin, takot, at isang uri ng kawalan. Napabuntong-hininga si Marcuz, inilapit ang sarili kay Lennah at sinubukang pakalmahin i
Nagdaang mga gabi na hindi mapakali si Lennah. Parang wala siyang lugar sa sariling tahanan, nasa gitna siya ng dalawang naglalabanang alon ng damdamin. Habang nakahiga sa kama, tinititigan niya ang kisame, ang bawat sulok ng kanyang isip ay puno ng pagkalito at mabigat na tanong. Ang pag-amin ni Nina na sila ay magkapatid ay parang pagsabog na sumira sa tahimik na mundong nabuo nila ni Marcuz. Mula sa simpleng relasyon nila, naging kumplikado ito sa isang iglap. Ngayon, sa tuwing makikita niya si Marcuz, nararamdaman niya ang sakit at guilt ng patalim na nakatarak sa kanyang puso. “Bakit ito kailangang mangyari?” mahina niyang bulong sa sarili, hinahaplos ang kanyang tiyan na tila sinisiguro ang sariling lakas. Madalas siyang magising sa madaling araw, basang-basa ng pawis, dala ang mga bangungot at mga tanong na hindi niya kayang sagutin. Ramdam niya ang bigat sa kanyang dibdib na parang araw-araw ay lalong bumibigat. ---
Tahimik na sumasalubong ang bagong araw sa tahanan nina Marcuz at Lennah, pero hindi maalis ang bigat ng tensyon sa hangin. Mula nang dumating si Nina, parang nawalan ng kapanatagan ang bawat sulok ng kanilang bahay. Habang nag-aalmusal sina Marcuz at Lennah, biglang pumasok si Nina sa kusina, hindi inaalintana ang malamig na tingin ni Marcuz at ang pag-aalangan ni Lennah. "Ang saya n’yo pala? Nagpapatuloy kayo sa buhay habang ako, walang lugar sa tahanang ito," sumbat ni Nina. Napatingin si Lennah kay Marcuz, kitang-kita ang pagod at pagkalito sa kanyang mga mata. "Nina, hindi iyon ang gusto namin. Gusto naming maging maayos ang lahat para sa lahat ng nandito," malumanay na tugon ni Lennah. Ngunit mas lalo lamang lumalim ang sugat ni Nina, at bahagyang napangisi ito, puno ng panunuya. "Maayos? Maayos? Paano magiging maayos ang lahat ng ito, Lennah? Ikaw ang pumasok sa buhay ko, sa pamilya ko,
Sa isang malamig na umaga sa New Zealand, naupo si Marcuz at Lennah sa kanilang veranda habang nagkakape. Nasa harapan nila si Spencer, na abala sa paglalaro ng kanyang tablet. Subalit may seryosong bagay sa isip ni Spencer na matagal na niyang gustong pag-usapan.“Mom, Dad,” simula ni Spencer, ibinaba ang tablet at tumingin sa kanilang dalawa. “Pwede ba akong magtanong ng seryoso?”Napatingin sina Marcuz at Lennah sa anak nila, halatang nagtataka.“Ano iyon, anak?” tanong ni Marcuz habang nilapag ang tasa ng kape.“Gusto ko nang magpatuli,” diretsong sagot ni Spencer.Nagulat si Lennah at napatingin kay Marcuz, habang si Marcuz naman ay hindi napigilan ang bahagyang ngiti.“Tuli? Sigurado ka na ba, anak?” tanong ni Marcuz.Tumango si Spencer, seryoso ang ekspresyon sa kanyang mukha. “Opo, Dad. Gusto ko na pong maranasan iyon. Parang bahagi ng pagiging binata ko.”Hinaplos ni Lennah ang likod ng anak. “Kung yan ang gusto mo, Spencer, susuportahan ka namin. Pero... sa tingin mo ba hand
Sa gitna ng malamig na umaga, muling nabalot ng liwanag ang tahanan nina Lennah at Marcuz. Isang simpleng bahay sa New Zealand, napapalibutan ng malalagong puno at matatanim na bulaklak, ang nagsilbing tahimik na saksi sa bagong simula ng kanilang pamilya. Si Baby Emma, na ngayon ay isang taong gulang na, ay tumatawa habang binabantayan siya ni Spencer sa kanilang maliit na hardin. Nasa gilid si Lennah, abala sa pagtatanim ng bagong mga halaman. Samantalang si Marcuz naman ay nagpapanday ng simpleng lamesa para sa café na binuksan nila sa bayan. “Spencer, huwag mong kalimutang bantayan si Emma, ha?” paalala ni Lennah habang nililinisan ang kanyang mga kamay mula sa lupa. “Mommy, huwag kang mag-alala. Ako ang kuya. Lagi ko siyang poprotektahan,” sagot ni Spencer habang inaabot kay Emma ang kanyang paboritong stuffed toy. Ngumiti si Lennah. Hindi niya maiwasang maiyak sa saya. Sa kabila ng lahat ng sakit at hamon ng nakaraan, narito sila, masaya, buo, at puno ng pagmamahalan. ---
Sa ospital, narinig ang unang iyak ng bagong silang na sanggol. Sa pagitan ng luha at ngiti, mahigpit na hinawakan ni Marcuz ang kamay ni Lennah habang inihain ng doktor ang kanilang anak. “Congratulations, it’s a healthy baby girl,” sabi ng nurse habang inilalapit ang sanggol kay Lennah. Napaluha si Lennah habang tinanggap ang kanilang anak sa kanyang bisig. “Hello, munting anghel,” bulong niya habang tinitingnan ang maliliit na kamay at paa ng sanggol. “Kompleto na tayo.” Si Marcuz, halatang puno ng emosyon, ay marahang hinaplos ang ulo ng kanyang anak. “Ang ganda niya, Lennah. Tulad mo.” Tumawa si Lennah ng mahina, nakaramdam ng hindi maipaliwanag na ligaya. “Marcuz, salamat. Hindi ko magagawa ito nang wala ka.” Habang pinagmamasdan nila ang kanilang anak, biglang pumasok si Spencer, na may dalang maliit na bouquet ng bulaklak. “Mommy! Daddy! Nasaan si baby sister?” Inilapit ni Marcuz si Spencer sa kama. “Halika, anak. Eto na ang baby sister mo. Meet her.” Dahan-dahang lumap
Maalinsangan ang umagang iyon habang naghahanda si Lennah ng agahan. Nakabukas ang bintana ng kanilang kusina, at mula rito ay tanaw niya si Marcuz at Spencer na naglalaro ng bola sa hardin. Habang pinapanood niya ang mag-ama, naramdaman niya ang kakaibang pagod na bumalot sa kanya sa kabila ng maganda niyang gising. “Mommy, luto na ba ang pancakes?” tanong ni Spencer habang pumapasok sa kusina, pawisan ngunit nakangiti. “Sandali na lang, anak. Umupo ka muna diyan at magpahinga,” sagot ni Lennah, pinilit ang ngiti kahit ramdam niya ang panghihina ng katawan. “Okay, Mommy! Pero masarap na amoy nito!” sagot ni Spencer habang umupo sa tabi ng mesa. Napansin ni Marcuz ang bahagyang pamumutla ni Lennah nang sumunod siya kay Spencer papasok sa kusina. “Lennah, ayos ka lang ba? Parang matamlay ka ngayon.” Tumango si Lennah. “Siguro pagod lang. Medyo masakit din ang ulo ko kaninang umaga, pero mawawala rin ito.” Ngunit hindi nawala ang pag-aalala sa mukha ni Marcuz. “Siguraduhin mong m
Pagdating nina Marcuz, Lennah, at Spencer sa kanilang tahanan, agad nilang naramdaman ang kakaibang katahimikan at kasiyahan na hatid ng pagbabalik. Ang liwanag ng araw na pumapasok sa bintana ay parang yakap ng bagong simula. Habang inilalabas nila ang kanilang mga bagahe, napuno ng masayang tawanan at kwentuhan ang bahay. “Ang saya na narito ulit tayo,” sabi ni Marcuz habang iniaabot ang maleta ni Lennah sa sala. “Iba talaga ang pakiramdam ng bahay.” “Oo nga,” sagot ni Lennah habang tinitingnan ang paligid. “Pero ngayon, parang mas may bago na akong nakikitang liwanag dito. Para tayong nagsimula ulit.” Tatakbo-takbo si Spencer, hawak ang isang laruan na binili nila mula sa honeymoon. “Mommy, Daddy, pwede ko bang ipakita ito kay Ella bukas? Sigurado akong magugustuhan niya ito!” Napangiti si Lennah habang pinagmamasdan ang anak. “Oo naman, anak. Siguraduhin mo lang na iingatan mo iyan, ha?” Kinabukasan, habang umiinom ng mainit na kape sina Lennah at Marcuz sa terrace, pinag-usa
Sa ilalim ng asul na langit ng New Zealand, kung saan ang mga bundok at malalawak na halaman ay nagsilbing likas na altar, nagtipon ang malalapit na kaibigan at pamilya nina Marcuz at Lennah para saksihan ang kanilang muling pag-iisang dibdib. Ang lugar ay punong-puno ng kulay. Ang mga bulaklak na in-arrange nang maingat, ang banayad na musika mula sa isang lokal na banda, at ang ngiti ng bawat bisitang naroon. Habang naglalakad si Lennah patungo sa altar, hawak ni Spencer ang laylayan ng kanyang puting damit. Halatang-halata sa mukha ng bata ang saya, proud na proud sa papel na ginagampanan niya. Tumayo si Marcuz sa dulo ng aisle, ang kanyang mata ay nag-aapoy sa pagmamahal habang pinapanood ang kanyang bride na papalapit. “Ikaw ang pinakagandang nakita ko, Lennah,” bulong ni Marcuz sa sarili habang pinipigilan ang pagpatak ng kanyang luha. Nang makarating si Lennah sa harap ng altar, bahagya siyang tumigil at huminga nang malalim. “Handa na ako,” sabi niya kay Marcuz habang magk
Tahimik na gabi iyon sa kanilang bahay. Habang nasa kusina si Lennah, abala sa pag-aayos ng hapunan, biglang bumukas ang pinto at pumasok si Marcuz na may hawak na maliit na bouquet ng mga puting rosas. Napatingin si Lennah sa kanya, nagtataka. “Para saan ang mga bulaklak na ‘yan?” tanong niya, bagamat may ngiti sa kanyang labi. Lumapit si Marcuz at iniabot ang mga bulaklak. “Para sa’yo, siyempre,” sagot niya. “At para ipaalala kung gaano kita kamahal.” Napangiti si Lennah ngunit naramdaman niya ang kakaibang tensyon sa paligid. May kung anong naiiba kay Marcuz—parang may mas malalim pa siyang gustong sabihin. Pagkatapos nilang maghapunan, iniabot ni Marcuz kay Lennah ang isang envelope. “Buksan mo,” aniya, punong-puno ng pananabik. Nang buksan ito ni Lennah, nakita niya ang isang maliit na card na may nakasulat na, “Will you marry me again?” Natigilan siya, pinipigil ang luha sa kanyang mga mata. “Marcuz, ano ito?” mahina niyang tanong. Tumayo si Marcuz mula sa kanyang upuan,
Sa loob ng kanilang bagong bahay sa New Zealand, naupo sina Marcuz at Lennah sa kanilang dining table, may dalang tasa ng kape at isang makapal na notebook. Si Spencer naman ay nakaupo sa sahig, gumuguhit gamit ang kanyang mga krayola, abala sa sariling mundo ngunit tahimik na nakikinig sa usapan ng kanyang mga magulang. “Marcuz,” simula ni Lennah habang binubuklat ang notebook, “Matagal ko nang gustong gawin ito. Jsang bagay na hindi lang para sa atin, kundi para rin sa community. Isang maliit na café, marahil, na may kasamang gallery para sa mga local artists.” Ngumiti si Marcuz. “Gusto ko ‘yan, Lennah. Para sa akin, ito ang paraan natin upang magpasalamat sa pagkakataong binigay ng lugar na ito. Bukod pa doon, magiging maganda rin ito para sa mga tao rito na naghahanap ng inspirasyon o simpleng pahingahan.” “Daddy!” biglang sabi ni Spencer habang nilalapit ang kanyang guhit. “Pwede bang maglagay tayo ng corner para sa mga bata? May mga libro, laruan, at crayons din tulad nito?”
Umaga. Habang nagkakape si Lennah sa veranda ng kanilang bahay sa New Zealand, napansin niya ang isang envelope na nakalagay sa mesa. Hindi niya alam kung paano ito nakarating doon, ngunit agad niyang napansin ang pamilyar na sulat-kamay sa harapan. Galing ito kay Benjamin. Pinagmasdan niya ang envelope habang unti-unting bumabalot sa kanya ang damdaming hindi maipaliwanag. Nang tuluyan na niyang buksan ang sulat, nagsimula siyang magbasa. ‘Lennah, Kumusta ka? Sana ay nasa mabuti kang kalagayan, kasama si Marcuz at Spencer. Nag-aalangan man akong sumulat, naramdaman kong kailangan kong gawin ito. Gusto ko lamang ipabatid ang saya ko para sa inyo. Napagdaanan natin ang napakaraming bagay, ngunit sa huli, masaya akong makita kang masaya at buo na ang pamilya mo. Dito sa lungsod, patuloy akong nag-aadjust. Nagbukas ako ng maliit na negosyo—isang coffee shop sa tabi ng gallery kung saan madalas akong magpinta. Naalala ko ang mga araw na magkasama tayong nag-uusap habang umiinom ng ka