“Dok! Dok! DoktoraMadrigal!” Hingal na tawag ng isang nars na hinahanap si Doktora Xoe Madrigal, isang gynecologist at obstetrician.Balisa ito at nagmamadling inisa-isang buksan ang bawat kurtinang nakasarado upang mahanap ang doktor. Dumating naman si Xoe na may hawak pa itong inumin na tila katatapos lamang magtanghalian.“Doktora, may naghahanap po sa inyo.” Anunsyo ng isang nurse na nakadestino sa kwartong pang-emerdyensiya.Maya maya pa ay napansin niya ang pagtunog ng isang maliit na kahon na nagpapatawag sa bawat empleyadong kinakailangan sa isang luga, hudyat na kinakailangan siya sa kwartong iyon at may kailangang bigyan agad ng atensyong medikal. Binaba niya ang hawak na inumin sa kanyang lamesa sa kanyang opisina bago pinatay ang tunog ng kanyang pager.“Dok!” hingal na tawag ng nars na kanina pa naghahanap sa kanya.“Oh, bakit? Hanap mo ba ako?” kalmado nitong tanong.“Kailangan ka po sa ER. Hinahanap ka ni Mr. Aragon,” anunsyo ng nars.Tila nanlambot naman ang mga tuhod
Nanlalaki ang mga mata ni Xoe sa sinabi ng kasama. Agad niyang tiningnan si Kendra na ngayo’y walang malay.“Paanong..” pabulong nitong tanong.“Dok… Araw araw tayong magkasama. Nakita ko ang mismo ang resulta ng eksaminasyon mo doon, aksidente lang naman. Hehe. Pasensya na,” Hilaw itong ngumiti sa doktora.“Wala na sanang ibang nakakaalam.” pakiusap ni Xoe. “Kahit asawa ko hindi niya alam.” dagdag ni Xoe.“Bakit po pala ayaw niyong ipaalam?”‘Hindi ko pwedeng sabihin ang totoong dahilan.’ sabi ni Xoe sa isip.“Ah-eh kasi… kulang tayo sa doktor at sa panahon ngayon, maraming nangangailangan ng serbisyo ko. At kung malaman ito ng higher ups… Baka ipagforce maternity leave nila ako.” Paliwanag ni Xoe. “Pero dok… Sigurado ka bang kaya mo talaga?” Tumango si Xoe sa tanong ng nars. “Alam ko ang kapasidad ng katawan ko. At bilang ObGyne alam ko kung hanggang saan lang ako dapat. Nakapagpahinga naman ako kanina kaya okay lang.” Pagsisigurado nito.“Pero tatawagin ko pa rin po si Doktora Ma
“May karapatan pa ba ako?” Umupo si Xoe sa kama, matapos siyang masuri.Namumugto ang mga matang nakatingin sa kaibigan at tila may kung anong bumara sa kanyang lalamunan dahilan upang manginig ang kanyang boses. “Ngayong andito na si Kendra… Saan ako sa buhay niya?” tanong niya.Maya-maya pa ay natawa si Xoe habang pinupunasan ang luhang tumakas sa kanyang mga mata. “Bakit pa ako nag aaksaya ng luha. Ang hirap pagbuntis, masyadong nagiging emosyonal.” Muli pa siyang tumawa na tira nasisisraan ng bait.Binuka ni Maggie ang kanyang braso upang bigyan ng mainit na yakap ang kaibigan. Sa ilang taon nilang pagkakakilanlan, alam niya kung gaano ka mahal ni Xoe si Jake.“Ano ka ba? Ikaw ang asawa… Mag-asawa kayo sa mata ng Diyos at sa mata ng batas. Sa inyong dalawa ng babaengiyon, ikaw nag mas may karapatan. Kaya huwag ka nang mag-alala. Gusto mo aminin mong may anak din kayo, at dinadala mo siya ngayon.” pag-aalo sa kaibigan.Nagkibit balikat si Xoe at mahinang itinulak si Maggie. “Maaari
Tila binagsakan ng langit ang mundong ginagalawan ni Xoe. Ang kaninang durog niyang puso ay muli pang dinurog ng pinung pino hanggang sa maging abo ito. Dahil ang kanyang natitirang karapatan ay gustong bawiin ng kanyang minamahal.“J-jake…” Nabasag ang boses niya.“Diba ilang beses ko sinasabi sayo, tawagin mo akong kuya mo.”“Pero hindi kita kuya.” Mahinang sambit nito.“Ano?” sa tono ng pananalita ni Jake ay halatang nainis ito.“S-sigurado ka ba?” Nauutal na tanong ni Xoe.“Kahit pa na maghiwalay tayo, ayaw naman ng mga magulang mo si Kendra. Tyaka paano mo maipapaliwanag ang paghihiwalay natin?” tanong ni Xoe.“Alam ko. Kaya tulungan mo akong itago muna ito sa kanila.” Napaawang ang bibig ni Xoe at di makahuma sa sinambit ni Jake.‘Sobra na ang lahat. Naiintindihan kong bilang doktor, kailangan kong gamutin ang aking pasyente kahit kabit man siya ng asawa ko. May sinumpaan ako na kahit mamamatay tao pa ang nangangailangan, kailangan ko silang tulungan. Pero ang maging personal na
‘Aking Xoe.’ Mapait na napangiti si Xoe sa narinig mula kay Jake.Hanggang ngayon nakababatang kapatid pa rin ang turing ni Jake sa asawa. ‘Manhid ba siya na di maramdaman ang pagmamahal ko sa kanya? O baka naman magaling lang talaga akong magtago ng emosyon at nararamdaman ko para sa kanya?’Sa dalawang dekada nilang magkakilala mula pa noong anim na taong gulang pa lamang si XOe hanggang sa tumuntong siya ng dalawampu’t anim, hindi man lamang napansin ni Jake ang pagmamahal na pinaparamdam ni XOe para sa kanya.‘Sana ako nalang si Kendra, na hahabul habulin niya kapag nawala sa kanya.’ sabi ni Xoe sa sarili.Tila ba may kung anong tumusok sa tiyan ni Xoe nang bigla siyang nakaramdam ng matinding pananakit sa kanyang puson. Muling may tumulong pulang likido sa pagitan ng hita ni XOe. At dahil nasa harapan niya si Jake ay kinakailangan niyang isantabi ang sakit na nararamdaman at pinilit na magkunwaring walang nangyayari sa kanyang hindi maganda. Malalaking butil na ang mga pawis na n
Walang pagsidlan ang kanyang kasiyahan ng malaman na babae ang bata na kanyang dinadala sa kanyang sinapupunan.‘Babae ang anak ko…’ agad niyang hinawakan ang kanyang tiyan na hindi pa naman halata ang paglaki nito. Mag-aapat na buwan pa lamang ang tiyan ni Xoe at masaya siya nang malaman na babae ang kanilang anak ni Jake. Lalo pa at nalaman niyang gusto ni Jake na magkaanak ng babae. Ngunit ang kanyang ngiti ay napalitan ng pangamba, nang maalala niya ang sinabi ni Jake kani-kanina lamang.“Gusto ko sana babae, pero kung lalaki man iyon, ay okay lang basta anak ko at si Kendra ang ina.”‘Matutuwa kaya siya kung malaman niyang magkakaroon siya ng anak na babae ngunit hindi nga lang si Kendra ang ina… kundi ako?’ tanong nito sa sarili.Maya-maya pa ay umiling ito upang tanggalin ang kung ano mang pangambang iniisip. ‘Masaya man siya o hindi sa kung ano man ang kanyang magiging reaksyon, ay hindi na mahalaga sa akin. Ang mahalaga ay ligtas ang anak ko at iingatan ko ito ‘Kanyang tini
“Sabihin mo, ano ang problema mo? Bakit namumugto mga mata mo? May nang away ba sayo? Sabihin mo kay kuya.” saad ni Jake.‘BUkod sayo, walang nanakit sakin. Ikaw at ikaw lamang ang taong dahilan kung bakit ako umiiyak, araw-araw, gabi-gabi.’ Gusto itong sabihin ni Xoe sa kanya, ngunit pinili na lamang niyang manahimik.“Wala. Napuwing lang ako kanina.” Sagot ni Xoe.“Isa pa… Malaki na ako. Kaya ko na ang sarili ko. Kung may mananakit man sa akin sa hinaharap, alam ko ang gagawin ko.” Dagdag ni Xoe.Tila naman di naintindihan ni Jake ang sinasabi ni Xoe.“Kahit pa. Babae ka parin at hindi kita pwedeng pabayaan. At sa ngayon, wala pang lalaking magliligtas sayo. Kaya habang wala pa an”“Alam mo… Ang mas asikasuhin mo ay si Kendra at hindi ako. Siya ang pagtuunan mo ng pansin. Siya ang mas nangangailangan ng tulong at kalinga mo.” Pilit na tinutulak ni Xoe si Jake paalis nang hindi na siya tanungin pa ng tanungin. Ngunit tila batong hindi natitinag si Jake at hindi mapagalaw ni Xoe sa ki
Apat na buwan ang nakalipas…Kakatapos lamang ng trabaho ni Xoe at naghahanda na siya upang umuwi nang makatanggap siya ng tawag mula sa numero ni Jake. Kumunot ang kanyang noo sa pagtataka. Kahit na ilang taon na silang mag-asawa ay hindi ito madalas tumawag sa kanya.‘Anong meron?’ Takang tanong sa sarili. Gayunpaman, sinagot pa rin niya ang tawag. “Hello?”“Hello… Ito po ba si Xoe?” Inilayo ni Xoe ang telepono sa kanyang tenga at tiningnan ang screen nito upang seguraduhin kung numero ba talaga ni Jake ang nakarehistro.“Sino to?” Agad niyang tanong nang mailapit muli ang cellphone sa kanyang tenga.“Mam, pasensya na po. Kayo po kasi ang nakalagay sa emergency call. Andito po sa bar si Mr. Aragon lasing po.” Napahilot si XOe sa kanyang sintido.Binanggit ng lalaking kausap ni Xoe ang lokasyon ng bar.Galing siya sa isang walong oras na operasyon, at ngayon naman ay kailangan niyang alalayan ang asawang lasing.“Sige, papunta na ako. Salamat.” Saad nito, saka kumuha ng taxi sa laba
“Sabihin mo, ano ang problema mo? Bakit namumugto mga mata mo? May nang away ba sayo? Sabihin mo kay kuya.” saad ni Jake.‘BUkod sayo, walang nanakit sakin. Ikaw at ikaw lamang ang taong dahilan kung bakit ako umiiyak, araw-araw, gabi-gabi.’ Gusto itong sabihin ni Xoe sa kanya, ngunit pinili na lamang niyang manahimik.“Wala. Napuwing lang ako kanina.” Sagot ni Xoe.“Isa pa… Malaki na ako. Kaya ko na ang sarili ko. Kung may mananakit man sa akin sa hinaharap, alam ko ang gagawin ko.” Dagdag ni Xoe.Tila naman di naintindihan ni Jake ang sinasabi ni Xoe.“Kahit pa. Babae ka parin at hindi kita pwedeng pabayaan. At sa ngayon, wala pang lalaking magliligtas sayo. Kaya habang wala pa an”“Alam mo… Ang mas asikasuhin mo ay si Kendra at hindi ako. Siya ang pagtuunan mo ng pansin. Siya ang mas nangangailangan ng tulong at kalinga mo.” Pilit na tinutulak ni Xoe si Jake paalis nang hindi na siya tanungin pa ng tanungin. Ngunit tila batong hindi natitinag si Jake at hindi mapagalaw ni Xoe sa ki
Walang pagsidlan ang kanyang kasiyahan ng malaman na babae ang bata na kanyang dinadala sa kanyang sinapupunan.‘Babae ang anak ko…’ agad niyang hinawakan ang kanyang tiyan na hindi pa naman halata ang paglaki nito. Mag-aapat na buwan pa lamang ang tiyan ni Xoe at masaya siya nang malaman na babae ang kanilang anak ni Jake. Lalo pa at nalaman niyang gusto ni Jake na magkaanak ng babae. Ngunit ang kanyang ngiti ay napalitan ng pangamba, nang maalala niya ang sinabi ni Jake kani-kanina lamang.“Gusto ko sana babae, pero kung lalaki man iyon, ay okay lang basta anak ko at si Kendra ang ina.”‘Matutuwa kaya siya kung malaman niyang magkakaroon siya ng anak na babae ngunit hindi nga lang si Kendra ang ina… kundi ako?’ tanong nito sa sarili.Maya-maya pa ay umiling ito upang tanggalin ang kung ano mang pangambang iniisip. ‘Masaya man siya o hindi sa kung ano man ang kanyang magiging reaksyon, ay hindi na mahalaga sa akin. Ang mahalaga ay ligtas ang anak ko at iingatan ko ito ‘Kanyang tini
‘Aking Xoe.’ Mapait na napangiti si Xoe sa narinig mula kay Jake.Hanggang ngayon nakababatang kapatid pa rin ang turing ni Jake sa asawa. ‘Manhid ba siya na di maramdaman ang pagmamahal ko sa kanya? O baka naman magaling lang talaga akong magtago ng emosyon at nararamdaman ko para sa kanya?’Sa dalawang dekada nilang magkakilala mula pa noong anim na taong gulang pa lamang si XOe hanggang sa tumuntong siya ng dalawampu’t anim, hindi man lamang napansin ni Jake ang pagmamahal na pinaparamdam ni XOe para sa kanya.‘Sana ako nalang si Kendra, na hahabul habulin niya kapag nawala sa kanya.’ sabi ni Xoe sa sarili.Tila ba may kung anong tumusok sa tiyan ni Xoe nang bigla siyang nakaramdam ng matinding pananakit sa kanyang puson. Muling may tumulong pulang likido sa pagitan ng hita ni XOe. At dahil nasa harapan niya si Jake ay kinakailangan niyang isantabi ang sakit na nararamdaman at pinilit na magkunwaring walang nangyayari sa kanyang hindi maganda. Malalaking butil na ang mga pawis na n
Tila binagsakan ng langit ang mundong ginagalawan ni Xoe. Ang kaninang durog niyang puso ay muli pang dinurog ng pinung pino hanggang sa maging abo ito. Dahil ang kanyang natitirang karapatan ay gustong bawiin ng kanyang minamahal.“J-jake…” Nabasag ang boses niya.“Diba ilang beses ko sinasabi sayo, tawagin mo akong kuya mo.”“Pero hindi kita kuya.” Mahinang sambit nito.“Ano?” sa tono ng pananalita ni Jake ay halatang nainis ito.“S-sigurado ka ba?” Nauutal na tanong ni Xoe.“Kahit pa na maghiwalay tayo, ayaw naman ng mga magulang mo si Kendra. Tyaka paano mo maipapaliwanag ang paghihiwalay natin?” tanong ni Xoe.“Alam ko. Kaya tulungan mo akong itago muna ito sa kanila.” Napaawang ang bibig ni Xoe at di makahuma sa sinambit ni Jake.‘Sobra na ang lahat. Naiintindihan kong bilang doktor, kailangan kong gamutin ang aking pasyente kahit kabit man siya ng asawa ko. May sinumpaan ako na kahit mamamatay tao pa ang nangangailangan, kailangan ko silang tulungan. Pero ang maging personal na
“May karapatan pa ba ako?” Umupo si Xoe sa kama, matapos siyang masuri.Namumugto ang mga matang nakatingin sa kaibigan at tila may kung anong bumara sa kanyang lalamunan dahilan upang manginig ang kanyang boses. “Ngayong andito na si Kendra… Saan ako sa buhay niya?” tanong niya.Maya-maya pa ay natawa si Xoe habang pinupunasan ang luhang tumakas sa kanyang mga mata. “Bakit pa ako nag aaksaya ng luha. Ang hirap pagbuntis, masyadong nagiging emosyonal.” Muli pa siyang tumawa na tira nasisisraan ng bait.Binuka ni Maggie ang kanyang braso upang bigyan ng mainit na yakap ang kaibigan. Sa ilang taon nilang pagkakakilanlan, alam niya kung gaano ka mahal ni Xoe si Jake.“Ano ka ba? Ikaw ang asawa… Mag-asawa kayo sa mata ng Diyos at sa mata ng batas. Sa inyong dalawa ng babaengiyon, ikaw nag mas may karapatan. Kaya huwag ka nang mag-alala. Gusto mo aminin mong may anak din kayo, at dinadala mo siya ngayon.” pag-aalo sa kaibigan.Nagkibit balikat si Xoe at mahinang itinulak si Maggie. “Maaari
Nanlalaki ang mga mata ni Xoe sa sinabi ng kasama. Agad niyang tiningnan si Kendra na ngayo’y walang malay.“Paanong..” pabulong nitong tanong.“Dok… Araw araw tayong magkasama. Nakita ko ang mismo ang resulta ng eksaminasyon mo doon, aksidente lang naman. Hehe. Pasensya na,” Hilaw itong ngumiti sa doktora.“Wala na sanang ibang nakakaalam.” pakiusap ni Xoe. “Kahit asawa ko hindi niya alam.” dagdag ni Xoe.“Bakit po pala ayaw niyong ipaalam?”‘Hindi ko pwedeng sabihin ang totoong dahilan.’ sabi ni Xoe sa isip.“Ah-eh kasi… kulang tayo sa doktor at sa panahon ngayon, maraming nangangailangan ng serbisyo ko. At kung malaman ito ng higher ups… Baka ipagforce maternity leave nila ako.” Paliwanag ni Xoe. “Pero dok… Sigurado ka bang kaya mo talaga?” Tumango si Xoe sa tanong ng nars. “Alam ko ang kapasidad ng katawan ko. At bilang ObGyne alam ko kung hanggang saan lang ako dapat. Nakapagpahinga naman ako kanina kaya okay lang.” Pagsisigurado nito.“Pero tatawagin ko pa rin po si Doktora Ma
“Dok! Dok! DoktoraMadrigal!” Hingal na tawag ng isang nars na hinahanap si Doktora Xoe Madrigal, isang gynecologist at obstetrician.Balisa ito at nagmamadling inisa-isang buksan ang bawat kurtinang nakasarado upang mahanap ang doktor. Dumating naman si Xoe na may hawak pa itong inumin na tila katatapos lamang magtanghalian.“Doktora, may naghahanap po sa inyo.” Anunsyo ng isang nurse na nakadestino sa kwartong pang-emerdyensiya.Maya maya pa ay napansin niya ang pagtunog ng isang maliit na kahon na nagpapatawag sa bawat empleyadong kinakailangan sa isang luga, hudyat na kinakailangan siya sa kwartong iyon at may kailangang bigyan agad ng atensyong medikal. Binaba niya ang hawak na inumin sa kanyang lamesa sa kanyang opisina bago pinatay ang tunog ng kanyang pager.“Dok!” hingal na tawag ng nars na kanina pa naghahanap sa kanya.“Oh, bakit? Hanap mo ba ako?” kalmado nitong tanong.“Kailangan ka po sa ER. Hinahanap ka ni Mr. Aragon,” anunsyo ng nars.Tila nanlambot naman ang mga tuhod