“Oh, Lyana? Hindi mo pa ba susunduin si Ma’am Chantal? Lalabas na ‘yon sa school niya mayamaya.” Napatigil ako sa pagtingin ng mga litratong nakahanay sa cabinet ng mga amo ko nang marinig ko ang boses ni Manang Lerma. Tumingin ako sa gawi niya at sakto namang naglalakad na pala siya palapit sa akin. Ngumiti ako sa kaniya. “Mayamaya pa ho, Manang. Saka susunduin ko muna si Jarvis sa school niya bago ako dumaan sa school ni Ma’am Chantal. Sabi kasi sa akin ni Ma’am Chantal ay maglalaro pa sila ng mga kaibigan niya kaya medyo late ko siyang sunduin,” sagot ko. Marahang napailing si Manang Lerma kaya’t bahagyang kumunot ang aking noo. “Nako, Lyana. Kapag nalaman ni Sir Preston na hinahayaan mong maglaro si Ma’am Chantal, ikaw naman ang malalagot doon. Hindi ‘yon pwedeng maglaro sa labas,” naiiling na sambit niya. Agad namang nagsalubong aking aking mga kilay matapos marinig ang sinabi niya. Wala sa sarili akong nag-iwas ng tingin at napaisip. Bakit naman hindi niya papayagang maglaro
“Bakit hindi pa ikaw nakain, Chanty? Hindi ba ikaw gutom?” Ibinaling ko ang aking paningin kay Ma’am Chantal nang marinig ang tanong sa kaniya ni Jarvis. Naka-krus ang kaniyang dalawang braso habang nakasimangot na nakatingin sa pagkain. “’Di ba I told you that I don’t want to eat here?” Nag-angat siya ng tingin sa akin at masama akong tiningnan. “Then what is this? You should have just follow me so I won’t get mad.” Bahagyang umawang ang aking mga labi dahil sa kung gaano siya ka-fluent sa pagsasalita ng Ingles. Kahit yata ilang taon akong mag-aral, hindi ako makakapagsalita nang ganoon samantalang siya, para bang sa ibang bansa tumira. Nang tingnan ko si Jarvis ay tulad ko ay nakaawang din ang kaniyang mga labi na animo’y manghang-mangha sa narinig. Peke akong umubo bago pilit na ngumiti kay Ma’am Chantal. “Kasi Ma’am, may ulam naman po rito sa bahay saka nakakahiyang humingi sa Daddy mo—“ “Ayoko nga sabi rito!” Malakas na sigaw niya at nagpapadyak. Dahil malapit siya sa mesa a
“’Nak, bakit ka naman kasi pumayag na magpagupit kay Ma’am Chantal? Tingnan mo tuloy ang nangyari riyan sa buhok mo, oh.” Malakas akong bumuntong hininga at napasimangot habang inaayos ang hindi pantay-pantay at magulong buhok ni Jarvis. “Nasira tuloy ‘yang buhok mo.” Gusto ko mang magalit kay Ma’am Chantal dahil pinakialaman niya ang buhok ni Jarvis, hindi ko naman magawa dahil kitang-kita sa kaniyang repleksyon sa salamin malapad niyang ngiti na animo’y nagustuhan pa ang ginawa sa kaniya ng kalaro. Humugot ako ng malalim na buntong hininga bago siya iniharap sa akin. “’Nak, ‘di ba sabi mo kay Mama, huwag kong papaputulan ‘yang buhok mo kasi gusto mo ng mahaba? Hindi pa kita pinapagupitan mula nang ipanganak kita tapos…” Nangilid ang luha ko habang hinahaplos ang kaniyang buhok. Ang tagal-tagal ko siyang kinumbinsi para magpagupit pero sabi niya ay ayaw niya kaya hindi ko na siya pinilit tapos ngayon, ni hindi ko man lamang nakita ang paggupit ng
“Mama, pogi pa rin po ba ako?” paiyak nang tanong ni Jarvis habang ginugupitan siya ng barber. Sinubukan kong huwag tumawa ngunit nang makita ko ang paiyak na niyang mukha, hindi ko na napigilan pa ang aking sarili. Sinamaan niya ako ng tingin mula sa salamin ngunit nagkibit-balikat lamang ako sa kaniya at hindi na sumagot. Tumingin ako kay Ma’am Chantal na nakaupo sa tabi ko ngunit abala ang mga mata sa pagtingin-tingin sa paligid na animo’y ito ang unang beses niyang makalabas sa tunay na mundo. “Bagay naman kay Jarvis, ‘di ba, Ma’am Chantal?” tanong ko. Humarap siya sa akin nang marinig ang tanong ko. Sunod niya namang ibinaling ang kaniyang mga mata kay Jarvis at marahang tumango bilang sagot. “Hindi ka ba mad kasi I cut his hair?” “Ha?” takang tanong ko sa kaniya pabalik. Hindi siya sumagot at sa halip ay nakasimangot lamang akong tiningnan na animo’y hinihintay ang sagot ko sa tanong niya. Malakas akong bumuntong hininga a
“Nako, Lyana, pinapatawag ka na naman ni Sir Preston sa opisina niya. Ano na naman bang ginawa mo?” Agad na nawala ang ngiti ko at napalitan ng pagsimangot nang marinig ang sinabi ni Manang Lerma. Ibinigay ko kay Ma’am Chantal ang manika niya bago ako tumayo mula sa aking kinauupuan. “Ngayon na raw po ba, Manang?” tanong ko pabalik. Tumango si Manang Lerma at mukhang nag-aalala akong tiningnan. Napalabi naman ako at nagkibit-balikat na lamang sa kaniya. Humarap ako kina Ma’am Chantal at kay Jarvis na abala sa paglalaro ng manika. “Pupunta lang ako sa opisina ni Sir. Babalik din ako kaagad tapos pagbalik ko, saka na ulit tayo maglaro. Magpahinga muna kayo, mukhang napagod din naman kayo sa paglalaro niyo sa playground.” “Yaya Lyana?” “Hmm?” Mahinahong tanong ko kay Ma’am Chantal habang itinatabi ang ilang manika na nakakalat sa daraanan. “My Daddy will scold you again, right?” Humarap ako sa kaniya at pilit na ngumiti. Gusto ko mang sabihin na oo, nagsinungaling pa rin ako at ma
“Sinasabi ko na nga ba!” Agad akong ngumiwi matapos marinig ang malakas na boses ni Manang Lerma. Sinenyasan ko siyang tumahimik dahil baka magising pa ang ibang mga tao sa bahay. Pasado ala-una na ng madaling araw kaya naman kanina ko pa napatulog sina Jarvis at si Ma’am Chantal. Tutulog na rin sana ako para naman makapagpahinga ako ngunit tila ayaw namang magpahinga ng utak ko. Humugot ako ng malalim na buntong hininga at sumimangot. “Manang Lerma, hindi naman kasi ganoon iyon. Iba naman ‘yong sinasabi niyo sa tinutukoy ko,” reklamo ko. “Anong magkaiba? Aba, sabi mo kaya sa akin ay niyayaya kang makipag-date! Naku! Sa panahon namin, kapag may nag-aaya sa aming mag-date, ay aba’y ipinagpapaalam pa kami sa tatay namin kahit na kami’y matatanda na. Oh ‘di ba? Buti nga ngayon ay hindi na iyon ginagawa dahil nako, pahirapan pa namang papayagin ang mga magulang lalo pa’t babae ang anak.” Umiling ako bilang tanda ng hindi pagsang-ayon sa sinabi niya. “Manang, hindi naman ho kasi date n
Naging normal ang mga sumunod na araw matapos naming mag-usap ni Sir Preston tungkol sa ‘asawa’ niya. Hindi na niya ako kinulit pa tungkol doon at parang normal lamang ang lahat dahil sinesermonan niya pa rin ako. Iyon naman ang normal sa akin—ang panenermon niya. “Ang galing naman, Ma’am Chantal! Saulo mo na lahat?” Pumalakpak ako habang nakatingin kay Ma’am Chantal matapos niyang kumpletong bigkasin ang speech na ipinapasaulo ng ama. Tumango si Ma’am Chantal at tipid na ngumiti sa akin. “Easy lang naman… po,” mahinang sagot niya. Tumaas ang gilid ng labi ko matapos marinig ang sinabi niya. Nakahinga ako nang maluwag dahil kahit papaano ay naiimpluwensiyahan din anman pala ni Jarvis si Ma’am Chantal. Parang kailan lang nang punahin ni Jarvis ang hindi paggamit ng po ni Ma’am Chantal sa matatanda tapos ngayon, heto at unti-unti na siyang nasasanay. Lumingon ako kay Jarvis na ngayon ay abala sa pangangalikot ng school bag ni Ma’am Chantal. “Jarvis ‘nak, gayahin mo nga ‘yong speech
Pagdating ng Linggo, maingay na ang mansion ng mga Tejada lalo na noong sumapit na ang gabi. Mula sa balkonahe ng kuwarto namin ni Jarvis ay tanaw na tanaw na ang mag nagpapasukang bisita sa loob ng mansion kaya naman hindi ko mapigilang mas lalong kabahan. “Mama, paayos po.” Bumalik lamang ako sa reyalidad nang marinig ang boses ni Jarvis. Hindi na ako tumingin pa sa labas at sa halip ay ibinaling na lamang ang aking atensiyon kay Jarvis na ngayon ay nagsusuot na ng neck tie. Pinadala iyon ni Sir Preston kagabi sa kuwarto namin dahil iyon daw ang isusuot ni Jarvis ngayon. Nakakagulat nga dahil tamang-tama ang sukat ng damit kay Jarvis. Inayos ko ang suot na neck tie ni Jarvis. “Kinakabahan ka, ‘nak?” tanong ko sa kaniya. “Bakit po, Mama? Dapat po ba kabahan ako?” tanong niya pabalik sa akin. “’Di ba po ‘di anman po ako magsspeech tulad ni Chanty?” Mahina akong tumawa at marahang tumango. Sabagay. Hindi nga pala takot si Jarvis sa pakikisalamuha sa ibang tao. Ang ikinakatakot niy
“You know my Dad, Lyana? How come?”Gulat akong lumingon sa gawi ni Preston at hindi makapaniwalang tumingin sa kaniya. Umawang ang labi ko at muling ibinalik ang tingin sa gawi ng ama niya upang siguruhin na hindi lamang ako namamalikmata. Ilang beses akong kumurap habang nakatingin sa kaniya ngunit wala akong ibang nakita kung hindi ang paglalaro ng ngisi sa kaniyang mga labi.Nakangisi siya na para bang sinasabi na…“Magandang araw, Ma’am.”Mas lalong umawang ang labi ko at wala sa sariling hinampas si Preston sa kaniyang balikat. “Siya nga!” Malakas na sigaw ko at hindi ulit makapaniwalang tumingin sa kaniyang ama.“Dad, paano mo nakilala si Lyana? Why did you call her… Ma’am?” takang tanong din ni Preston sa ama ngunit nagkibit-balikat lamang ito. “Let’s just talk about that later, son. Why don’t you introduce that lady to us first?” Hindi tulad kanina nang una niya akong binati at tinawag na Ma’am ay iba na
“What…”Marahas akong lumingon sa gawi ni Preston at pinanlakihan siya ng mga mata. Agad naman siyang umiling at iwinasiwas ang mga kamay na parang dinedepensahan ang sarili. “No. I didn’t tell them to come here. Hindi ko nga alam na pupunta pala sila rito…”Pinanliitan ko siya ng mga mata kaya’t muli siyang umiling. “Trust me, babe. Wala akong alam… promise. I swear,” dagdag niya pa.Gusto ko pa sana siyang suwayin dahil tinawag na naman niya akong ‘babe’ kahit na hindi ko pa rin siya tuluyang pinapatawad pero hindi ko na lamang pinansin ang pagtawag niya sa akin ng ganoon dahil abala ako sa pag-iisip ng mga maaaring mangyari kapag nalaman ng mga magulang niya ang tungkol sa akin… o baka naman alam na nila kaya sila pumunta rito?Nanlaki ang mga mata ko at wala sa sariling sinapo ang aking bibig dahil sa kaba. Ano na lamang ang iisipin nila sa akin? Sigurado akong magagalit sila sa akin tulad ni Preston kaya…Wala sa sarili akong napahaw
“I already told you to just stay at your room, right?” Inagaw sa akin ni Preston ang hawak kong walis at nakataas ang kilay na tumingin sa akin. “Bakit ba ayaw mong makinig?”Umirap ako nang marinig ang sinabi niya at ipinagkrus ang aking dalawang braso. Hindi ako nagdalawang isip na makipagsukatan ng tingin sa kaniya. “Huwag mo akong utusan, hindi kita boss,” ganti ko. “Of course, I am not your boss. I already fired you, remember?”Mas lalo ko pa siyang sinamaan ng tingin kaya’t sa huli ay wala siyang nagawa kung hindi ang malakas na bumuntong hininga at mapailing. Inismiran ko muna siya bago inagaw ang kinuha niya sa aking walis tambo. “You don’t have to clean Chantal’s room, Lyana. Malinis naman. You should just go to your room and rest—““Paanong rest eh hindi nga ako pagod?” Inis na tanong ko pabalik at tinaasan siyang muli ng kilay. “At saka buntis lang ako, may paa at kamay pa rin ako kaya hayaan mo akong kumilos.”
“Sinong buntis? Ako?” Itinuro ko ang sarili ko at mabilis na umiling. “H-Hindi, ah! B-Baka iba! Baka ‘yong iba mong… g-girlfriend! Oo, baka ‘yong iba mong—““I don’t have any other girlfriend, Lyana.” Malakas siyang bumuntong hininga at walang emosyon akong tiningnan. “And don’t even bother lying to me. I already know the truth.”“Hindi nga sabi ako buntis. Sino bang nagsabi sa ‘yo, ha? Sinabi ba ni Dalia?” “Pati ba naman ‘yang panibago nating anak, gusto mo pa ring itago at ipagkait sa akin?”Natigilan ako nang marinig ang sinabi niya kaya’t wala sa sarili akong nagbaba ng tingin. Sinabi na sa akin noon pa man ni Dalia na ganito ang magiging reaksiyon ni Preston kapag nalaman niya ang balak kong pagtatago sa anak namin mula sa kaniya pero hindi ko pa rin siya pinakinggan. Nagpkawala ako ng malakas na buntong hininga at nangingilid na nag-angat muli ng tingin sa kaniya. “Bakit ba parang concern na concern ko kung sakali m
“Wala ka na ba talagang kahit kaunting tiwala na natitira para sa akin, ha?”Hindi makapaniwalang tanong ko at lumingon sa kaniya. Malakas siyang bumuntong hininga. “It’s not about trust, Lyana. That guy clearly told me to send his greetings to your son. Sino pa bang ibang anak mo maliban kina Jarvis at Chantal, ha?” Mariing tanong niya.Kinagat ko ang aking ibabang labi at nag-iwas ng tingin. Gusto kong sabihin sa kaniya na ibang anak ang tinutukoy ni Gab at hindi si Jarvis ngunit alam kong kapag sinabi ko ang totoo, baka mas lalo niya lang akong kamuhian—namatay sa pangangalaga ko ang sarili kong anak. Sino ba namang hindi magagalit sa akin? Sinong hindi ako sisihin?“Problema na naming dalawa ‘yon ni Gab at hindi ka na kasali. Ang concern mo lang dito ay ang mga bata kaya huwag ka nang makisali pa sa problema ko,” malamig na sambit ko habang hindi nakatingin sa kaniya.“I am asking if Jarvis is my son—““Oo nga sabi!” Hindi ko na
“A-Anong ginagawa mo rito?”Mas lalo siyang napangisi nang marinig ang tanong ko kaya’t mas lalo lamang akong sinalakay ng kaba. Ilang taon ko na rin siyang hindi nakikita dahil nakulong siya noon at nang makalaya naman siya ay hindi na nagtagpo ang landas namin kaya’t akala ko ay hindi na kami muling magkikita pa.Kung alam ko lang sana na magtatagpo pa ang landas naming dalawa, sana naihanda ko ang sarili ko dahil sa pagkakataong ito, para akong binabangungot habang tinitingnan niya ako. “I just got here with my girlfriend. Hindi ko naman alam na dito pa pala kita makikita and oh…” Dumako ang mga mata niya sa mga pagkaing nakahain sa lamesa kaya’t muli akong napalunok dahil sa kaba. “Mukhang nakahanap ka na naman ng mayamang lalaking peperahan, ha? Who is he? Ipakilala mo naman ako.”Kinagat ko ang aking ibabang labi at hindi nakasagot sa tanong niya. Luminga-linga siya sa paligid at nang makumpirmang kakaunti ang tao ay saka siya umupo sa upuang inuupuan ni Dalia kanina. Nahigit k
“Ano? Ayos ka lang ba? Kanina ka pa sa banyo kaya papasukin na sana kita.”Pinunasan ko ang labi ko gamit ang aking palad at nag-angat ng tingin kay Dalia—at oo, Dalia ang totoong pangalan ni Doctora Vallero. Habang narito ako sa bahay niya, nagrequest siya sa akin na pangalan niya na ang itawag ko sa kaniya dahil hindi na siya kumportable na Doctora Vallero ang itawag ko sa kaniya.Marahan akong tumango. “Nagsuka lang. Ayos na naman ako,” kaswal na sagot ko at nagtungo na sa drawer ko para kumuha ng pamalit na damit.Ipinadala ni Preston ang mga gamit ko rito kinabukasan noong nag-away kami kaya’t alam kong desidido na talaga siyang huwag akong pabalikin sa bahay niya. Hindi ko mapigilang bumuntong hininga nang maalala iyon. Wala namang mangyayari kung iiyakan ko lang siya.“Lyana, ano kaya kung… ano uhmm.. tawagan na natin si Kuya Preston? Para alam mo ‘yon, masamahan ka niya.”Humarap ako kay Dalia at pinanliitan siya ng mata. “Bakit? Ayaw mo na ba akong kasama?” “Hindi naman sa g
“Jarvis! Chantal!” Muntik na akong mahulog sa kama nang biglaan akong bumangon dahil sa bangungot. Pilit akong naghabol ng hininga habang sapo ang aking dibdib upang ikalma ang aking sarili. Nang makakalma ay saka ko naisipang ilibot ang paningin ko sa paligid.Hindi pamilyar. Hindi ito isa sa kuwarto ng bahay ni Preston o ang kuwarto sa bahay ni Tiyang… nasaan ako? Anong nangyari? Bakit ako narito?Akmang aalis na sana ako sa kama nang bumukas ang pinto at iniluwa si Doctora Vallero. Naka-suot na siya ng pajama at animo’y titingnan lamang kung tulog pa rin ako nang pumunta siya rito. Wala sa sarili akong napalunok nang magtama ang aming mga mata.“N-Nasaan ako?” Kinakabahang tanong ko sa kaniya.Malakas siyang bumuntong hininga. “Nasa bahay ko. Hindi ko kasi alam ang bahay niyo dahil sabi sa akin ni Manang Lerma ay wala na raw kayong ibang matutuluyan ni Jarvis. Hindi ko rin naman alam kung nasaan ang bahay ng Tita mo kaya dito kita dinala.”Kinagat ko ang aking ibabang labi at nag
“P-Preston, hayaan mo akong magpaliwanag—““Huling-huli ka na, Lyana,” malamig na sambit niya kaya’t wala sa sarili akong napalunok dahil sa kaba nang marinig ang boses niya. Parang hindi siya si Preston sa lamig ng pagkakasabi niya sa akin ng katagang iyon. Kinagat ko ang aking ibabang labi at lumapit sa kaniya. “P-Preston, k-kung ano man ang iniisip mo, magpapaliwanag ako, huh? P-Please, pakinggan mo lang ako. Please, huh, Preston?” Sinubukan kong hawakan ang kamay niya ngunit hindi ko pa man iyon tuluyang nahahawakan ay iwinaksi na niya ang kamay ko palayo. Sa sobrang lakas ng pagkakatabig niya sa kamay ko ay muntik na akong matumba kaya’t wala sa sarili akong napasigaw. “Don’t you ever touch me again, woman.”Agad akong humarap sa kaniya at umiling. “Preston naman. H-Hindi mo man lang ba ako papakinggan? K-Kaya nga ako nagpunta rito sa opisina mo para magpaliwanag—“:“No,” mabilis na pagtutol niya sa dapat ay sasabihin ko. Nag-angat ako ng tingin sa kaniya ngunit ang malamig na