Chapter 3

Tor managed to check all the patients on his list at wala pa siyang tanghalian. Kape lang ang laman ng sikmura niya at kanina pang umaga 'yon. Panay ang dating ng tao and he didn't have the heart to send them away. Ang quota niya ay fifteen patients per day lamang and they are close for an hour during lunch. Hindi 'yon nangyari ngayon at unang araw pa lamang niya. Dalawampung pasyente na ang natingnan niya at may isa pang naghihintay sa lobby. It's an old woman who had a bad cough.

Nilabas niya ito at sa tantiya niya ay nasa sisenta y singko ito.

"Ano po ang— Yaya Seling?" Nagulat si Tor nang makilala ang matanda sa lobby niya. Kung alam lang niya na ito ang naghihintay ay inuna na niya.

Ngumiti ito sa kaniya pero naubo uli kaya nagtakip mg bibig. Halatang nahihiya sa kaniya. Masama ang ubo nito at sa tunog pa lang ay Pneumonia na. She needs x-ray and antibiotics. Hindi niya napigil ang sariling yakapin ang matanda. She did her best to protect him from Rosanna.

"Jane," tawag niya sa nurse sa clinic. Ang receptionist niya ay hanggang alas kwatro lamang ang duty. Sila naman ay hanggang alas singko.

"Yes, Doc?"

"You can go home. I'll finish here and lock up." Si Yaya Seling niya ang huling pasyente kaya pagkatapos niya itong matingnan ay dadalhin niya ito sa bahay niya sa bayan. Hindi pa niya nababawi ang mans'yon, pero bago matapos ang buwan ay maisakatutuparan niya 'yon. He has fourteen days left.

"Are you sure, Doc? Pwede naman po akong maghintay."

Jane is a new grad pero matalino ito at maliksi. She is very organized at sigurado siyang malayo ang mararating nito. Twenty-four lang ang babae. She's petite at 5'2', morena pero napakaamo ng mukha at palaging nakangiti. Para bang walang pasan na problema.

Tumango si Tor. "I am sure. Go now before it gets dark. Thank you for today and see you tomorrow."

As soon as she was gone, he locked the door and flipped the sign so it would say close. Dinala niya si Yaya Seling sa loob at pinakinggan ang likod st dibdib ng matanda gamit ang stethoscope. He also checked her temperature at may sinat ito. She definitely has an infection.

"Yaya, tingin ko po kailangan n'yong magpaconfine sa hospital. Bibigyan ko po kayo ng antibiotics ngayon at dadalhin ko kayo."

Nang mawala ang kaniyang ina ay si Yaya Seling ang nag-alaga sa kaniya. Itinuring siya nitong parang anak and he would like to return the favor by taking car me of her. Tor admits that he became unfair to her. Simula nang umalis siya ay kinalimutan niya ang lahat sa Pilipinas. Kung hindi dahil sa sinabi ng kaniyang Uncle Fid ay hindi siya makakaisip na umuwi.

"Mahal 'yon, anak. Huwag na. Makukuha ito sa gamot at pahinga sa bahay." Nakaramdam ng awa si Tor sa kaniyang dating yaya. "Naulanan kasi ako nang isang araw at pilit na pinapakula ni Senyora 'yong mga kobre. Mas mabango raw kung tuyo sa araw." Umubo ito uli. "Sinabi ko sa kaniya na uulan e ayaw niyang maniwala. Kaya nang nagsimulang pumatak, nagtatakbo ako sa labas para magpinaw. Biglang buhos pa naman," naiiling na kwento nito sa kaniya.

Yaya Seling's family still lives there, and now he needs to move faster. Masyado siyang nagfocus kay Iris kaya hindi niya inintindi ang iba. Kapag napaalis niya si Rosanna sa mans'yon ay iparerenovate niya at papipintahan ang loob at labas ng bahay. Tatanggalin niya ang bakas ng madrasta niya roon.

"Ako na po ang bahala sa lahat. Magpaconfine na po tayo." Tumayo si Tor para kumuha ng antibiotic. Keflex would be the safest antibiotic for her. Kumuha rin siya ng bottled water at saka bumalik. "Inumin n'yo po muna ito." Kinuha ni Yaya Seling ang gamot at tubig saka uminom.

"Huwag na—"

"May infection ka, Yaya. Kapag hindi mo ipinagamot 'yan ay baka maratay ka. Gusto mo ba 'yon?" nangingiti niyang wika sa matanda.

Kumunot ang noo ng matanda. "Ikaw na bata ka. Linya ko 'yan nang maliit ka pa." Mahina siya nitong hinampas sa braso.

"See? Natandaan ko. Kaya huwag matigas ang ulo, Yaya. Gusto n'yo po bang daanan natin si Mang Temyong?" He has a good memory, but sometimes Tor thinks it's a curse dahil pati ang bangungot ng kahapon ay hindi mawala sa isip niya.

"Anak, pumanaw na ang asawa ko mahigit isang taon na ang nakararaan. Ang anak ko naman ay may sarili ng pamilya at hindi magkandaugaga sa pag-aalaga ng mga anak niya."

"Kung ganoon ay saan po kayo nakatira?" Hindi niya alam kung nangupahan ang mga ito pagkaalis niya noon o nanatiling nakatira sa mans'yon. Kaya lang nag-stay in ang mga ito noon ay dahil libre ang lahat.  Tor is not sure if Rosanna changed it over the years.

"Doon pa rin. Saan naman ako pupunta?" Right. That's all she's ever known. "Binabawasan ni Rosanna ang sahod namin sa mans'yon para sa pagkain at pagtira. Pero okay na lang dahil wala kaming magagawa. Kailangan namin ng trabaho. Hindi lang ako— sina Letty ay ganoon rin. Tiis na lang talaga."

Lalong nag-apoy ang galit sa dibdib ni Tor. Kung buhay ang mga magulang niya ay hindi ganito ang magiging buhay ng mga lasama nila sa bahay. Partly, it is his fault dahil pinabayaan niya ang mga ito. He should have returned sooner despite not knowing about his father's murder.

Dinala niya si Yaya Seling sa hospital at ipina-admit. Kumuha rin siya ng personal nurse nito para may kasama. Inabot pa niya ang maliit na pamilihan ng damit sa bayan kaya nakabili siya ng mga personal na gamit ni Yaya Seling. Pati kumot at bagong unan pati punda ay dumampot siya sa kabilang tindahan. Tor felt needed. Hindi niya 'yon maramdaman sa New York dahil sinanay niya ang sariling mag-isa. But now, bukod kay Uncle Fidel, Yaya Seling is back in his life.

Sinabayan niya itong kumain ng hapunan nang bigla siya nitong tawagin.

"Ano po?"

"Ang sabi ko, kung nagkita na kayo ni Iris. May kapehan 'yon sa tabi mo." Kumain si Yaya Seling ng corn bread.

"Kanina po. Binigyan niya ako ng kape." Wala siyang rason para magsinungaling.

"Ikakasal na 'yon sa ikalawang buwan doon anak ni Gov. Natatandaan mo pa ba 'yong si Teofilo? Inaaway ka niya lagi sa school noon." Bully nga si Teofilo noon. "Iyon ang mapapangasawa niya. Akalain mong hindi kagandahang lalaki ay babaero pa. Ang usap-usapan, ipinagkasundo silang dalawa para sa negosyo." Habang nagkukwento ay panay ang ubo ni Yaya Seling.

Kung dahil sa negosyo, malakas ang pakiramdam niyang illegal 'yon. At dahil nasa posisyon ang mga Dizon, hindi mahuhuli sina Octavio. Baka nga kasapi pa ang gobernador sa illegal na gawain.