Natulala na lang ako sa pagkabigla at nakayuko na tiningnan ang sarili. Nakararamdam ako ng panliliit sa aking sarili. Hindi ko magawa na magsalita. Para akong pinagkaitan ng boses at isipan upang makapag-isip ng tama matapos niyang sabihin iyon. Nahihinuha ko na ang kalalabasan ng pagtatagpo na ito.
"Ikaw, Anne. Tatanungin kita. Kung ikaw naman ang nasa sitwasyon ko at may nakaalam na may iba akong kinakasamang babae. Ano ang gagawin mo?" tanong niya sa kaniyang asawa."Syempre, iinom ka niyan. Magpapakalasing ka kasi gusto mo mawala na lang iyon sa isip mo kung mahal mo talaga ang isang tao. Anne, kung mahal na mahal mo 'yung tao, hindi mo alam gagawin mo e. Sobrang sakit noon sa pakiramdam at iyon ang naramdaman ko nang malaman na may iba kang lalaki na kinakasama bukod sa akin... bukod sa asawa mo..." nanghihinang sambit ni Roy."Aaminin ko, nalasing ako pero... Anne, sumugod ka kaagad! Hindi mo man lang ako tinanong muna!""Kung hindi mo alamTulala at walang saplot na naglalakad ako sa daan sa kasalukuyan.Walang damit, nakaapak at higit sa lahat ay nawalan na ng dignidad para sa sarili nang dahil sa insidente na sa una pa lang ay inayawan ko na pero tinuloy ko pa rin.Umupo ako sa isang gilid at niyakap ang sarili. Madilim sa bahaging ito. Sa hindi kalayuan ay nakikita ko pa rin ang nangyayari sa kalsada ngunit kahit kailan ay paniguradong hindi alam ng mga dumadaan na may tao rito.Hindi ko na alam kung nasaan ako... kung saan na ako dinala ng mga paa ko. Ang alam ko lang ay malayo na ako. Malayo sa bahay kung saan ako nanggaling. Hindi ko na ninais pa na dumaan sa maliwanag. Takot man ako sa dilim ngunit wala rin ako magagawa. Mas lalong hindi ko nananaisin na makita ako ng mga tao sa ganitong sitwasyon.Napahikbi na lang ako nang sumagi muli sa isip ang nangyari sa akin.Wala na. Nan
Masakit ang katawan na iminulat ko ang aking mga mata.Nasisilaw na itinakip ko ang aking palad sa aking mga mata upang maayos na makita kung nasaan ako.Nakaramdam ako ng takot nang walang makita kahit ano sa paligid at tanging puting kisame, pader, at higaan lang ang nakita ko. Nanginginig na nagmamadali ako na tanggalin ang suwero na nakakapit sa akin. Umiling ako. Hindi maaari.Nanlaki ang mga mata ko nang may pumasok na isang lalaki sa loob. Kusang naglalagan ang mga luha sa aking mga pisngi."Parang-awa niyo na po, pakawalan niyo na ako," pagmamakaawa ko.Napabaling ang tingin ko sa isa pang babae na siya namang pumasok sa loob."W-wala na po akong pamilya. Wala rin po akong pera. Wala po kayong mapapala sa akin," pagmamakaawa ko at halos malaglag pa sa kama upang lumuhod."I-iha.. Erick, kumuha ka ng tubig sa kusina. Bilisan mo," ani noong babae saka lumapit sa akin."P-parang awa niyo na po. Pakawalan niyo na po ako," pagmamakaawa ko at halos mapaatras nang lumapit siya sa aki
"Ate Hazel," tawag ko sa kaniya habang siya ay nakaharap sa kaniyang laptop.Tiningnan niya ako sandali at binaling din agad sa ginagawa. "Salamat," halos pabulong na lang na sambit ko dahilan upang tuluyan na niyang ibaling ang atensiyon sa akin.Ngumiti siya sa akin."Kung hindi dahil sa kabutihan mo... ninyo ni Kuya Erick ay paniguradong hindi ko alam kung buhay pa ba ako ngayon. Napakabuti niyong tao," sabi ko at pinaglaruan ang aking mga kamay. "Pasensiya na kung nagiging pabigat pa ako sa inyo. Hindi niyo naman talaga ako obligasyon na tulungan dahil unang-una ay hindi niyo naman ako kilal—""Shh... don't say that. Bakit? 'yung mga kakilala lang ba dapat ang tulungan? Sila lang ba ang dapat na isalba kapag kailangan na kailangan ng tulong ang isang tao? Isa pa ay kaya ka namin tulungan kaya gagawin namin iyon."Tipid ako na ngumiti at saka napapayuko na lang na tiningnan ang mga daliri ko sa paa. "Alam mo ba," aniya dahilan upang iangat ko muli ang mga mata upang tingnan siya.
"Ina, hayaan mo sila riyan," si Ate Hazel habang hatak-hatak na ako ngayon paalis sa kusina."Pero—" Binalingan niya ako at sinamaan ng tingin kaya nanahimik na lang ako at binitawan na ang hawak. "Sinama kita rito para kahit papaano ay lumabas ka naman sa condo. Hindi kita sinama para mag-asikaso roon o riyan sa kahit saan. May mga naka-assign na gumawa sa bawat gawain at hindi mo na kailangan pa na mangialam.""Gusto ko lang naman tumulong, Ate. Kahit dito lang ay makabawi naman ako kahit papaano," sabi ko.Sa totoo lang ay mas naging maayos na ako. Wala naman akong pagpipilian kung hindi ang ayusin ang sarili ko at mas pipiliin ko na ayusin ang mga gulo ko sa buhay habang maaga pa dahil hindi naman titigil ang mundo para sa akin tulad ng sinabi ni Kuya Erick."It's okay. Hindi ko naman sinabi na bumawi ka," aniya. "Kumusta naman ang naging lakad mo nitong mga nakaraan na araw
Narinig ko ang pagkatok sa pinto ngunit kahit balingan iyon ay wala akong lakas.Humiga ako sa kama at ipinikit ang mga mata. Walang nais na makausap kahit kanino sa kanila.Bakas ang pag-aalala ng sobra sa kanilang mga mukha dahil nabuksan ko sa kanila ang nais ko na pagpapalaglag sa bata dahil ayaw kong tanggapin ang dinadala sa aking sinapupunan na resulta ng isa sa pinakamasalimuot na gabing naranasan ko sa kamay ng walang awang mga nilalang.Nakauwi na kami mula sa hospital. Ilang araw na rin mula noong makalabas ako at walang mintis ang pagpunta nila rito sa condo. Nang dahil nga lang sa isang ginawa ko na ikinagalit nila ay isinama na nila ako rito sa bahay nila. Dito na nila ako pinatuloy at ayaw akong iwanan na mag-asawa kaya naman kung wala si Kuya Erick ay si Ate Hazel ang kasa-kasama ko. Nakakaramdam man ng kaunting hiya dahil sa... pati trabaho nila ay naabala ko na ngunit hindi ko ri
Ipinatong ko sa katabing lamesa ang tray ng pagkain at saka muling humiga na lang sa higaan.Nakakapagod naman. Napapagod na ako. Dapat pa ko pa ba na ituloy ang buhay na ito... umalis na lang sa pamamahay nila at gawin ang sinasabi ni Ate Hazel kanina. Napailing ako. Bakit ba napakahirap nila akong intindihin. Kung nararanasan at nararamdaman ba nila ang sakit at paghihirap ko ay pakikinggan nila ako?Ilang sandali pa nang maramdaman ko ang paglubog ng hinihigaan ko na kama tanda na mayroong tao roon."Ina," si Kuya Erick. "Iha... huwag mo naman pinapasakit ang ulo ng asawa ko. Isa lang naman ang gusto niyang mangyari at iyon ay ang maging maayos ka sa kabila ng mga napagdaanan at patuloy na pinagdaraanan mo," aniya.Nanatili ako na tahimik. Nagsisimula na naman mag-init ang gilid ng mga mata.Pakiramdam ko kasi ay para sa kanila ginagawa ko lang na big-deal ang lahat kahit na hindi naman tala
Mugto ang mga mata na pinatong ko sa aking mga hita ang pagkain na hinanda ni Ate Hazel kanina at saka iyon umiiyak na kinain.Bawat subo ay kinukwestiyon ko kung bakit nga ba ako pinamigay ng inay at hindi man lang ako dinalaw pa o nagawang puntahan doon kahit isang beses. Ayaw din kaya niya ako? Ayaw niya nga ba talaga sa akin at nang matapos ako na iniluwal at sandaling hinagkan sa kaniyang mga bisig ng ilang taon ay hindi na ako dinalaw pa?Ilang beses ko man na pasinungalingan kung bakit ako nasa bahay-ampunan... na namatay na ang aking ina kaya ako naroroon ay hindi pa rin maitatago ang katotohanan na hindi naman talaga namatay ang inay. Iniwan niya lang ako sa talaga sa bahay ampunan.Ayaw ko lang na magmukhang sobrang kaawa-awa dahil sobrang sakit sa akin na pinamigay lang ako nang ganoon kaya mas pinili ko na magsinungaling na lang.Nang matapos kumain saka ko iyon inayos at bumaba na. Hinugasan ko na rin diretso."Ate, naki
"Kaya ko naman po na mapag-isa na lang muna sa bahay, Kuya. May mga kasambahay rin doon. Nangako naman na ako na hindi gagawa ng kahit ano," pagbaling ko sa kaniya mula sa pagkakatingin sa daan na ngayon ay aming tinatahak tangan ng kaniyang sasakyan. "Nangako ka rin noon nang ihatid ka namin sa condo pero gumawa ka pa rin ng mga bagay na halos ikamatay mo na," aniya. "Naaabala na naman kasi kita, Kuya. Panigurado ay marami kang gagawin sa opisina," nahihiyang sambit ko.Si Ate Hazel ang may gusto na isama na lang muna ako ni Kuya sa condo niya dahil may pupuntahan siya na probinsya at magtatagal siya roon ng apat na araw. Project daw yata ng hospital para sa libreng patingin ng mga kababaihan."Kung ikaw ang magdedesisyon ay ayos lang naman na bumalik ako sa opisina pero kung si Hazel ang kalaban mo ay manahimik ka na lang. Ayaw ko mapagalitan noon," si Kuya at saka tumawa.Natawa na lang din ako. Saksi ako minsan sa pagbubunganga ni A