HINDI NAKAPAGSALITA si Eunice nang sandaling iyon, kitang-kita niya ang matinding galit at sakit sa mga mata nito. Hindi niya ito masisisi kung ganoon ang nararamdaman nito lalo na sa sakit na pinagdaanan nito simula ng mawala ang mga magulang at kapatid nito—at ngayong ang kanyang Lola.
Napayuko si Eunice. “Alam kong galit at nalulungkot ka ngayon at hindi matatago na kinamumuhian mo ako pero—” Inangat ng dalaga ang kanyang ulo para magtagpo ang kanilang mga mat ani Stefan— “hindi ko magagawa ang ipinaparatang mo sa akin tungkol sa pagkamatay ni Lola Divina. Hinding-hindi ko magagawa na patayin siya lalo na sa laki ng tulong na nagawa niya para sa amin ni Nanay Lucia. Magiging isang malaking utang na loob ko ‘yon sa kanya,” sinserong saad ng dalaga.
Hindi umimik si Stefan at tinignan lang si Eunice ngunit makalipas ang ilang saglit ay saka ito nagsalita.
“How can I ever believe you when you're the one who's
HINDI tumigil sa kakaiyak si Eunice nang sandaling makita niya ang kanyang ina.“Ina, wala akong kasalanan,” humahagulgol na wika ni Eunice. “Maniwala po kayo sa akin. Hindi ko po magagawang patayin si Lola Divina.”“Alam ko ‘yon, anak. Wala kang kasalanan kaya tahan na,” pag-aalong saad ni Lucia sa kanyang anak habang pinupunasan ang mga luhang lumalandas sa pisngi ni Eunice.“Pero, ina, walang gustong maniwala sa akin. Kahit si Stefan ayaw ding maniwala sa akin,” saad ni Eunice sa pagitan ng kanyang paghagulgol.“Shh… nabigla lang si Stefan sa nangyari kay Doña Divina kaya siya nagkakaganito. Naguguluhan siya sa nangyayari at higit sa lahat hindi niya matanggap ang biglaang pagkawala ng nag-iisang pamilyang meron siya habang lumalaki siya. Kaya unawain mo na lamang siya, anak,” paliwanag ni Lucia sa kanyang anak.“Pero, ina—”Hindi nagawang ta
HINDI NAKAIMIK si Stefan at ibinaling ang kanyang tingin kay Eunice.“Maaaring tawagin mo siya sa kung anong gusto mo pero mananatili pa rin siyang inosente hangga’t hindi napapatunayan ng korte na siya ay may sala. Sa puntong mapatunayan na siya ay guilty doon pa lang siyang matatawag na isang kriminal.” Dagdag ni Lemuel.Napakuyom ng kanyang kamay si Stefan sa labis na pagkasiphayo.“I don't mean to intrude on your private life, Mr. Salvatore, but the person you're accusing of murder is still your wife and the mother of your child, so be sensitive to her feelings even if it's just a little,” wika ni Lemuel. “You're in a difficult situation right now, but that doesn't change the fact that you and your partner are married.”Matapos noon ay tinalikuran na ni Lemuel sina Stefan at Eunice.“Bakit, Stefan?” mahinang tanong ni Eunice dahilan para mapalingon si Stefan sa kanya. “Bakit hindi mo k
HALOS hindi makahinga si Eunice dahil sa mabilis na pagmamaneho ni Stefan pakiramdam niya biyaheng kabilang buhay ang kanilang tatahakin.“Diyos ko, ‘wag niyo naman po kami pabayaan na maaksidente. Maawa po kayo sa anak naming,” tahimik na dasal ni Eunice sa kanyang isipan na mas lalong hinigpitan ang pagkakahawak sa kanyang seatbelt.Ngunit habang tumatagal na narito siya sa loob ng kotse ni Stefan ay nauubusan siya ng hininga. Kung kaya kahit natatakot man kay Stefan ay naglakas loob siyang pagsabihan ito.“Stefan, p’wede bang bagalan mo ang pagpapatakbo?” mahina niyang pakiusap sa pagitan ng nauutal-utal niyang pagsalita.Ngunit tila walang narinig si Stefan at mas binilisan pa nito ang pagpapatakbo. Hindi na lang umimik si Eunice at ipinikit na lamang ang kanyang mga mata para mabawasan ang takot na kanyang nararamdaman. Ngunit kahit na anong gawin niya ay dama niya pa rin ang mabilis na takbo ng kotse kung kaya nag
NANATILING tahimik si Eunice at pilit na pinigilan ang luha na nagbabalak kumawala sa kanyang mga mata. Naagaw ang kanyang pansin nang tawagin ni Vicky ang kanyang pangalan.“Ma’am Eunice…” mahinang sambit ni Vicky.Tinignan ni Eunice si Vicky kung saan may nag-aalalang tingin sa mukha nito.“Vicky, Eunice na lang. Narinig mo naman ang sinabi ni Sir Stefan kanina, ‘di ba?” wika ni Eunice kung saan gumuhit ang maliit na ngiti sa labi nito.“Pero—”Hinawakan ni Eunice sa kamay si Vicky. “Okay lang ako. Huwag mo akong alalahanin. Isipin mo na lang ang sarili mo at ang pamilya mo kapag hindi mo sinunod ang gusto ni Sir Stefan.”Kita ni Eunice ang hindi pagsang-ayon sa mukha ni Vicky kung kaya pinisil-pisil niya ang kamay nito na kanyang hawak-hawak.“Kailangan mo ang trabahong ito, Vicky.” At tinignan din ni Eunice ang ibang kasambahay at manggagawa ng pa
HABANG nagsimula nang magbago ang buhay ni Eunice sa pamamahay ng Salvatore ay hindi naman mapakali si Lemuel. “Sir, kanina ko pa napapansin na hindi ka mapakali may problema po ba kayo?” tanong ni Abarientos kay Lemuel na kanina pa pinapaikot ang upuan habang hinihimas ang baba nito at magkasalubong ang mga kilay nito. “Nag-aalala lang ako,” mahinang usal ni Lemuel. “Inaalala niyo po ba ‘yong babae kanina?” tanong Harold. Napangalumbaba si Lemuel sa ibabaw ng mesa at napaisip nang malalim. “Merong hindi tama sa kasong ito,” mahina nitong usal. Napaupo si Harold sa upuan at inilapag hawak nitong tasang may kape. “Bakit, Sir? Sa tingin mo ba walang kasalanan ‘yong asawa ni Mr. Salvatore?” tanong ni Harold sabay higop ng kanyang kape. “Mukhang ganoon na nga.” “Pero wala naman tayo, Sir nakitang ebidensiya na magpapatunay sa sinasabi niyang wala siyang kasalanan at may ibang taong involve sa kasong kinasasangkutan
HINDI TINANTANAN ni Stefan ang mga labi ni Eunice nang sandaling iyon. Patuloy niya iyong inangkin na animo’y walang bukas. Bagamat nilalamon siya nang matinding galit at pagkamuhi kay Eunice ay hindi niya maipagkakailang kakaiba ang idinudulot ng kanyang asawa sa kanyang diwa.Fuck!Dahil sa inis ay bigla niyang pinatalikod si Eunice at saka pinatuwad na siyang ikinabigla nito.“Stefan—”“Shut the fuck up!” mariin niyang saad kay Eunice para patahimikin ito.Gusto man ni Eunice na tumutol ngunit hindi niya magawa. Alam niya sa sandaling iyon wala siyang karapatan o sa posisyon para manlaban dahil malaki ang kanyang atraso sa kanyang asawa.Naramdaman niyang itinaas ni Stefan ang laylayan ng suot niyang uniporme dahilan para ma-expose ang kanyang matambok na p’wet at makinis na mga hita. Pilit niya iyong ibininaba ngunit hindi pumayag si Stefan at pilit itinaas ang laylayan ng bestidang suot
LUMIPAS ang mga araw at mas lalong naging malupit at sadista si Stefan kay Eunice. Walang sandali na hindi nito pasasaan si Eunice hangga’t may pagkakataon ay ginagamit siya nito para parausan. Maging ang mga pasaring at pagpapamukha nito sa kanya ay walang patid kahit na nasa harap sila ng ibang kasambahay ay wala itong huno-huno.Idinura ni Stefan ang kape sa uniporme ni Eunice nang hindi nito magustuhan ang lasa nito.“What the hell—don't you know how to make a simple cup of coffee?” bulyaw ni Stefan.“Sir Stefan, ako na po ang—”Naputol ang pagsasalita ni Vicky nang maging siya ay bulyawan ni Stefan.“Shut the fuck up! I’m not talking to you!” sigaw ni Stefan nang galit.Hindi nakaimik si Vicky at napayuko. Naawa naman si Eunice sa ginawang pambubulyaw ng kanyang asawa rito kung kaya hinarap niya ito.“I’m sorry, Sir—”Hindi nagawang matapos
IKA-SIYAM na araw na ngayon ng lamay ni Doña Divina atv lahat ay nakahanda na para sa paghatid sa kanyang huling hantungan ngunit hindi para kay Stefan. Hanggang ngayon ay hindi niya matanggap na wala na ang kanyang lola, hindi niya matanggap na sa ganitong pagkakataon at oras mawawala sa kanyang tabi ang kanyang lola.“I swear to you, Lola. I will makesure she pays for what she has done to you. I swear it on your gravestone,” mariin at determinadong saad ni Stefan sa harap ng kabaong ng kanyang lola.Ilang saglit pang pinagmasdan ni Stefan ang kabaong ni Doña Divina bago siya umalis sa harap nito at pinaubaya na ang kanyang lola sa mga mag-aasikaso nito para isakay sa karo at ihatid papuntang simbahan. Habang tinitignan niya ang pag-aasikaso ng mga tauhan ng punenarya ay nahagip ng kanyang mata si Eunice sa isang sulok dahilan para mag-apoy ang galit sa kanyang kaloob-looban at mabilis na naglakad papalapit sa kanyang asawa. Hinawakan n
“WE are all here to witness the murder, fraud, and documentary falsification cases against Astolfo and Gretta Salvatore vs Stefan Salvatore,” panimula ni Judge Lopez. Ramdam sa buong paligid ang mabigat na hangin sa loob ng korte kung saan naroon si Stefan at ang magkapatid na puno’t dulo ng lahat ng pagdurusa at pag-iisa ng binata. Bagamat nakaposas ang mga ito ay hindi nawawala sa puso ng binata ang galit at poot na kanyang nararamdaman matapos ang lahat ng mga ginawa nito sa kanyang pamilya. Napakuyom ng kanyang mga kamay si Stefan nang sandaling magkrus ang mga mata nila Astolfo at Gretta na hindi niya man lang makakitaan ng pagsisisi bagkus ay tila nanlalaban pa ito na sila ay inosente dahilan para lalong humigpit ang pagkakakuyom niya sa kanyang mga kamay. “Defense Attorney, please proceed to your opening statement.” Puno nang galit ay binigyan niya ng mga tingin ang mga ito na may tahimik na mensaheng, “I will make you pay. You will pay everything!” At matapos noon ay itinuo
MAGKAHALONG tuwa, kaba at pag-aalala ang naramdaman ni Stefan nang marinig niya ang sinabi ni Dr. Kith.“For the time being, we’ll take her to the labor and delivery room and wait until the baby is ready to be delivered,” wika ni Dr. Kith. “I have to go and prepare what she needs.”Matapos noon ay iniwan na ng doktora sina Stefan.“Ahh…ang sakit,” daing ni Eunice habang namimilipit sa nararamdamang sakit.Hindi alam ni Stefan ang kanyang gagawin dahil iyon ang unang beses na makaranas ng ganoon dahilan para ‘di siya makagalaw sa kanyang kinakatayuan.“What should I do to help her to ease the pain that she’s having?” tanong niya sa kanyang sarili na may desperasyon sa kanyang tono.Hindi niya maatim na makita ang kanyang asawa na nasasaktan kung kaya hindi niya man alam ang kanyang kinuha niya ang kamay ng kanyang asawa at marahan na hinawakan iyon.“Calm down, Mahal. You need to relax,” marahan niyang saad na nakatuon ang mga tingin sa kanyang asawa na kagat-kagat ang labi para pigila
NAPATINGIN si Stefan sa kanyang relo at pasado ala sais na ng gabi kung kaya inimpis niya na ang kanyang mga folders na kanyang binabasa at saka tumayo sa kanyang pagkakaupo. Kinuha niya ang kanyang car keys at agad naglakad paalis.“What should I buy for her?” tanong ni Stefan sa kanyang sarili habang nag-i-scroll sa kanyang cellphone naghahanap ng restaurant na pagbibilhan niya ng makakain nilang dalawa ni Eunice.Nang makahanap siya ay agad siyang nagtungo sa restaurant na iyon at um-order ng kanilang makakain pagkatapos noon ay dumiretso na siya ng ospital. Wala pa kalahating oras ay nakarating na siya ng ospital.“I’m just in time,” wika ni Stefan nang i-check ang kanyang relo.Gumuhit sa mga labi ni Stefan ang ngiti habang naglalakad papunta sa k’warto ng kanyang asawa ngunit nang sandaling makarating siya tapat ng pinto ay nakarinig siya ng ibang boses sa k’warto nito—nagtatawanan ang mga ito na tila ang saya-saya sa kanilang mga pinag-uusapan. Nang silipin niya ay nakita niya
NANG makita ni Eduardo ang tila kamukha ng kanyang anak na si Stefan sa ospital ay walang araw na ginagalugad niya ang ospital nagbabakasakaling makita niyang muli ito at makumpirma kung anak niya ba talaga ito.“Where are you going, Dad?” tanong ni Damon na tila napapansin ang palaging pag-alis ng kanyang ama sa kanilang k’warto sa mga nakalipas na mga araw.“Diyan lang, anak. Magpapahangin-hangin lang ako,” tugon ni Eduardo at kinuha ang crutches nito.“Are you not going to use your wheelchair, Dad?”“Hindi, mas makakabuti kung ito ang gagamitin para mapadali ang rehabilitation ng mga binti at paa ako nang sa gayon ay makapaglakad na ako ng hindi gumagamit ng wheelchair at crutches,” nakangiting saad nito.“But don’t you think you shouldn't put too much pressure on yourself?”“Damon, I’m not pushing myself. All I want to do is walk like I used to.” At
NAPABUGA ng hangin si Eduardo sa labis na pagkabagot. Ilang linggo na rin ang nakalipas ng siya ay magising at wala siyang ibang ginawa kung ‘di ang manatili sa k’wartong iyon at lalabas lang kapag schedule ng kanyang therapy. Muli napabuga siya ng hangin at napatingin sa labas ng bintana ng kanyang k’warto kung saan binalot na ng kadiliman at ang liwanag sa bawat k’warto ng ospital na iyon. Habang nakatingin sa munting liwanag na nilalamong kadiliman ay nanariwa sa kanyang isipan ang mga sandali na magkakasama sila ng kanyang buong pamilya, ang aksidente, ang pagkawala ng kanyang asawa at mga taong lumipas na hindi nila namalayan ay tila isang pangyayari na hindi nila lahat inaasahan. Para sa kanya, ang lahat ay tila isang panaginip—panaginip na hindi niya kailanman ginusto.Muling napabuga ng hangin si Eduardo dahil sa mabigat na emosyon na kanyang nararamdaman.“Bakit nangyari ang lahat ng ito sa amin?” tanong niya sa kanyang sarili.Binalot nang matinding katahimikan ang buong k’w
A WEEK AGO…Hindi maalis ni Eunice ang kanyang tingin sa kanyang cellphone na kanyang hawak. Kanina niya pa ito hawak at pinag-iisipan kung tatawagan niya ba ang kanyang ina o hindi. Labis siyang kinakain ng kanyang mga agam-agam at gusto niyang malaman ang buong katotohanan kung ano ba talaga ang tunay na relasyon ng kanyang ina at ni Eduardo at kung anak ba talaga siya ni Eduardo—kung magkapatid ba talaga sila ni Stefan. Wala siyang ibang alam na makakasagot ng kanyang katanungan at makakapagsabi ng katotohanan ay sina Doña Divina at ang kanyang ina. At dahil wala na si Doña Divina, walang ibang nakakaalam ng katotohanan kung ‘di ang kanyang ina.Napahugot siya nang malalim na paghinga at ipinikit ang kanyang mga mata para ikalma ang kanyang sarili at alisin ang mga gumugulo sa kanyang isipan para makapag-isip siya sa kung ano bang dapat niyang itanong sa kanyang ina sa sandaling tanungin niya ito sa totoong pagkatao niya.“Kung ito lang ang paraan para malaman ko ang katotohanan…”
Kumawala si Stefan sa pagkakayakap ni Eunice at tinignan ito sa mga mata.“You should feel sorry,” seryosong saad nito. “And you should be held accountable for your actions!” At sa isang iglap ay inangkin ni Stefan ang labi ni Eunice bagamat ito’y may kagaspangan dahil sa panunuyo dahil sa ilang araw na hindi ito nabasa ay hindi iyon naging alintana sa kanya para manabik na mahagkan muli ang kanyang asawa.Nabigla man sa ginawa ng kanyang asawa ay tinugunan niya rin ang mga halik ni Stefan. Nang sandaling iyon hindi niya maikakaila na na-miss niya din ang mga halik ng kanyang asawa sa mga araw na nawalan siya ng malay. Ngunit sa kabila ng pagpapalitan at pagtanggap ng halik na puno ng pagmamahal sa isa’t isa ay muling sumagi sa kanyang isipan ang agam-agam…o isang katotohanan na siya niyang natuklasan ng nakaraan.Stefan…***SINUBUKAN ni Eunice na baliwalain ang kanyang nalaman ngunit kahit anong pilit niyang alisin iyon sa kanyang isipan ay paulit-ulit pa ring nanariwa sa kanyang al
ITINULAK ni Damon ang kanyang wheelchair papalapit sa higaan ng kanyang ama at saka hinawakan ang kamay nito.“Dad…” mahinang sambit nito na halatang pinipigilan ang kanyang pagluha.Pilit na bumangon si Eduardo sa kanyang pagkakahiga at inabot ang pisngi ng kanyang anak na bakas ang pagbabago sa mukha nito noong huli niya itong makita.“You’ve already grown up a lot, Damon,” wika ni Eduardo habang hinahaplos ang pisngi ng anak.“Same goes to you, Dad,” wika ni Damon na tumawa nang mahina.Habang pinagmamasdang maigi ni Eduardo ang kanyang anak ay biglang sumagi sa kanyang isipan si Amanda, ang kanyang asawa.“Damon, where’s your mom? How is she?” Sunod-sunod na tanong ni Eduardo sa kanyang anak na may halong pananabik at pag-aalala ngunit biglang naglaho ang kanyang pananabik nang mapansin niya ang pagbabago sa reaksyon ng kanyang anak nang banggitin niya ang kanyang asawa.“Damon, why? Is there something wrong with your mom? What happened to her?”Hindi nakasagot si Damon.“Damon?”
SABIK na umuwi si Stefan sa kanilang bahay para ibalita kay Eunice ang magandang balita na kanyang dala. Nang sandaling maiparada niya na ang kanyang kotse ay dali-dali itong naglakad papasok ng mansyon at agad na hinanap ang kanyang asawa.“Mahal? I’m home!” masaya saad ni Stefan na agad ginala ang kanyang mga mata para makita ang kanyang asawa ngunit wala sa sala ang kanyang asawa dahilan para pumunta ito ng kusina ngunit wala rin doon si Eunice. “Where is she?” kunot noong tanong niya sa kanyang sarili.Umakyat si Stefan sa kanilang k’warto para tignan kung naroon si Eunice.“Mahal, are you—”Hindi nagawang matapos ni Stefan ang kanyang sasabihin nang makita niya ang kanyang asawang nakahandusay sa sahig.“Eunice!” bulalas na sambit ni Stefan sa pangalan ng kanyang asawa at mabilis itong nilapitan. “Mahal, mahal! Wake up! What happened?” Sunod-sunod na tanong nito nang