Ilang beses kong tiningnan ang aking sarili sa salamin. Ang ganda ko pala kapag naayusan. Ngumiti ako. Tipid na ngiti hanggang sa unti-unting lumapad. Nang magbukas ang pintuan ng elevator ay napatda pa ako. Kanina pa ako kinakabahan talaga. Kaya mo 'to, Anne. Bihira lang ang ganitong pagkakataon kaya sulitin mo na. Manginig-nginig pa ang aking mga daliri nang pindutin ko ang doorbell. Nagbilang ako hanggang sampu, bago ko ulit pinindot ang doorbell. Ilang sandali pa ay nagbukas na ito. Nanghihina ang katawan ko sa kaguwapuhan niya. Ano ba iyan? "Hi," bati ni Marko. Laglag na ang puso ko. Tumikhim ako. Manginig-nginig pa ang labi ko nang sumagot ng Hello sa kaniya. Pinapasok na niya ako. Pinagmamasdan ko ang kabuuan ng kaniyang sala. Maaliwalas at halos walang pinagkaiba sa condo ni Craig. Sinundan ko siya hanggang sa kusina. Nakalapag sa sahig ang ilang karton ng groceries. Lumapit ako dito at inumpisahang buksan ang mga karton. Tiningnan ko iyong mga cabinet niya pati na
"Mag-toothbrush muna ako." Hindi ko na hiningi ang kaniyang permiso. Basta na lang akong pumasok sa kaniyang kuwarto. Dire-diretso akong naglakad hanggang sa banyo. Nandito pa din iyong toothbrush na ginamit ko. Tumabi naman sa akin si Craig. Nag-toothbrush din siya. Pasimple akong nakatingin sa kaniya habang nag-to-toothbrush siya. Napatingin din siya sa akin. Kinindatan niya ako kaya napairap ako. Natatawa naman siyang dumura bago nagmumug. Para hindi kahiya-hiya sa super bango niyang hininga, gumamit ako ng mouth wash niya. "Nalimutan ko pala iyong damit ko sa unit ni Marko," bulong ko. "Tsk! Kung saan-saan mo iniiwan ang damit mo.""Nagmamadali kasi ako, e. Bukas ko na lang kukunin."Naupo ako sa gilid ng kaniyang kama. Nanatili naman siyang nakatayo sa labas ng banyo habang seryosong nakatingin sa akin. "Ano pa'ng ginagawa mo?" masungit kong tanong. Gabi na. Inaantok na ako. "Simulan na natin para matapos na at makauwi na ako!""Nagmamadali? Excited ka ng matikman ulit an
"Ano'ng nangyari kagabi?"Nagulat pa ako kay Ate Rose dahil bigla-bigla na lang siyang nagsalita sa likuran ko. Maaga akong bumangon. Hindi ko nga alam kung nakatulog ba ako. Basta ang alam ko lang ay nakatulala ako sa magdamag. Pakiramdam ko din ay sobrang gaan ko at para akong lumulutang sa alapaap. "Magkuwento ka dali!"Gising na din ang Mama niya. Dumiretso ito sa coffee maker upang magtimpla ng kape. "Ayun, Ate. Tinulungan ko siya sa groceries niya...""Tapos?" "Um-order siya ng pagkain para sa aming dalawa. Tinulungan ko siyang mag-ayos ng mesa, nagkabanggaan kami, hawak niya iyong isang pitsel ng tubig. Tapos nabasa ako. Pinahiram niya ako ng bathrobe niya."Patiling tumawa si Ate Rose. "Nagpunta si Craig doon?" Paano niya nalaman? Marahan akong tumango. "Galing iyon dito kagabi. Nagtanong nang hindi ka makita. Sabi ko, nasa unit ka nga ni Marko."Tawa siya nang tawa. Lakas ng trip ni Ate Rose. Mukhang maganda ang gising niya, dahil kahit hindi naman nakakatawa ay tinataw
Tulog na si Craig. Nakanganga pa siya pero guwapo pa din siya. Nakayakap ang kaniyang isang braso sa akin habang ang mukha ay nakasiksik sa aking leeg. Napabuntong hininga ako at napaisip kung bakit ba ako narito ngayon, nakahiga sa kaniyang tabi. Ang sabi niya ay gusto niyang matulog ng mahimbing at gusto niya ng katabi. Kawawa naman siya. Lagi na lang puyat at naaapektuhan na ang kaniyang buhay. Kasalanan ko 'to kaya babantayan ko na lang siya habang tulog. Ang daming mga bagay na naglalaro sa aking isipan sa mga sandaling ito. At nang mapagod ako, hindi ko namamalayan na nakatulog na pala ako. Alas-dose y media na ng tanghali nang magising ako. Wala na si Craig sa tabi ko. Nakaupo siya sa sofa at hawak ang kaniyang cellphone. Mukhang kagigising-gising lang niya. Binaba niya ang cellphone niya nang makita niyang gising na ako. Bumangon na din ako. Inayos ko ang bedsheet at unan bago ko hinanap iyong vacuum. Sumunod naman siya sa akin. Nakasuksok ang kamay sa bulsa ng kaniyang
"Matamlay ka yata ngayon, Anne?" tanong ni Ate Rose. Mula kahapon ay matamlay na talaga ako. Nagsimula lang 'to dahil sa nangyari sa amin ni Craig. Isang araw ko ng hindi nakikita si Craig. Pangalawang araw na ngayon. Bumaba ako kahapon, pero sa unit lang ni Marko. Hindi ko nga din maintindihan kung bakit habang naglilinis ako sa unit ni Marko, umaasa ako na dadating si Craig. Hindi ko siya pinuntahan sa unit niya. Tingin ko, iyon ang makakabuti. Tingin ko din ayaw niya akong makita. Napuyat ako kagabi sa kaiisip ng dahilan kung bakit ayaw niyang pumayag na itigil namin iyong ginagawa namin. Hindi kaya dahil pa din ito sa orasyon?"Nag-away ba kayo ni Craig?" bigla na lang tanong ni Kuya Ethan na kinapatda ko. Paano niya nasabi ang bagay na iyon? Natawa si Kuya Ethan. "Kahapon, sa meeting, matamlay din siya, e. Parang may sariling mundo. Nasa meeting pero nakatulala na para bang ang lalim ng iniisip."Natawa na din si Ate Rose. "Nag-away kayo?"Ha? Bakit ba naiisip nila na nag
"Five thousand para sa one month deposit at one month advance. At isang libong piso na advance sa kuryente at tubig."Kumuha ako ng maayos na bahay para kina Inay at Amang. Hindi ko maatim na maayos ang tulugan ko kada gabi kina Ate Rose, samantalang ang mga magulang ko ay sa puwesto na lang natutulog. Hindi ko pa nasabi ang bagay na 'to. Tiyak na hindi sila papayag, kaya minarapat ko na lang na huwag sabihin. At saka maganda iyong bagong upahan na nakuha ko. Puwede ding magtindahan, dahil daanan ng mga tao. Kung malakas ang benta, puwede na nilang iwanan iyong puwesto. Hindi na nila kailangang magbenta ng mga kung ano-anong gamot diyan, lalo na iyong pamparegla. Bumili ako ng mga unan at maayos na higaan bago ako nagpunta sa puwesto. "Anne! Kaya nga kami nagpasya ng Amang mo na huwag na munang umupa, para makaipon at makapag-aral ka," giit ni Inay pagkatapos kong sabihin ang totoo sa kanila. "Maganda po doon, Inay. Puwede po kayong magtindahan. Puwede din po kayong magtinda-tind
Nilipat ni Craig sa ibang kuwarto si Inay, para daw komportable ito habang nagpapagaling dito sa ospital. Nagsabi si Inay na hindi na kailangan, dahil masyadong mahal ang bayad sa kuwarto na pinili nito, pero masyadong makulit si Craig. Iniisip tuloy nila na kami na. Hindi ko naman masabi sa kanila ang katotohanan, dahil ma-i-stress lang sila kapag naisip nila na baon ako ngayon sa utang kay Craig. "Maaga pa po ako bukas sa trabaho, kaya kailangan ko na pong umuwi. Gusto ko pa man din sanang sumama sa pagbabantay sa inyo." Ala-una na ng madaling araw nang magpasya siyang magpaalam. "Maraming salamat, hijo. Pasensya ka na din sa abala, huh.""Hindi po iyon abala sa akin," sagot naman ni Craig. "Magpagaling po kayo. Babalik po ako bukas, pagkatapos ng trabaho ko." Hinatid ko na siya hanggang sa labas ng hospital. Tahimik akong naglalakad kasunod niya. Hinatid ko na din siya hanggang sa kaniyang sasakyan, dahil tingin ko ay iyon ang gusto niya. Hindi pa muna siya agad pumasok sa s
"Maupo ka muna, Meong..." utos ko sa lalake. Aayusin ko muna ang mga damit nina Inay at Amang na dadalhin ko. Mabait itong si Meong at sa lahat ng mga nanliligaw sa akin, siya din ang pinakaguwapo. Nag-aaral din ito. Teacher siya. Tahimik si Craig habang nakasandal sa dingding. Nakasuksok ang ilang daliri sa bulsa ng maong niyang pantalon. Walang imik, sobrang seryoso at napakaangas. "Nagpunta ako nang isang gabi dito, pero sabi nga ng kapitbahay niyo na nasa hospital daw kayo," sabi ni Meong. "Ah, oo... Nahirapang huminga si Inay, kaya sinugod namin sa hospital.""Okay naman na siya?" "Oo. Awa ng Diyos, ayos naman na siya."Parang kami lang ni Meong ang tao dito sa bahay. "Buti at lumipat na kayo ng inuupahan, Anne. Mas okay dito kaysa doon sa dati.""Oo nga, e. Komportable sina Amang at Inay dito.""Babalik ka pa ba sa trabaho mo?""Oo.""Akala ko hindi na. Kaya ka nagtindahan.""Hindi ako puwedeng umalis doon." Malaki ang utang na kailangan kong bayaran. "Isa din pala sa dah
"Maupo ka muna, Meong..." utos ko sa lalake. Aayusin ko muna ang mga damit nina Inay at Amang na dadalhin ko. Mabait itong si Meong at sa lahat ng mga nanliligaw sa akin, siya din ang pinakaguwapo. Nag-aaral din ito. Teacher siya. Tahimik si Craig habang nakasandal sa dingding. Nakasuksok ang ilang daliri sa bulsa ng maong niyang pantalon. Walang imik, sobrang seryoso at napakaangas. "Nagpunta ako nang isang gabi dito, pero sabi nga ng kapitbahay niyo na nasa hospital daw kayo," sabi ni Meong. "Ah, oo... Nahirapang huminga si Inay, kaya sinugod namin sa hospital.""Okay naman na siya?" "Oo. Awa ng Diyos, ayos naman na siya."Parang kami lang ni Meong ang tao dito sa bahay. "Buti at lumipat na kayo ng inuupahan, Anne. Mas okay dito kaysa doon sa dati.""Oo nga, e. Komportable sina Amang at Inay dito.""Babalik ka pa ba sa trabaho mo?""Oo.""Akala ko hindi na. Kaya ka nagtindahan.""Hindi ako puwedeng umalis doon." Malaki ang utang na kailangan kong bayaran. "Isa din pala sa dah
Nilipat ni Craig sa ibang kuwarto si Inay, para daw komportable ito habang nagpapagaling dito sa ospital. Nagsabi si Inay na hindi na kailangan, dahil masyadong mahal ang bayad sa kuwarto na pinili nito, pero masyadong makulit si Craig. Iniisip tuloy nila na kami na. Hindi ko naman masabi sa kanila ang katotohanan, dahil ma-i-stress lang sila kapag naisip nila na baon ako ngayon sa utang kay Craig. "Maaga pa po ako bukas sa trabaho, kaya kailangan ko na pong umuwi. Gusto ko pa man din sanang sumama sa pagbabantay sa inyo." Ala-una na ng madaling araw nang magpasya siyang magpaalam. "Maraming salamat, hijo. Pasensya ka na din sa abala, huh.""Hindi po iyon abala sa akin," sagot naman ni Craig. "Magpagaling po kayo. Babalik po ako bukas, pagkatapos ng trabaho ko." Hinatid ko na siya hanggang sa labas ng hospital. Tahimik akong naglalakad kasunod niya. Hinatid ko na din siya hanggang sa kaniyang sasakyan, dahil tingin ko ay iyon ang gusto niya. Hindi pa muna siya agad pumasok sa s
"Five thousand para sa one month deposit at one month advance. At isang libong piso na advance sa kuryente at tubig."Kumuha ako ng maayos na bahay para kina Inay at Amang. Hindi ko maatim na maayos ang tulugan ko kada gabi kina Ate Rose, samantalang ang mga magulang ko ay sa puwesto na lang natutulog. Hindi ko pa nasabi ang bagay na 'to. Tiyak na hindi sila papayag, kaya minarapat ko na lang na huwag sabihin. At saka maganda iyong bagong upahan na nakuha ko. Puwede ding magtindahan, dahil daanan ng mga tao. Kung malakas ang benta, puwede na nilang iwanan iyong puwesto. Hindi na nila kailangang magbenta ng mga kung ano-anong gamot diyan, lalo na iyong pamparegla. Bumili ako ng mga unan at maayos na higaan bago ako nagpunta sa puwesto. "Anne! Kaya nga kami nagpasya ng Amang mo na huwag na munang umupa, para makaipon at makapag-aral ka," giit ni Inay pagkatapos kong sabihin ang totoo sa kanila. "Maganda po doon, Inay. Puwede po kayong magtindahan. Puwede din po kayong magtinda-tind
"Matamlay ka yata ngayon, Anne?" tanong ni Ate Rose. Mula kahapon ay matamlay na talaga ako. Nagsimula lang 'to dahil sa nangyari sa amin ni Craig. Isang araw ko ng hindi nakikita si Craig. Pangalawang araw na ngayon. Bumaba ako kahapon, pero sa unit lang ni Marko. Hindi ko nga din maintindihan kung bakit habang naglilinis ako sa unit ni Marko, umaasa ako na dadating si Craig. Hindi ko siya pinuntahan sa unit niya. Tingin ko, iyon ang makakabuti. Tingin ko din ayaw niya akong makita. Napuyat ako kagabi sa kaiisip ng dahilan kung bakit ayaw niyang pumayag na itigil namin iyong ginagawa namin. Hindi kaya dahil pa din ito sa orasyon?"Nag-away ba kayo ni Craig?" bigla na lang tanong ni Kuya Ethan na kinapatda ko. Paano niya nasabi ang bagay na iyon? Natawa si Kuya Ethan. "Kahapon, sa meeting, matamlay din siya, e. Parang may sariling mundo. Nasa meeting pero nakatulala na para bang ang lalim ng iniisip."Natawa na din si Ate Rose. "Nag-away kayo?"Ha? Bakit ba naiisip nila na nag
Tulog na si Craig. Nakanganga pa siya pero guwapo pa din siya. Nakayakap ang kaniyang isang braso sa akin habang ang mukha ay nakasiksik sa aking leeg. Napabuntong hininga ako at napaisip kung bakit ba ako narito ngayon, nakahiga sa kaniyang tabi. Ang sabi niya ay gusto niyang matulog ng mahimbing at gusto niya ng katabi. Kawawa naman siya. Lagi na lang puyat at naaapektuhan na ang kaniyang buhay. Kasalanan ko 'to kaya babantayan ko na lang siya habang tulog. Ang daming mga bagay na naglalaro sa aking isipan sa mga sandaling ito. At nang mapagod ako, hindi ko namamalayan na nakatulog na pala ako. Alas-dose y media na ng tanghali nang magising ako. Wala na si Craig sa tabi ko. Nakaupo siya sa sofa at hawak ang kaniyang cellphone. Mukhang kagigising-gising lang niya. Binaba niya ang cellphone niya nang makita niyang gising na ako. Bumangon na din ako. Inayos ko ang bedsheet at unan bago ko hinanap iyong vacuum. Sumunod naman siya sa akin. Nakasuksok ang kamay sa bulsa ng kaniyang
"Ano'ng nangyari kagabi?"Nagulat pa ako kay Ate Rose dahil bigla-bigla na lang siyang nagsalita sa likuran ko. Maaga akong bumangon. Hindi ko nga alam kung nakatulog ba ako. Basta ang alam ko lang ay nakatulala ako sa magdamag. Pakiramdam ko din ay sobrang gaan ko at para akong lumulutang sa alapaap. "Magkuwento ka dali!"Gising na din ang Mama niya. Dumiretso ito sa coffee maker upang magtimpla ng kape. "Ayun, Ate. Tinulungan ko siya sa groceries niya...""Tapos?" "Um-order siya ng pagkain para sa aming dalawa. Tinulungan ko siyang mag-ayos ng mesa, nagkabanggaan kami, hawak niya iyong isang pitsel ng tubig. Tapos nabasa ako. Pinahiram niya ako ng bathrobe niya."Patiling tumawa si Ate Rose. "Nagpunta si Craig doon?" Paano niya nalaman? Marahan akong tumango. "Galing iyon dito kagabi. Nagtanong nang hindi ka makita. Sabi ko, nasa unit ka nga ni Marko."Tawa siya nang tawa. Lakas ng trip ni Ate Rose. Mukhang maganda ang gising niya, dahil kahit hindi naman nakakatawa ay tinataw
"Mag-toothbrush muna ako." Hindi ko na hiningi ang kaniyang permiso. Basta na lang akong pumasok sa kaniyang kuwarto. Dire-diretso akong naglakad hanggang sa banyo. Nandito pa din iyong toothbrush na ginamit ko. Tumabi naman sa akin si Craig. Nag-toothbrush din siya. Pasimple akong nakatingin sa kaniya habang nag-to-toothbrush siya. Napatingin din siya sa akin. Kinindatan niya ako kaya napairap ako. Natatawa naman siyang dumura bago nagmumug. Para hindi kahiya-hiya sa super bango niyang hininga, gumamit ako ng mouth wash niya. "Nalimutan ko pala iyong damit ko sa unit ni Marko," bulong ko. "Tsk! Kung saan-saan mo iniiwan ang damit mo.""Nagmamadali kasi ako, e. Bukas ko na lang kukunin."Naupo ako sa gilid ng kaniyang kama. Nanatili naman siyang nakatayo sa labas ng banyo habang seryosong nakatingin sa akin. "Ano pa'ng ginagawa mo?" masungit kong tanong. Gabi na. Inaantok na ako. "Simulan na natin para matapos na at makauwi na ako!""Nagmamadali? Excited ka ng matikman ulit an
Ilang beses kong tiningnan ang aking sarili sa salamin. Ang ganda ko pala kapag naayusan. Ngumiti ako. Tipid na ngiti hanggang sa unti-unting lumapad. Nang magbukas ang pintuan ng elevator ay napatda pa ako. Kanina pa ako kinakabahan talaga. Kaya mo 'to, Anne. Bihira lang ang ganitong pagkakataon kaya sulitin mo na. Manginig-nginig pa ang aking mga daliri nang pindutin ko ang doorbell. Nagbilang ako hanggang sampu, bago ko ulit pinindot ang doorbell. Ilang sandali pa ay nagbukas na ito. Nanghihina ang katawan ko sa kaguwapuhan niya. Ano ba iyan? "Hi," bati ni Marko. Laglag na ang puso ko. Tumikhim ako. Manginig-nginig pa ang labi ko nang sumagot ng Hello sa kaniya. Pinapasok na niya ako. Pinagmamasdan ko ang kabuuan ng kaniyang sala. Maaliwalas at halos walang pinagkaiba sa condo ni Craig. Sinundan ko siya hanggang sa kusina. Nakalapag sa sahig ang ilang karton ng groceries. Lumapit ako dito at inumpisahang buksan ang mga karton. Tiningnan ko iyong mga cabinet niya pati na
"Dito na muna ako," sabi ko kay Marko. Nagtaas siya ng kilay sa akin. Napatingin siya sa labas. "Magsisimba ka?" mapagduda niyang tanong. Sumabay lang ako sa kaniya dito sa Quiapo. Hindi ko kasi nakita ng ilang araw si Anne kaya pakiramdam ko kulang ako. Tsk! Ano ba 'tong pinagsasabi ko? Ayaw ko namang mambabae at baka mabugbog lang ako ng Mommy ko. "Oo. Ipagdadasal ko na mahanap mo na siya," sagot ko naman. Bumaba na ako ng sasakyan. Hinanap ko iyong sinabi ni Rose na tindahan ng mga dahon at mga kandila. Nahanap ko na. Tanaw ko na si Anne pero hindi muna ako lumapit sa kaniya. Namili muna ako ng kung ano-ano sa mga katabi niyang tindahan. Kunwari, nagkataon lang na napadpad ako dito. Aalis din naman ako agad. Gusto ko lang siyang makita. Siguro naman pagkatapos ay payapa na ang magiging tulog ko mamayang gabi. Pero hindi ako agad nakaalis na gaya ng plano. I offered to help her and I enjoyed it. Kahit na mainit at pawisan na ako sa pagtitinda, nag-enjoy ako. Masaya din ako n