Sa loob ng kanyang opisina sa Blue Ocean Cruise Headquarters, hindi mapakali si Captain Jal Pereno. Mula nang tawagan niya si Marites, wala siyang ibang inisip kundi si Cherry."Lumayo na siya?" bulong niya sa sarili, naguguluhan. "Pero bakit? Dahil ba kay Prescilla? Dahil sa isang gabing hindi ko man lang maalala?"Mariin niyang hinampas ang mesa. Hindi niya maintindihan kung paano nagkaganito ang lahat. Mahal niya si Cherry, pero bakit parang hindi niya ito kayang habulin?Nasa ganito siyang pag-iisip nang biglang bumukas ang pinto ng kanyang opisina.Si Prescilla.Nakangiti ito, pero may halong panunuya ang ekspresyon niya. "Ano, Captain? Balita ko, hinahanap mo na naman si Cherry?"Mabilis na tumayo si Jal at tumingin nang matalim kay Prescilla. "Anong ginagawa mo rito?"Umirap si Prescilla bago lumapit sa kanya, parang isang reyna na sigurado sa sarili. "Anong ginagawa ko? Aba, dapat akong magtanong niyan sa’yo. Ano bang iniisip mo, Jal? Bakit hanggang ngayon, siya pa rin ang gus
Parang binagsakan ng bato ang dibdib ni Cherry. Paano na ang pangarap niya? Paano siya mabubuhay kung mawawalan siya ng trabaho?Napayuko siya, hinaplos ang tiyan niya. Hindi lang ito tungkol sa kanya ngayon—may tatlong buhay siyang dinadala. Tatlong musmos na umaasa sa kanya."Doc, hindi ko kaya…" nanginginig ang boses niyang sagot. "Paano ako mabubuhay? Paano ko bubuhayin ang mga anak ko kung mawawalan ako ng trabaho?"Malambing ngunit matatag ang tinig ni Doc Ferrer. "Cherry, hindi lang trabaho ang kailangan mong isipin ngayon. Ang katawan mo ay mahihirapan lalo na’t nasa laot ka pa. Ang pagbubuntis mo ay high-risk. Kung hindi ka mag-iingat, maaaring malagay sa peligro ang mga anak mo."Napapikit si Cherry, pinipigilan ang luhang gustong bumagsak. "Pero wala akong ibang pagkukunan ng pera. Ako lang ang aasahan ng mga anak ko…"Hinawakan ni Doc Ferrer ang kamay niya. "May ibang paraan, Cherry. Pero ang mahalaga ngayon ay ang kapakanan mo at ng mga bata."Pagkauwi ni Cherry sa kanyan
Halos hindi mapakali si Cherry habang papunta siya sa clinic ng Diamond Cruise Ship. Pakiramdam niya’y anumang oras, isang iglap lang, biglang susulpot si Jal at haharangin siya. Hindi pwedeng mangyari iyon. Hindi siya pwedeng magpatalo sa takot."Kailangan kong umalis… para sa mga anak ko," bulong niya sa sarili, habang mahigpit na hawak ang kanyang bag.Pagdating sa clinic, agad siyang sinalubong ng onboard physician na si Doc Ferrer, ang tanging taong nakakaalam ng tunay niyang kondisyon."Cherry? Akala ko ba nagpapahinga ka?" agad na tanong ng doktor, napansin ang pamumutla niya."Doc… kailangan kong humingi ng exit permission. Gusto ko nang mag-resign." Diretso niyang sinabi, pilit pinapakalma ang nanginginig niyang tinig.Natahimik si Doc Ferrer, tila nag-iisip bago tumugon. "Cherry, sigurado ka ba? Alam mong kapag umalis ka, mawawalan ka ng sustento. May plano ka na ba kung paano mo palalakihin ang tatlong anak mo?""Oo, Doc. May ipon pa ako. Makakahanap ako ng ibang paraan," s
Nakatayo si Cherry sa harap ng kanyang maliit na locker, inaayos ang huling gamit na dadalhin niya. Hindi niya akalain na ganito kabilis matatapos ang kanyang trabaho sa barko—ang trabahong minahal niya, ang trabahong bumuhay sa kanya. Pero ngayon, wala na siyang ibang pagpipilian.Muli niyang hinaplos ang kanyang tiyan. "Kakayanin natin ‘to, mga anak."Nang sa wakas ay handa na siyang lumabas, isang malalim na hinga ang kanyang pinakawalan bago tuluyang isinara ang pinto ng kanyang kwarto."Cherry, ito na ang final clearance mo." Inabot ni Ms. Andrea Vasquez ang dokumento. "Everything is approved. You're officially free to leave the Diamond Cruise Ship."Mabilis niya itong tinanggap at tumango. "Maraming salamat po, ma’am. Hindi ko po ito makakalimutan."Malungkot siyang tinitigan ng kanyang manager. "Hindi mo ba talaga kayang ipaalam ito sa ibang crew? They’ll be devastated when they find out na umalis ka na."Muling umiling si Cherry. "Ma’am, gusto ko pong tahimik na umalis. Mas ma
Sa wakas, ibinalik ng officer ang kanyang passport. "Alright. Safe flight, Miss."Napabuntong-hininga siya ng malalim nang makalagpas sa immigration. Isa na lang… check-in na lang…Pero bago pa siya makalayo, isang pamilyar na boses ang narinig niya sa likuran."Cherry!"Parang yelo ang dumaloy sa kanyang katawan. Hindi… hindi puwede!Dahan-dahan siyang lumingon, at nakita niya si Jal, hingal at mukhang desperado, nakatayo ilang metro lang ang layo mula sa kanya."Cherry, huwag mo akong takbuhan!" sigaw nito, hindi alintana ang mga taong nakatingin na ngayon sa kanila.Hindi na siya nag-isip pa. Mabilis siyang tumalikod at naglakad nang mas mabilis patungo sa departure area. "Huwag mo siyang pakinggan. Huwag mong hayaang habulin ka ng nakaraan," pilit niyang sinasabi sa sarili.Ngunit narinig niya ang tunog ng mabilis na pagtakbo—alam niyang hindi siya bibitawan ni Jal."Cherry, please! Sandali lang!"Damn it! Alam niyang wala na siyang takas.At bago pa siya makalayo, naramdaman niya
Napabuntong-hininga siya. "Damn it, Cherry… ano ba talaga ang nangyayari sa'yo?""Jal."Napalingon siya nang marinig ang isang pamilyar na tinig. Si Captain Prescilla Gana, ang isa sa mga senior officers sa cruise ship. Maganda at matikas ito, laging kontrolado ang sarili, pero sa mga mata nito ngayon, may nakatagong pait."Ano'ng ginagawa mo rito mag-isa?" tanong nito habang lumalapit."Wala. Iniisip lang ang isang bagay," matamlay niyang sagot.Tumikhim si Prescilla. "O isang tao?"Hindi siya sumagot.Ngumiti ito nang mapait. "Huwag mo nang itanggi. Lahat ng tao dito, nakikita kung paano mo hinahabol si Cherry."Nanigas ang panga ni Jal. "Anong pakialam nila?""Simple lang, Jal." Dumiretso ang tingin nito sa kanya. "Gusto ka nilang gisingin sa katotohanan.""At ano'ng katotohanan?"Humakbang si Prescilla palapit. "Na hindi ka na mahal ni Cherry."Parang sinuntok ang dibdib ni Jal sa narinig.Parang lumubog ang mundo ni Jal sa narinig niyang sinabi ni Prescilla. Hindi siya makapagsal
Pagkalapag ni Cherry sa Pilipinas, isang malalim na buntong-hininga ang pinakawalan niya. Ligtas na siya. Malayo na siya kay Jal. At higit sa lahat, kasama na niya ulit ang kanyang pamilya.Dala ang kanyang mga gamit, sumakay siya ng taxi papunta sa kanilang bahay sa Tagaytay. Habang nasa biyahe, hinaplos niya ang kanyang tiyan, pumikit sandali, at nagbulong, "Mga anak, malaya na tayo."Nang makarating siya sa kanilang bahay, pinakiramdaman muna niya ang paligid bago marahang kumatok sa pinto. Ilang saglit lang, bumukas iyon, at bumungad ang kanyang ina—Gemma Jones, isang matapang ngunit mapagmahal na babae.Nanlaki ang mga mata nito. "Cherry?!"Hindi na nakapagsalita si Cherry. Sa halip, agad siyang niyakap ng kanyang ina, mahigpit, parang ayaw na siyang pakawalan."Anak… Diyos ko, anak! Ano'ng ginagawa mo rito? Akala ko nasa barko ka pa!"Narinig ni Cherry ang pagmamadaling mga yapak sa loob. Ilang saglit lang, lumabas na rin ang kanyang ama—Ralph Jones, isang dating sundalo, may ed
Mariing napatingin si Jal kay Prescilla, ang kanyang panga ay humigpit, at ang kanyang mga kamao ay bahagyang sumara."Ano'ng pinagsasabi mo, Prescilla?" malamig niyang tanong, pilit na pinapakalma ang sarili.Ngumisi si Prescilla, inilagay ang kamay sa kanyang bewang. "Jal, hindi mo ba napapansin? Bigla na lang siyang nawala, bigla siyang nag-resign, at walang sinumang makapagsabi kung bakit. Hindi ba iyon kahina-hinala?"Hindi sumagot si Jal. Ngunit sa loob niya, may kung anong gumugulo sa isip niya."At kung tutuusin…" lumapit pa lalo si Prescilla, bahagyang idinantay ang kanyang kamay sa dibdib ni Jal pero agad itong inalis ng binata. "Dapat noon pa lang, ako na ang pinili mo. Hindi ko gagawin sa'yo ‘yang ginawa ni Cherry. Hindi ako tatakbo palayo sa’yo.""Huwag mo akong ipagkumpara sa kanya, Prescilla." malamig na sagot ni Jal. "At lalong huwag mong ipilit ang sarili mo sa akin."Napatigil si Prescilla, napalitan ng inis ang kanyang mukha. "Kahit anong gawin mo, Jal, hindi mo na
Sa Gitna ng Laban: VietnamTahimik ang paligid. Malinis ang maliit na hotel room kung saan pansamantalang tumuloy si Jal Pereno kasama ang kanilang anak. Maaga pa, pero tirik na ang araw sa labas. Sa kabila ng sikat ng araw, tila may malamig na hangin na pumapawi sa init—hindi sa katawan, kundi sa puso.Nakatayo si Jal sa harap ng bintana. Suot pa rin niya ang parehong t-shirt na gamit niya kahapon. Halos hindi niya namamalayan ang paglipas ng oras. Mula sa kanyang kinatatayuan, tanaw niya ang malalayong gusali, ang banayad na trapiko sa ibaba, at ang mga taong tila wala namang alalahanin sa buhay. Iba sa sitwasyon niya ngayon. Iba sa realidad na kinasadlakan nila.Hawak niya ang cellphone. Bukas ang video call app. Tinitigan niya ito ng matagal. Ilang beses na niyang sinubukang tawagan si Prescilla pero palaging hindi nasasagot.Napalingon siya sa crib na nasa tabi ng kama. Doon, mahimbing na natutulog ang kanilang sanggol. Mahigpit na yakap nito ang maliit na stuffed toy na binili n
Cabin 208, Jal and Prescilla’s RoomTahimik. Walang ibang maririnig kundi ang mabagal na tunog ng ceiling fan at ang mahinang hilik ng sanggol na natutulog sa crib.Pero sa kabila ng katahimikan, may bagyong namumuo sa pagitan nina Jal at Prescilla—hindi bagyong gawa ng hangin, kundi ng mga salitang hindi pa nasasabi, ng takot na gustong kumawala, at ng mga lihim na matagal nang kinikimkim.Prescilla: (nakaupo sa gilid ng kama, nakatitig sa kanyang mga kamay)"Dalawang taon na, Jal. Dalawang taon tayong parang nakakulong dito. Hindi mo ba nararamdaman ‘yon?"Jal: (nakasandal sa dingding, tahimik, hawak ang cellphone habang pinagmamasdan ang countdown timer ng test results app)"Ramdam ko, Pres. Bawat araw. Bawat gabi. Hindi ako bato."Prescilla:"Kung hindi ka bato, bakit parang wala kang nararamdaman tuwing umiiyak ako sa gabi? Tuwing nilalagnat ang anak natin at ako lang ang gising? Tuwing iniisip ko kung makakalabas pa tayo rito—buhay?"Jal: (bumuntong-hininga, lumapit)"Pres… hind
Tahimik ang gabi sa bahay ni Cherry. Ang mga bata—sina Mikee, Mike, at Mikaela—ay mahimbing na natutulog sa kani-kanilang mga kwarto. Sa sala, nakaupo si Cherry sa harap ng kanyang laptop, naka-headset at nakatutok sa kanyang trabaho bilang isang work-from-home customer service agent."Good evening, thank you for calling. How may I assist you today?" aniya sa kabilang linya.Sa kabila ng katahimikan ng gabi, narinig niya ang mahinang pag-iyak ng isa sa kanyang mga anak. Mabilis niyang tinanggal ang headset at tumayo."Sandali lang po, may aasikasuhin lang ako," paumanhin niya sa customer.Dali-dali siyang pumunta sa kwarto ng mga bata. Naabutan niya si Mikaela na umiiyak habang nakatalukbong ng kumot."Anak, bakit ka umiiyak?" tanong niya habang palapit."Nanaginip po ako, Mama. Nakakatakot," hikbi ni Mikaela.Yumakap si Cherry sa anak at hinaplos ang likod nito."Nandito si Mama. Wala kang dapat ikatakot. Balik tayo sa pagtulog, ha?"Matapos mapakalma si Mikaela at masigurong tulog n
SA BAHAY NI CHERRY – KINAGABIHANTahimik na naglalakad si Cherry sa likod ng bahay, tangan ang lumang cellphone na matagal na niyang hindi binubuksan. May basag na ang screen. May gasgas na ang likod. Pero andoon pa rin ang mga alaala.Binuksan niya ito.May isang voicemail.Mula kay Jal.Ilang taon na ang nakalipas."Cherry, hindi ko alam kung paano kita hahanapin. Pero kung maririnig mo 'to… bumalik ka. Hindi ko kayang mawala ka nang ganito. Hindi ko kayang tanungin ang sarili ko gabi-gabi kung bakit mo ako iniwan.""Cherry… mahal pa rin kita."Napapikit si Cherry, pinilit ang sarili na huwag lumuha. Ngunit ang mga salitang iyon ay tila sumaksak muli sa pusong pinilit na niyang palamigin."Late na, Jal," mahinang bulong niya. "Late ka na…"Sa command bridge ng Blue Ocean Cruise Ship, na naka-dock pa rin sa Vietnam port, tahimik ang gabi."Captain Prescilla, breaking news po sa global channel!" sigaw ni Ensign Lydia habang dala-dala ang tablet.Mabilis na lumapit si Prescilla, hawak
Sa command bridge ng Blue Ocean Cruise Ship, naka-dock pa rin sa Vietnam port…“Captain Prescilla, breaking news po sa global channel!” sigaw ni Ensign Lydia habang dala-dala ang tablet.Mabilis na lumapit si Prescilla, na bitbit pa ang bote ng gatas ng kanyang bagong silang na anak—isang simpleng paalala na kahit siya ay kapitan, isa rin siyang ina na kapapanganak lang at nakamaternity leave, ngunit piniling bumalik sa serbisyo dahil sa krisis.“Global Update: Unang batch ng COVID-19 vaccines, ipapamahagi na sa iba’t ibang bansa ngayong linggo. Prioridad ang mga frontline workers, medical staff, at mga seafarers na stranded sa international ports."Napahawak si Prescilla sa dibdib, habang si Jal, na nasa likod lang, napalingon sa screen. Ang tahimik na gabi ay biglang napuno ng mahinang bulungan ng pag-asa.“Pres…” mahinang sabi ni Jal, “Sa wakas.”“Hindi pa tapos ang laban,” sagot ni Prescilla. “Pero may ilaw na ulit sa dulo ng tunnel.”Tumayo si Marites mula sa sulok ng control roo
"Mikee, wag mo isubo 'yan anak, keyboard ni Mama 'yan!""Mike, Mikaela, huwag kayong maghilahan ng lampin!""Hello po, magandang araw, Customer Service Representative Cherry po ito, paano ko po kayo matutulungan?""Mikee! Wag mong kagatin si Mike! Naka-headset si Mama!""Anak, ako na magbabantay, pahinga ka muna.""Ma, salamat po talaga. Hindi ko alam anong gagawin ko kung wala kayo ni Papa.""Ano ka ba, anak. Triplets 'yan. Di biro. Tapos nagwo-work ka pa mula umaga hanggang gabi.""Cherry, may incoming call ka ulit," sigaw ni Ralph mula sa sala habang karga si Mikaela."Sige Pa, salamat! Eto na naman…""Good afternoon po, yes sir, naiintindihan ko po ang concern ninyo. Let me check on that po, please hold for a few seconds.""Mike, ibalik mo 'yung bote ng gatas kay Mikaela, hindi yan para sayo!""Anak, kaya mo pa ba? Gusto mo ba ako na lang muna sumagot sa customer mo?" pabirong tanong ni Gemma."Ma, kung pwede lang po. Pero ako na 'to. Hay, parang may 10 kamay na kailangan ko!""Ma
Sa Gitna ng Ingay at Pagod, May PagmamahalMaagang nagising si Cherry. Alas-siyete pa lang ng umaga, pero tila huling bahagi na ng araw ang pakiramdam niya. Dumaan siya sa kusina, dala ang mabigat na katawan. Kape ang una niyang hanap."Okay, kaya ko 'to. Kape muna. Saglit lang, mga anak… wag muna kayong magising, please..." bulong niya sa sarili habang inaabot ang tasa.Pero tila narinig siya ng langit."WAAAAAA!" sabay-sabay na iyak ng triplets mula sa kwarto."Good morning, mga mahal kong buhawi," buntong-hininga ni Cherry habang nagmamadaling pumasok sa kwarto ng mga anak.Pagpasok niya, nagsalubong ang mga mata nila ni Mikee na tila galit na galit dahil gutom na naman. Si Mike ay nakanganga, hinihintay lang na may magbuhat sa kanya. Si Mikaela naman ay iniikot ang kanyang bibig, hinahanap ang dede.Agad na sumunod si Gemma, ang ina ni Cherry, mula sa sala."Aba’y ang aga-aga, nag-aayaw na naman ang mga apo ko. Sige anak, ako muna rito. Magkape ka na at maghanda na para sa trabaho
Minsan, napapaisip siya kung paano pa siya magtatagumpay sa kabila ng lahat ng hamon. Ngunit sa bawat araw na dumaan, napagtanto niya na ang tunay na lakas ay hindi nanggagaling sa mga materyal na bagay o tagumpay sa negosyo. Ang lakas ay nagmumula sa kakayahang magpatuloy sa kabila ng lahat ng sakit. Kaya naman, kahit gaano kabigat ang kanyang buhay, patuloy siyang lumalaban, patuloy na nagsusumikap.Gemma at Ralph, ang mga magulang ni Cherry, ay palaging nandiyan upang magbigay ng suporta sa kanya. Hindi madali para kay Cherry na balansehin ang pagiging ina at ang pangangailangan na magtrabaho, ngunit sa tulong ng kanyang mga magulang, nahanap niya ang lakas upang magpatuloy. Hindi ito naging madali, ngunit bawat gabay at tulong na ibinibigay nila ay nagsilbing ilaw sa madilim na landas na tinatahak ni Cherry."Salamat po, Mama, Papa," ang pasasalamat ni Cherry isang gabi habang inaalalayan siya ni Gemma sa pag-aalaga sa mga bata. "Kahit na ako'y mag-isa sa pakiramdam, alam kong may
Sa isang tahimik na gabi sa Quezon, sa ilalim ng malamlam na buwan, nakaupo si Cherry sa may salamin ng bintana ng kanilang maliit na bahay. Ang kanyang mga mata ay nakatutok sa mga anak na mahimbing na natutulog sa kanilang mga kama. Maliliit pa sila, at ang kanilang mga hininga ay naririnig sa bawat paghinga ng hangin na dumadampi sa kanilang mga balat. Bagamat ang tanawin sa labas ay puno ng dilim, may isang bagay na nagpapaliwanag sa gabi para kay Cherry — ang mga ngiti at katahimikan ng kanyang mga anak.Sa mga sandaling tulad nito, ang sakit ay tila nagiging mas matindi kaysa sa lahat ng mga pangarap na nawawala. Hindi niya pa rin matanggap ang mga pangyayaring nagdulot sa kanya ng sakit, ngunit ang bawat sandali ng pagmumuni ay nagpapaalala sa kanya na may mga dahilan pa rin upang magpatuloy.“Kung hindi lang sa mga anak ko,” isip ni Cherry, "baka hindi ko na kayang magpatuloy."Sa bawat alon ng pagnanasa at kalungkutan na dumaan sa kanyang buhay, nahanap niya ang lakas na magp