Dahil sampung araw na ang nakalipas, ngunit hindi pa rin nawawala ang sakit sa kanyang paa, nahihirapan nang maglakad si Reinella."Reinella," tawag ng isang lalaki.Hindi sigurado si Reinella nang marinig niya ang pagtawag sa kanyang pangalan. Huminto pa rin siya at lumingon."Kamusta ka na?" tanong ng lalaki na parang malapit sila sa isa’t-isa."Okay lang ho," sagot ni Reinella na may bahagyang ngiti."Naalala mo pa ba ako?" tanong ng doktor na may mabait na mukha at nakangiti ito."Doktor," sagot ni Reinella. Kahit na napakasama ng kanyang kondisyon noong gabing iyon, hindi niya makakalimutan ang doktor na nagtangkang iligtas ang kanyang anak."Oo, ako si Doktor Maverick Malvar. Masaya akong makita ka ulit. Kumusta na ang paa mo?" tanong ng doktor habang tinitingnan ang paa ni Reinella.Nang makita ni Doktor Malvar si Reinella na naglalakad na parang hinihila ang kanyang paa, naalala niya agad ang babaeng iyon. Kaya niya tinawag si Reinella."Masakit pa rin, dok. Baka malap
"Ano? May injection ba na nagpapahinto ng tibok ng puso?"Nagulat si Doktor Malvar nang marinig ang tanong ni Reinella."Takot ako sa injection, pero kung yang injection na pampahinto ng tibok ng puso, hindi ako takot," sabi ni Reinella na puno ng panghihina."Naiintindihan ko ang nararamdaman mo, pero hindi ka dapat ganito. Dapat mong mahalin ang sarili mo. Kawawa ang anak mo, masasaktan siya kapag nakita kang umiiyak," sabi ng doktor na tumayo sa tabi ni Reinella.Mabilis na pinunasan ni Reinella ang kanyang mga luha. Nanatili siyang tahimik habang sinusuri ng doktor ang kanyang tibok ng puso, tiyan, at presyon ng dugo."Mababa ang blood pressure mo, 90/70, at mataas ang acid sa tiyan," sabi ni Doktor Malvar matapos suriin si Reinella."May tsansa po ba akong mamatay, dok?" tanong ni Reinella nang may pag-asa."Patay na naman ang pinag-uusapan," galit na sabi ng doktor."Yung mga patay na, inilibing na, umiiyak sila at nagmamakaawa para muling mabuhay. Ikaw na buhay pa, gu
Parang gusto nang tumigil ng puso ni Reinella sa pagkabigla nang makita ang lalaking nakatayo sa harap ng pinto. Para itong kabute na basta na lamang sumulpot, kung may sakit lang siya sa puso ay naka bumulagta na siya kanina pa.Lalo siyang nainis nang makita ang mukha ng lalaking iyon na parang walang konsensya, kahit na halos mamatay siya sa takot at pagkabigla."Pasensya na po, aalis na po ako," sabi ni Reinella nang magbigay-daan ang lalaki.Samantala, nanatiling tahimik ang lalaki habang nakatingin kay Reinella."Sino 'yon?" tanong ni Reed nang makaupo na siya sa harap ni Maverick.Ang kaibigan niya ay isang pediatrician, kaya imposibleng may pasyente si Maverick na tulad ng babaeng kanina."Ah, 'yon, maganda, 'di ba?" hindi sumagot si Maverick, sa halip ay nagtanong pabalik."Masyado pang bata ang taste mo," biro ni Reed."Kahit bata-bata, kaya nang magkaanak. Mabait siya at isang mabuting ina. Minsan, hindi naman sa edad nakasalalay ang pagiging responsable sa anak," sa
Si Reed ay naglalakad at magaan ang pakiramdam nito habang papasok sa mansyon ng kanyang pamilya. Ngumiti siya nang makita ang isang may edad na na babae na nakaupo sa sofa sa sala, nag-enjoy sa kanyang tasa ng green tea.Masayang-masaya ang kanyang puso dahil sa balitang nagbigay ng gatas ng ina ang kanyang asawa para sa kanilang anak. Ang galit na dating umiiral ay nawala n parang bula."Galing ka ba sa ospital?" tanong ni Cresa, ang ina ni Reed.Nang makita ang ngiti sa mukha ng kanyang anak, alam ni Cresia na masaya ang puso nito ngayon."Opo, Mama," sagot ni Reed na nakangiti. Umupo siya sa sofa, sa harap ng kanyang ina. Kahit pa may edad na ang ina niya ay hindi pa rin maitatago ang angking ganda nito. "Kumusta na ang apo ko?" tanong ni Cresia."Sabi ni Maverick, mas maganda na ang kondisyon ng anak ko. Nadagdagan ng tatlong gramo ang timbang nito," sagot ni Reed."Talaga? Masaya ako sa balitang iyan. Bukas pupunta ako sa ospital, miss ko na ang apo ko," sabi ni Cresia na
Pagkatapos ng tatlong araw na pag-inom ng gamot na ibinigay ni Doktor Maverick, mas maganda na ang pakiramdam ni Reinella. Maaari na rin niyang ilakad nang maayos ang kanyang mga paa.Subalit, ang epekto ng gamot na iniinom niya ay nagdudulot ng labis na antok. O baka naman dahil wala lang siyang gaanong ginagawa.Dati, si Miggy ang laging inaasikaso niya. Palaging nagpapalit ng lampin tuwing umiihi. Pinapaliguan at pinaglalaruan ang batang iyon. Iyon ang araw-araw na routine ni Reinella, kay Miggy umiikot ang buong mundo niya. Ngayong wala na ang anak niya, pakiramdam niya ay wala na siyang silbi pa.Ngunit ngayon, lahat ng iyon ay naging alaala na lamang. Sinubukan ni Reinella na tanggapin ang lahat, ngunit napakahirap pala nito."Anak, miss na miss na kita," bulong ni Reinella habang tinitingnan ang larawan ng kanyang anak. “Walang araw na hindi kita namimiss ni Mama, anak ko.”Kung mayroon lang siyang Android phone, marahil ay makikita niya ang daan-daang larawan ni Miggy. Maa
Nanatiling nakatungo si Reinella habang dinadamdam ang mga masasakit na salitang lumabas sa bibig ng kanyang hipag."Hindi mo rin ako kailangang hawakan, ayoko sa mga taong tulad mo," sabi ng kapatid ni Remulos na si Tanya. Parehong may pagkasuya ang tingin ng dalawang babaeng ito kay Reinella.Tumango si Reinella at nagtungo sa kusina para maghanda ng inumin.Sanay na si Reinella sa mga pananakit at pang-iinsulto na tulad nito. Ngunit mananatili pa rin ang sakit sa kanyang puso. Lalo na ngayon na hindi pa siya ganap na nakakabangon mula sa pagkawala ng kanyang anak.Sinubukan ni Reinella na maglakad nang mabilis papunta sa kusina. Pagdating sa maliit na kusina, hindi muna siya naghanda ng inumin. Umiyak muna siya upang ilabas ang nararamdaman.Minsan iniisip ni Reinella kung hanggang kailan niya kakayanin ang ganitong sitwasyon sa piling ng pamilya ni Remulos, na laging nanlalait at nagpapakita ng pagmamaliit sa kanya.Isang pamilyang pinagmamalaki ang edukasyon na nakamit nil
Ang balitang ito ay lubhang nakakagulat. Maging ang kanyang puso ay tumigil sa pagtibok ng ilang sandali."Mahal, pakiusap makinig ka muna sa paliwanag ko," sabi ni Remulos habang hinahawakan ang kamay ni Reinella.Si Reinella ay nanatiling tahimik na hindi makapagsalita. Lahat ng ito ay lubhang nakakagulat na maging ang kanyang mga kamay at paa ay nanginginig.Ito na ba ang tinatawag na pagtataksil? Nagtaksil ba ang kanyang asawa?Pero kailan nagsimula?"Prank lang to lahat ‘di ba? Isang malaking biro lang ‘to!" ngumiti si Reinella at umaasang nagbibiro lang ang kanyang asawa."Hindi, Mahal, seryoso ako. Kinasal kami isang buwan na ang nakalilipas," malinaw na sinabi ni Remulos.Ang malinaw na likido na matagal niyang pinipigilan ay tuluya ng tumulo sa kanyang pisngi nang linawin ni Remulos ang kanyang pag-amin. Paano nagawa ni Remeulos na gawin ito sa kanya? Samantalang napakaganda ng kanilang relasyon. Maliban na lang sa pagitan ni Reinella at ng biyenan niya."Pasensya na, h
"Sana hindi niyo na lang ako sinama dito. Kung g-ganito lang rin pala ang ipapakita niyo sa ‘kin," Pautal-utal na wika ni Ernesto, hirap na hirap man sa pagsasalita ay hindi niya kayang manahimik lang sa nasasaksihan niya. Nabigo si Ernesto na maging mabuting ama at asawa. Nabigo siya sa pagpapalaki ng kanyang mga anak. Hindi niya lubos maisip na masasaksihan niya kung gaano kasama ang mga ito kay Reinella."Kailangan mong kumalma, Mahal. Kung hindi dahil sa babaeng probinsyanang ito, hindi gagawin ni Remulos ang ganito sa ibang babae," paratang ni Carmina, tinuro pa si Reinella na nakaupo sa sahig."Sinusuportahan mo ba ang ginawa ng anak mo?" mabagal ang bawat pagbigkas ni Ernesto ngunit hindi niya iyon alinatana. Nais niyang iparating sa asawa na hindi tama ang ginagawa ng mga ito."Mahal, hindi ko sinusuportahan ang ginawa ni Remulos, pero hindi rin si Remulos ang may kasalanan. Ang babaeng ito ang may kasalanan. Simula nang dumating siya sa buhay natin ay nagkanda-leche-leche
"Ang saya-saya mo yata, kaya hindi mo napansin ang presensya ko rito. Kanina pa ako nakatayo dito," sabi ng lalaking may magandang mukha habang nakatingin kay Reinella na may ngiti."Doktor Malvar," tawag ni Reinella rito. Hindi niya sinagot ang tanong ng doktor, sa halip ay tinawag niya ang pangalan nito."Buti naman, akala ko nakalimutan mo na ang pangalan ko," biro ni Doktor Maverick.Tumawa nang malumanay si Reinella nang marinig ang sinabi ng doktor. "Hindi ko kayang makalimutan. Isa ka sa mga taong hindi ko malilimutan," sabi ni Reinella na may ngiti.Para kay Reinella, ang kanyang sinabi ay biro lang, pero iba ang naramdaman ni Doktor Maverick. Sobrang saya niya nang marinig ang sinabi ni Reinella. Hanggang sa napangiwi siya sa hiya."Pangako ha, huwag mo akong kalilimutan."Parang nasa langit siya dahil sa tuwa. Kahit ilang beses pa lang silang nagkikita Reinella, parang hindi niya mapigilan ang pangungulila. Ilang beses na siyang tumawag sa numero ni Reinella, pero hindi
Matapos umiyak nang matagal at magdalamhati sa kanyang kapalaran, lumabas si Reinella sa kanyang kwarto at dumiretso sa kwarto ni Uno.Akala ni Reinella ay tulog na ang gwapong sanggol dahil sa pagod na sa paghihintay sa kanya. Pero nagkamali siya, dahil naglalaro lang ito gamit ang kanyang mga kamay at paa. Parang hinihintay ni Uno ang pagdating ni Reinella."Pasensya na, anak, matagal ako," sabi ni Reinella na may ngiti at hinalikan ang bilugan na pisngi ni Uno. Ngumiti nang malaki ang gwapong sanggol at ipinakita ang kanyang mapulang gilagid.Natuwa si Reinella nang makita si Uno na masayang-masaya. "Tara, bumaba tayo," sabi ni Reinella na may ngiti at hinalikan ang pisngi ni Uno.Kahit anong nararamdaman niya, hindi niya ito ipapakita kay Uno. Kapag kasama niya si Uno, magiging mabuti at masayahin siyang ina.Ngumiti ang batang lalaki habang ginagalaw-galaw ang kanyang mga kamay."Ang talino ng anak ko," sabi ni Reinella habang kinakarga si Uno at dinala sa unang palapag.
Paulit-ulit na nararamdaman ni Reinella ang matinding sakit. Gusto niyang tapusin ang tawag, pero patuloy na kinakausap siya ni Elaine. Mukhang mabait si Elaine sa kanya, pero sa bawat salitang lumalabas sa bibig nito, halatang galit na galit siya kay Reinella. Kung tutuusin siya ang may karapatan na magalit, matapos makiapid ni Elaine sa taong may karelasyon. Pero baliktad na ang sitwasyon, siya itong hinahamak ni Elaine kahit pa ito naman talaga ang kerida."Magtatrabaho ako sa bahay ni Mama, ate, pero pagkatapos kong bumalik mula rito. Pangako ko, babayaran ko ang utang. Kung hindi ko kayang bayaran bilang katulong, babayaran ko ng pera. At kung paano ako makukuha ang pera, problema ko na 'yon," sabi ni Reinella habang pinipigilan ang galit at emosyon.Pakiramdam ni Reinella, ginagamit lang siya ni Remulos. Lumalaki ang galit niya matapos marinig ang lahat ng sinabi ni Elaine. Talagang itinuturing siyang tanga ni Remulos."Gusto mo bang magbenta ng sarili?" tanong ni Elaine na pa
"Rem, malo-lowbat na ang baterya ng cellphone ko. Balak ko sa Islana bumili ng bagong baterya. Pati 'yung casing, sira na kaya kailangan talian ng goma para hindi mahulog."Nanatiling tahimik si Remulos nang marinig ang sinabi ni Reinella. May mga tindahan pa kaya na nagbebenta ng casing at baterya para sa lumang cellphone ni Reinella?"Rem, malo-lowbat na ang baterya," sabi ni Reinella na gustong tapusin na ang tawag. Dahil tuwing naririnig niya ang boses ng asawa niya, parang lumalakas ang sakit sa kanyang puso. Parang may kumikirot sa dibdib niya."'Rem, ano ba 'yan, ayusin mo na ang suot mo. Malapit na magsimula ang programa."Narinig ni Reinella ang malambing na boses na tumatawag kay Remulos. Siguradong ang may-ari ng boses na iyon ay ang pangalawang asawa niya."Tumatawag lang kay Reinella," sagot ni Reinella nang tapat."Oh, sige, bigay mo sa akin ang telepono. Gusto ko kausapin si Reinella," sabi ni Elaine na may ngiti. At iyon ang ikinatuwa ni Remulos. Ibig sabihin, hin
"Mahal, nasaan ka na ba?" tanong ni Remulos.Kung dati ay masayang-masaya si Reinella kapag tinatawag siyang "mahal" ni Remulos, ngayon ay parang nasusuka siya sa tuwing tinatawag siya nang ganun ni Remulos."Nasa karinderya lang ako, Rem," sagot ni Reinella."Nasaan ka na? Nasa Isla ka na ba?" tanong ni Remulos."Hindi pa, 'tol, nasa daan pa rin ako.""Nasaan ka na ngayon, mahal?" Sobrang curious ni Remulos. Gusto niyang mag-video call para makita kung nasaan ang kanyang asawa. Pero ang lumang telepono ni Reinella ang nagiging problema."Papasok na ako sa Dapa. Ngayon ay nasa terminal na ako," paliwanag ni Reinella nang detalyado na parang talagang nasa biyahe siya.Hindi alam ni Remulos na ang asawa niyang akala niya ay tanga ay hindi pala ganoon katanga. Kaya pa nga niyang gumawa ng ganitong kwento."Ah, akala ko nasa Isla ka na. Mahal, masaya ako na nakarating ka dyan ng ligtas," sabi ni Remulos.Kahit pangalawang kasal na ito, kasama si Elaine, nararamdaman ni Remulos a
Nasiyahan si Reinella sa kanyang papel bilang isang ina. Matapos mailantad sa araw si Uno sa umaga, pinapaliguan niya ito at pinasuso.Masaya, iyon lang ang salitang naglalarawan sa kanyang nararamdaman. Ang presensya ni Uno ay nakakapagpagaling sa kanyang pangungulila at sakit ng pagkawala ng kanyang anak na si Miggy.Ngumiti si Reinella habang tinitingnan ang gwapong sanggol. Matapos maligo, mukhang presko na ang maliit na bata. Ang amoy ng sanggol ay nagpapagaan kaya't paulit-ulit na hinahalikan ni Reinella ang pisngi ni Uno."Anak, maliligo lang ako sandali at magbibihis. Hintayin mo ako, huwag kang iiyak," sabi ni Reinella na may ngiti at hinalikan ang bilugan na pisngi ng gwapong sanggol."Ang talino ng anak ko," sabi ni Reinella nang makita si Uno na nakangiti nang nakabuka ang bibig.Matapos magpaalam, pumunta si Reinella sa kanyang kwarto. Pero bago iyon, ipinagkatiwala niya ang magandang sanggol sa babysitter.Nagtataka si Reinella kay Cresia. Kung bakit kumuha pa si Cr
"Hindi kita pababayaan, madalas akong pupunta sa bahay ni Mama para makita ka," sagot ni Remulos na may ngiti. Hindi niya napapansin na nami-miss na niya ang kanyang unang asawa."Bakit ka pupunta sa bahay ni Mama?" tanong ni Reinella na parang walang malay."Tayo ay mag-asawa, kailangan kong gampanan ang aking tungkulin bilang asawa nang patas." Muli, mahinahon ang sagot ni Remulos. Hindi niya alam kung gaano nasasaktan at nasisiraan ng loob si Reinella sa kanyang mga salita."Anong klaseng tungkulin bilang asawa, Rem?" Patuloy na nagtatanong si Reinella para mas malinaw na maipaliwanag ni Remulos."Mahal, hindi mo ba alam? Gagawa pa tayo ng kapatid para kay Miggy. Sobrang miss na kita, mula nang manganak ka, hindi na tayo nagkita." Sa wakas, diretsahan na ang sagot ni Remulos."Para kang Oreo, Rem." Hindi natapos ni Reinella ang kanyang sinabi."Anong ibig mong sabihin?" Hindi maintindihan ni Remulos ang sinasabi ng kanyang asawa."Gusto mong sumawsaw dito, tapos sumawsaw doon
Bakit may mga taong tulad ni Carmina? Apo niya si Miggy, pero bakit ganun na lang ang kabagsik ang mga salita nito?Hinawakan ni Reinella ang kanyang dibdib na masakit at parang naninikip. Wala na si Miggy, pero bakit parang wala silang pakialam sa pagkawala niya? Bigla na lang pumatak ang kanyang luha. Hindi lang siya ang hindi kinikilala bilang manugang, pati si Miggy. Kaya ayaw ng mga ito na ilagay si Remulos bilang ama sa birth certificate nito, pati na rin ang apelyido nito.Maraming mensahe ang pumasok sa kanyang telepono, pero hindi niya kaya basahin ang bawat isa.Biglang nag-ring ang telepono ni Reinella, at nakita niya ang pangalan ng ama ni Miggy. Hindi sinagot ni Reinella ang tawag at pinili na lang magpakalma sa pamamagitan ng pag-iyak.Isang beses na hindi nasagot, tas sunod-sunod ang tawag nito. Hanggang sa ikalimang tawag nito.Nang kumalma na ang kanyang puso, sinagot ni Reinella ang tawag."Hello, mahal," bati ni Remulos.Sa boses ni Remulos, halatang nag-aalal
Tumawag si Reed kay Tiya Liza upang utusan si Reinella na dalhin ang kanyang anak sa kanyang opisina.Matapos magbigay ng utos, isinara ni Reed ang kanyang telepono.Hindi nagtagal, may kumatok sa pinto. Dumating si Tiya Liza kasama si Uno na tulog pa sa mga bisig ni Reinella."Sino si Reinella? Bakit hindi siya dumating?" tanong ni Lander nang makita ang magandang dalagang bata na may karga ang kanyang apo."Si Reinella ito, Dear," sabi ni Cresiar habang itinuturo si Reinella.Tiningnan ni Lander si Reinella nang may pagtataka. Pagkatapos, tumingin siya sa kanyang asawa. "Siya ba ang wet nurse ni Uno?" tanong niya."Oo, Papa. Magpahinga ka muna Reinella, ako na muna ang bahala kay Uno.""Sige, Ma'am," sagot ni Reinella at ibinigay si Uno kay Cresia. Matapos maibigay ang bata, bumalik si Reinella sa kwarto ng bata."Talaga bang siya ang wet nurse ni Uno?" tanong ni Lander habang kinukuha ang apo mula kay Cresia."Oo, Dear," sagot ni Cresia."Bata pa siya. Akala ko matanda