Habang pababa ng hagdan ay natatanaw na ni Rada ang pamilyar na bulto mula sa beranda. Bahagyang lumukot ang kanyang mukha. Hindi niya inaasahan ang pagdalaw ni Clark sa araw na ito ng sabado. Sa pagkakaalam niya ay lumuwas ng Maynila ang kababata for a business seminar.
Inakyat siya sa kwarto ni Manang Yoly at sinabing may naghihintay na bisita sa kanya sa ibaba. Sa pag-aakalang sila Cathy at Bing ang dumating ay dali-dali siyang sumunod sa mayordoma. Nangako kasi ang mga kaibigan na dadalawin siya ng mga ito ngayong araw. Batung-bato na siya sa bahay at wala na siyang ginawa kundi ang maglagi sa kanyang silid. Hindi rin naman niya mahagilap ang inang si Clara dahil lagi na’y abala ang Senyora sa mga itinayo nitong foundation. Maliban sa Sociable na tao ang mommy niya kaya lagi itong nasa mga gatherings. Ayon na rin sa tagubilin ng ama ay bahay-iskwela lamang ang kanyang pang araw- araw na rotina. Kailangan niyang magpakabait kung ayaw niyang muling masira sa daddy niya. Baka mamaya magkaroon pa ng extension ang parusa niya. Makulong na talaga sya sa bahay.Saglit siyang huminto sa kalagitnaan ng hagdan at Sumandal sa barandilya. Tahimik niyang pinagmasdan ang nakatalikod na lalaki. Kumibot-kibot ang sulok ng mga labi niya pagkuwa'y Isang mababaw na buntong-hininga ang ginawa bago nagpatuloy sa marahang paghakbang. Narating niya ang bukana ng pinto pa-beranda nang hindi namamalayan ng kanyang bisita. Abala kasi ito sa kung anumang tinatanaw sa bakuran ng asyenda. Natanaw niya mula sa garahe ang kulay lumot na pick-up na pag-aari nito. Ibinalik niya ang tingin sa bulto. "What brought you here, traitor?" ang maaskad na bungad niya. Agad namang lumingon ang nakatalikod na si Clark, pagkarinig sa boses niya. "Rads!" anang lalaki na bagamat nagulat ay umaliwalas ang mukha pagkakita sa kanya. Hindi siguro nito inaasahan na haharapin niya itong araw. Naka-ilang balik na rin kasi ang kaibigan sa asyenda sa pagbabasakaling makausap siya subalit tinatanggihan lamang niya ito at lagi na'y itinataboy paalis. Inirapan niya si Clark at pinukol ng matalim na tingin. "I'm so sorry, Rads. I didn't mean to hurt you," ang mahinahon at apologetic na turan ng binata. "Hurt me? Who said I get hurt?" she said with protesting eyebrows. "Rads..." si Clark na sinubukang lumapit sa dalaga. Subalit kinumpay ni Rada ang kamay upang huwag na siyang magtangkang lumapit. Humakbang ang kaibigan patungo sa upuang bakal at naupo ng pasalampak. Kumuha ng isang pirasong mansanas mula sa fruit basket na nasa lamesa.Pagkatapos ipahid sa suot na damit ang mansanas ay mabilis na dinala iyon ni Rada sa kanyang bibig at kumagat. Batid ng kababata ang pagkahilig niya sa mga prutas partikular na ang kasoy. Pero nang mga sandaling iyon ay sa apple sya nag crave kaya iyon ang dinampot niya. "Did I hear it right? Buong akala ko kasi..." "Akala mo lang iyon," ang masungit na putol niya agad kay Clark sabay ingos rito. "Then why you're always avoiding me?" "Coz you're a jerk and you betrayed me." balik niya. "Rads, I'm sorry. Forgive me this once." "Ano pa nga ba ang magagawa ko, eh nariyan ka na sa harap ko," sagot niyang nasa himig ang sarkasmo. "So are we good na? You're not mad at me anymore? " ani Clark na sinilayan ng ngiti. "Depende..." sagot ni Rada na nagkibit-balikat at sinabayan ng pagtaas nito ng kilay. "Depends on what?" tanong ng binata, na nahalinhinan ng bahagyang pagkunot ng noo ang maaliwalas na mukha. "Sa gagawin mong pambawi para mawala ang inis ko sa'yo. Aba, hindi porket hinarap kita ngayon at kumain ako nitong dala mong mansanas ay okay na ang lahat. Lagay ba eh ganun-ganon na lang?" may taray na bulalas ni Rada. "FYI, I can buy a box of it and eat them all for the whole week, kaya huwag mo akong daanin sa suhol.” dagdag pa ng dalaga. Sukat natawa si Clark, lumapit sa lamesa at naupo sa isa pang silya. Alam ng lalaki na natibag na niya ang pinapakitang katigasan ng kaibigan. Lumalabas na kasi ang pagka-childish ni Rada. Halatang nagkukunwari na lamang ang kababata sa ipinapakitang pagkainis sa kanya. Rada may be a stubborn rascal but she's not hard-hearted. Malambot ang puso nito. Baka nga matagal na siya nitong napatawad sa nagawa niyang kasalanan. Maaaring pride na lang ang umiiral sa kaibigan kaya patuloy syang tinitikis. Umabot si Clark ng isang lansones at sinimulan iyon balatan, dinala sa bibig pagkatapos. "So tell me, lil brat, how can I make it up to you?" aniya sa pagitan ng pag-nguya. Kunwa'y nag-isip pa si Rada. "Anything?" she asked with a mischievous look. "Oh, don't look at me like that." He knows Rada is trying to bribe him. " But yes, anything," he said without hesitation. Bumigay rin. Sa narinig ay kumudlit ang pag-asa kay Rada. Nagkislap ang mata. Mabilis na pumihit paharap sa lalaki. "Well, Mr. Clark Zantillan, I want you to help me to get out of this house right now," ang paanas at walang kagatul- gatol na sambit niya Sa binata. "Ah, what?" si Clark na nanlaki ang mata. Mukhang nahuhulaan na nito ang gustong ipagawa ng kababata. "Are you nuts? You know how draconian your father is," he said. "Exactly, and this is not new to us, right? Besides, he trusted you more than anyone here. It is easy for you to convince him, Clark," kumbinse ni Rada. "I have something important to do, please?" pagsusumamo pa ng dalaga. Sabay Pinalungkot ang mukha sa kaawa-awang anyo. "No! Forget about that. " ang matigas at mariing sagot ni Clark. Nasa mukha rin nito ang determinasyon na hindi pagbigyan ang kababata. Dahil roon ay Marahas na napabuntong hininga si Rada. Nagdikit ang mga kilay nito at umaskad ang mukha habang matalim na tinitigan si Clark. Nagsukatan sila ng tingin.***** Habang sinisilip ni Rada ang kaibigan sa pakikipag-usap sa kanyang ama ay hindi niya maiwasang mangiti. Kulang na lang ay humagikhik siya sa sobrang kaaliwan. Ramdam niya ang pagpapawis ng noo ni Clark gawa ng panaka-naka pagsulyap sa gawi niya. Kabado man ang binata ay alam niyang hindi sya nito bibiguin. Ni minsan ay hindi pa sya nito binigo sa mga paglalambing niya. Small guilt flows in her mind. Clark is a very honest person. Brave enough to face fear and difficulty. Subalit sa hangarin nitong makabawi ay nagagawa nitong mag sinungaling ngayon. Inaatake man ng konsensya ay pilit na lamang niya iyong binalewala. Mulat sapul ng kanilang pagkabata ni minsan ay hindi pa siya tinanggihan ng kaibigan sa mga kapritso niya. Kaya’t hindi lang sya sa mga magulang spoiled kundi maging kay Clark. She’s always been his favorite. And for her, he's not just a friend. He's a family. A brother she doesn't have. And she's very lucky to have him as a dearest friend.Kung sana’y natuturuan ang puso Sa Kung sino ang maaari nitong ibigin. Sigurado syang si Clark ang kanyang pipiliin.She takes a deep sigh.Nakita niyang tinapik ni Ramon Sa balikat ang kaibigan. Muntik pa siyang mapatalon sa tuwa. Alam na niya ang ibig sabihin niyon. Nagtagumpay ang binata na kumbinsihin ang ama na payagan siyang lumabas na kasama ito. "So, where to?" Clark asked. Nasa manibela na ito at sinisimulang buhayin ang makina ng sasakyan. "Take me to Barangay Laoyon," ang masayang tugon niya na sagad ang kaligayahan sa mata." Pagkatapos kasing pumayag ng Senyor ay agad siyang pumanhik sa kanyang silid at mabilis na nagbihis. Ramdam niya ang pagkasabik. Pagkatapos nilang makapag-paalam sa daddy niya ay hinila niya agad si Clark palapit ng sasakyan nito. Mahirap na kasing makahalata ang ama at baka madiskaril pa ang plano niya. Lalo na at naroon pa rin ito sa beranda at matamang nakatanaw sa kanilang magkaibigan.“Okay.” ani Clark. Hindi na nag-usisa pa ang binata. Bagama't nahihiwagaan sa kislap na nakikita sa mga mata ng kaibigan ay nakaramdam ito ng kasiyahan para sa dalaga.Batid niyang hindi tamang magsinungaling subalit hindi niya mapahindian si Rada. Hindi niya ito kayang tiisin.Habang kausap niya ang Senyor kanina ay ramdam niya ang paggitaw ng pawis sa noo. Maging ang pagsigid ng konsensya. Mabuti na lang at hindi sya nag stutter sa pagsasalita. Dahil mahuhulaan agad ni Ramon na nagsisinungaling sya. Kaya naman ay nakahinga siya ng maluwag nang mapapayag niya ang lalaki.Anuman ang pakay ng kaibigan sa Laoyon ay sasamahan na lamang niya ito. Babantayan at iingatan katulad ng laging ipinapangako niya kay Senyor Ramon sa tuwing tinutulungan niya ang dalagang makapuslit ng Asyenda. Kung nalalaman lamang ng lalaki ang totoo malamang pati sya ay ma-grounded rin sa asyenda. Marahan nang minaniobra ng binata ang pick-up palabas ng asyenda. Nakita ni Clark ang relief sa mukha ni Rada nang sa wakas ay nasa highway na sila. Ang kislap sa mga mata nito ay nanatiling naroon. Maging ang nakasuot na ngiti sa makipot nitong labi ay pagka tamis-tamis.It was his first to see her genuinely happy.“You're sure are we on the right path?" tanong ni Clark, mabilis nitong nilinga si Rada sa tabi. "We are at the far end, brat." dagdag pa ng binata habang itinuon muli ang pansin sa kalsada. Binagalan nito ang pagpapatakbo ng sasakyan. Si Rada naman ay halos humaba na ang leeg sa katatanaw sa labas na binuksan na ang bintana ng behikulo. Tama si Clark mukhang nasa dulong bahagi na nga sila ng San Isidro. Binistahan niya ang hawak na papel kung saan ay nakaguhit ang isang direksyon. Tama naman ang daan na tinahak nila. Napabuga siya sa hangin. Ni hindi dumaan sa kanyang isip na may ganito kaliblib na lugar sa bayan nila. Kung saan ay walang ibang matatanaw kundi pawang kakahuyan at kabundukan. At sa dako pa roon kung ipagpapatuloy pa nila ni Clark ay paanan na ng bundok. Ang layo na nila sa kabihasnan. Maliban kasi sa makitid na ang daan ay malubak pa. Makapal rin ang putik sa kalsada gawa ng magdamag na pag-ulan nang nagdaang gabi. Muntik na nga silang mabalahaw sa medyo may
Kung sa Hansel and Gretel ay may isang matandang hukluban na may nakakatakot na anyo. Ang kaharap niya ay sadyang napaka-amo ng bukas ng mukha na tila kay bait. Bagama't bakas ang pagkakaroon ng edad ay hindi maikakailang napakaganda nitong babae noong kabataan nito. Ang magkabilang biloy nito sa pisngi ay sadyang kapansin-pansin sa tuwing ngumingiti ito. "Ma- Magandang araw po... k..kayo po ba ang may-ari nitong bahay?" sa wakas ay kanyang naisatinig. Itinuro ni Rada sa babae ang kubo.Hindi kasi agad siya nakapagsalita dahil sa pagkamangha sa kaharap. May kahawig kasi itong artista na paboritong panoorin ng Mommy Clara niya. Hindi nga lang niya matukoy ang pangalan. "Ako nga ineng. Akala ko ay namali lamang ang aking pandinig na mayroong boses sa paligid. May maipaglilingkod ba ako sa iyo?" anang babae na may bahagyang pagkunot ng noo. "Naliligaw ka ba? Wala ka bang kasama?" dagdag tanong pa ng babae. Kasabay nang pagguhit ng pangamba sa mukha nito ay ang maliit na hakbang pala
Ibinalik ni Rada ang tingin kay Aling Lourdes at nagpakawala ng malalim ngunit pasimpleng paghinga. "Ang totoo po niyan ay dito po talaga ang aking tungo sa inyong tahanan," aniya sa magalang at mababang tono. Kumunot ang noo ni Lourdes,nabahiran ng pagtataka ang mukha. "May nangyari ba kay kuya Kanor?" agarang usisa nito kalakip ang pangamba sa boses. Si Rafael naman ay nanatiling tahimik ngunit patuloy na hinayon ng mata ang dalaga. Sa isip ay may namumuong hinala. "Naku, wala po Aling Lourdes. Wala po kayong dapat na ipangamba at maayos po ang kalagayan ni Mang Kanor," maagap na sagot ni Rada. Pilit nitong pinasigla ang boses at baka magkaroon pa ng maling konklusyon. Nahimigan kasi nito ang pag-aalala sa babae. Lumiwanag naman ng bahagya ang mukha ni Lourdes at naging kampante. Ngunit nanatili ang katanungan sa mata.“Kung gayun ay ano ang pakay mo sa amin, Ineng?” diretsa nang tanong ni Lourdes. Huminga muna ng malalim si Rada at humugot ng lakas bago nagpatuloy. Halatan
Pael...sambit ni Rada nang ilang minuto na ay hindi pa rin tumugon ang binata. "Kung hindi ako nagkakamali ay nabanggit mong may kasama kang kaibigan sa pagparito hindi ba?, Maaaring nag-aalala na iyon at hinahanap ka na rin," putol sa kanya ni Rafael. Mabilis nitong tinapos ang pagtatali ng lubid sa punong malapit sa lubluban ni Malik. Pagkatapos ay nagsimulang humakbang paalis sa lugar. Halata ang pag-iwas na ginagawa ng binatang magsasaka kaya't bahagyang lumukot ang mukha ni Rada. Gayunpaman ay mabilis itong sumunod kay Rafael nang lagpasan ng binata. "Pael, pangako ni singko ay wala kang gagastahin. Ako na ang bahala sa lahat ng mga kakailanganin mo, pagpayag mo lang ang kontribusyong hinihingi ko---please..." ang ayaw magpapigil na habol ni Rada. Huminto ang binata sa paghakbang. Hinarap ang dalaga. Bagama't nakukulitan na ay kalmado pa rin ito. "Hindi mo ata nauunawaan senyorita, ang isang bagay ay hindi ipinagpipilitan dahil lamang sa kagustuhan ng isa. Kundi nasa p
" Is he the one we're looking for?" Narinig niyang tanong ni Clark. Nilinga niya ang kaibigan. Nakatuon ang pansin nito sa kalsada. "Yes," walang pagtanggi na sagot niya. Doon na siya sinulyapan ni Clark. Sa mukha ay nakaplaster ang katanungan at pagkalito. "Masquerade Ball is approaching. So I was trying to convince him to be my escort at that event." she said directly. "Rada, I can be your-- " I know Clark, but I want Pael . " mabilis na putol niya sa kaibigan. “‘And besides, I don't want to get into trouble with your girlfriend Carolina. Alam mo namang allergic sa akin ang Isang iyon.” banggit niya pa sa binata.“But Rads—-“No but’s Clark,” she interjected. Dahil roon ay nawalan ng imik ang lalaki. Wala itong nagawa kundi ang muling ibalik ang pansin sa pagmamaneho. " Samaniego is an introverted person--- "I'm curious about that." she interrupted while smiling. “As always.” Clark agrees. "How'd you know him anyway?" Rada asked in surprise. " Si Samaniego
Nagulahan si Rada, kumunot ang noo. May pagkalito na bumaling sa ina. Gusto niyang pasubalian ang sinasabi nito. Subalit seryosong nakatingala sa langit ang Senyora. At kung hindi siya nagkakamali ay may nasisilip siyang panglaw sa mga mata ng ina. "Hindi lahat ng mga salita ay kailangang imutawi ng mga labi. Madalas ang bulong ng ating mga puso't isipan ay siyang mata ang nagsasabi.” Hindi naman malaman ni Rada ang isasagot sa winika ng ina. Sa lalim ng mga salitang binitawan nito ay nalilito siya sa nais nitong ipahiwatig. At kung butil man ng luha ang bagay na kumislap sa gilid ng mga mata nito ay nagbigay iyon sa kanya ng malaking palaisipan. Nanatili siyang walang imik at pinagmasdan lamang ang mommy niya. Ang Senyora naman ay tila natauhan. Mabilis na nagbago ang awra nito. Mula sa pagiging seryoso kanina ay nahalinhinan iyon ng panunukso. "Maaari ko bang malaman kung kanino mo nais ibulong ng buwan ang laman ng iyong puso't isipan?" Bigla naman ang pagkag
Marahang lumipad ang mga mata ni Clark kay Rada. Walang pagkagulat sa reaksyon nito. "Kaya ba kinasapakat mo si ate Cha-cha?" Gustong takasan ng kulay ang mukha ng dalaga pagkarinig sa sumunod na salita ni Clark. Nag-plaster agad ang pag-aalala sa mukha nito para kay Miss Benitez. "C... Clark, walang kasalanan si ate Cha-cha pinilit ko lang siya..." "Why him?" he asked firmly. Naroon ang lamlam sa mata. "You've just started getting to know him. He's still a stranger to you and you fell in love?" he added with a sardonic tone. Inalis ni Rada ang tingin sa kaibigan. Umayos ng upo at tagos-tagusan na pinukol ng tingin ang unahang bahagi ng sasakyan patungo sa mabakong kalsada. "I don't know Clark. It just happened. Basta naramdaman ko na lang, hanggang sa lagi na siyang laman ng isip ko." Marahan at malumanay niyang sagot. Tuluyan na niyang inilahad sa kababata ang totoong nararamdaman niya para Kay Rafael. At kaya niya inilihis ang tingin sa kadahilanang hindi n
Hindi agad nakapag-preno si Clark kaya’t mabilis niyang iniiwas ang sasakyan. At dahil mabilis ang kanyang takbo ay hindi naiwasang sumadsad siya sa gilid ng daan. Ang dalagita naman ay tila nagulat sa bilis ng pangyayari. Animo natuklaw ng ahas na hindi nakakilos sa labis na pagkabigla. Nanlalaki ang mga matang sinundan nito ng tingin ang sasakyang sumadsad sa gilid ng kalsada. Lumarawan ang takot sa maliit nitong mukha. Mabuti na lamang at hindi diretsong nahulog ang sasakyan sa palayan. May kalaliman pa naman ito. Marahan na humakbang patungo sa may driver side at sumilip sa salaminng bintana ang dalagita nang makabawi. Nag-alalla ito sa nasa loob ng sasakyan pagka’t nakalugmok ang driver sa may manibela. Kinabahan ang dalagita. Agad na lumipat ang mga mata nito sa bandang leeg ng lalaki. NaPansin niya agad ang marahang pintig niyon. Kaya naman nabuhayan sya ng loob, nagpasya na syang katukin ng malakas ang bintana ng sasakyan upang mapukaw ang pansin ng lalaki. Un
Noon nama'y ramdam na ramdam ni Pael ang panginginig ng babaing sinaklolohan. Marahan niya itong ibinababa sa lupa at maingat na isinandal sa punong muntik nang pagsalpukan ng sasakyan nito. Inayos niya ang ulo ng babae sa pagkakasandal at hinawi ang ilang hibla ng buhok na tumatabing sa makinis nitong mukha. Subalit nauwi ang binata sa labis na pagkagulat nang tuluyang mapagmasdan ang babaeng nadisgrasya. Hindi agad nakakilos si Pael, animo binuhusan ito ng pagkalamig-lamig na tubig sa katawan at napako na lamang ang tingin sa babaing nasa harapan.Kahit na nanatiling nakapikit ang mga mata ni Rada ay alam ng binata na may malay ito base sa pasalit-salit na pag galaw ng mga talukap nito. Kapansin-pansin rin ang pagtaas-baba ng dibdib ng babae na tila naghahabol ng hininga. Sa tingin niya ay ninerbiyos ito sa muntik na pagkakapahamak kayat nakararamdam ng sobrang pagyugyog ng katawan. Pinalis ni Pael ang pag aalala pagka't sigurado syang maayos ang lagay nito. Umangat ang kanyang kama
Isang taon pa ang lumipas. Masaya at may pananabik na binabagtas ni Rada ang daan habang minamaneho ang isang top-down Jeep Renegade. Hindi alintana ng dalaga ang mabako at maalikabok na kalsada kung saan ay nahagip pa niya ng tanaw ang isang lalaking hindi na maipinta ang mukha sa pagkainis dahil halos kumain na ito ng alikabok sa bilis nang pagpapatakbo niya. “Welcome home, Rada!” wika ng dalaga sa sarili nang sa wakas ay matanaw ang malaking arko papasok sa bayan ng San Isidro. Gumuhit ang ngiti sa kanyang mga labi nasasabik na siyang makita ang mga magulang. Limang taon halos din siyang namalagi sa San Francisco sa kagustuhan ng ama na doon sya makapagtapos ng pag-aaral. Maliban sa masyadong mataas ang standard ng daddy niya pagdating sa kalidad ng edukasyon ay may isang mabigat na dahilan ito kung bakit sya ipinadala sa pangangalaga ng tiyahin niya sa California. At ang bagay na iyon ay ayaw na niyang balikan pa. Pagka"t nagdudulot lamang ito ng ibayong sakit at poot sa damdamin
Dahil maaga pa ay humantong sila Rada at Clark sa Alamo Square Park. Napagkasunduan nilang dalawa na mamayang gabi na lang gumimik. Clark takes a deep breath. Iginala ng binata ang tingin sa palibot ng parke. Pamoso ang nasabing lugar dahil sa painted houses na siyang pangunahing dahilan nang pagbisita ng maraming turista roon. Kadalasan kasi ay napapanood ito sa mga movies o sitcoms. “Great view of the city overlooking the bay.” He thought of the city. “It's so lovely, isn’t it?”Rada said amusingly. “Yeah. Worth visiting place because of its breathtaking beauty,” he replied while still overlooking the surroundings. Clark rested his gaze on her after his exploration. Kasalukuyang inilalatag ni Rada ang dalang blanket sa damuhan. Ibinaba na muna ng binata ang hawak na basket na pinaglagyan ni Aunt Lucia ng baon nilang pagkain bago tinulungan nito ang kaibigan sa paglalatag. “Para lang tayong nasa burol niyo hindi ba?" ani Rada na naupo ng pa Indian sit. Hindi naman maiwasan ni
Mahinang katok sa pinto ang nagpa-angat sa ulo ni Rada mula sa binabasa niyang magazine. Sumungaw mula sa pintuan ng kanyang silid ang nakangiting si Aunt Lucia. Tila ay excited ang tiyahin base sa panliliit ng mga mata nito. "Honey, someone is looking for you in the living room,” she said. Rada quirked her eyebrows. Wala naman siyang inaasahang bisita ngayong araw. Katunayan ay tumanggi na siyang sumama sa mga kaibiganng Franciscans na magpunta ng Monarch club mamayang gabi dahil mas gusto niyang manatili na lamang sa bahay at magbasa ng mga paborito niyang babasahin for a change. Unang araw ng spring break. Mahaba-haba ring bakasyon sa iskwela. Gusto niyang gugulin ang mga araw na walang pasok sa mga makabuluhang bagay. Pass na muna sya sa mga social activities like dancing at clubs, big parties, and live music concerts. Nightlife in other words. Babawasan na rin muna niya ang pag-iinom. Pansin niya ay nagiging alcoholic na sya. “Who is looking for me, Auntie Lucy? I don’t e
Mahal ko, Kumusta ang iyong araw? Sa oras na mabasa mo ang liham na ito ay hangad kong nawa ay lagi kang nasa mabuting kalagayan. Matagal-tagal na rin mula nang huli tayong magka-usap. Nais kong ipaalam saiyo na labis ang aking nararamdamang pangungulila saiyong presensya. Pinanabikan kong marinig ang matutunog mong halakhak. Higit sa lahat ay nais kong masilayan ang ngiti saiyong mga labi at mapangusap na mga mata. Kung ako ang iyong tatanungin ay maayos naman ang aking lagay ganoon rin si Inay, bagama't napupuno ako ng kalungkutan. Mahal ko, isang taon na rin ang lumipas mula nang lisanin mo ang San Isidro. Subalit ni isang sagot sa aking mga ipinadalang liham ay wala akong natanggap na kasagutan. Hindi ko tuloy maiwasan ang mag-alala saiyong kalagayan riyan sa ibang bansa. Katulad nang nasabi ko sayo noon ay naririto lamang ako sa San Isisdro at maghihintay saiyong pagbabalik. Pinagsusumikapan kong abutin ang ating mga pangarap upang maging karapat-dapat ako sa pagmamahal mo. Gus
Isang tapik sa balikat ang nagpaigtad kay Pael. Nakaupo sya noon sa papag na upuan na ginawa niya sa palibot ng kanilang punong mangga. Kung saan ay nalililiman ito ng mayayabong na dahon sa bawat sanga. “Ang lalim ng iniisip mo anak ah kapara ba niyan ay balong malalim?" Nilingon ni Pael ang ina na kadarating lang mula sa pagsisimba nito. Agad siyang napangiti sa biro ni Lourdes. Tumayo siya at inabot ang palad ng ina para magmano.“Mano po, Inay." magalang niyang wika sa babae.“Kaawaan ka ng Poong Maykapal." tugon ni Lourdes na medyo hinihingal pa.Kaya naman ay agad itong inalalayan ni Pael para makaupo.“Sigurado akong naglakad na naman po kayo pauwi ni Lola Mareng mula sa Bongto." marahan niyang sambit rito.Mahigpit na bilin niya sa ina na huwag nang naglalakad pauwi kapag naluluwas ito ng bayan. May kalayuan rin kasi ang Bongto mula sa kanilang baryo. May hika ang ina kaya't ayaw niyang napapagod ito.“Ayos lang ho ba kayo?" nag-aalala niyang wika.“Mabuti naman ako anak, h
Pagkagaling sa Laoyon ay tumuloy na sila Rada at Clark sa San Sebastian kasama si Kate. Nakilala ng dalaga ang pinakamatalik na kaibigan ng kababata na si Vincent Villaroman. Naging mainit naman ang naging pagtanggap sa kanila ng lola Consuelo nito na siyang may kaarawan. Inestima silang mabuti at ipinakilala sa mga naroong bisita. At dahill iisang circle lang naman ang ginagalawan ng kani-kanilang mga magulang ay hind naging mahirap para sa mga bisita ang killalanin silang magkakaibigan. Hindi rin sila masyadong nagtagal sa San Sebastian at tumulak na rin pauwi ng San Isidro pagdating ng hapon. Alinsunod sa bilin ni Senyor Roman kaya't maaga silang bumiyahe pabalik.Ngunit bago si Rada maihataid ng magkapatid sa hacienda ay sinadya nila sina Cathy at Bing. Gayun na lamang ang naging katuwaan ng dalawang kaibigan niya nang magkita-kita silang tatlo. Subalit nalungkot rin ang mga ito nang magpaalam siya na pansamantala munang aalis ng San Isidro para manirahan sa ibang bansa at
Naluha ang dalaga. Tila yelo na natunaw sa magkahalong saya at lungkot ang damdamin niya. Tuloy ay namalisbis sa luha ang kanyang mga mata. Mabilis naman iyong pinahid ni Pael gamit ang mga daliri nito. "Ikaw talaga, mahal, huwag ka nang umiyak. Baka akalain ni Zantillan ay pinapaiyak kita. Allergic pa naman sa akin ang kababata mong iyon" pabulong na biro ni Pael. Impit na natawa si Rada kahit panay ang tulo ng kanyang mga luha. Tinulungan niya si Pael na tuyuin iyon sa pamamagitan ng panyo na dinukot niya mula sa kanyang bulsa." Hindi ko alam na kenkoy ka rin palang kausap." kunwa'y ismid niya sa nobyo.Tumawa ng mahina si Pael.“Pinapasaya ko lang ang paligid. Dahil nalulungkot rin ako. Ayaw ko lang na maghiwalay tayo na parehong may dinaramdam. Nauunawaan niyo po ba iyon mahal na prinsesa?" tukso naman nito sa kasintahan.Ubod tamis na ngumiti si Rada at makailang beses na tumango sa nobyo. Alam niyang pinapagaan lamang ni Pael ang nagbibigat nilang pakiramdam dahil sa nalalap
"Kumusta po kayo Aling Lourdes?" may ngiti sa labi na bati ni Clark sa nanay ni Pael pagkapasok sa bahay. “Mabuti naman Clark." magiliw na tugon ni Lourdes sa binata. Kahit na pangalawang beses pa lamang niyang nakakaharap si Clark ay magaan ang loob niya rito. Kilalang may mabubuting kalooban ang mga magulang nito na sila Don Franco at Donya Isabel. Kaya't hindi na siya nagtaka na sa kabila nang hindi nito pagkakaunawan ng anak na si Pael ay maayos at may paggalang itong nakikisalamuha at nakikipag-usap sa kanilang mag-ina. Pinalapit ni Clark ang kapatid na si Kate at ipinakilala sa kanya. Katulad ng binata ay mukha rin itong mabait at magalang. “Nakababata ko pong kapatid si Kate." anito. “Nagagalak akong makilala ka Kate." bati ni Lourdes sa dalagita. “Ako rin po Aling Lourdes." Tugon ni Kate kasabay ng pagmano sa kanya. “Matagal na hong nababanggit sa akin ni kuya ang mala-paraiso niyong bakuran hindi ko akalain na mas higit pa pala roon ang isinasa-larawan ko sa aking isi