PANDIDIRI ang makikita sa mukha ng mga babaeng naroon nang tingnan ang mga nagkalat na litrato."Huy, babae! Kung inaakala mong madadaan mo kami sa paiyak-iyak mo. Ba't hindi mo kaya muna tingnan ang itsura mo rito sa litrato?""Ano ba 'yan, nakakadiri!" komento ng isa."Jusko! Mahabaging langit.""Ang baboy naman nito!"Hanggang sa hindi na matigil ang mga ito sa pagkomento. Pagsasabi ng kung ano-anong masasamang salita habang si Katherine ay iiling-iling lang.Alam niya sa sariling gawa-gawa lang ang litrato, edited at imposibleng siya iyon dahil hindi niya magagawang maghubad sa harap ng camera. Mahiga sa kama kasama ang ibang lalakeng na ni sa panaginip ay hindi niya pa nakita."Totoo ba 'to, apo?"Umiling-iling si Katherine. "Hindi, 'La. Kahit na kailan ay hindi ko magagawa ang mga bagay na 'yan.""Sinungaling!" saad ng mga babae sa grupo saka muling pinagtulungan si Katherine.Hinawakan sa magkabilang braso upang hindi makapalag."Ano ba, bitawan niyo 'ko!" sigaw ni Katherine.H
MAGKASABAY na nagtungo sa emergency room sina Katherine at Yohan.Nang maiwan si Jean ay dali-dali naman itong naglakad palayo habang kagat-kagat ang sariling kuko. Kabado sa maaaring mangyari sa matanda."Bu*eset, ang simple-simple lang ng utos ko'y 'di pa nila magawa nang maayos. Ano nang gagawin ko?" Nababahala siyang baka mamatay ang Abuela ni Katherine.Hindi siya pwedeng malagay ulit sa alanganin at baka sa susunod ay hindi na siya tulungan ng sariling pamilya.Samantalang si Katherine at Yohan naman ay narating na ang emergency room ngunit sinalubong ng Nurse upang pigilan. "Pasensya na, Ma'am pero hindi kayo pwedeng lumapit.""P-Pero kailangan kong makita si Lola!" pakiusap ni Katherine."Hindi niyo po talaga pwedeng makita ang pasiyente, kritikal po ang kondisyon niya at pilit na nire-revive ng Doctor."Si Yohan naman na nakaalalay ay kinukumbinsi na itong huminahon, "'Wag mo na lang pilitin. Hayaan natin sila. Ang mas mabuti pa ay maghintay na lamang tayo rito."Sa huli ay h
TATLONG ARAW ng napapansin ni Belinda na madalas ang pagkukulong sa kwarto ng anak na si Jean.Labis na siyang nababahala kaya sinadya niya ito. "Anak, pwede ba 'kong pumasok?" aniyang kinakatok ang pinto.Nang walang sumagot mula sa loob ay pinihit niya ang doorknob pero naka-lock naman. "Kung hindi mo 'to bubuksan ay mapipilitan akong pasukin ka sa loob," babala niya pa."'Wag!" hiyaw ni Jean mula sa kabilang dako ng pinto.Ilang sandali pa ay binuksan nito ang pinto saka tiningnan ang Ina na naluluha."Anong nangyayari, ba't ka umiiyak?" kinakabahang tanong ni Belinda. "Magsabi ka para alam ko ang gagawin."Sinabi naman ni Jean ang nangyari tatlong araw na ang nakakalipas."A-Ano?! Bakit mo naman 'yun ginawa?" react ni Belinda sa inamin ng anak."Gusto ko lang naman--" Saka kinagat ang ibabang labi. Hindi niya pwedeng sabihin na ginawa niya ang bagay na iyon ay upang malagl*g ang batang dinadala ni Katherine. Mas lalo siyang mapapahamak kapag nagkataon. "G-Gusto ko lang naman makag
TILA pinipiga ang puso ni Cain sa inaakto ng asawa. Ni minsan ay hindi niya nakitang magalit ng ganito si Katherine."Tama na, 'wag mong gawin 'to," bulong niya pa habang mahigpit itong yakap mula sa likod.Lumuwag ang pagkakahawak ni Katherine sa leeg ni Jean kaya ito umubo-ubo. Kumilos naman agad ang mga tauhan na inilayo ang dalaga upang hindi na muling manganib ang buhay.Agad naman tinakbo ni Belinda ang anak saka ito niyakap. Matapos ay tiningnan nang masama si Katherine. "Walang hiya ka, pagbabayaran mong ginawa mo sa anak ko!""Bagay lang sa kanya 'yun. Kulang pa nga kung tutuusin."Sa sinabi ni Katherine ay napasinghap si Belinda. Pero nang humagulgol ang anak ay ito na ang binigyan niya ng pansin."Mommy! Akala ko mamamat*y na 'ko," iyak ni Jean.Nagngitngit ang bagang ni Belinda saka nanlilisik ang mga matang tiningnan si Katherine. "Humanda ka, hindi ko palalampasin ang ginawa mong 'to!""Subukan niyo lang at ako ang makakaharap niyo," anas ni Cain saka ito tiningnan. "Sa
SA SINABING iyon ng asawa ay naglahong bigla ang ngiti sa labi ni Cain.Pinakatitigan niya nang mabuti ang mukha ni Katherine. Hindi ito nabigla sa ibinalita niya at base na rin sa reaksyon ay walang dudang alam nito."Hindi ka nagulat? Matagal mo na bang alam na nagdadalang-tao ka?""Malamang, katawan ko 'to kaya alam ko kung anong nangyayari," sarkasmong tugon ni Katherine."At hindi mo man lang sinabi sa'kin sa dami ng mga nangyari? Ba't mo nagawang ilihim?!" Saka huminga nang malalim. "'Yung nangyaring masama sa'yo no'ng minsan mong tinulungan si Mommy mula ro'n sa nag-snatch ng bag niya. Do'n sa birthday celebration ni Lolo Max na hanggang ngayon ay may bakas pa rin ng sugat mo sa likod. Iyong nahimatay ka sa ospital nang magtalo tayo at dinala ka ni Luke sa kung sa'ng lugar at ngayon, 'tong araw na ito ay dahil buntis ka?! Hindi mo ba naisip ang anak natin sa ginagawa mo?" mahaba niyang litanya."Kaya kong sarili ko, Cain.""Talaga? Kung kaya mo naman pala ang sarili mo, ba't na
NAPATIIM-BAGANG si Cain, naglabasan ang mga ugat niya sa sintido at kamay dahil sa banta ni Katherine."Nasisiraan ka na ba ng bait?! Magagawa mong ipa-ab*rt ang anak natin maghiwalay lang tayo?!"Siyempre, walang katotohanan ang bantang iyon ni Katherine pero kung kinakailangan na gamitin ang anak para makuha ang gusto ay gagawin niya."Matino pa ang isip ko, Cain. Kaya kung ayaw mong tuluyan akong masiraan ng bait ay gawin mong gusto ko, maghiwalay na tayo."Namumula ang mga mata ni Cain ng mga sandaling iyon. Nanginginig siya sa galit at nangangambang baka makalimutang asawa niya ang kaharap at masaktan ito. "Subukan mo lang talagang ipalagl*g ang bata ay tinitiyak ko sa'yong--""Puro ka na lang banta, ba't 'di mo gawin para may rason na tayong maghiwalay. Alam mo, Cain, pagod na pagod na 'kong lagi mong kinukontrol, tinatakot."Sa isang iglap ay bigla itong hinawakan ni Cain nang mahigpit sa kamay. "Isang beses ko lang 'tong uulitin pero hinding-hindi tayo maghihiwalay. Tandaan mo
NABIGLA si Helen sa paraan ng pagbukas ng anak sa pinto. "Anong nangyayari sa'yo? Kulang na lang sirain mo ang pinto."Hindi naman nagkomento si Cain at naupo lang sa isang tabi habang hawak ang sonogram at medical record ni Katherine."Akin na, gusto kong makita si baby," ani Helen.Kaya muling tumayo si Cain para ibigay sa Ina ang hawak habang matalim ang tingin sa asawa.Napansin naman iyon ni Katherine pero binalewala lang dahil ganoon naman ito kanina pag-alis, iritado."Ang ganda niya tingnan," komento ni Helen habang pinagmamasdan ang sonogram. "Hindi na 'ko makapaghintay na makita ang bata," bakas pa ang excitement sa boses.Napaismid si Cain pero si Katherine lang ang nakapansin. Gusto niyang magtanong pero nagpigil siya dahil nakakahiya sa biyenan kung magtatalo sila sa harap nito.Bumalik si Cain sa kinauupuan at nanatili roon nang tahimik. Lumipas ang ilang oras nang tuluyang mapag-isa ang dalawa sa kwarto.Dito na tuluyang hindi nakontrol ni Cain ang sarili. Kinuha niya a
ISANG matalim na tingin lang ang itinugon ni Cain sa tanong ng asawa. Kahit nagpupumiglas na si Katherine ay hindi niya ito binibitawan hanggang sa marating ang master's bedroom.Matapos mailapag sa kama ay nagtangka si Katherine na umalis pero mabilis nang humarang si Cain sa pinto. "Narinig mo 'yung sinabi ko? Hindi ka pwedeng umalis dito hangga't walang permission ko.""Hindi mo pwedeng gawin sa'kin 'to!" ani Katherine saka ito pinaghahahampas sa may dibdib. "Ano ba, Cain, hindi mo 'ko pwedeng ikulong dito!" Sa inis ay hindi na nga siya tuluyang nakapagpigil at sinampal ito sa pisngi.Natigilan at napaling pa nga sa ibang direksyon ang mukha ni Cain. Sa isang iglap, sa kabila ng inis ay maingat niya itong binuhat na parang sako saka nilapag sa kama.Kumaibabaw siya saka tinaas ang binti nito. Sa ginawa ay kitang-kita niya ang gulat at kaba sa mukha ni Katherine."Ba't ka natatakot? 'Di ba't sanay ka naman sa ganito? Nagpat*ra ka nga sa iba, kaya balewala lang sa'yo kung babab*yin k
NAKAKADIRI man gawin ay nilunok ni Lian ang sinuka niyang dugo. Tutal, hindi naman naniniwala si Jared at pinaparatangan pa siyang nagkukunwari. Ngunit hindi niya kinaya at may lumabas pa rin sa bibig at nakita iyon ni Jared. Kitang-kita niya na wala man lang itong kaemo-emosyon sa mukha. Kaya nagbaba siya ng tingin bago pa maiyak sa harap nito saka pasimpleng pinunasan ang labi. “Peke pa rin ba sa’yo ‘to?”Napatiim-bagang si Jared, hindi niya gusto ang paghahamon nito. “Sige! May sakit ka na pero hindi maikakaila na may ibang lalakeng nakabuntis sa’yo at hindi ako!”“Sinabi ko bang ikaw?” singhal ni Lian, saka napangiwi nang muli na naman maramdaman ang kirot sa likod ngunit wala na siyang pakialam pa roon. Ang mahalaga ay masabi niya ang gustong sabihin, “Lagi mo akong pinaparatangan ng mga bagay na hindi ko naman ginagawa, pati sakit ko’y pinapamukha mong gawa-gawa ko lang? Sa totoo lang, hindi ko na alam kung saan ako lulugar,” matapos ay tuluyan na siyang bumagsak, halos habulin
PASIMPLENG binaba ni Lian ang paa mula sa kama, habang nagbibilang ng isa hanggang sa tatlo—“Anong binabalak mo?” ani Sam sabay ngisi nang malagkit. “Sa tingin mo ba’y hindi ko alam na nagbabalak kang tumakbo papunta sa pinto para takasan ako?”Kumibot ang labi ni Lian sa kaba, hindi niya akalaing mabibisto agad ang binabalak niya. “Labas kung ayaw mong sumigaw ako!” babala niya upang itago ang takot. Oo, natatakot siya para sa kaligtasan dahil sobrang hina niya ng mga sandaling iyon. Walang ibang magpoprotekta sa sarili at anak kundi ang sarili lamang niya.Hanggang sa unti-unti nang humahakbang palapit si Sam. “Sa totoo lang… Gusto ko pa sanang maging mabait sa’yo kasi may pinagsamahan din naman tayo. Hindi ka naging iba sa’kin pero pinapainit mo ang ulo ko.”Nagpalinga-linga sa paligid si Lian, naghahanap ng gamit na pwedeng gamitin sandata kung sakaling sumugod ito. Ngunit ang fountain pen lang sa tabi ang naroon kaya iyon na lamang ang mabilis niyang nakita at itinutok dito. “Si
KABADONG tumango ang Doctor saka hinarap si Jared, ang tingin ay nanunuot at halata ang tinitimping galit kaya kinabahan pang lalo sa puntong nanginig ang kamay nang iabot ang medical record. “Iyan ang totoo niyang sakit, may gastric ulcer lang siya at hindi malubha… Patawad at hindi ko natanggihan ang in-offer niyang pera dahil nakakaawa talaga siya, halos lumuhod na sa harap ko. Nakikiusap akong ‘wag niyo akong i-report sa nakakataas.”Palihim na nangiti si Sheena sa narinig, nagustuhan niya ang kasinungalingang sinabi nito. Matapos nga ay nagkatinginan pa sila ng Doctor at pasimple siyang tumango sa ginawa nito.Ngayon ay oras na para siya naman itong umarte, siya ang magdadagdag ng final blow upang tuluyan na itong kamuhian ni Jared.Napasinghap siya at tinakpan ang labi. “Oh my! Hindi ko akalaing gano’n klase ang tao si Lian! Nagmakaawa pa siya para masalba ang kanilang negosyo, iyon pala’y kasinungalingan lang lahat! Nakakatakot siyang—“ Natigilan siya nang magtagpo ang tingin n
PALAPIT na nang palapit si Luke nang biglang may sumulpot na Nurse sa harap niya mula rin sa direksyon kung saan niya narinig ang ingay kanina. Bahagya pa nga itong yumukod upang ipakita na napansin siya nito saka tuloy-tuloy na naglakad palayo.Sinundan ito ng tingin ni Luke sa pag-aakalang ito ang narinig niya ng mga sandaling iyon. Pagkatapos ay napagpasiyahan ng bumalik sa ward. Pagpasok ay natigilan pa siya nang makita si Katherine.Napalingon ito at mabilis na lumapit. “Sa’n ka galing?”Napakurap si Luke, inobserbahan ang kilos nito hanggang sa tinulungan siyang magtulak ng wheelchair. “Ano… Hinanap ka, kanina pa kasi kita tinatawagan pero hindi ka sumasagot.”“’Wag ka sanang mabibigla at mag-aalala pero bigla kasi akong hinimatay kanina,” pag-amin ni Katherine.Nilingon ito ni Luke, naroon ang pagtataka na nagsasabi ito ng totoo. “Bakit, anong nangyari?” aniyang sinadya niyang magmukhang nag-aalala.Sa halip na sumagot ay ngumiti lang si Katherine. Hindi epektibo kung magsisinu
PINAGMASDAN ng Nurse ang pasiyente nang matulala ito. “Ayos lang po kayo, Ma’am?”Wala sa sariling tumango si Katherine kahit ang lakas ng kabog sa kanyang dibdib. Bigla siyang nablangko at hindi alam ang gagawin ng mga sandaling iyon.Nagugulahan pa siya sa nangyayari nang simulan niyang isipin kung kailan siya huling dinatnan?Sa pagkakaalam niya ay nagkaroon pa siya noong nakaraang buwan kaya napaka-imposible na buntis siya. Bukod roon ay tatlong buwan na silang hiwalay ni Cain, huli silang nagtalik ay iyong bago pa sila mag-divorce.“Sigurado po ba kayong okay lang kayo, Ma’am?” pag-uulit ng Nurse matapos makitang natataranta at tila natatakot ito.Para naman walang narinig si Katherine at tuloy lang sa pag-iisip kung sa papaanong paraan siya nagdadalang-tao.“Nandito na si Dok.”Doon lang nag-angat ng tingin si Katherine at nakita ang paglapit nito. “Dok, totoo po bang buntis ako?”Tumango ito habang binabasa ang hawak na lab result. “Ayon dito ay you’re fourteen weeks pregnant.”
PUMALATAK si Cain nang makita niyang mula sa sasakyan ay nakatanaw sa kanila si Katherine, pinapanuod sila. Kaya kahit gustong-gusto na niyang saktan si Luke ay nakuha niya pang magpigil. “Pino-provoke mo ba ako para mas magmukha akong masama sa paningin ni Katherine?” Saka napailing-iling. “Wala ka na bang maisip at gusto mo nang magmukhang kaawa-awa sa paningin niya?”Natawa si Luke saka nilabas ang phone saka ipinakita rito ang screen. Iba’t ibang larawan ni Katherine habang nagpapalit ito ng damit sa banyo ng ospital. Palihim siyang nag-set ng camera ng hindi nito nalalaman upang magamit niya sa sitwasyon na iyon.Biglang naglaho ang ngiti sa labi ni Cain at sa isang iglap ay bigla na lang binuksan ang pinto ng kotse. Lumabas siya saka hinablot ang phone nito at gigil na gigil na hinampas sa kalsada. Hindi pa nakuntento at tinapaktapakan ito saka sinipa ang wheelchair kaya natumba si Luke. “Walang hiya kang hay*p ka!” hiyaw niya saka ito kinuwelyuhan. Akmang susuntukin sa mukha ng
MABILIS na lumipas ang mga araw. Kasalukuyang nasa kotse sina Katherine at Luke patungo sa airport habang nasa ibang sasakyan naman ang magulang ng binata. Ngayong araw ang alis nila ng bansa patungo sa Canada.Magkatabi ang dalawa, si Luke ay abala sa phone habang si Katherine naman ay nakatanaw sa labas ng kotse. Pinagmamasdan ang paligid na paniguradong matagal niya ring hindi makikita.“Anong iniisip mo?” biglang tanong ni Luke.Napalingon si Katherine saka tipid na ngumiti. “Wala.”“Nagsisisi ka bang sasama sa’min?”Napakunot-noo si Katherine sa tanong nito. “Ano? Hindi. Ba’t mo naman ‘yan nasasabi?”“Kasi marami kang maiiwan. Nandito ang buhay mo pero handa kang iwan dahil sa’kin.”“Kasi mahalaga ka,” ani Katherine saka marahang hinawakan ang braso nito.Tinangka naman ni Luke na hawakan ang kamay nito pero hindi na itinuloy. “Pa’no kung hindi na ‘ko gumaling? Anong gagawin mo?”“Ano ba ‘yang sinasabi mo? ‘Wag kang mag-isip ng negative. Naniniwala akong gagaling ang binti mo, ok
MATAPOS magtungo sa cemetery para makapagpaalam sa Abuela ay sunod naman na pinuntahan ni Katherine ang kaibigan sa ward nito.Pagpasok sa kwarto ay nginitian niya ang isang kasamang pasiyente ng kaibigan saka nagtuloy-tuloy patungo sa bintana dahil doon ito nakapuwesto. Hinawi niya ang kurtina at nakitang may pinagkakaabalahan ito.“Anong ginagawa mo?” Saka ito nilapitan upang silipin ang laptop pero mabilis nitong sinara bago pa siya may makita. Kaya hindi niya maiwasang tingnan ito ng kakaiba. “Nagtatatrabaho ka ba?”“May tinitingnan lang ako,” ani Lian.Nagpakawala ng buntong-hininga si Katherine. Gusto man itong pagsabihan ay ayaw niya naman na mauwi muli sila sa pagtatalo.“Ano palang ginagawa mo rito?”“Kumusta ang operasyon mo?” balik tanong ni Katherine.“Nasabi ko na kay Mommy ang kondisyon ko at gaya mo, tumutol siya na i-keep ko ‘tong bata.”Kinuha naman ni Katherine ang upuan sa tabi saka naupo sa harap nito. “Ayaw mo pa rin magpa-opera?”Matagal bago nakasagot si Lian, l
NANG mapansin ni Grace na natulala ito ay napagtanto niya na isang mabigat na resposibilidad ang ipinasa niya kay Katherine. Ngunit kailangan niya itong gawin para sa kaawa-awa niyang anak.Hanggang sa pinili na lamang niyang magpakababa at lumuhod sa harap nito. “Nakikiusap ako, Katherine. ‘Wag mo sanang iiwan si Luke kahit pa anong mangyari sa kanya.”Nabigla si Katherine sa ginawa nito kaya mabilis niyang inalalayan ang Ginang na tumayo. “’Wag niyo po ‘tong gawin, Tita.”Ang mga taong naroon, pasiyente maging ang mga staff ay napapatingin na sa kanila lalo na kay Grace. Hanggang sa tuluyan ng lumapit si Roberto upang sawayin ang asawa. “Ano bang ginagawa mo? Hindi ka ba nahihiya? Pini-pressure mo si Katherine. Sa tingin mo ba’y ikatutuwa ni Luke kapag nalaman niya ‘tong ginagawa mo?”Tiningnan naman ni Grace ang mukha ng asawa. “Roberto, ginagawa ko lang kung anong makakabuti para sa kanya,” iyak pa niya saka ito niyakap.Bakas man ang lungkot sa mga mata ay nagpakatatag si Roberto