Masusing pinag-usapan nina Xandro at Hara ang mga susunod na hakbang para mahanap nila ang totoong salarin sa naganap na Hacienda Del Puedo massacre limang taon na ang nakakaraan. May kaba sa puso ng dalaga ngunit inihanda na niya ang sarili sa maaari nilang matuklasan ng binata.
"Wala ng atrasan ito. Kailangang maalala ko talaga ang lahat," sabi niya habang nakapangalumbaba.
"Huwag mong pilitin ang sarili mo. Maghahanap ako ng mga dyaryo noong panahong iyon. Magtatanong-tanong na rin ako sa mga tauhan," sagot ng binata sa dalaga.
"I wanted to move on. Sobrang sakit na kasi talaga eh." May lungkot sa tinig ni Hara habang sinasabi iyon. Sa loob ng mahabang panahon ay pilit niyang niloko ang sarili na okay na sa kan'ya ang lahat pero hindi iyon ang tunay niyang nadarama.
"Ngayong andito na ako, magkasama nating haharapin ang kahapon mo."
"Thank you ha."
Bang! Bang! Bang!Galit na galit na nagpaputok ng baril si Klein. Mabilis namang dinaluhan ni Xandro si Hara na ngayon ay wala ng malay habang tulala naman ang asawa ni Ramon.Nanginginig naman ang katawan ni Aling Martha. Nang marinig nila kanina ang sigaw ni Carol ay nagmamadali silang tumakbo sa ilog. Sa ibaba lang ito ng bahay ng matanda kaya mabilis silang nakarating kaagad."Hawakan n'yo siya at igapos!" Utos ni Klein sa ilang tauhang nakatingin lang sa kanila. Singlakas ng kulog ang boses ng senyorito nila kaya mabilis na tumalima ang mga ito."Hara, gising, gising." Tinatapik-tapik ni Xandro ang mukha ng dalaga."Tabi!" Galit na wika ni Klein. Nakakatakot tingnan ang lalaki ng mga oras na iyon. Napayakap na lang si Aling Martha sa tulala niyang manugang na ngayon ay nakagapos na sa isang puno.Mabilis na isinagawa ni Klein ang CPR procedure. Bag
Habang nakaupo si Hara sa kubo na nasa likod ng mansyon ay lumapit dito si Xandro. Alam ng binata na nalulungkot si Hara ng mga oras na iyon dahil kaaalis lang nina Klein at Carol."Galit ka pa ba sa akin?" tanong n'ya sa dalaga habang tinatantya ang nararamdaman nito ."Hindi naman ako galit sayo," ngumiti ito. "Sobrang naging emotional lang talaga ako kahapon. Hindi ko nakontrol ang sarili ko. Sorry kung nasigawan kita.""Ay sus, ayos lang iyon. Alam mo namang love kita. Huwag ka nang sumimangot diyan," nagpapa-cute na wika ng binata.Matagal na hindi umimik ang dalaga wari'y iniisip ang sasabihin niya kung tama ba o mali. Maya-maya ay nagsalita na ito ngunit medyo pabulong lang."Xandro, wala ka bang naaalala tungkol sa sarili mo?""Meron naman, kaunti," pagsisinungaling ng binata."Tulad nang..." Umangat ang mukha ni Hara para matingn
Hindi makapaniwala si Hara sa mga sinabi ni James. Subalit gusto niyang paniwalaan na isa nga itong dating kaibigan. Gusto niyang alalahanin kung sino ba talaga ito sa buhay niya. Masakit man o hindi ang matuklasan niya ay handa na siya. "Hara, bakit ang tagal mo? Nag-alala ako sa iyo kaya sinundan na kita," tinig iyon ni Xandro. "May nakita kasi akong dating kaibigan. Hindi mo ba s'ya nakasalubong dito?" "Sino? Dalawa kasi ang labasan dito. Baka doon siya lumabas sa kabila kaya hindi ko siya napansin." "Iyong lalaking nakita ko sa mall, kaibigan ko pala s'ya dati. Hindi ko nga lang siya maalala," kwento ng dalaga. Napakunot ang noo ng binata. Alam niyang marami pa siyang dapat malaman sa dalaga pero nakapagtataka na ganoon ang epekto ng isang dating kailbigan sa kasintahan niya. Base sa ginawa niyang research ay palakaibigan talaga si Hara noong nag-aaral p
Unti-unting pinoproseso ng isip ni Hara ang mga nalaman niya mula kay James. Ayaw niyang maniwala na totoo ang mga sinabi nito ngunit may bahagi ng utak niyang nagsasabi na pakinggan ito."Wala na pala dito 'yong mga pulis na humawak ng kaso n'yo dati." Pagpasok ay iyon agad ang sinabi ni Xandro. Hindi na niya inurirat pa ang dalaga tungkol sa kausap nito. Gusto niyang irespeto ano man ang kagustuhan ng kasintahan niya. Kung ayaw ni Hara na sabihin iyon sa kaniya ay hndi niya ito pipilitin."Paano silang nawala?" nagtatakang tanong ng dalaga. Hindi siya makapaniwala sa nabalitaan niya kaya gusto niyang alamin ang buong detalye."Namatay na raw yung isa dahil sa atake sa puso. Iyong isa naman daw ay na-promote na at nailipat ng destino sa Maynila," palianag ni Xandro.
Dahil nakikita ni Xandro na stress si Hara noong mga nakaraang araw at Linggo naman kaya nag-isip ang binata ng pwedeng gawin upang mapasaya ang dalaga.Nagtungo s'ya sa talon at naghanap ng mga pwedeng gamitin. Dahil sa pagtira niya sa hacienda ay natuto na siya ng mga gawain ng mga magsasaka kaya determinado siyang matapos ang nasa isip niya. Alam niyang magugustuhan iyon ni Hara kaya insperado siya kahit napakainit at tagaktak ang pawis niya.Gumawa siya ng kubo sa kabilang bahagi ng talon. Alam niyang matutuwa ang dalaga kapag nakita iyon. Nilagyan pa niya iyon ng unan, kumot at banig para kung sakaling gusto ng dalaga na magpahinga roon ng hapon ay makakatulog ito ng maayos."Hara, tara sa talon!" yaya niya sa dalaga. Nakita niya itong nakaupo lang sa ilalim ng puno at nagbabasa. Mag-isa la
Bumili muna si Xandro ng mga pasalubong. Pihikan kasi ang nakababatang kapatid kaya pinili niya ang mga paborito lang talaga nito. Labis siyang nasasabik sa kapatid kaya gano'n na lang ang bilis ng mga hakbang n'ya.Pagkababa ng sasakyan ay nag-door-bell ang binata sa gate ng isang malaking bahay. Dalawang oras lang ang layo nito mula sa Hacienda Del Puedo ngunit kahit gano'n ay ngayon n'ya lang muling nabisita ang lugar na ito. Sobra s'yang naging abala kay Hara kaya alam niyang malaki ang magiging tampo ng kapatid niya kapag nalaman na nasa malapit lang pala siya ngunit hindi niya ito nabisita."S-Sir Jeric? Kayo nga! Kumusta na kayo?" tuwang-tuwang salubong kay Xandro ng katulong na nagbukas ng malaking gate ng bahay nila."Maayos naman po ang lagay ko. Ito gw
Nakasimangot si Hara sa may bintana habang tinatanaw ang dumating na si Xandro. "Ang lokong ito, nagpakipot lang ako sandali iniwan na ako kaagad. Oh, Lord patawarin mo ako. In-love na yata talaga ako."Nagsuklay sandali ang dalaga, naglagay siya ng kaunting pulbos at tiningnan niya sa salamin ang sarili kung maayos ba ang itsura niya bago harapin ang binata. Gusto niyang salubungin ito. Aaminin nya, na-miss niya ang kasintahan sa maghapong hindi ito nakita.Excited na lumabas ng kwarto niya si Hara ngunit bago pa siya makababa ng hagdanan ay nakita niyang nakayakap na si Mia kay Xandro. Kumulo ang dugo ng dalaga sa nakikita niya. Tingi ng dalaga ay nananadya ang mga ito kaya lalong umusok ang ilong niya."Ehem…" sinadya niyang iparamdam sa dalawa ang presensya niya. Nagagalit siya, teka nagseselos nga ba siya? Hindi mabatid ni Hara. Ang alam lang niya ay hindi niya gusto ang kaniyang nakita.
Maagang gumising si Hara. Madilim pa kaya tiyak na walang makakapansin sa kaniya. Mga katulong pa lang ang gising at naghahanda ng pagkain ang nakakita sa kaniya. Nagbalot ng sarili niyang makakain ang dalaga. Hindi niya ipinakita iyon sa mga takot pa rin sa kaniyang kasambahay.Lihim niyang kinuha ang kaniyang paboritong kabayo. Walang kaingay-ingay sa paligid dahil na rin sa tulog pa ang karamihan sa mansyon. Kung may mga gising man ay nananatili pa sa kanilang mga silid.Walang paalam na umalis ng mansyon si Hara. Ayaw muna niyang magtrabaho kasama si Mia. Hindi niya rin alam kung paano haharapin ngayon si Xandro dahil kagabi pagkatapos niyang umiyak habang yakap nito ay biglang iniwan niya ang lalaki.Galit rin ang lolo niya at tiyak baka pati ang papa niya ay gano'n din. Gusto niyang takasan pansamantala ang kaniyang paligid. At sa talon lamang siya makakahanap ng kapayapaan sa ngayon."Hays, ang gulo n
Nakatulala si Hara habang nakatingin sa kabaong na nasa pavilion ng Hacienda Del Puedo. Tradisyon na ng pamilya na rito iburol ang sino mang kamag-anak na namatay. Malungkot niyang tinitingnan ang mga bulaklak na maayos na nakahilera sa loob. "Hindi talaga maganda ang paghihiganti," wika ni Klein sa kaniyang tabi. "Oo nga, Klein. Hindi ko talaga inakala na ampon pala si Kuya Ryan." "Maraming lihim ang pamilya natin. Kahit ako ay hindi rin makapaniwala." "Oh, bawal ma-stress ang asawa ko ha. Kabuwanan mo na," wika ni Xandro na niyakap ang asawa niya mula sa likuran. "Oy, huwag kayong mag-PDA diyan kasi naiinggit ako," pabirong wika ni Mia. "Iniisip ko lang naman ang asawa ko kaya nagpapaalala ako. Baka maglupasay na naman ito katulad ng nangyari sa ospital sa Makilala. Sa sobrang pagmamahal niya sa akin, ayun g
Isang nanghihinang James ang pumasok sa kweba pagkatapos ng sunod-sunod na putok na narinig ng lahat. Nakangisi ito habang nakatingin kay Ryan na noon ay nakadapa sa lupa."Tang-*na, sino ang nagpatakas sa iyo?" namimilipit sa sakit na tanong ni Ryan."Ang sakit ng tiyan ko," iyak ni Mia. "Tulungan n'yo ako, please.""Xandro, Xandro, please, lumaban ka," pagmamakaawa naman ni Hara sa kasintahang kalong-kalong niya. "Huwag mong hayaang lumaki ang anak nating walang ama. Please, lumaban ka. Mahal kita. Hindi ko kakayaning mawala ka."Mahigpit na hinawakan ni Xandro ang kamay ni Hara na punong-puno ng kaniyang dugo. Pinipilit niyang pakalmahin ang babae dahil baka makasama ang pag-aalala sa baby nila ngunit walang salitang lumalabas sa bibig niya."Tulong! Parang awa n'yo na, tulungan n'yo kami!" Ubod lakas na sigaw ni Hara. Pilit tinatakpan ng dalaga ang dibdib ng binatang pa
Parang batang naglalaro si Ryan habang pinahihirapan si James."Ah, f*ck you! Hayop ka talaga Ryan!! Papatayin kita kapag…""Kapag nakatakas ka?" humalakhak si Ryan. "Malabong mangyari iyon, James, kasi papatayin na kita ngayong araw na ito.""Do it faster! Puro ka salita, puro ka angas, wala ka namang buto!""Oh-oh, will you please wait?! I'm still enjoying the show!" Mala-demonyong sabi ni Ryan at pinukpok nito ng baril ang mga ulo ni James.Matinding sakit ang nadama ng binata. Pilit niyang pinaglalaban ang tindi ng kirot at sa isip niya ay bumabalik ang masayang alaala nila ni Hara. Habang unti-unting nawawalan siya ng malay ay bumabalik ang isip niya sa mga naganap noon."Bata, ikaw ba si James Santillano?" wika ng isang lalaki sa noo'y binatilyo pa lamang na si James."Opo, bakit po? Paano n'yo po akon
Kinuha ni James ang papel sa mga kamay ni Xandro. Nang mabasa ng binata ang laman noon ay agad na nagdilim ang mukha nito."Fuck! It's him again!" Sinuntok pa ni James ang bintana ng kotse na dapat ay sasakyan ni Xandro paalis. Nanginginig ang buong katawan nito ngunit hindi dahil sa sugat sa mga kamay kung hindi sa tindi ng emosyon na nararamdaman."May idea ba kayo, sir, kung sino ang may kagagawan nito?" tanong ng mga pulis."Sino ang may gawa nito 'tol?" segundang tanong ni Xandro.Lahat ng nalalaman ni James ay ibinahagi n'ya sa mga alagad ng batas. Sinasabi niya sa sarili na panahon na para bunutin ang tinik sa kaniyang dibdib. Handa siyang makulong kung kinakailangan pero ng mga panahong iyon ay ang kaligtasan ni Hara ang nasa isip niya.Matagal na nawalan ng kibo si Xandro. Hindi n'ya alam kung paano tanggapin ng pamilya Del Puedo ang lahat ng mga sinabi ni Ja
Masayang naghanda si Xandro. Aalis siya ng Hacienda Del Puedo upang sundan si Hara sa Baguio. Nasasabik siyang muling makita ang dalaga lalo pa at nalaman niyang may anak na sila."Mag-iingat ka 'tol. I am so happy na magiging maayos na rin ang lahat ngayon," wika ni James. "Galingan mo ha. Dapat pag-uwi mo sa atin, kasama mo na ang mag-ina mo."Salamat, James. The best ka talaga kapatid ko." Masayang tinapik ng dalawang binata ang balikat ng isa't-isa.Samantala, magaan ang loob ni Mia habang tinitingnan ang larawan nila ni Hara noong maliliit pa lamang sila. Muling nanariwa sa kaniyang isipan ang mga masasayang araw noong kabataan nila."Sana mapatawad mo ako sa mga ginawa ko. Hindi ko alam pero kinain ako ng selos at inggit sa iyo. Nang nagpa-ubaya ka para sa kaligayahan ko ay lubos kong naunawaan na mahal mo nga ako kaysa sa sarili mo."Hinawakan ng matandang Del Puedo
Isang buwan na ang nakalipas ngunit wala pa ring maibigay na magandang report ang private investigator na kinuha ni James. Nauubusan na ng pasensya si Hara. Gusto na niyang matapos ang kaso dahil nais niya munang lumayo para maghilom ang sugat sa kan'yang puso. Si Mia ay abala na sa nalalapit nilang kasal ni Xandro. Mula sa malaki hanggang sa pinakamaliit na detalye ay pinakikialaman niya. Ang binata naman ay walang pakialam. Madalas ay nakatanaw lang ito kay Hara mula sa malayo. At dahil sa bagal ng mga imbistigador kaya minabuti ng dalaga na gumawa ng isang hakbang kung saan ay magiging maayos ang lahat. Lalayo muna siya pansamantala. Makapaghihintay pa naman ang katarungan para sa lola at mama niya ngunit ang puso niyang wasak ay malapit ng bumigay. "Papa, magpapaalam ako. Iyong bahay na ipinagawa n'yo ni mama doon sa Baguio, pwede bang doon muna ako tumira?" "Mapanganib iyon,
Sa ika-21st birthday ni Hara ay puno ng katahimikan ang mansyon. Ang dapat sana'y masayang araw na iyon ay napalitan ng kalungkutan. Nagluto pa rin naman ang mga katulong pero walang simpleng salo-salo ang naganap dahil halos hindi lumabas ng kaniyang silid ang dalaga.Nag-aalala man ay hindi magawang lapitan ni Xandro ang babaeng mahal niya. Si Mia ay nakapulupot palagi sa kaniya buong maghapon. Ipinamamalita nito sa lahat ang nalalapit nilang kasal. Kahit panay ang iwas ni Xandro sa dalaga ay para itong linta na hindi mapuknat sa kaniya. Minsan mas gusto pa ni Xandro ang nakakulong sa kwarto ngunit nahihiya siya kay Don Ernesto."James, bantayan mong mabuti si Hara." Pakiusap niya sa kapatid ng makawala siya kay Mia. May trabaho ang babae sa opisina nito kaya kahit paano ay nakahinga si Xandro sa pangungulit ng babae."Grabe si Mia, Kuya. Parang gusto ka yatang bakuran palagi. Good luck sa'yo. Sana kayanin
Isang araw bago ang kaarawan ni Hara ay may isang sorpresa na dumating sa Hacienda Del Puedo. Iyon ay ang biglaang pagdating ni Felecedario. Parang hari itong bumaba ng sasakyan niya."Oh kumpadre, napadalaw ka yata. Bakit biglaan naman?" tanong ni Don Ernesto sa kaniyang panauhin. "Sana nagsabi ka ng maaga para naipaghanda kita.""Paano akong hindi susugod dito eh nakita ko sa mga balita na ibinuwis ng mga apo ko ang mga buhay nila para diyan sa apo mo!""Hindi ko sila pinilit na bantayan si Hara. Ikaw mismo ang nagpumilit na magpadala ng security personnels dito mula sa J. Santillano Security Agency.""Si James lang ang pinag-usapan natin! Hindi kasama si Jeric! Asan ang mga apo ko? Paanong napunta rit
Inusisa ni Hara ang buong pamilya sa pagsisinungaling ng mga ito na gusto niyang mag madre kaya siya matagal na namalagi sa eksklusibong school na pagmamay-ari ng mga ito. Kaniya-kaniyang paliwanag ang bawat isa at inaarok ng dalaga ang bigat ng bawat eksplinasyong natatanggap niya."Ginawa namin iyon para magustuhan mo ang manirahan doon dahil alam naming ligtas ka sa loob," paliwanag ni Don Ernesto."Anak, mahal kita. Alam mong wala akong ibang hangad kundi ang kaligtasan mo. Huwag mo sana kaming pagdudahan, Hara."Matamang pinakinggan ni Hara ang bawat isa. Ang papa at lolo niya ay pilit siyang pinapaniwala na nagsasabi sila ng totoo.Dahil sa kapani-paniwala ang mga eksplinasyon ng mga kamag-anak ng dalaga kaya minabuti niyang paniwalaan ang mga ito. Ang dalawa kasi ang pinaka pinagkakatiwalaan ng dalaga.Sa kabila ng banta sa buhay ni Hara ay naging masaya sina Xandro