"Arte-ate!" Umawang ang bibig ko. Touch na sana ako sa pabigay niya ng gamot, hindi naman pala bukal sa loob. Ay... ewan! "Arrianne! Ano ba ang pumasok sa utak mo at bigla ka na lang umalis?!" Singhal ni Nanay ang sumalubong sa akin pagpasok ko ng quarters. Mabuti na lamang at wala ang iba kong mga kasama. Ang sakit siguro sa tainga kung sabay silang tumalak. Lalo tuloy akong nanghina. Hindi pa nga ako naka-get over sa mga nangyari kanina. Heto, sermon naman ang bungad sa akin ni Nanay. "Pasensya na po, Nay," halos pabulong kong bigkas. Tumiim ang bibig ko at yumuko pagkatapos. Bakas kasi ang inis sa mukha ni Nanay, ngunit may pag-aalala akong nakikita. Parang maiiyak pa nga. Guilty tuloy ako. Alam ko naman kasi na mali nga ang ginawa ko. Mali ang hindi kausapin si Sir Dante, bago ako umalis. At lalong mali na hindi ako nagpaalam sa mga kasama ko. Naging insensitive ako sa puntong iyon. Hindi ko naiisip na mag-aalala sila. Hindi ko na isip na masasaktan sila. Sarili ko lang ang nai
Natawa ako. Paulit-ulit ang pagkiling ko sa ulo ko. Hindi... mali ang naiisip ko. Arte-arte ko nga raw, tapos gagamutin niya ang sugat ko. Imposible! Paulit-ulit akong umiling kasabay ang mahinang tawa. Para na nga akong tanga. Nahawa na yata ako sa pagkabuang ng boss ko, o dahil sa wala pa akong tamang tulog kaya kung ano-ano na lang naiisip ko. Pinilit kong burahin sa isipan ang walang basehan na naisip ko. Napabuntong-hininga ako pagkatapos magamot ang sarili. Naisip ko kasi... kung sakali ba na tinulungan ko si Sir Danny noong unang gabi na nagkita kami. Hindi niya ba ako pag-iinitan ng ganito? Magiging maayos kaya ang pakikitungo niya akin? Ayoko kasi ng ganitong feeling. Ang bigat kasi sa pakiramdam na may taong galit o ayaw sa akin.Gusto ko naman talaga sanang tumulong nang gabing 'yon. Pero naisip ko rin ang bilin ni Nanay. Nakakainis lang, dahil sa gabing iyon, naging miserable ang pamamalagi ko rito. Ang laki ng epekto sa trabaho ko ang nangyari.Kung iisipin hindi ako ang
"Joel, kanina ka pa?" tanong ko. Ang lapad ng ngiti nito at talagang agaw pansin ang kakisigan. Nakakasilaw nga!"Kararating ko lang, " sagot niya kasabay ang pagbukas ng pinto ng kotse. Agad naman akong pumasok. "Salamat." Masyado akong pa-girl. Hindi naman ako ganito. Pero ewan, kapag si Joel ang kasama ko. Pinipilit kong maging mahinhin, kahit hindi. Maton kasi ako. Ako iyong babae na hindi kailangan ng lalaki sa buhay. Pero... muntik ko na rin makalimutan ang magiging maton ko. Sa sobrang takot ko kay Sir Danny. Pero ngayon hindi na ako takot. Lalo na at alam kong wala akong ginawang masama at nagagawa ko ng maayos ang trabaho ko.Halos mapatalon nga ako nang marinig ko ang tili ng kambal at kalabog no'nong araw na huminigi ako ng sorry kay Sir Danny. May hang over pa yata siya no'n, o 'di kaya, tumaas ang presyon dahil sa akin. Natumba lang naman siya, pagtayo niya. Pinakakaba niya lang lagi ang kambal, si Nanay, at Sir Dante. "Arrianne... 'wag pagabi, ha!" pahabol na sabi ni
Sa sobrang gulat, napabitaw ako sa kamay ni Joel. Para akong dalagitang nahuli ng tatay na palihim na nakipag-date. Itong si Sir Danny naman kasi, parang Tatay nga kung makasikmat. "S-sir... day-off ko po ngayon," aniko. Nautal na naman tuloy ako. "Namasyal po lamang kami," dagdag ko pa. Pero teka, bakit ba ako nagpapaliwanag? Ano ba ang paki nito, kung mamasyal man ako sa araw ng day-off ko? Kaya lang, imbes sa akin ang tingin ni Sir Danny. Nakipagtitigan ba naman kay Joel. Ganito rin sila no'ng unang pagkikita nila sa labas ng village."Tara na, Joel," sabi ko. Hila ko na rin ang manggas ni Joel na ayaw din talaga patalo. "Alis na po kami, Sir—" Ang sarap na pag-untugin ang mga ulo nila. "Joel, tara na..." Sinadya kong maglambing para maawat ang titigan ng dalawa. Naagaw ko nga, hindi lang ang pansin ni Joel, pati na rin kay si Sir Danny. "Let's go, Anne." Matamis ang ngiti ni Joel at muling hinawakan ang kamay ko. Sekreto akong napabuga ng hangin. Sa dami naman kasing resor
Nahampas ko sa braso si Joel. Imbes na tulungan kasi si Sir Danny. Tawang-tawa pa. "Tumigil ka na nga sa katatawa, Joel! Ikaw ang may kasalanan kung bakit nangudngod 'yan!" turo ko si Sir. "Bakit ako? Umatras lang naman ako. Kasalanan niya, lalasing-lasing hindi naman pala kaya, " depensa nito sa sarili. "Tulungan mo na nga lang ako!" Papadyak akong naglakad palapit kay Sir Danny na hindi pa rin gumagalaw. Natuluyan na yata."Sir, bangon na po," tapik ko ang balikat niya. "Joel, tulungan mo nga ako." "Bakit mo pa 'yan tutulungan? Sabi mo, masama ang ugali ng boss mo na 'yan!" Kinagat ko ang ibabang labi at sinamaan siya ng tingin. Daldal din pala nito si Joel. "Kahit na masama ugali nito. Boss ko pa rin 'to. Bawi naman ang ugali niya sa Daddy niya! Ano, tutulungan mo ba ako o maghahanap ako ng ibang tutulong sa akin? " Medyo naiirita na rin ako sa akto nitong si Joel. Parang bata. Wala na siyang tugon pero lumapit naman at inalalayang tumayo si Sir Danny."Kung hindi lang talaga
"Pasensya na po, Sir..." pahapyaw kong paghingi ng pasensya. "Tara na, Joel." Nauna na akong sumakay. A deep sigh came out nang makaupo ako. Gusto ko pa sanang magpaliwanag. Pero naisip ko, may mali rin naman talaga ako. Personal na gamit niya ang pinakialaman ko. kaya tanggapin ko na lamang ang galit niya. Sa tipo rin kasi niya na sobrang sungit. Aksaya ng laway, aksaya pa ng oras, ang magpaliwanag. Pareho pa rin ang resulta. Galit pa rin siya. Binubuhay na ni Joel ang makina. Pero biglang pumasok si sir. Walang imik. Basta na lamang siyang pumasok at pabagsak na sinara ang pinto. Kita ko pa ang paggalaw ng panga ni Joel. Akmang magsasalita na, pero inawat ko na lang. Nagsenyas ako na huwag na lamang pansinin. Ang hirap talagang intindihin ang ugali ng taong ito. Hindi mo alam kung saan ka lulugar. Mapapakuyom ka na lamang ng kamao at mapapamura ka na lamang ng sekreto.Tahimik ang naging byahe namin hanggang sa makatulog nga ako. Hindi ko alam kung may nangyaring bangayan ba hab
Matapos ang nakakagulat na sinabi ni Sir Danny. Agad na rin itong umalis na walang paalam, kahit kay Nanay.Talagang nakakagulat. Sa apat na buwan na nagtrabaho ko rito sa mansyon ay silid lamang ni Sir Danny ang hindi ko nakita at napasok, dahil ayaw naman niya ng bulaklak. Ayaw niya na maglagay ako ng bulaklak, dahil pambabae lang daw iyon. Bakit si Sir Dante, gusto ng bulaklak sa kwarto?Sa bagay iba nga ang utak ni Sir Danny. Bakit ngayon biglang nagbago? Siguro nasobrahan siya ng bagsak kagabi. Naalog ang utak. Pati tuloy si Nanay, nagulat sa akto ni Sir Danny. Pero wala naman siyang sinasabi. Basta naipunas niya lang ang basahan sa mukha niya. Muntik pa nga niyang makagat. Mabuti na lamang at nakita ko. Naawat ko ang nakakadiring gagawin niya. Nanay talaga.Matapos kong kumain. Bumalik na rin ako sa hardin. Namitas ng mga bulaklak para sa silid ni Sir Danny. Rosas at lily ang maraming bulaklak kaya iyon ang pinitas ko. Marami-rami rin akong napitas kaya dalawang vase ang nilagy
Mapakla akong ngumiti kay Sir Danny. Habang siya nagtagis ang mga ngipin. Tingin ko nga, gusto na niya akong isawsaw sa inidoro. "Sir Danny, pasensya na po, madaldal nga po ako. Peace."Dahan-dahan akong naglakad pa-atras habang yakap ang flower vase at naka-peace sign kay Sir Danny. Paulit-ulit nasapo ni Nanay ang noo. Habang si Ate Mercy, pigil ang mapahagikhik.Kaagad akong pumasok sa kwarto. Hinugasan ang stalk ng mga bulaklak, at nilagay ulit sa flower vase. Pinatong ko iyon sa bedside table. Sayang naman kasi kung itapon. Naligo na rin lang ako nang mabawasan ang pag-iinit ng ulo. Talagang consistent ang paninira ng araw ni Sir Danny. Simula pa kahapon hanggang ngayon. Pero okay na, dahil pareho nang sira ang aming araw ngayon. Kala niya masisindak pa ako sa mga pagsusungit niya. Hindi na oy!Ewan ko ba, pinipilit ko namang iwasan siya, kaya lang lagi pa rin nagtatagpo ang landas namin. Ayos lang sana kung dito lang sa bahay. Pati ba naman sa araw ng day-off ko. May kalahi yata
" 'Be ko, bilisan mo," sabi ng asawa ko, habang hila-hila ako."Bakit ba, 'Be ko?" Bigla na lang niya kasi akong hinila palabas ng pool area. Nag-celebrate ka nga kasi kami dahil sa wakas ay buo na ulit ang aming pamilya. Nakabalik na rin kami sa mansyon sa wakas at kasama ko na rin ang mga kaibigan ko at ang mga kuya. Muli nang bumalik ang sigla at saya ng mga buhay namin. Lalo na kami nitong asawa ko na walang humpay kung maglambing. Bumabawi at pilit pinupunan ang mga araw na hindi kami magkasama. "May ipapakita nga ako," sabi niya pero huminto naman sa paghakbang at niyapos ako. "Akala ko ba, may ipapakita ka o gusto mo lang lumandi?" Hindi maalis ang malagkit na titig namin sa isa't-isa. "Hindi naman kita nilalandi, 'Be ko, nilalambing lang." Halik sa leeg at haplos sa likod ko ang kasabay ng salita niya. "Hindi pa ba landi 'tong ginawa mo, 'Be ko?" Sumabay ang tanong ko sa paglapat ng likod ko sa malamig na dingding dito sa hallway, papuntang pool area. " 'Be ko—"Hindi ko
"Dad!" sabay naming bulalas ng asawa ko."Hanggang ngayon pa rin ba, Danny, hindi mo pa rin tanggap na aksidente nga 'yong nangyari sa dati mong asawa at sa Mama mo?" gigil na gigil na tanong ni Daddy.Tumayo si Danny habang kapa ang ulo niya. "Hindi ka pa rin talaga nagbabago, Dad. Bigla ka na lang na nanakit," reklamo nito."Biglang na nanakit! Buti nga at batok lang ang ginawa ko." Duro na niya si Danny. Nagpalipat-lipat ang tingin ko sa kanila. Napisil ko nga rin ang sintido ko. Hindi na kasi matapos-tapos ang sermon. "Alam mo ba kung anong dapat gawin sa'yo? Iuntog iyang ulo mo, sakaling umayos at makapag-isip ka ng tama. Kung ganito rin lang at hindi pa rin pala tuluyang umayos 'yang utak mo. Hindi ko na sana binigay ang address ng pamilya mo," dismayang sabi ni Daddy.Kung kanina ay napisil ko ang sintido ko. Ngayon ay pigil na buntong-hininga naman ang nagawa ko. Panira kasi 'to si Daddy, e! Papunta na kami sa sweet moment. Sinira niya naman. "Dad, 'yan din ang hirap sa'yo.
"Aso nga, asong ulo!" gigil na sabi ni Nanay.Saka niya hinarap ang lalaking tinawag niya na asong ulol. Matalim ang mga titig niya at hindi pa kaagad nagsalita. " 'Wag mo akong matawag-tawag na mahal dahil matagal ka nang may ibang mahal," sikmat ni Nanay, duro niya pa ang matandang aso. "Teka nga lang!" awat ko sa dramang nagaganap. Hinarap ko si Maribel. "Maribel, sila ang sinasabi mong mga aso na humabol sa'yo?" Tumango siya. "Sila nga, Ate." Kilala n'yo pala sila?" tanong niya, kasabay ang pagkamot sa ulo. "Pasensya na po, akala ko kasi mga baliw."pahapyaw na tawa ang narinig ko mula kay Danny, na bakas ang inis kay Maribel. "Tinawag pa kita, Maribel, pero tumakbo ka pa rin." Napapailing pa siya. "Kung hindi ka sana tumakbo no'n. Noon pa sana naayos ang lahat," dagdag niya pa. "Pasensya. Kayo kaya ang sigawan ng taong hindi kilala at mukhang baliw? Hindi ba kayo tatakbo?" iritang tugon din ni Maribel. "Pero teka nga lang, bakit n'yo ho ba ako kilala?" Napakamot uli siya sa u
Tuluyang nawala ang puwing sa mga mata ko, naanod yata. Bigla na lang kasing pumatak ang mga luha ko nang makita ang bayolenteng lalaki na sumugod kay Joel. Hawak na rin nito ang kwelyo ng kaibigan ko. Si Danny. Ang asawa ko na nagmukhang sinaunang tao dahil sa mahabang buhok at balbas. Puro paglalasing na nga lang yata siguro ang ginagawa niya, kaya pati ang pagiging tao ay nakalimutan na niya. Tingin ko nga sa kanya ngayon ay leon na malnourish. Kawawa, gusto ko tuloy agad siyang yakapin. Pakainin at paliguan. Ang dugyot kasi. "Walang hiya ka! Matapos ng ginawa mo kay Arrianne, may lakas ka pa talaga ng loob na lumapit sa kanya," nang gagalaiti nitong sabi. "Isa ka rin namang walang hiya!" tugon ni Joel. Hawak-hawak niya na rin ang kwelyo ni Danny. " 'Wag kang umasta na matino!" "Galing mo, nawala lang ako sa buhay niya, pumasok ka agad! Nakaabang ka lang palang hayop ka!" Marahas kong pinahid ang mga luha ko. Uminit bigla ang ulo ko sa narinig. Talagang iniisip niya n papatol u
Hindi maalis ang ngiti ko habang tanaw ang kambal na masayang naglalaro sa dalampasigan. Kaarawan kasi nila ngayon. Seven years old na sila. Nakakalungkot dahil hindi pa rin namin kasama ang Daddy nila sa araw na ito. Ang dami na talaga niyang na missed na kaganapan sa buhay namin. Ano pa nga ba ang magagawa namin. E, 'di magpatuloy sa buhay, kahit wala siya. Ang sarap pakinggan ang mga tawanan nila. Mabuti na lang at dito sa beach naisipan naming mag-celebrate ng kaarawan nila. Sakto naman kasi na walang pasok dahil sabado. Bonding na rin namin 'to, kasi nga, hindi na kami madalas makakalabas dahil mayro'n na kaming bungisngis na baby na inaalagaan. Napatingin ako sa baby ko na kasalukuyang dumedede. Parang kilan lang nong nanganak ako at puro iyak pa lang ang naririnig ko na ginagawa ni baby. Ngayon napaka-bungisngis na. Tatlong buwan na kasi siya, kaya marunong nang maglaro. Kahit lagi akong puyat sa pag-aalaga sa kanya. Masaya pa rin ako. Bawing-bawi ang pagod ko dahil nag-uumap
"Anak, kumusta na ang pakiramdam mo?" Masayang mukha ni Mama ang bumungad sa akin pagdilat ng mga mata ko. Ngumiti ako pero napangiwi nang makaramdam ng pananakit sa tiyan ko. "Masakit, Ma," sabi ko. Kapa ko na rin ang tiyan ko. "Ang baby ko po, Ma?" tanong ko at akmang babangon." 'Wag ka munang bumangon, Anak, baka bumuka ang sugat mo," pigil ni Mama. Hinawakan niya ang balikat ko at inayos ang kumot ko. Napangiti na rin lang ako habang pinagmamasdan si Mama. Talagang ang saya kasi niya. Hindi pa rin nawala ang ngiti. Syempre, lola na kasi siya. "Maayos ang baby mo. Nasa nursery. Nando'n nga silang lahat. Hindi na magsawang tingnan ang baby n'yo ni Danny.""Napangiti ako pero kaagad din namang napalis ang ngiti ko. Nakaramdam kasi ako ng lungkot at awa sa baby ko. Sinilang ko ba naman siya na hindi man lang namin kasama ang Daddy niya. Kainis din ang Danny na 'yon. Ang tagal matauhan. Imbes na siya ang nataranta kanina nang pumutok ang panubigan ko, si Felly tuloy ang halos pumuto
"Bingi ka na nga," maagap kong tugon, kahit medyo nagulat ako sa biglang pagsulpot niya. Masyado yata talaga akong nag-focus sa tanong ng mga bata na pati ang pagdating ni Joel ay hindi ko napansin. "Sabi ko nga." Napakamot na lamang siya sa ulo pero may ngiti naman sa labi. Kaagad niya ako'ng inalalayan nang akmang tatayo na ako. Kanina pa nga ako nakaupo. Medyo masakit na ang balakang ko. May kunting kirot na rin akong nararamdaman sa tiyan.Normal lang naman siguro ang pananakit ng balakang at tiyan kapag malapit nang manganak. Kaya nga kami lilipat muna sa lumang bahay. Sabi rin kasi ng doktor na hindi dapat pakampante, baka mapa-aga o lumampas ang panganganak ko sa expected naming araw. "Alis na ba tayo, friend—' sabi nito. Ang sarap niya rin batukan. Parang hindi manloloko. Kahit pa mukhang matino na naman siya, 'yong label na siya mismo ang naglagay sa mukha niya, hindi pa rin nabura. Maliban na lang kung talagang mapapatuyan niya sa mag-ina niya na talagang nagbago na siya.
Mapakla akong tumawa. "Talaga bang wala ka na sa katinuan, Joel? Sa tingin mo, papayag ako sa kahibangan mo? Hindi ako desperada na muling patulan ang lalaking nanakit at nanloko sa akin noon! Kahit maghirap pa ako ng todo, hindi ko gugustuhin na muli ka pang makapasok sa buhay ko!"Paulit-ulit na pag-iling ang tugon ni Joel. Nanlaki rin ang mga mata dahil sa pagtaas ng boses ko. Napasilip na rin sina Mama at Maribel sa amin. "Hindi iyon ang gusto kong sabihin. Sorry, Anne. Huminahon ka nga muna," sabi nito pero na sa Mama ko ang tingin niya.Kita ko pa ang pag-iling ni Mama, pero maya maya ay pumasok na rin sila ni Maribel. Gano'n naman lagi siya. Hinahayaan niya lang na ako mismo ang umayos sa gulo o sa problema ko. Ang lagi niya lang ginagawa ay gabayan at paalalahanan ako. Siya ang taga bukas ng isip ko upang makapag-isip ng tama. Hindi siya basta nanghihimasok sa problemang may'ron ako. Lalo't alam naman niya na kaya ko namang ayusin na ako lang. "Kumalma ka naman muna, Anne ..
Sabay kaming napalingon ni doktora nang magbukas ang pinto. Nagsalubong ang mga kilay ko. Ang tigas din talaga ng bungo ni Joel. Hindi na tinatablan ng hiya. Hindi ko napigil ang pag-iinit ng ulo nang makita siya na sumilip mula sa labas ng pinto ng clinic. Kaagad niya rin na sinara ang pinto nang makita ang matalim ko'ng tingin. Bukod sa inis nga ako sa panay na paglapit niya sa akin. Mas lalo pa ako'ng nainis dahil madalas na siya'ng napagkakamalan na asawa ko. Tuwing check up ko kasi ay sumasama siya. Kahit anong pagtataray pa ang gawin ko ay hindi tumatalab. " 'Wag kalimutan ang mga bilin ko, Misis ha," sabi ng doctor kasabay ang pag-abot sa akin ang reseta."Opo, Dok." Tinanggap ko ang reseta kasabay na ang pagtayo ko. "Maraming salamat," dagdag ko pa bago tinungo ang pinto. "Ano na naman ba ang ginagawa mo rito, Joel?" irita kong tanong nang datnan ko siyang nakatayo sa labas ng clinic. Hinintay niya pa rin talaga ako kahit alam naman niya na galit ako. Matapos kasi no'ng ara