Kabanata Cinco

Naglilinis ako nang bahay namin nang kumatok sa pintuan namin nagtaka naman ako dahil sa susunod na linggo pa babalik ang asawa kong nasa kalaguyo niya.

"Si Papa ba 'yan, Ma?" tanong ng panganay ko sa akin umiling kaagad ako at binuksan ang pintuan nabungaran ko ang isang civilian na lalaki.

Kinabahan bigla ako at natakot para sa mga anak ko huminga ako nang malalim.

"Bakit po?" pagtatanong ko.

"Nandyan ba si Christian?" tanong ng lalaki umiling kaagad ako.

"Sino kayo?" tanong ko muna sa mga taong nasa harap ko.

"Mga pulis kami," sagot ng isa hindi naman ako nakapag-react.

"Wala po ang asawa ko dito sa liit nitong bahay namin," tukoy ko kaagad at inalok ko sila pumasok pina-ring ko ang cellphone number ng magulang nang asawa ko pumunta ako sa kusina para mag-timpla ng kape.

"Sigurado ka, Mrs.?" tanong ng lalaki tumango kaagad ako nang alukin ko sila ng maiinom.

"Opo, hindi man kami kasal ng asawa ko hindi ko siya kailangan itago kung may ginawa siyang mali, ano ba ang kailangan nyo sa kanya?" tanong ko umupo ako sa upuang plastic.

"May kaso siyang pag-pupuslit nang ilegal na droga sa Imus, at nakatakas siya sa amin," deretsahang sagot ng lalaki hindi naman ako nakasagot sa pulis.

"K—ailang—n nang—yari 'yon?" utal ko na lang hindi ako makapaniwala sa narinig.

"Kaninang madaling araw, Ms. nalaman mamin na dito siya nakatira kaya pumunta kaagad kami wala nga dito ang asawa mo." banggit ng isa sa pulis na naglibot sa loob ng bahay.

"Ma? Sino sila?" pag-bungad ng anak kong pangalawa at lumapit sa amin napatingin sa bisita ko.

Tumingin ang mga pulis sa anak ko at sa akin nakita ko ang simpatya nila sa amin.

"Kung babalik ang asawa mo dito kontakin mo kaagad ang number na ito pati kayo nadadamay sa kagaguhan ng magaling mong asawa." naiiling nasagot ng pulis sa amin at tumayo para magpaalam na aalis na sila.

Niyakap ko na lang ang anak ko at tumugon ito nang yakap sa akin.

"Mama, bakit nila hinahanap si Papa, sino sila?" tanong ng anak ko at bumitaw sa pagkaka-yakap huminga na lang bago ako umiling.

"Nagtatanong lang sila kung nasaan ang Papa mo at mga pulis sila," sagot ko.

"Mga pulis huhulihin ba sila si Papa? Hindi masama si Papa, Mama." angal ng anak ko hinawakan ko ang kamay ng anak ko.

"Hindi ko din alam ang pakay nila sa Papa mo, anak huwag mo i-kwento sa mga kalaro mo ang narinig mo.l kanina," utos ko at tumayo na ako.

"Pati kina Lola?" tanong ng anak ko na sumunod sa akin papunta sa kusina.

"Ako ang magsasabi sa kanila nang pagpunta ng mga pulis, mag-module ka na, anak," utos ko at tinulak ang anak ko palayo sa tabi ko.

"Sige po, Ma." sabi ng anak ko at tumalikod na sinundan ko na lang siya nang tingin.

Ano na naman ang kalokohan mo, Chris!

Napa-hawak ako sa pisngi ko nang may tumulong luha kaagad kong pinunasan ang mukha ko at hinugasan ang baso na may laman na kape na hindi ininom ng mga pulis.

Pinuntahan ko ang tatlo kong anak sa maliit naming kwarto kung saan sila nanatili tumingin sa akin ang panganay ko at kaagad na tumayo nagtaka ako nang yakapin niya ako sa baywang.

"Mama, salbahe si Papa." mahinang sabi ng anak ko tinulak ko siya nang mahina at tumingin ng payuko.

"Hindi salbahe si Papa, bakit mo 'yan sinasabi?" tanong ko sa kanya at kinarga ko kaagad ito anim na taon pa lang ang panganay ko.

"Mama, nakita ko dati si Papa na may kini-kiss na babae nang makita namin ni tita." sabi ng anak ko tumitig naman ako sa kanya.

"Saan kayo galing ng tita mo nun?" tanong ko sa anak ko at umupo kami sa sahig.

"Hindi ko na matandaan, Mama pero tandang-tanda ko 'yon akala ko ikaw 'yon pero sabi ni tita ibang babae 'yon, Mama hindi ba tayo mahal ni Papa?" tanong ng anak ko.

"Mahal kayo ng Papa nyo pero, si Mama hindi na gaano mahal ni Papa," sagot ko at hindi na sumagot ang anak ko.

Huminga na lang ako nang malalim at tinuruan ko na sila sa kanilang inaaral.

"Elisa?" tawag ng isang boses inangat ko ang ulo ko at bumungad sa akin ang hipag kong hilaw.

"Bakit, ate?" sabi ko nang bumungad sa amin ang kapatid ng asawa ko.

"May nagpunta sa aming mga pulis tinuro kami ng kapitbahay nyo may ginawa ba sa inyo ang mga pulis?" tanong ng hipag ko umiling kaagad ako.

"Wala, ate hinanap niya lang si Chris, ate the police told me that your brother smuggled illegal drugs in Imus, what should I do now?" tanong ko hipag ko tumingin muna ako sa mga anak ko na tumingala sa amin.

"Sa labas tayo mag-usap, Elisa ma-nosebleed ako sa'yo." sabi ng hipag ko at ginulo ang buhok ng bunso kong anak.

Tumayo ako para sumunod sa hipag ko at umupo kami sa maliit na sofa.

"Anong gagawin ko ngayon, ate? Nagpuslit ng illegal na droga ang kapatid mo at kasama niya pa ang babae niya, ate tulungan mo akong makatakas sa kanya." umiiyak kong sabi at hinawakan ang kamay nito.

"Gustung-gusto kitang tulungan kaso malalagot ako sa asawa mo, Elisa hihingi ako ng tulong kapag nakakita ako ng pagkakataon." sabi ng hipag ko niyakap niya ako kaagad.

"Hindi ko na kaya, ate...durog na durog na ako..." humahagulgol kong sabi at mas hinigpitan ko ang pag-yakap.

Napatigil ako sa pag-iyak nang may sabihin siyang hindi ko inaasahan.

"Kinausap ako ng kaibigan mo, Elisa tanggapin mo ang alok niya sa'yo kilala ni Chris ang kaibigan mo at sasabihin na lang namin na kami ang mag-babantay sa mga anak nyo." udyok ng hipag ko sa akin nang humiwalay ako sa kanya.

"Papaano, ate magagalit siya kapag iniwan ko ang mga bata." sabi ko kaagad sa hipag ko.

"Hindi 'yan, Elisa wala ka namang permanenteng trabaho eh, at para sa anak mo ang gagawin mo." udyok nang hipag ko naisip ko na din 'yan nang magdaan na araw.

Hindi habangbuhay aasa ako sa asawa ko dahil sa sitwasyon na meron ako ang pagkakamali ko pumatol ako sa lalaking walang isip para sa amin.

"Sigurado ka, ate?" tanong ko sa hipag ko.

"Oo, hindi alam nila Mama at Papa ang inaalok sa'yo ni Deborah ako lang ang nakakaalam kung pwede nga lang na patulan mo ang foreigner na 'yon para sa kaligtasan ng mga anak mo." sabi ng hipag ko natahimik naman ako sa sinabi niya.

"Ate..." tawag ko.

"Totoo nga ang kasabihan kapag babae ang nagmahal nagiging bulag tayo." sagot ng hipag ko sa akin.

Tumayo ito at tinapik niya ako hinila sa maliit naming salamin.

"Maganda ka, Elisa maraming ma-aakit sa'yo nagawa ka niyang lokohin kaya huwag mo na isipin ang kapatid ko kundi ang sarili mo at mga pamangkin ko." sabi ng hipag ko sa akin.

"Mali ang gagawin ko.." sabi ko.

"Para sa mga anak nyo kahit mali gawin mo," sabi ng hipag ko at tumayo na siya.

Hindi na lang ako nakasagot sa kanya at hinatid ko siya sa may pintuan. Lumingon pa siya sa akin nakita ko ang lungkot ng mukha niya.

"Ate.." nagtatakang tawag ko sa kanya at bigla siyang nagsalita.

"Pupunta bukas ng presinto si Papa sa Imus hahanapin niya din ang asawa mo galit na galit siya sa nalaman hindi namin siya ma-aawat, Elisa may iniisip ka pa namin kaysa sa kapatid ko bobo at tanga ang kapatid ko para gawin niya ito sa pamilya natin." sabi ng hipag ko at

Hindi naman ako nakasagot sa kanya at umalis na siya sa bahay namin binalikan ko ang mga anak ko na gumagawa ng module nila.

"Mama.." tawag ng bunso kong anak napangiti ako nang makita ko ang pag-tawg niya sa akin.

"Mama.." tawag ng pangalawa kong anak napabaling ang tingin ko sa isa ko pang anak.

Napangiti na lang ako mabigat ang problemang pinag-dadaanan ko pero dahil sa kanila nagiging matatag ako.

"Turuan ko na kayo." sabi ko na lang at binasa ang module ng mga anak ko.

Pag-iisipan ko kung papayag ako sa alok nang kaibigan ko o hindi takot din ako sa asawa ko dahil unang beses niya ako nasaktan noong mag-apply ako ng trabaho ng hindi niya alam.

"Kailan uuwi si Papa, Mama?" tanong ng anak ko nang kumakain na kami ng hapunan.

"Ano ba ang sinabi sa'yo ni Papa?" tanong ko sa mga anak ko nakita ko naman ang mukha nang panganay ko.

Kahit bata pa siya unti-unti na niyang naiintindihan ang sitwasyon ng pamilya namin.

"Pitong araw mula nang umalis siya mag-bilang daw kami dahil uuwi siya dito kinabukasan." sabat ng pangalawa kong anak sa akin pinang-gigigilan ko ang mukha niya.

"Nabilang mo ba?" tanong ko.

"Pitong araw na, Ma wala pa si Papa." sabat ng anak ko huminga na lang ako nang malalim at pinakain ko na ito.

"Uuwi din si Papa, anak..hindi lang natin alam kung kailan." sagot ko na lang.

Nang maubos ang kanilang kinain pinaliguan ko ang mga anak ko nang matapos binihisan ko sila, at hinayaang manood ng TV.

Binalikan ko ang mga pinag-kainan namin sa lababo at hinugasan nang matapos pinuntahan ko ang mga anak ko sa sala para samahan na manood.